(Zawgyi/Unicode)
ဒီကနေ့ ကျင်းပတဲ့ ၇၂ ကြိမ်မြောက် ချင်းအမျိုးသားနေ့မှာ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ကမပြီးဆုံးသေးတဲ့ ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေး ခရီးလမ်းကို ဆက်လက်လျှောက်လှမ်းဖို့ သတိပေးခဲ့သလို ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေး အတွက် လက်နက်ကိုင်လုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့တွေအားလုံး အရပ်သားအစိုးရ လက်အောက်မှာ ရှိရမယ့် ဒီမိုကရေစီ အခြေခံမူ ချမှတ်ပေးဖို့ ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး ဒုဥက္ကဌက တိုက်တွန်း လိုက်ပါတယ်။ ဒီသတင်းကို ဗီအိုအေမြန်မာပိုင်းရဲ့ သတင်းထောက် ကိုမိုးဇော်က တင်ပြထားပါတယ်။
ဒီကနေ့ကျရောက်တဲ့ ၇၂ကြိမ်မြောက် ချင်းအမျိုးသားနေ့ကို ချင်းပြည်နယ်ထန်တလန်မြို့မှာ ကျင်းပပြီး နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်နဲ့ အစိုးရဝန်ကြီးအဖွဲ့တွေ ပါဝင်တက်ရောက်ခဲ့သလို အိန္ဒိယနိုင်ငံ မီဇိုရမ်ပြည်နယ် က ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် ဇိုးရမ်ထားငါလည်း တက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီအခမ်းအနားမှာ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေး လုပ်ငန်း ဟာ မပြီးဆုံး သေးတဲ့အတွက် ဆက်လ်လျှောက်လှမ်း ကြဖို့ သူ့ရဲ့ မိန့်ခွန်းမှာ ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
“ ၂၀ရာစုပင်လုံညီလာခံမှာ ကျမတို့ရဲ့ မိဘတွေ မျှော်မှန်းခဲ့တဲ့ ပြည်ထောင်စုကြီးကို တည်ထောင်ရာမှာ ကံမကောင်း အကြောင်းမလှစွာနဲ့ပဲ ပြည်တွင်းလက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပါတယ်။ အကျိုးဆက်အနေနဲ့ ကျမတို့ မိဘ၊ ဘိုးဘွားတွေ မျှော်လင့်ခဲ့တဲ့ ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်ရေးပန်းတိုင် ဟာလည်း ဆုံးခန်းမတိုင်ခဲ့ပါဘူး။ ကျမတို့ မိဘ၊ ဘိုးဘွားတွေ မျှော်လင့်ခဲ့တဲ့ ပြည်ထောင်စုအိပ်မက်ကို ဆက်လက် ဖြည့်ဆည်းနိုင်ဖို့ ဒီကနေ့ ၂၁ရာစုခေတ်မှာ ကျမတို့ အစိုးရအနေနဲ့ ၂၁ရာစု ပင်လုံညီလာခံကို ခေါ်ယူကျင်းပနေပါတယ်။ မပြီးဆုံးသေးတဲ့ ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်ရေးခရီးလမ်းကို ကျမတို့ခေတ် ကျမတို့ အချိန်အခါမှာ ဆက်လက် လျှောက်လှမ်းနေတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။”
ဒါ့အပြင် ချင်းအမျိုးသားနေ့ရဲ့ အနှစ်သာရဖြစ်တဲ့ နိုင်ငံရေးအမြင်ကျယ်မှုနဲ့ ဒီမိုကရေစီစိတ်ဓါတ်ကို ချင်းလူငယ်မျိုးဆက်သစ်တွေကို လက်ဆင့်ကမ်း အမွေပေးဖို့ဟာ တောင်ပေါ်၊ မြေပြန့်၊ ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ ချင်းတိုင်းရင်းသားတို့ရဲ့ တာဝန်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ထည့်သွင်း ပြောကြားပါတယ်။
ချင်းအမျိုးသားနေ့ အခမ်းအနားမှာ ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး CNF ရဲ့ဒုဥက္ကဌ ဒေါက်တာလျံမှုန်းဆာခေါင်းက ဒေသခံတစ်ဦးအဖြစ် ကျေးဇူးတင်စကားပြောကြားရာမှာ ပင်လုံစာချုပ်ကို အကောင်အထည်မဖော်နိုင်တာကြောင့် ပြည်တွင်း စစ်မငြိမ်းနိုင်ပဲ ဒီမိုကရေစီဆိတ်သုဉ်း ခဲ့ရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“ ပင်လုံစာချုပ်ကို ဒီကနေ့အထိ အကောင်အထည်မဖော်နိုင်တဲ့အတွက် အနှစ်၇၀ ကျော်ပြီဖြစ်တဲ့ ပြည်တွင်းစစ်နဲ့ ကျနော်တို့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ ပင်လုံစာချုပ်ကို အပြည့်အဝအကောင်အထည်မဖော်နိုင်တဲ့အတွက် စစ်အာဏာရှင်စနစ်၊ တစ်ပါတီအာဏာရှင်စနစ်တွေနဲ့ ကျနော်တို့ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပါတယ်။ ပင်လုံစာချုပ်ကို အကောင်အထည်မဖော်နိုင်တဲ့အတွက် ဒီမိုကရေစီစနစ် ဆိတ်သုဉ်းခဲ့ရပါတယ်။ပင်လုံစာချုပ်ကို အကောင်အထည်မဖော်နိုင်တဲ့အတွက် ချင်းအမျိုးသားနေ့ကိုလည်း ချင်းအမျိုးသားနေ့အဖြစ် မကျင်းပနိုင်ခဲ့ပါဘူး။ ”
တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေးစာချုပ် NCAပါပင်လုံစာချုပ်ရဲ့ အနှစ်သာရဖြစ်တဲ့ ဒီမိုကရေစီ၊ ဖက်ဒရယ်စနစ် ဖော်ဆောင်ရေး အတွက်လည်း လက်နက်ကိုင်လုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့တွေအားလုံး အရပ်သားအစိုးရ လက်အောက်မှာ ရှိရမယ့် ဒီမိုကရေစီ အခြေခံမူ ချမှတ်ပေးဖို့ ဒေါက်တာလျံမှုန်းဆာခေါင်းက အခုလို မေတ္တာရပ်ခံ တိုက်တွန်းပါတယ်။
“NCA စာချုပ်မှာ ပါတဲ့အတိုင်း ဒီပြည်ထောင်စုကြီးကို ဒီမိုကရေစီနဲ့ ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံပြီးတော့ ထူထောင်ရမယ် ဆိုပြီးတော့ သဘောတူထားတဲ့အတိုင်း ဒီမိုကရေစီအခြေခံမူထဲမှာ အရေးအကြီးဆုံးဖြစ်တဲ့ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့အားလုံးသည် အရပ်သားအစိုးရလက်အောက်မှာ ထားရမယ်ဆိုတဲ့ ဒီမိုကရေစီအခြေခံမူကြီးချမှတ်နိုင်မယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်ကြီးဟာ အောင်မြင်မှာ သေချာတယ်ဆိုတာ ကျနော်ပြောချင်ပါတယ်။ သို့သော် ဒီအခြေခံမူ၊ဒီမိုကရေစီအခြေခံမူဖြစ်တဲ့ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့အားလုံးသည် အရပ်သားအစိုးရလက်အောက်မှာ ထားရမယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ဖို့ နိုင်ငံတော်ရဲ့ အတိုင်ပင်ခံ ပုဂ္ဂိုလ်ကတော့ လမ်းညွှန်ချက် အားလုံးပေးနေပါပြီ။ ထို့အတွက်ကြောင့် တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ တကွ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းအသီးသီးရဲ့ ခေါင်းဆောင်များက အဲဒီလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့အားလုံး အရပ်သားအစိုးရလက်အောက်မှာ ထားရမယ် ဆိုတဲ့ ဒီမိုကရေစီအခြေခံမူ ချမှတ်ပေးဖို့ ဆောင်ရွက်ပေးကြပါလို့ ချင်းအမျိုးသားနေ့ စင်မြင့်ပေါ်ကနေပြီးတော့ မေတ္တာရပ်ခံလိုပါတယ်။ ”
ဒီအခြေခံမူကို မရရင် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေးဟာ မဖြစ်နိုင်သလို၊ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေး မဖြစ်နိုင်ရင် ပြည်တွင်းစစ်ကို ချုပ်ငြိမ်းနိုင်မှာ မဟုတ်ကြောင်းလည်း ထောက်ပြပါတယ်။
ဒီနေ့ ထန်တလန်မြို့မှာ ကျင်းပတဲ့ ချင်းအမျိုးသားနေ့အခမ်းအနားမှာ နိုင်ငံတော်သမ္မတရဲ့ သဝဏ်လွှာကို ချင်းပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ်က ဖတ်ကြားခဲ့သလို ပြည်သူ့လွှတ်တော်ဥက္ကဌ၊ အမျိုးသားလွှတ်တော်ဥက္ကဌ၊ တပ်မတော် ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်၊ နိုင်ငံရေးပါတီတွေကလည်း သဝဏ်လွှာပေးပို့ခဲ့ပါတယ်။
ချင်းအမျိုးသားနေ့ဟာ ၁၉၄၈ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၀ရက်နေ့မှာ ဖလမ်းမြို့မှာ ကျင်းပတဲ့ လူထုညီလာခံက ပဒေသရာဇ်အုပ်ချုပ်ရေး့စနစ်ကနေ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ပြောင်းလဲဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြတဲ့နေ့ရက်ကို ဂုဏ်ပြုသတ်မှတ်ကျင်းပခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
...................
(Unicode)
ဒီကနေ့ ကငြျးပတဲ့ ၇၂ ကွိမျမွောကျ ခငြျးအမြိုးသားနေ့မှာ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျကမပွီးဆုံးသေးတဲ့ ပွညျထောငျစု တညျဆောကျရေး ခရီးလမျးကို ဆကျလကျလြှောကျလှမျးဖို့ သတိပေးခဲ့သလို ဖကျဒရယျ ပွညျထောငျစု တညျဆောကျရေး အတှကျ လကျနကျကိုငျလုံခွုံရေး တပျဖှဲ့တှအေားလုံး အရပျသားအစိုးရ လကျအောကျမှာ ရှိရမယ့ျ ဒီမိုကရစေီ အခွခေံမူ ခမြှတျပေးဖို့ ခငြျးအမြိုးသားတပျဦး ဒုဥက်ကဌက တိုကျတှနျး လိုကျပါတယျ။ ဒီသတငျးကို ဗီအိုအမွေနျမာပိုငျးရဲ့ သတငျးထောကျ ကိုမိုးဇောျက တငျပွထားပါတယျ။
ဒီကနေ့ကရြောကျတဲ့ ၇၂ကွိမျမွောကျ ခငြျးအမြိုးသားနေ့ကို ခငြျးပွညျနယျထနျတလနျမွို့မှာ ကငြျးပပွီး နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျနဲ့ အစိုးရဝနျကွီးအဖှဲ့တှေ ပါဝငျတကျရောကျခဲ့သလို အိန်ဒိယနိုငျငံ မီဇိုရမျပွညျနယျ က ပွညျနယျဝနျကွီးခြုပျ ဇိုးရမျထားငါလညျး တကျရောကျခဲ့ပါတယျ။
ဒီအခမျးအနားမှာ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျက ပွညျထောငျစု တညျဆောကျရေး လုပျငနျး ဟာ မပွီးဆုံး သေးတဲ့အတှကျ ဆကျလျလြှောကျလှမျး ကွဖို့ သူ့ရဲ့ မိန့ျခှနျးမှာ ထည့ျသှငျးပွောကွားခဲ့ပါတယျ။
“ ၂၀ရာစုပငျလုံညီလာခံမှာ ကမြတို့ရဲ့ မိဘတှေ မြှောျမှနျးခဲ့တဲ့ ပွညျထောငျစုကွီးကို တညျထောငျရာမှာ ကံမကောငျး အကွောငျးမလှစှာနဲ့ပဲ ပွညျတှငျးလကျနကျကိုငျ ပဋိပက်ခတှကေို ရငျဆိုငျခဲ့ရပါတယျ။ အကြိုးဆကျအနနေဲ့ ကမြတို့ မိဘ၊ ဘိုးဘှားတှေ မြှောျလင့ျခဲ့တဲ့ ပွညျထောငျစုတညျဆောကျရေးပနျးတိုငျ ဟာလညျး ဆုံးခနျးမတိုငျခဲ့ပါဘူး။ ကမြတို့ မိဘ၊ ဘိုးဘှားတှေ မြှောျလင့ျခဲ့တဲ့ ပွညျထောငျစုအိပျမကျကို ဆကျလကျ ဖွည့ျဆညျးနိုငျဖို့ ဒီကနေ့ ၂၁ရာစုခတျေမှာ ကမြတို့ အစိုးရအနနေဲ့ ၂၁ရာစု ပငျလုံညီလာခံကို ခေါျယူကငြျးပနပေါတယျ။ မပွီးဆုံးသေးတဲ့ ပွညျထောငျစုတညျဆောကျရေးခရီးလမျးကို ကမြတို့ခတျေ ကမြတို့ အခြိနျအခါမှာ ဆကျလကျ လြှောကျလှမျးနတောလညျး ဖွဈပါတယျ။”
ဒါ့အပွငျ ခငြျးအမြိုးသားနေ့ရဲ့ အနှဈသာရဖွဈတဲ့ နိုငျငံရေးအမွငျကယြျမှုနဲ့ ဒီမိုကရစေီစိတျဓါတျကို ခငြျးလူငယျမြိုးဆကျသဈတှကေို လကျဆင့ျကမျး အမှပေေးဖို့ဟာ တောငျပေါျ၊ မွပွေန့ျ၊ ပွညျတှငျး၊ ပွညျပ ခငြျးတိုငျးရငျးသားတို့ရဲ့ တာဝနျဖွဈကွောငျးလညျး ထည့ျသှငျး ပွောကွားပါတယျ။
ခငြျးအမြိုးသားနေ့ အခမျးအနားမှာ ခငြျးအမြိုးသားတပျဦး CNF ရဲ့ဒုဥက်ကဌ ဒေါကျတာလြံမှုနျးဆာခေါငျးက ဒသေခံတဈဦးအဖွဈ ကြေးဇူးတငျစကားပွောကွားရာမှာ ပငျလုံစာခြုပျကို အကောငျအထညျမဖောျနိုငျတာကွောင့ျ ပွညျတှငျး စဈမငွိမျးနိုငျပဲ ဒီမိုကရစေီဆိတျသုဉျး ခဲ့ရတယျလို့ ပွောပါတယျ။
“ ပငျလုံစာခြုပျကို ဒီကနေ့အထိ အကောငျအထညျမဖောျနိုငျတဲ့အတှကျ အနှဈ၇၀ ကြောျပွီဖွဈတဲ့ ပွညျတှငျးစဈနဲ့ ကနြောျတို့ ရငျဆိုငျနရေပါတယျ။ ပငျလုံစာခြုပျကို အပွည့ျအဝအကောငျအထညျမဖောျနိုငျတဲ့အတှကျ စဈအာဏာရှငျစနဈ၊ တဈပါတီအာဏာရှငျစနဈတှနေဲ့ ကနြောျတို့ ရငျဆိုငျခဲ့ရပါတယျ။ ပငျလုံစာခြုပျကို အကောငျအထညျမဖောျနိုငျတဲ့အတှကျ ဒီမိုကရစေီစနဈ ဆိတျသုဉျးခဲ့ရပါတယျ။ပငျလုံစာခြုပျကို အကောငျအထညျမဖောျနိုငျတဲ့အတှကျ ခငြျးအမြိုးသားနေ့ကိုလညျး ခငြျးအမြိုးသားနေ့အဖွဈ မကငြျးပနိုငျခဲ့ပါဘူး။ ”
တဈနိုငျငံလုံး ပဈခတျတိုကျခိုကျမှု ရပျစဲရေးစာခြုပျ NCAပါပငျလုံစာခြုပျရဲ့ အနှဈသာရဖွဈတဲ့ ဒီမိုကရစေီ၊ ဖကျဒရယျစနဈ ဖောျဆောငျရေး အတှကျလညျး လကျနကျကိုငျလုံခွုံရေး တပျဖှဲ့တှအေားလုံး အရပျသားအစိုးရ လကျအောကျမှာ ရှိရမယ့ျ ဒီမိုကရစေီ အခွခေံမူ ခမြှတျပေးဖို့ ဒေါကျတာလြံမှုနျးဆာခေါငျးက အခုလို မတေ်တာရပျခံ တိုကျတှနျးပါတယျ။
“NCA စာခြုပျမှာ ပါတဲ့အတိုငျး ဒီပွညျထောငျစုကွီးကို ဒီမိုကရစေီနဲ့ ဖကျဒရယျစနဈကို အခွခေံပွီးတော့ ထူထောငျရမယျ ဆိုပွီးတော့ သဘောတူထားတဲ့အတိုငျး ဒီမိုကရစေီအခွခေံမူထဲမှာ အရေးအကွီးဆုံးဖွဈတဲ့ လုံခွုံရေးတပျဖှဲ့အားလုံးသညျ အရပျသားအစိုးရလကျအောကျမှာ ထားရမယျဆိုတဲ့ ဒီမိုကရစေီအခွခေံမူကွီးခမြှတျနိုငျမယျဆိုရငျ ကနြောျတို့ ငွိမျးခမြျးရေးဖွဈစဉျကွီးဟာ အောငျမွငျမှာ သခြောတယျဆိုတာ ကနြောျပွောခငြျပါတယျ။ သို့သောျ ဒီအခွခေံမူ၊ဒီမိုကရစေီအခွခေံမူဖွဈတဲ့ လုံခွုံရေးတပျဖှဲ့အားလုံးသညျ အရပျသားအစိုးရလကျအောကျမှာ ထားရမယျဆိုတာ ကနြောျတို့ အကောငျအထညျဖောျနိုငျဖို့ နိုငျငံတောျရဲ့ အတိုငျပငျခံ ပုဂ်ဂိုလျကတော့ လမျးညှှနျခကြျ အားလုံးပေးနပေါပွီ။ ထို့အတှကျကွောင့ျ တပျမတောျကာကှယျရေးဦးစီးခြုပျ ဗိုလျခြုပျမှုးကွီးမငျးအောငျလှိုငျနဲ့ တကှ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့အစညျးအသီးသီးရဲ့ ခေါငျးဆောငျမြားက အဲဒီလုံခွုံရေးတပျဖှဲ့အားလုံး အရပျသားအစိုးရလကျအောကျမှာ ထားရမယျ ဆိုတဲ့ ဒီမိုကရစေီအခွခေံမူ ခမြှတျပေးဖို့ ဆောငျရှကျပေးကွပါလို့ ခငြျးအမြိုးသားနေ့ စငျမွင့ျပေါျကနပွေီးတော့ မတေ်တာရပျခံလိုပါတယျ။ ”
ဒီအခွခေံမူကို မရရငျ လုံခွုံရေးဆိုငျရာ ပွနျလညျပေါငျးစညျးရေးဟာ မဖွဈနိုငျသလို၊ လုံခွုံရေးဆိုငျရာ ပွနျလညျပေါငျးစညျးရေး မဖွဈနိုငျရငျ ပွညျတှငျးစဈကို ခြုပျငွိမျးနိုငျမှာ မဟုတျကွောငျးလညျး ထောကျပွပါတယျ။
ဒီနေ့ ထနျတလနျမွို့မှာ ကငြျးပတဲ့ ခငြျးအမြိုးသားနေ့အခမျးအနားမှာ နိုငျငံတောျသမ်မတရဲ့ သဝဏျလှှာကို ခငြျးပွညျနယျ ဝနျကွီးခြုပျက ဖတျကွားခဲ့သလို ပွညျသူ့လှှတျတောျဥက်ကဌ၊ အမြိုးသားလှှတျတောျဥက်ကဌ၊ တပျမတောျ ကာကှယျရေးဦးစီးခြုပျ၊ နိုငျငံရေးပါတီတှကေလညျး သဝဏျလှှာပေးပို့ခဲ့ပါတယျ။
ခငြျးအမြိုးသားနေ့ဟာ ၁၉၄၈ခုနှဈ ဖဖေောျဝါရီလ ၂၀ရကျနေ့မှာ ဖလမျးမွို့မှာ ကငြျးပတဲ့ လူထုညီလာခံက ပဒသေရာဇျအုပျခြုပျရေး့စနဈကနေ ဒီမိုကရစေီစနဈကို ပွောငျးလဲဖို့ ဆုံးဖွတျခဲ့ကွတဲ့နေ့ရကျကို ဂုဏျပွုသတျမှတျကငြျးပခဲ့တာဖွဈပါတယျ။