အခမဲ့ ဖယ်ဒရယ်တက္ကသိုလ်

အခမဲ့ ဖယ်ဒရယ်တက္ကသိုလ်

ဝေဖန်ပိုင်းခြား တွေးခေါ်နိုင်မှုကို အခြေခံတဲ့ တက္ကသိုလ်ပညာရေးစနစ် ပေါ်ပေါက်လာစေဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး Virtual Federal University အခမဲ့ ဖယ်ဒရယ်တက္ကသိုလ်ကို မြန်မာနိုင်ငံက ကျောင်းသူ၊ ကျောင်းသားတွေက တည်ထောင်ထားပါတယ်။ Online ကနေ ဘာသာရပ်တွေကို သင်ယူနိုင်မယ့် Virtual Federal University မှာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု Princeton တက္ကသိုလ်အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ တက္ကသိုလ်တွေက ဆရာ၊ ဆရာမတွေက သင်ကြားပေးကြမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဘယ်ဘာသာတွေကို သင်ကြားမှာလဲ၊ ဘယ်လို သင်ယူနိုင်မလဲဆိုတာကို ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ကျောင်းသားများသမဂ္ဂရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ကိုညီဇော်, ကို မစုမြတ်မွန်က ဆက်သွယ်မေးထားပါတယ်။

မေး ။ ။ ကိုညီဇော် မင်္ဂလာပါရှင့်။ ကိုညီဇော်က ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ကျောင်းသားများသမဂ္ဂရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်ပါတယ်။ တက္ကသိုလ်ကျောင်းသူကျောင်းသားတွေကို Online ကနေ ဘာသာရပ်တွေ သင်နိုင်ဖို့အတွက် ကိုညီဇော်တို့က လုပ်ထားတယ်။ နိုင်ငံတကာက တက္ကသိုလ်ဆရာ၊ ဆရာမတွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ပြီးတော့ သင်ကြားရေးပိုင်းတွေ ဆောင်ရွက်နေတာ ရှိပါတယ်ဆိုတော့ ဒါတွေက တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားသမဂ္ဂတွေ စုပေါင်းပြီးတော့ ကြိုးစားထားတယ်လို့ နားလည်ပါတယ်။ အဲဒီလို Virtual Federal University ဘယ်လိုဖြစ်လာတယ်ဆိုတာကို အရင်ဆုံး ရှင်းပြပေးပါရှင့်။

ဖြေ ။ ။ ဟုတ်ကဲ့ မင်္ဂလာပါ အမ။ အဓိကတော့ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့်နဲ့ ကိုဗစ်တို့ကြောင့် ကျောင်းသားတွေ စဉ်ဆက်မပြတ် ပညာသင်ကြားမှုဆိုတဲ့ နေရာမှာ အဟန့်အတား ဖြစ်နေတယ်။ ဒီလိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းဖို့အတွက် ကျောင်းသားတွေစုပြီးတော့ စိတ်ကူးစိတ်သန်းကနေ ကူညီပေးကြမယ့် ဆရာ၊ ဆရာမတွေနဲ့ ပေါင်းစပ်ပြီးတော့ Virtual Federal University ဆိုပြီးတော့ စခဲ့ကြတာပါ။ အဓိကတော့ ဖယ်ဒရယ်တက္ကသိုလ်က ဖယ်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပညာရေးကို အခြေခံတယ်။ လွတ်လပ်စွာ ဝေဖန်ပိုင်းခြားမှုကို အခြေခံပြီးတော့ အခမဲ့မျှဝေလို့ရတဲ့ ပညာရေး။ အခမဲ့မျှဝေတဲ့ တက္ကသိုလ်အဖြစ် ရပ်တည်ဖို့ရှိတယ်။ နောက်ထပ် ကျောင်းသားတွေအနေနဲ့လဲ အခုအချိန်မှာ စစ်ကောင်စီက ပြန်ဖွင့်တဲ့ တက္ကသိုလ်တွေ။ စစ်ကောင်စီကျောင်းတွေကို သပိတ်မှောက်ထားတဲ့ အခြေအနေလည်း ဖြစ်တယ်။ နောက်ထပ် တော်လှန်ရေးကာလမှာ နိုင်ငံရေးရေချိန်အရ ထိန်းနိုင်ဖို့အတွက်ကို ဖယ်ဒရယ်တက္ကသိုလ်ကို အကောင်အထည်ဖော်တဲ့ သဘောမျိုး ရှိပါတယ်။

မေး ။ ။ ကိုညီဇော် ပြောသွားသလိုဆိုရင် ဝေဖန်ပိုင်းခြား တွေးခေါ်နိုင်မယ့် ပညာရေး ပေါ်ပေါက်လာဖို့အတွက် ကိုညီဇော်တို့က ကြိုးစားပြီးတော့ လုပ်နေတာ ဖြစ်တယ်ဆိုတော့ ဖယ်ဒရယ်တက္ကသိုလ်ကနေ ဘယ်လိုမျိုး ဘာသာရပ်တွေကို သင်ကြားပေးဖို့ အစီအစဉ်တွေ ရှိပါသလဲ။

ဖြေ ။ ။ သင်တန်းတွေကတော့ သမိုင်း၊ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ၊ လက်ရှိ ဒီမိုကရေစီလှုပ်ရှားမှုကို အထောက်အကူပြုနိုင်မယ့် ဘာသာရပ်တွေ။ နောက်ပြီးတော့ ဘိုင်အို၊ သင်္ချာ၊ Critical reading လို စာဖတ်နည်းတွေ၊ လူမျိုးစုအကြောင်းတွေ၊ အလုပ်သမားလှုပ်ရှားမှုအကြောင်းတွေ၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ ဘာသာရပ်တွေ။ နောက်ထပ် စိတ်ပညာလို ဘာသာရပ်တွေ၊ ဖယ်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ ဘာသာရပ်တွေကို ဆက်ပြီးတော့ ပေးသွားဖို့ ရှိပါတယ်။

မေး ။ ။ ပြောသွားတဲ့ ဘာသာရပ်တွေအားလုံးက Online ကနေ သင်ကြားပေးမှာပါလား။ တက်တဲ့လူတွေက ဘွဲ့လက်မှတ်တွေ ဘာတွေ ရမှာလားရှင့်။

ဖြေ ။ ။ ကျနော်တို့ လောလောဆယ် ဘွဲ့လက်မှတ်ဆိုတာမျိုးထက် Certificate လိုမျိုး ပေးဖို့တော့ အစီအစဉ်ရှိတယ်။ ဒီပလိုမာ၊ ပါရဂူဘွဲ့လို လက်မှတ်မျိုး ပေးဖို့တော့ လောလောဆယ် အစီအစဉ် မရှိသေးဘူး။ နောက်ထပ် ဘယ်လိုသင်တန်းမျိုးကို Certificate ပေးပြီး၊ ဘယ်လိုသင်တန်းမျိုးကို ဒီအတိုင်း တက်လို့ရမလဲဆိုတဲ့ အခြေအနေမျိုးတွေကိုလဲ ဆက်ပြီးလာမယ့် သင်ခန်းစာတွေ ကြေညာတဲ့အခါမှာလဲ တခါတည်း ထည့်သွင်းပြီးတော့ ကြေညာသွားမှာပါ။ ကျနော်တို့က လောလောဆယ်တော့ ဖယ်ဒရယ်တက္ကသိုလ်က ပေးတဲ့သင်ခန်းစာက Website ရှိတယ်။ Website ကို ဝင်ပြီးတော့ Uploaded ထားတဲ့ ဗီဒီယိုင်ဖိုင်တွေ၊ စာဖိုင်တွေ၊ Audio ဖိုင်တွေကို Download ယူနိုင်မယ့် အခြေအနေမျိုးကို ပြင်ဆင်ထားတာ ရှိတယ်။ ဒီဟာကို အထောက်အကူပြုဖို့အတွက် တဘက်က Telegram လို Channel တွေ ဖွင့်ပြီးတော့ Discussion လုပ်လို့ရတာတွေ ရှိတယ်။ အမေး-အဖြေတွေ လုပ်လို့ရတာတွေ ရှိတယ်။ ဒီလို Activities တွေပါမယ်။ နောက်ထပ်တခု ကျနော်တို့ စီစဉ်နေတာကတော့ အင်တာနက် အခက်အခဲရှိတဲ့နေရာတွေ ရှိတဲ့နေရာတွေ ရှိမယ်။ အင်တာနက် မရနိုင်တဲ့ အခြေအနေမျိုးတွေ၊ အခက်အခဲရှိမယ့် အခြေအနေမျိုးမှာ ဒါကို ဘယ်လို ဖြန့်ဝေလို့ရမလဲဆိုတာကို လောလောဆယ်တော့ စီစဉ်နေတယ်။ မီဒီယာတွေကတဆင့် အင်တာနက်မရတဲ့ နေရာတွေကို ဗီဒီယို၊ တီဗီကတဆင့် ဖြန့်ဝေလို့ ရနိုင်အောင်၊ ဒါမှမဟုတ် စာဖိုင်တွေကို ဘယ်လိုမျိုး ကူးပြီးတော့ ဖြန့်ဝေလို့ရမလဲဆိုတာကို ထပ်ပြီးတော့ စီစဉ်နေပါတယ်။

မေး ။ ။ ဖယ်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပညာရေး ပေါ်ပေါက်လာဖို့အတွက်ကို ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ Virtual Federal University ကို တည်ထောင်ထားတာဆိုတော့ ဒီတက္ကသိုလ်က လူနည်းစု တိုင်းရင်းသား ကျောင်းသူကျောင်းသားတွေအတွက်ကို ဘယ်လောက်အထိ အထောက်အကူ ဖြစ်မယ်လို့ ပြောနိုင်ပါလဲရှင့်။

ဖြေ ။ ။ လောလောဆယ် တက္ကသိုလ်မှာ ပြင်ဆင်နေကြတဲ့ သင်ခန်းစာတွေက များသောအားဖြင့်တော့ အင်္ဂလိပ်ကို အခြေခံတယ်။ ဒီဟာတွေကို ကျနော်တို့က မြန်မာလို ဘာသာပြန်တာ ရှိတယ်။ လက်လှမ်းမီသမျှ တိုင်းရင်းသား လူမျိုးစုဘာသာစကားတွေအထိ လိုက်ပြီးတော့၊ ဘာသာပြန်ပြီးတော့ ဖြန့်ဝေဖို့ရှိတယ်။ အခု ကရင်လို ဘာသာပြန်ထားတာ ရှိတယ်။ ရခိုင်လို ဘာသာပြန်ထားတာတွေ ရှိတယ်။ နောက်ထပ် ကချင်လို ဘာသာပြန်ထားတာတွေတော့ ရှိတယ်။ ဒီဟာတွေကိုလဲ ဆက်ပြီးတော့ ကြေညာပြီးတော့ ထုတ်လွှင့်သွားဖို့တော့ ရှိပါတယ်။ နောက်ထပ် အားလုံးလက်လှမ်းမီပြီးတော့ ရယူနိုင်တဲ့ အခြေအနေမျိုးဖြစ်အောင်အထိ ဆက်ပြီးတော့ သွားဖို့ရှိနေပါတယ်။ လောလောဆယ်တော့ ပြင်ဆင်နေတဲ့ အခြေအနေပေါ့။

မေး ။ ။ Virtual Federal University ကို နိုင်ငံတကာက တက္ကသိုလ်ဆရာ၊ ဆရာမတွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ပြီးတော့ သင်ကြားဖို့လဲ လုပ်နေတာဆိုတော့ အခု ပထမဦးဆုံး ဇွန်လ (၁၁) ရက်နေ့မှာ အမေရိကန် Princeton တက္ကသိုလ်က အမေရိကန်ပါမောက္ခတယောက်က ဦးဆောင်ပြီးတော့ အမေရိကန်နဲ့ မြန်မာတက္ကသိုလ် ဆရာ၊ ဆရာမတွေ ပူးပေါင်းပြီးတော့ သမိုင်းဘာသာရပ်တွေကို စတင်ပြီးတော့ သင်ပေးဖို့ အစီအစဉ်ရှိတယ်လို့ ကြေညာထားတာ တွေ့ပါတယ်။ အဲဒီအစီအစဉ်ကို ရှင်းပြပေးပါရှင့်။

ဖြေ ။ ။ သမိုင်းဘာသာရပ်သင်မယ့် အစီအစဉ်ကတော့ အခုနပြောခဲ့သလိုပဲ Princeton တက္ကသိုလ်ကနေ ကျနော်တို့ Virtual Federal University ကို အကူအညီပေးတဲ့ အနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ ဖယ်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ လှုပ်ရှားမှုနဲ့ ထပ်တူရပ်တည်တယ်ဆိုတဲ့ သဘောမျိုးနဲ့ ဒီဟာကို သင်ပေးတဲ့သဘောမျိုး ဖြစ်တယ်။ လောလောဆယ်တော့ စီစဉ်ထားတဲ့ပုံစံက ကျနော်တို့ Website မှာ ဗီဒီယိုဖိုင်တွေ၊ အသံဖိုင်တွေ၊ စာဖိုင်တွေ တင်ထားတာတွေ ရှိမယ်။ နောက်ပြီး နှစ်ပတ်တစ်ခါ သင်ခန်းစာတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ Telegram Channel မှာ Discussion လုပ်တာတွေ၊ အမေးအဖြေ လုပ်တာတွေကို လုပ်သွားဖို့ရှိတယ်။ လောလောဆယ် သင်ယူလို့ ရနိုင်တဲ့ ပုံစံက (၂) မျိုး ရှိတယ်။ ပထမတစ်မျိုးက Register လုပ်ပြီးတော့ ဝင်ခွင့်စစ်ဆေးပြီးတော့ ဒီသင်တန်းကို တက်ရောက်မယ်။ ပြီးတော့ ဒီကနေ ရထားတဲ့ Certificate ကို အောင်မြင်ကြောင်းပေးမယ်။ ဒီဟာကို ဘယ်လိုစစ်ဆေးပြီးတော့ ပေးမလဲဆိုတာကို သင်ခန်းစာပေးမယ့် ဆရာက ဆက်ပြီးတော့ စီစဉ်မယ့် အခြေအနေရှိတယ်။ နောက်တစ်ခုက သင်တန်း Register မလုပ်ဘဲနဲ့လဲ ဒီသင်ခန်းစာတွေကို လွတ်လွတ်လပ်လပ်၊ Free, Open ရယူနိုင်တဲ့ အခြေအနေမျိုးတစ်ခုကိုလဲ ဖန်တီးထားပါတယ်။

မေး ။ ။ အခုလိုမျိုး အမေရိကန် ဆရာ၊ ဆရာမတွေလည်းပါတယ်ဆိုတော့ အခုလိုမျိုး နိုင်ငံခြားက ဆရာ၊ ဆရာမတွေက သင်ပေးတဲ့အခါမှာ ဘာသာစကား အခက်အခဲတွေ မရှိနိုင်ဘူးလား။ သူတို့ဘက်က ဘယ်လိုမျိုး သင်ပေးမလဲဆိုတာကို ပြောပြပါလားရှင့်။

ဖြေ ။ ။ လောလောဆယ်တော့ သင်တန်းကို တက်ဖို့အတွက် လိုအပ်တဲ့ အရည်အချင်းအနေနဲ့ အင်္ဂလိပ်စာနဲ့ ရေးထားတဲ့ စာတွေကို ဖတ်နိုင်ရမယ်ဆိုတဲ့ အရည်အချင်းကန့်သတ်ထားတာမျိုးတော့ ရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့လဲ ဗီဒီယိုင်ဖိုင်တွေ၊ ဗီဒီယိုင်ဖိုင်တွေကို တင်ဆက်တဲ့အခါမှာ မြန်မာစာတန်းထိုးအနေနဲ့ ထည့်ပြီးတော့ တင်ဆက်သွားဖို့တော့ ရှိတယ်။ ဖြန့်ဝေသွားဖို့ရှိတယ်။

မေး ။ ။ ဒါကတော့ ပထမဦးဆုံး အမေရိကန်က Princeton တက္ကသိုလ်နဲ့ အချိတ်အဆက်လုပ်တဲ့ အစီအစဉ်။ နောက်ကော အခြားနိုင်ငံခြား တက္ကသိုလ်နဲ့ ဒါမျိုး သင်တန်းတွေပေးဖို့ ဘယ်လိုအစီအစဉ်တွေ ရှိသလားဆိုတာကို ပြောလို့ရသလားရှင့်။

ဖြေ ။ ။ လောလောဆယ်ကတော့ ချိတ်ဆက်ထားတဲ့ဟာကတော့ Princeton က Course တစ်ခုကိုတော့ ကြေညာပြီးပါပြီ။ နောက်ပိုင်းမှာ ထပ်ပြီးတော့ နိုင်ငံခြားတက္ကသိုလ်တွေ၊ နိုင်ငံခြားတက္ကသိုလ်မှာရှိတဲ့ ပညာရပ်အစုအဖွဲ့တွေနဲ့ စုဖွဲ့ပြီး သွားဖို့ရှိတယ်။ အဲဒါကိုလဲ လုပ်ငန်းအကောင်အထည်ပေါ်မယ့် အခြေအနေမှတော့ ဆက်ပြီးတော့ ကြေညာသွားမယ်။

မေး ။ ။ အခုလိုမျိုး နိုင်ငံခြားတက္ကသိုလ်တွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ပြီးတော့ အခုဆိုရင် Princeton နဲ့ ချိတ်ဆက်ပြီးလုပ်တဲ့ အစီအစဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကျောင်းသူကျောင်းသားတွေဘက်က သူတို့ရဲ့ စိတ်ဝင်စားမှု၊ တုံ့ပြန်မှုက ဘယ်လောက်အထိ စိတ်ဝင်စားကြသလဲ။ တုံ့ပြန်မှု ဘယ်လိုရှိပါသလဲရှင့်။

ဖြေ ။ ။ အခု ပထမဦးဆုံးပေးတဲ့ သင်တန်း။ သမိုင်းသင်တန်းအတွက်ကို စိတ်ဝင်စားကြတဲ့ ကျောင်းသားတွေ၊ Register လုပ်ပြီးတော့ တက်ဖို့ကျောင်းသားတွေ ထောင်ဂဏန်းလောက် ရှိတယ်။ နောက်ထပ် Register မလုပ်ဘဲ လေ့လာကြမယ့်လူတွေကလဲ အဲဒီထက်မနည်းဘူးလို့ မြင်တယ်။ သမိုင်းသင်ခန်းစာအတွက် မဟုတ်ဘဲနဲ့ အခြားဘယ်လိုသင်ခန်းစာတွေ ယူလို့ရမလဲ။ ဘယ်လိုမျိုး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လို့ ရမလဲဆိုပြီးတော့ စိတ်ဝင်စားကြတဲ့ ဆရာတွေ၊ ပညာရှင်တွေ၊ ကျောင်းသားတွေလည်း တခြားမှာ ရှိနေသေးတယ်။

မေး ။ ။ အခုလိုမျိုး ကိုညီဇော်တို့ ကျောင်းသားများသမဂ္ဂတွေ ဦးစီးတည်ထောင်တဲ့ Virtual Federal University ဖယ်ဒရယ်တက္ကသိုလ်ကို တက်ချင်တယ်ဆိုရင် ဘယ်လိုမျိုး တက်လို့ရနိုင်မလဲ။

ဖြေ ။ ။ ဒီဟာကတော့ ဘယ်သူတက်ဖို့၊ ဘယ်သူပဲ တက်လို့ရမယ်၊ ဘယ်သူပဲ တက်လို့မရဘူးဆိုပြီးတော့ ကန့်သတ်ထားတာမျိုး မရှိဘူး။ အခုက အရည်အချင်း အကန့်အသတ်မျိုးကိုလဲ အများကြီးမထားထားဘူး။ ဒီမှာတက်မယ်ဆိုရင် တက္ကသိုလ်ဝန်ထမ်း အောင်မြင်ပြီးတဲ့ ကျောင်းသားတွေအတွက်ကို သင်တော်တယ်ဆိုတာမျိုးတော့ ရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့လဲ တက္ကသိုလ်ဝန်ထမ်း မအောင်မြင်သေးတဲ့ ကျောင်းသား။ ဒါမှမဟုတ် တက္ကသိုလ်ကျောင်းသား မဟုတ်ဘဲနဲ့ သင်ယူလိုစိတ်ရှိတဲ့ ဘယ်သူမဆို သင်လို့ရနိုင်တယ်ဆိုတာမျိုးတော့ ရှိတယ်။ နောက်ထပ် အသက်အနေနဲ့ Certificate အတန်းတွေ အတွက်ဆိုရင် (၁၈) နှစ်ပြည့်မှ တက်လို့ရတယ်လို့ ကန့်သတ်ထားပေမယ့်လဲ အရည်အချင်း စစ်ဆေးလွှာကို ဖြေတဲ့အချိန်မှာ အသက် (၁၈) နှစ်မပြည့်သေးဘဲနဲ့ အရည်အချင်း ပြည့်မီတယ်ဆိုရင် ခြွင်းချက်အနေနဲ့ အခြေအနေမျိုးတွေလည်း ကျနော်တို့ စီစဉ်ထားပါတယ်။

မေး ။ ။ မြန်မာနိုင်ငံက ကျောင်းသူကျောင်းသားတွေအနေနဲ့ အခုလို တက္ကသိုလ်မှာ Virtual Learning, Online ကနေ သင်ယူရတဲ့ သင်ကြားမှု၊ သင်ယူမှုအပိုင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အတွေ့အကြုံက နည်းတယ်ဆိုတော့ အခုလိုမျိုး ကိုညီဇော်တို့ စပြီးတော့ လုပ်တဲ့ Online ပညာသင်ကြားမှုစနစ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ကျောင်းသူကျောင်းသားတွေကို ဘယ်လိုမျိုး ပြောချင်လဲ။ ဒီဟာနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ဘယ်လိုမျိုး အခက်အခဲတွေ တွေ့နိုင်တယ်လို့ မျှော်လင့်ထားလဲရှင့်။

ဖြေ ။ ။ လောလောဆယ် အလွယ်ကူဆုံး၊ အရှင်းလင်းဆုံး Platform တွေကနေ တင်ဆက်ဖို့၊ ဖြန့်ဝေဖို့ စီစဉ်နေကြတယ်။ လောလောဆယ် Website က ရှိမယ်။ နောက် Telegram Channel ရှိမယ်။ နောက် လိုအပ်ရင် ထပ်ပြီးဖြည့်လာမယ့် Platform တွေ ရှိမယ်။ ပြီးတော့ ဒီဟာတွေကို အစိမ်းသက်သက်သုံးဖို့ လုပ်မှာမဟုတ်ဘဲနဲ့ ဒီအပေါ်မှာ ရှင်းပြတာမျိုး။ နောက်ထပ်ရှင်းပြတဲ့ ဗီဒီယိုပဲဖြစ်ဖြစ်၊ စာပဲဖြစ်ဖြစ် အဲဒီလိုမျိုးလဲ စီစဉ်သွားဖို့ ရှိပါတယ်။

မေး ။ ။ ဆိုတော့ ကိုညီဇော်တို့အပါအဝင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ကျောင်းသားများသမဂ္ဂတွေက မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖယ်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပညာရေးစနစ် ပေါ်ပေါက်လာဖို့ ရည်ရွယ်ပြီးတော့ လုပ်နေတာဆိုတော့ တကယ်ပဲ မြန်မာပြည်မှာ ဖယ်ဒရယ်ပညာရေးစနစ်ကြီး လက်တွေ့ပေါ်ပေါက်လာဖို့က မျှော်လင့်ချက် ဘယ်လောက်ရှိပါသလဲရှင့်။

ဖြေ ။ ။ အခုအချိန်က ပညာရေးမှာ ဖယ်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပညာရေးတစ်ခုကို ထူထောင်ကြမယ်ဆိုတဲ့ ပထမခြေလှမ်းကို စမ်းလို့ရနိုင်တယ်။ အခုအချိန်မှာ တည်ဆောက်ကြတဲ့ ပညာရေးက အနာဂတ်မှာ စစ်အာဏာရှင်စနစ် ချုပ်ငြိမ်းပြီးတော့ ဖယ်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စု ထူထောင်ကြတဲ့အချိန်မှာရှိမယ့် ဖယ်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပညာရေးမျိုးနဲ့ ထပ်တူကျမှာတော့ မဟုတ်ဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အခုအချိန်က တော်လှန်ရေးကာလ ဖြစ်တယ်။ ကြားကာလ ဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့်မို့ အခုအချိန်မှာ ကျနော်တို့က ဖက်ဆစ်လက္ခဏာမပါတဲ့ ပညာရေး။ ပြည်သူ့ဒီမိုကရေစီ ပညာရေးဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးနဲ့ ကျနော်တို့က လုပ်ဆောင်ရမယ်လို့ မြင်တယ်။ ဒီတိုင်းပြည် မလွတ်လပ်တဲ့အချိန်မှာ ဖယ်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပညာရေးဆိုတဲ့အရာက ဘယ်လိုမှ ရနိုင်စရာအကြောင်း မရှိဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ပညာရေးက တိုင်းပြည်ရဲ့ စနစ်နဲ့ တိုက်ရိုက်သော်လည်းကောင်း၊ သွယ်ဝိုက်ရွေ့လည်းကောင်း သက်ရောက်မှု ရှိနေတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ ပညာရေးကဏ္ဍ လွတ်မြောက်ဖို့ဆိုရင် ဒီမိုကရေစီပညာရေး ရဖို့ဆိုရင် တိုင်းပြည်မှာရှိနေတဲ့ စနစ်ကြီးတစ်ခုလုံးကို ဖျက်သိမ်းပစ်မှရမယ်။ အမြစ်ကနေလှန်ပြီး တူးထုတ်ပစ်မှ ရမယ့်အခြေအနေမျိုး ရှိတယ်။ သို့ပေမဲ့လဲ ဒီကြာကာလမှာ ကျနော်တို့အနေနဲ့ လုပ်လို့ရတဲ့ ဖယ်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပညာရေးမူဝါဒတွေကို အခြေခံလို့ရတဲ့ ပြည်သူ့ပညာရေးမျိုး ၊ ပြည်သူ့ဒီမိုကရေစီပညာရေးမျိုး စသဖြင့် ကျနော်တို့က ခြေလှမ်းလှမ်းထားလို့ ရနိုင်တယ်။ နောက်အနာဂတ်မှာ ရှိလာမယ့် ဖယ်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီတိုင်းပြည် ပေါ်ပေါက်ဖို့အတွက် တိုက်ရမယ့် တိုက်ပွဲနဲ့အတူ ဖယ်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပညာရေးအတွက် တပြိုင်တည်း တိုက်ရမှာဖြစ်တယ်။

မစုမြတ်မွန် ။ ။ ကိုညီဇော် ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်ရှင့်။ အခုလိုမျိုး အချိန်ပေးပြီး ဖြေကြားပေးတဲ့အတွက်။

ကိုညီဇော် ။ ။ ဟုတ် .. ကျေးဇူးတင်ပါတယ် အမ။

==Unicode ==

ဝဖေနျပိုငျးခွား တှေးခေါျနိုငျမှုကို အခွခေံတဲ့ တက်ကသိုလျပညာရေးစနဈ ပေါျပေါကျလာစဖေို့ ရညျရှယျပွီး Virtual Federal University အခမဲ့ ဖယျဒရယျတက်ကသိုလျကို မွနျမာနိုငျငံက ကြောငျးသူ၊ ကြောငျးသားတှကေ တညျထောငျထားပါတယျ။ Online ကနေ ဘာသာရပျတှကေို သငျယူနိုငျမယ့ျ Virtual Federal University မှာ အမရေိကနျပွညျထောငျစု Princeton တက်ကသိုလျအပါအဝငျ နိုငျငံတကာ တက်ကသိုလျတှကေ ဆရာ၊ ဆရာမတှကေ သငျကွားပေးကွမှာ ဖွဈပါတယျ။ ဘယျဘာသာတှကေို သငျကွားမှာလဲ၊ ဘယျလို သငျယူနိုငျမလဲဆိုတာကို ရနျကုနျတက်ကသိုလျ ကြောငျးသားမြားသမဂ်ဂရဲ့ ဥက်ကဋ်ဌ ကိုညီဇောျ, ကို မစုမွတျမှနျက ဆကျသှယျမေးထားပါတယျ။

မေး ။ ။ ကိုညီဇောျ မငျ်ဂလာပါရှင့ျ။ ကိုညီဇောျက ရနျကုနျတက်ကသိုလျ ကြောငျးသားမြားသမဂ်ဂရဲ့ ဥက်ကဋ်ဌ ဖွဈပါတယျ။ တက်ကသိုလျကြောငျးသူကြောငျးသားတှကေို Online ကနေ ဘာသာရပျတှေ သငျနိုငျဖို့အတှကျ ကိုညီဇောျတို့က လုပျထားတယျ။ နိုငျငံတကာက တက်ကသိုလျဆရာ၊ ဆရာမတှနေဲ့ ခြိတျဆကျပွီးတော့ သငျကွားရေးပိုငျးတှေ ဆောငျရှကျနတော ရှိပါတယျဆိုတော့ ဒါတှကေ တက်ကသိုလျကြောငျးသားသမဂ်ဂတှေ စုပေါငျးပွီးတော့ ကွိုးစားထားတယျလို့ နားလညျပါတယျ။ အဲဒီလို Virtual Federal University ဘယျလိုဖွဈလာတယျဆိုတာကို အရငျဆုံး ရှငျးပွပေးပါရှင့ျ။

ဖွေ ။ ။ ဟုတျကဲ့ မငျ်ဂလာပါ အမ။ အဓိကတော့ စဈအာဏာသိမျးမှုကွောင့ျနဲ့ ကိုဗဈတို့ကွောင့ျ ကြောငျးသားတှေ စဉျဆကျမပွတျ ပညာသငျကွားမှုဆိုတဲ့ နရောမှာ အဟန့ျအတား ဖွဈနတေယျ။ ဒီလိုအပျခကြျကို ဖွည့ျဆညျးဖို့အတှကျ ကြောငျးသားတှစေုပွီးတော့ စိတျကူးစိတျသနျးကနေ ကူညီပေးကွမယ့ျ ဆရာ၊ ဆရာမတှနေဲ့ ပေါငျးစပျပွီးတော့ Virtual Federal University ဆိုပွီးတော့ စခဲ့ကွတာပါ။ အဓိကတော့ ဖယျဒရယျတက်ကသိုလျက ဖယျဒရယျဒီမိုကရစေီ ပညာရေးကို အခွခေံတယျ။ လှတျလပျစှာ ဝဖေနျပိုငျးခွားမှုကို အခွခေံပွီးတော့ အခမဲ့မြှဝလေို့ရတဲ့ ပညာရေး။ အခမဲ့မြှဝတေဲ့ တက်ကသိုလျအဖွဈ ရပျတညျဖို့ရှိတယျ။ နောကျထပျ ကြောငျးသားတှအေနနေဲ့လဲ အခုအခြိနျမှာ စဈကောငျစီက ပွနျဖှင့ျတဲ့ တက်ကသိုလျတှေ။ စဈကောငျစီကြောငျးတှကေို သပိတျမှောကျထားတဲ့ အခွအေနလေညျး ဖွဈတယျ။ နောကျထပျ တောျလှနျရေးကာလမှာ နိုငျငံရေးရခြေိနျအရ ထိနျးနိုငျဖို့အတှကျကို ဖယျဒရယျတက်ကသိုလျကို အကောငျအထညျဖောျတဲ့ သဘောမြိုး ရှိပါတယျ။

မေး ။ ။ ကိုညီဇောျ ပွောသှားသလိုဆိုရငျ ဝဖေနျပိုငျးခွား တှေးခေါျနိုငျမယ့ျ ပညာရေး ပေါျပေါကျလာဖို့အတှကျ ကိုညီဇောျတို့က ကွိုးစားပွီးတော့ လုပျနတော ဖွဈတယျဆိုတော့ ဖယျဒရယျတက်ကသိုလျကနေ ဘယျလိုမြိုး ဘာသာရပျတှကေို သငျကွားပေးဖို့ အစီအစဉျတှေ ရှိပါသလဲ။

ဖွေ ။ ။ သငျတနျးတှကေတော့ သမိုငျး၊ နိုငျငံရေးသိပ်ပံ၊ လကျရှိ ဒီမိုကရစေီလှုပျရှားမှုကို အထောကျအကူပွုနိုငျမယ့ျ ဘာသာရပျတှေ။ နောကျပွီးတော့ ဘိုငျအို၊ သငျ်ခြာ၊ Critical reading လို စာဖတျနညျးတှေ၊ လူမြိုးစုအကွောငျးတှေ၊ အလုပျသမားလှုပျရှားမှုအကွောငျးတှေ၊ သဘာဝပတျဝနျးကငြျဆိုငျရာ ဘာသာရပျတှေ။ နောကျထပျ စိတျပညာလို ဘာသာရပျတှေ၊ ဖယျဒရယျဒီမိုကရစေီနဲ့ သကျဆိုငျတဲ့ ဘာသာရပျတှကေို ဆကျပွီးတော့ ပေးသှားဖို့ ရှိပါတယျ။

မေး ။ ။ ပွောသှားတဲ့ ဘာသာရပျတှအေားလုံးက Online ကနေ သငျကွားပေးမှာပါလား။ တကျတဲ့လူတှကေ ဘှဲ့လကျမှတျတှေ ဘာတှေ ရမှာလားရှင့ျ။

ဖွေ ။ ။ ကနြောျတို့ လောလောဆယျ ဘှဲ့လကျမှတျဆိုတာမြိုးထကျ Certificate လိုမြိုး ပေးဖို့တော့ အစီအစဉျရှိတယျ။ ဒီပလိုမာ၊ ပါရဂူဘှဲ့လို လကျမှတျမြိုး ပေးဖို့တော့ လောလောဆယျ အစီအစဉျ မရှိသေးဘူး။ နောကျထပျ ဘယျလိုသငျတနျးမြိုးကို Certificate ပေးပွီး၊ ဘယျလိုသငျတနျးမြိုးကို ဒီအတိုငျး တကျလို့ရမလဲဆိုတဲ့ အခွအေနမြေိုးတှကေိုလဲ ဆကျပွီးလာမယ့ျ သငျခနျးစာတှေ ကွညောတဲ့အခါမှာလဲ တခါတညျး ထည့ျသှငျးပွီးတော့ ကွညောသှားမှာပါ။ ကနြောျတို့က လောလောဆယျတော့ ဖယျဒရယျတက်ကသိုလျက ပေးတဲ့သငျခနျးစာက Website ရှိတယျ။ Website ကို ဝငျပွီးတော့ Uploaded ထားတဲ့ ဗီဒီယိုငျဖိုငျတှေ၊ စာဖိုငျတှေ၊ Audio ဖိုငျတှကေို Download ယူနိုငျမယ့ျ အခွအေနမြေိုးကို ပွငျဆငျထားတာ ရှိတယျ။ ဒီဟာကို အထောကျအကူပွုဖို့အတှကျ တဘကျက Telegram လို Channel တှေ ဖှင့ျပွီးတော့ Discussion လုပျလို့ရတာတှေ ရှိတယျ။ အမေး-အဖွတှေေ လုပျလို့ရတာတှေ ရှိတယျ။ ဒီလို Activities တှပေါမယျ။ နောကျထပျတခု ကနြောျတို့ စီစဉျနတောကတော့ အငျတာနကျ အခကျအခဲရှိတဲ့နရောတှေ ရှိတဲ့နရောတှေ ရှိမယျ။ အငျတာနကျ မရနိုငျတဲ့ အခွအေနမြေိုးတှေ၊ အခကျအခဲရှိမယ့ျ အခွအေနမြေိုးမှာ ဒါကို ဘယျလို ဖွန့ျဝလေို့ရမလဲဆိုတာကို လောလောဆယျတော့ စီစဉျနတေယျ။ မီဒီယာတှကေတဆင့ျ အငျတာနကျမရတဲ့ နရောတှကေို ဗီဒီယို၊ တီဗီကတဆင့ျ ဖွန့ျဝလေို့ ရနိုငျအောငျ၊ ဒါမှမဟုတျ စာဖိုငျတှကေို ဘယျလိုမြိုး ကူးပွီးတော့ ဖွန့ျဝလေို့ရမလဲဆိုတာကို ထပျပွီးတော့ စီစဉျနပေါတယျ။

မေး ။ ။ ဖယျဒရယျဒီမိုကရစေီ ပညာရေး ပေါျပေါကျလာဖို့အတှကျကို ရညျရှယျခကြျနဲ့ Virtual Federal University ကို တညျထောငျထားတာဆိုတော့ ဒီတက်ကသိုလျက လူနညျးစု တိုငျးရငျးသား ကြောငျးသူကြောငျးသားတှအေတှကျကို ဘယျလောကျအထိ အထောကျအကူ ဖွဈမယျလို့ ပွောနိုငျပါလဲရှင့ျ။

ဖွေ ။ ။ လောလောဆယျ တက်ကသိုလျမှာ ပွငျဆငျနကွေတဲ့ သငျခနျးစာတှကေ မြားသောအားဖွင့ျတော့ အငျ်ဂလိပျကို အခွခေံတယျ။ ဒီဟာတှကေို ကနြောျတို့က မွနျမာလို ဘာသာပွနျတာ ရှိတယျ။ လကျလှမျးမီသမြှ တိုငျးရငျးသား လူမြိုးစုဘာသာစကားတှအေထိ လိုကျပွီးတော့၊ ဘာသာပွနျပွီးတော့ ဖွန့ျဝဖေို့ရှိတယျ။ အခု ကရငျလို ဘာသာပွနျထားတာ ရှိတယျ။ ရခိုငျလို ဘာသာပွနျထားတာတှေ ရှိတယျ။ နောကျထပျ ကခငြျလို ဘာသာပွနျထားတာတှတေော့ ရှိတယျ။ ဒီဟာတှကေိုလဲ ဆကျပွီးတော့ ကွညောပွီးတော့ ထုတျလှှင့ျသှားဖို့တော့ ရှိပါတယျ။ နောကျထပျ အားလုံးလကျလှမျးမီပွီးတော့ ရယူနိုငျတဲ့ အခွအေနမြေိုးဖွဈအောငျအထိ ဆကျပွီးတော့ သှားဖို့ရှိနပေါတယျ။ လောလောဆယျတော့ ပွငျဆငျနတေဲ့ အခွအေနပေေါ့။

မေး ။ ။ Virtual Federal University ကို နိုငျငံတကာက တက်ကသိုလျဆရာ၊ ဆရာမတှနေဲ့ ခြိတျဆကျပွီးတော့ သငျကွားဖို့လဲ လုပျနတောဆိုတော့ အခု ပထမဦးဆုံး ဇှနျလ (၁၁) ရကျနေ့မှာ အမရေိကနျ Princeton တက်ကသိုလျက အမရေိကနျပါမောက်ခတယောကျက ဦးဆောငျပွီးတော့ အမရေိကနျနဲ့ မွနျမာတက်ကသိုလျ ဆရာ၊ ဆရာမတှေ ပူးပေါငျးပွီးတော့ သမိုငျးဘာသာရပျတှကေို စတငျပွီးတော့ သငျပေးဖို့ အစီအစဉျရှိတယျလို့ ကွညောထားတာ တှေ့ပါတယျ။ အဲဒီအစီအစဉျကို ရှငျးပွပေးပါရှင့ျ။

ဖွေ ။ ။ သမိုငျးဘာသာရပျသငျမယ့ျ အစီအစဉျကတော့ အခုနပွောခဲ့သလိုပဲ Princeton တက်ကသိုလျကနေ ကနြောျတို့ Virtual Federal University ကို အကူအညီပေးတဲ့ အနနေဲ့ မွနျမာနိုငျငံ ဖယျဒရယျဒီမိုကရစေီ လှုပျရှားမှုနဲ့ ထပျတူရပျတညျတယျဆိုတဲ့ သဘောမြိုးနဲ့ ဒီဟာကို သငျပေးတဲ့သဘောမြိုး ဖွဈတယျ။ လောလောဆယျတော့ စီစဉျထားတဲ့ပုံစံက ကနြောျတို့ Website မှာ ဗီဒီယိုဖိုငျတှေ၊ အသံဖိုငျတှေ၊ စာဖိုငျတှေ တငျထားတာတှေ ရှိမယျ။ နောကျပွီး နှဈပတျတဈခါ သငျခနျးစာတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ Telegram Channel မှာ Discussion လုပျတာတှေ၊ အမေးအဖွေ လုပျတာတှကေို လုပျသှားဖို့ရှိတယျ။ လောလောဆယျ သငျယူလို့ ရနိုငျတဲ့ ပုံစံက (၂) မြိုး ရှိတယျ။ ပထမတဈမြိုးက Register လုပျပွီးတော့ ဝငျခှင့ျစဈဆေးပွီးတော့ ဒီသငျတနျးကို တကျရောကျမယျ။ ပွီးတော့ ဒီကနေ ရထားတဲ့ Certificate ကို အောငျမွငျကွောငျးပေးမယျ။ ဒီဟာကို ဘယျလိုစဈဆေးပွီးတော့ ပေးမလဲဆိုတာကို သငျခနျးစာပေးမယ့ျ ဆရာက ဆကျပွီးတော့ စီစဉျမယ့ျ အခွအေနရှေိတယျ။ နောကျတဈခုက သငျတနျး Register မလုပျဘဲနဲ့လဲ ဒီသငျခနျးစာတှကေို လှတျလှတျလပျလပျ၊ Free, Open ရယူနိုငျတဲ့ အခွအေနမြေိုးတဈခုကိုလဲ ဖနျတီးထားပါတယျ။

မေး ။ ။ အခုလိုမြိုး အမရေိကနျ ဆရာ၊ ဆရာမတှလေညျးပါတယျဆိုတော့ အခုလိုမြိုး နိုငျငံခွားက ဆရာ၊ ဆရာမတှကေ သငျပေးတဲ့အခါမှာ ဘာသာစကား အခကျအခဲတှေ မရှိနိုငျဘူးလား။ သူတို့ဘကျက ဘယျလိုမြိုး သငျပေးမလဲဆိုတာကို ပွောပွပါလားရှင့ျ။

ဖွေ ။ ။ လောလောဆယျတော့ သငျတနျးကို တကျဖို့အတှကျ လိုအပျတဲ့ အရညျအခငြျးအနနေဲ့ အငျ်ဂလိပျစာနဲ့ ရေးထားတဲ့ စာတှကေို ဖတျနိုငျရမယျဆိုတဲ့ အရညျအခငြျးကန့ျသတျထားတာမြိုးတော့ ရှိတယျ။ ဒါပမေဲ့လဲ ဗီဒီယိုငျဖိုငျတှေ၊ ဗီဒီယိုငျဖိုငျတှကေို တငျဆကျတဲ့အခါမှာ မွနျမာစာတနျးထိုးအနနေဲ့ ထည့ျပွီးတော့ တငျဆကျသှားဖို့တော့ ရှိတယျ။ ဖွန့ျဝသှေားဖို့ရှိတယျ။

မေး ။ ။ ဒါကတော့ ပထမဦးဆုံး အမရေိကနျက Princeton တက်ကသိုလျနဲ့ အခြိတျအဆကျလုပျတဲ့ အစီအစဉျ။ နောကျကော အခွားနိုငျငံခွား တက်ကသိုလျနဲ့ ဒါမြိုး သငျတနျးတှပေေးဖို့ ဘယျလိုအစီအစဉျတှေ ရှိသလားဆိုတာကို ပွောလို့ရသလားရှင့ျ။

ဖွေ ။ ။ လောလောဆယျကတော့ ခြိတျဆကျထားတဲ့ဟာကတော့ Princeton က Course တဈခုကိုတော့ ကွညောပွီးပါပွီ။ နောကျပိုငျးမှာ ထပျပွီးတော့ နိုငျငံခွားတက်ကသိုလျတှေ၊ နိုငျငံခွားတက်ကသိုလျမှာရှိတဲ့ ပညာရပျအစုအဖှဲ့တှနေဲ့ စုဖှဲ့ပွီး သှားဖို့ရှိတယျ။ အဲဒါကိုလဲ လုပျငနျးအကောငျအထညျပေါျမယ့ျ အခွအေနမှေတော့ ဆကျပွီးတော့ ကွညောသှားမယျ။

မေး ။ ။ အခုလိုမြိုး နိုငျငံခွားတက်ကသိုလျတှနေဲ့ ခြိတျဆကျပွီးတော့ အခုဆိုရငျ Princeton နဲ့ ခြိတျဆကျပွီးလုပျတဲ့ အစီအစဉျနဲ့ ပတျသကျပွီး ကြောငျးသူကြောငျးသားတှဘေကျက သူတို့ရဲ့ စိတျဝငျစားမှု၊ တုံ့ပွနျမှုက ဘယျလောကျအထိ စိတျဝငျစားကွသလဲ။ တုံ့ပွနျမှု ဘယျလိုရှိပါသလဲရှင့ျ။

ဖွေ ။ ။ အခု ပထမဦးဆုံးပေးတဲ့ သငျတနျး။ သမိုငျးသငျတနျးအတှကျကို စိတျဝငျစားကွတဲ့ ကြောငျးသားတှေ၊ Register လုပျပွီးတော့ တကျဖို့ကြောငျးသားတှေ ထောငျဂဏနျးလောကျ ရှိတယျ။ နောကျထပျ Register မလုပျဘဲ လေ့လာကွမယ့ျလူတှကေလဲ အဲဒီထကျမနညျးဘူးလို့ မွငျတယျ။ သမိုငျးသငျခနျးစာအတှကျ မဟုတျဘဲနဲ့ အခွားဘယျလိုသငျခနျးစာတှေ ယူလို့ရမလဲ။ ဘယျလိုမြိုး ပူးပေါငျးဆောငျရှကျလို့ ရမလဲဆိုပွီးတော့ စိတျဝငျစားကွတဲ့ ဆရာတှေ၊ ပညာရှငျတှေ၊ ကြောငျးသားတှလေညျး တခွားမှာ ရှိနသေေးတယျ။

မေး ။ ။ အခုလိုမြိုး ကိုညီဇောျတို့ ကြောငျးသားမြားသမဂ်ဂတှေ ဦးစီးတညျထောငျတဲ့ Virtual Federal University ဖယျဒရယျတက်ကသိုလျကို တကျခငြျတယျဆိုရငျ ဘယျလိုမြိုး တကျလို့ရနိုငျမလဲ။

ဖွေ ။ ။ ဒီဟာကတော့ ဘယျသူတကျဖို့၊ ဘယျသူပဲ တကျလို့ရမယျ၊ ဘယျသူပဲ တကျလို့မရဘူးဆိုပွီးတော့ ကန့ျသတျထားတာမြိုး မရှိဘူး။ အခုက အရညျအခငြျး အကန့ျအသတျမြိုးကိုလဲ အမြားကွီးမထားထားဘူး။ ဒီမှာတကျမယျဆိုရငျ တက်ကသိုလျဝနျထမျး အောငျမွငျပွီးတဲ့ ကြောငျးသားတှအေတှကျကို သငျတောျတယျဆိုတာမြိုးတော့ ရှိတယျ။ ဒါပမေဲ့လဲ တက်ကသိုလျဝနျထမျး မအောငျမွငျသေးတဲ့ ကြောငျးသား။ ဒါမှမဟုတျ တက်ကသိုလျကြောငျးသား မဟုတျဘဲနဲ့ သငျယူလိုစိတျရှိတဲ့ ဘယျသူမဆို သငျလို့ရနိုငျတယျဆိုတာမြိုးတော့ ရှိတယျ။ နောကျထပျ အသကျအနနေဲ့ Certificate အတနျးတှေ အတှကျဆိုရငျ (၁၈) နှဈပွည့ျမှ တကျလို့ရတယျလို့ ကန့ျသတျထားပမေယ့ျလဲ အရညျအခငြျး စဈဆေးလှှာကို ဖွတေဲ့အခြိနျမှာ အသကျ (၁၈) နှဈမပွည့ျသေးဘဲနဲ့ အရညျအခငြျး ပွည့ျမီတယျဆိုရငျ ခွှငျးခကြျအနနေဲ့ အခွအေနမြေိုးတှလေညျး ကနြောျတို့ စီစဉျထားပါတယျ။

မေး ။ ။ မွနျမာနိုငျငံက ကြောငျးသူကြောငျးသားတှအေနနေဲ့ အခုလို တက်ကသိုလျမှာ Virtual Learning, Online ကနေ သငျယူရတဲ့ သငျကွားမှု၊ သငျယူမှုအပိုငျးနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ အတှေ့အကွုံက နညျးတယျဆိုတော့ အခုလိုမြိုး ကိုညီဇောျတို့ စပွီးတော့ လုပျတဲ့ Online ပညာသငျကွားမှုစနဈနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ ကြောငျးသူကြောငျးသားတှကေို ဘယျလိုမြိုး ပွောခငြျလဲ။ ဒီဟာနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ ဘယျလိုမြိုး အခကျအခဲတှေ တှေ့နိုငျတယျလို့ မြှောျလင့ျထားလဲရှင့ျ။

ဖွေ ။ ။ လောလောဆယျ အလှယျကူဆုံး၊ အရှငျးလငျးဆုံး Platform တှကေနေ တငျဆကျဖို့၊ ဖွန့ျဝဖေို့ စီစဉျနကွေတယျ။ လောလောဆယျ Website က ရှိမယျ။ နောကျ Telegram Channel ရှိမယျ။ နောကျ လိုအပျရငျ ထပျပွီးဖွည့ျလာမယ့ျ Platform တှေ ရှိမယျ။ ပွီးတော့ ဒီဟာတှကေို အစိမျးသကျသကျသုံးဖို့ လုပျမှာမဟုတျဘဲနဲ့ ဒီအပေါျမှာ ရှငျးပွတာမြိုး။ နောကျထပျရှငျးပွတဲ့ ဗီဒီယိုပဲဖွဈဖွဈ၊ စာပဲဖွဈဖွဈ အဲဒီလိုမြိုးလဲ စီစဉျသှားဖို့ ရှိပါတယျ။

မေး ။ ။ ဆိုတော့ ကိုညီဇောျတို့အပါအဝငျ ရနျကုနျတက်ကသိုလျ ကြောငျးသားမြားသမဂ်ဂတှကေ မွနျမာနိုငျငံမှာ ဖယျဒရယျဒီမိုကရစေီ ပညာရေးစနဈ ပေါျပေါကျလာဖို့ ရညျရှယျပွီးတော့ လုပျနတောဆိုတော့ တကယျပဲ မွနျမာပွညျမှာ ဖယျဒရယျပညာရေးစနဈကွီး လကျတှေ့ပေါျပေါကျလာဖို့က မြှောျလင့ျခကြျ ဘယျလောကျရှိပါသလဲရှင့ျ။

ဖွေ ။ ။ အခုအခြိနျက ပညာရေးမှာ ဖယျဒရယျဒီမိုကရစေီ ပညာရေးတဈခုကို ထူထောငျကွမယျဆိုတဲ့ ပထမခွလှေမျးကို စမျးလို့ရနိုငျတယျ။ အခုအခြိနျမှာ တညျဆောကျကွတဲ့ ပညာရေးက အနာဂတျမှာ စဈအာဏာရှငျစနဈ ခြုပျငွိမျးပွီးတော့ ဖယျဒရယျဒီမိုကရစေီပွညျထောငျစု ထူထောငျကွတဲ့အခြိနျမှာရှိမယ့ျ ဖယျဒရယျဒီမိုကရစေီ ပညာရေးမြိုးနဲ့ ထပျတူကမြှာတော့ မဟုတျဘူး။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ အခုအခြိနျက တောျလှနျရေးကာလ ဖွဈတယျ။ ကွားကာလ ဖွဈတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့ အခုအခြိနျမှာ ကနြောျတို့က ဖကျဆဈလက်ခဏာမပါတဲ့ ပညာရေး။ ပွညျသူ့ဒီမိုကရစေီ ပညာရေးဆိုတဲ့ ပုံစံမြိုးနဲ့ ကနြောျတို့က လုပျဆောငျရမယျလို့ မွငျတယျ။ ဒီတိုငျးပွညျ မလှတျလပျတဲ့အခြိနျမှာ ဖယျဒရယျဒီမိုကရစေီ ပညာရေးဆိုတဲ့အရာက ဘယျလိုမှ ရနိုငျစရာအကွောငျး မရှိဘူး။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ ပညာရေးက တိုငျးပွညျရဲ့ စနဈနဲ့ တိုကျရိုကျသောျလညျးကောငျး၊ သှယျဝိုကျရှေ့လညျးကောငျး သကျရောကျမှု ရှိနတေယျ။ ဒါကွောင့ျမို့ ပညာရေးကဏ်ဍ လှတျမွောကျဖို့ဆိုရငျ ဒီမိုကရစေီပညာရေး ရဖို့ဆိုရငျ တိုငျးပွညျမှာရှိနတေဲ့ စနဈကွီးတဈခုလုံးကို ဖကြျသိမျးပဈမှရမယျ။ အမွဈကနလှေနျပွီး တူးထုတျပဈမှ ရမယ့ျအခွအေနမြေိုး ရှိတယျ။ သို့ပမေဲ့လဲ ဒီကွာကာလမှာ ကနြောျတို့အနနေဲ့ လုပျလို့ရတဲ့ ဖယျဒရယျဒီမိုကရစေီ ပညာရေးမူဝါဒတှကေို အခွခေံလို့ရတဲ့ ပွညျသူ့ပညာရေးမြိုး ၊ ပွညျသူ့ဒီမိုကရစေီပညာရေးမြိုး စသဖွင့ျ ကနြောျတို့က ခွလှေမျးလှမျးထားလို့ ရနိုငျတယျ။ နောကျအနာဂတျမှာ ရှိလာမယ့ျ ဖယျဒရယျဒီမိုကရစေီတိုငျးပွညျ ပေါျပေါကျဖို့အတှကျ တိုကျရမယ့ျ တိုကျပှဲနဲ့အတူ ဖယျဒရယျဒီမိုကရစေီ ပညာရေးအတှကျ တပွိုငျတညျး တိုကျရမှာဖွဈတယျ။

မစုမွတျမှနျ ။ ။ ကိုညီဇောျ ကြေးဇူးအမြားကွီးတငျပါတယျရှင့ျ။ အခုလိုမြိုး အခြိနျပေးပွီး ဖွကွေားပေးတဲ့အတှကျ။

ကိုညီဇောျ ။ ။ ဟုတျ .. ကြေးဇူးတငျပါတယျ အမ။