[Zawgyi/Unicode]
ကိုဗစ်ကြောင့် သေဆုံးစာရင်းကို ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက နေ့စဉ်ထုတ်ပြန်ပေးနေပေမယ့် အမှန်တကယ်သေဆုံးမှုနှုန်းဟာ ထုတ်ပြန်တာထက် များပြားဖွယ်ရှိတယ်လို့ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာပညာရှင်တွေက ပြောပါတယ်။ ကိုဗစ်ကြောင့် သေဆုံးမှုနှုန်းဟာ အခုရက်ပိုင်းအတွင်း တနေ့ထက်တနေ့ပို တိုးလာနေပါတယ်။ ရန်ကုန်ကပေးပို့တဲ့သတင်းကို ကိုငြိမ်းချမ်းပြောပြပါမယ်။
ရန်ကုန်မြို့မှာရှိတဲ့ သုသာန်တချို့မှာ ဒီရက်ပိုင်းအတွင်း မီးသဂြိၤုလ်ပေးရတဲ့ အရေအတွက်က အဆမတန်များနေပြီး အများစုက ကိုဗစ်ရောဂါ လက္ခဏာတွေနဲ့ သေဆုံးခဲ့ကြတာလို့ ပရဟိတအဖွဲ့တွေက ပြောပါတယ်။ ကျန်းမာရေး ဝန်ကြီးဌာနဘက်က ကိုဗစ်ကြောင့်သေဆုံးရတဲ့ နှုန်းထားကို နေ့စဉ်ထုတ်ပြန်နေပေမဲ့ အပြင်မှာတော့ အဲဒီအရေအတွက်ထက် ပိုများတယ်လို့ ပြောကြပါတယ်။
မြန်မာကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရ ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုးကတော့ တရားဝင် ကိန်းဂဏန်းတွေထက် မြေပြင်မှာ သေဆုံးနှုန်းက ပိုများနေတယ်ဆိုတာ ဆေးပညာရှုထောင့်အရ ဖြစ်နိုင်ကြောင်း ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ကတော့ Data ပေါ့နော်၊ ဆေးရုံတွေပေါ်ကို တက်တဲ့ လူနာရယ်၊ ဖြစ်တဲ့ရောဂါ အတည်ပြုလူနာရယ် သေဆုံးတဲ့နှုန်းကို ပြန်တွက်ရတာပေါ့နော်။ အဲဒီအခါကျတော့ ဒီ ခုဏကပြောတဲ့ Community ထဲမှာ COVID ဖြစ်လို့သေတာလားပေါ့။ ဒါမှမဟုတ် COVID ဝင်ပြီးတော့ တခြားပြင်းထန်တဲ့ ရောဂါအခံရှိလို့ သေတာလား။ ဒါတွေက စစ်ကြည့်လို့မှ သိမယ့်ကိစ္စပေါ့နော်။ အဲဒီတော့ ခုဏလို ရှေ့ကပေါ့၊ ကျနော်တို့နိုင်ငံတင်မဟုတ်ဘူး။ ဒီ ကူးစက်မြန်ပြင်းထန်တဲ့ ပိုးတွေခံစားခဲ့ရတဲ့ နိုင်ငံတွေ၊ ဥပမာ အိန္ဒိယတို့ဘာတို့ကို ကြည့်မယ်ဆိုရင်လည်း Published figure (တရားဝင်ထုတ်ပြန်စာရင်း) ထက်စာရင် Community ( ရပ်ရွာ) ထဲက Figure က ပိုများတယ်ဆိုပြီးတော့ ပြောတာမျိုးရှိတာပေါ့နော်။ ဒါတွေက ကျနော်တို့ကတော့ Verify လုပ်ဖို့က တယောက်ချင်းစီ လိုက်စစ်မှပဲ သိမှာပေါ့နော်။ အဲဒီတော့ Data ရဲ့ သဘောတရားအရ ကျန်းမာရေးစနစ်ရဲ့ စာရင်းဇယားအရပြောရရင် ဒါ ပိုတယ်ဆိုတာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။”
ဆေးရုံ ဆေးခန်းမရောက်ဘဲ ဒီရက်ပိုင်းအတွင်း နေအိမ်မှာပဲ သေဆုံးခဲ့ရသူအများစုဟာ အသက်ရှုမဝဖြစ်ပြီး အရေးပေါ် အောက်စီဂျင်ကိုလည်း အချိန်မီ မရခဲ့သူတွေပါ။ ဒီလိုသေဆုံးတဲ့သူတွေကို ကိုဗစ်ကြောင့် သေဆုံးရလားဆိုတဲ့ စစ်ဆေးမှုတွေ မလုပ်နိုင်ဘဲ နေ့ချင်းပြီး မီးသဂြိၤုလ်ပေးနေရတာပါ။ ရန်ကုန်က ပရဟိတအဖွဲ့တွေရဲ့ ပြောကြားချက်အရဆိုရင် ဇူလိုင် ၁၃ ရက်က ရေဝေးသုသာန်တခုတည်းမှာ မီးသဂြိုလ်ခဲ့ရတဲ့ အလောင်းဟာ ၂၀၀ ကျော်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါနဲ့ပတ်သက်လို့ ရွှေသန်လျင် နာရေးကူညီမှုအသင်းဥက္ကဋ္ဌ ဦးအောင်နိုင်ဝင်း အခုလို ပြောပြပါတယ်။
SEE ALSO: မြန်မာကပ်ဘေး နိုင်ငံတကာဝိုင်းကူဖို့ ကုလအထူးကိုယ်စားလှယ်တိုက်တွန်း“ကျနော်တို့ သဂြိၤုလ်ပေးရတဲ့ အင်အားအရပေါ့နော်... သေဆုံးတဲ့သူတွေရဲ့အားက ဒီလက္ခဏာနဲ့ ဆုံးတာက ၇၅/ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ကိုရှိတယ်။ ကျနော်တို့ကို တချို့တွေက ရိုးရိုးရောဂါနဲ့ သေတာပါဆိုပြီး ခေါ်တယ်။ ဒါပေမဲ့ တကယ်တမ်း သွားသယ်တော့ ကျနော့် (ပရဟိတ) ကလေးတွေ အခုအနံ့ပျောက်သွားပြီ။ ကလေးသုံးယောက်ကို အခန်းထဲမှာ ပိတ်ထားလိုက်ရပြီ။ ဒီမှာ သဂြိုလ်ရတဲ့ အားတွေကလည်း အဆမတန်ကို များလာတယ်။”
ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ဇူလိုင် ၁၃ ရက်ထုတ်ပြန်ချက်မှာတော့ မနေ့ကတရက်တည်း သေဆုံးခဲ့တဲ့နှုန်းက ၁၀၉ ယောက်ရှိပါတယ်။
ဆေးရုံ ဆေးခန်းတွေမှာ လူတိုင်းစေ့ ကုသခွင့်မရတာနဲ့ ကိုဗစ်သံသယလူနာ အတော်များများ လိုအပ်တဲ့ အောက်စီဂျင် မရနိုင်တဲ့ အခက်အခဲတွေအပြင် ကိုဗစ်ရောဂါရဲ့ နောက်ဆက်တွဲ စိန်ခေါ်မှုတွေလည်း ကြီးကြီးမားမားရှိနေပါတယ်။ မုတ်သုန်ရာသီကို ရောက်လာတဲ့အတွက် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ရောဂါက ပိုမိုဆိုးရွားသွားနိုင်တယ်လို့ ကုလအဖွဲ့အစည်းတွေက သတိပေးထားပါတယ်။ လာမယ့် ၆ လအတွင်းမှာ သန်းနဲ့ချီတဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေဟာ အစာရေစာ ပြတ်လပ်မှုကို ကြုံရနိုင်တယ်လို့လည်း ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ စိုက်ပျိုးရေးအဖွဲ့ FAO က သတိပေးထားပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ကိုဗစ်ကြောင့်သေဆုံးမှုနှုန်း တရားဝင်ကိန်းဂဏန်းထက် များပြားဖွယ်ရှိ
[Unicode Version]
ကိုဗဈကွောင့ျသဆေုံးမှုနှုနျး တရားဝငျကိနျးဂဏနျးထကျ မြားပွားဖှယျရှိ
ကိုဗဈကွောင့ျ သဆေုံးစာရငျးကို ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနက နေ့စဉျထုတျပွနျပေးနပေမေယ့ျ အမှနျတကယျသဆေုံးမှုနှုနျးဟာ ထုတျပွနျတာထကျ မြားပွားဖှယျရှိတယျလို့ ဆေးဘကျဆိုငျရာပညာရှငျတှကေ ပွောပါတယျ။ ကိုဗဈကွောင့ျ သဆေုံးမှုနှုနျးဟာ အခုရကျပိုငျးအတှငျး တနေ့ထကျတနေ့ပို တိုးလာနပေါတယျ။ ရနျကုနျကပေးပို့တဲ့သတငျးကို ကိုငွိမျးခမြျးပွောပွပါမယျ။
ရနျကုနျမွို့မှာရှိတဲ့ သုသာနျတခြို့မှာ ဒီရကျပိုငျးအတှငျး မီးသဂွိၤုလျပေးရတဲ့ အရအေတှကျက အဆမတနျမြားနပွေီး အမြားစုက ကိုဗဈရောဂါ လက်ခဏာတှနေဲ့ သဆေုံးခဲ့ကွတာလို့ ပရဟိတအဖှဲ့တှကေ ပွောပါတယျ။ ကနြျးမာရေး ဝနျကွီးဌာနဘကျက ကိုဗဈကွောင့ျသဆေုံးရတဲ့ နှုနျးထားကို နေ့စဉျထုတျပွနျနပေမေဲ့ အပွငျမှာတော့ အဲဒီအရအေတှကျထကျ ပိုမြားတယျလို့ ပွောကွပါတယျ။
မွနျမာကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာန ပွောခှင့ျရ ဒေါကျတာသနျးနိုငျစိုးကတော့ တရားဝငျ ကိနျးဂဏနျးတှထေကျ မွပွေငျမှာ သဆေုံးနှုနျးက ပိုမြားနတေယျဆိုတာ ဆေးပညာရှုထောင့ျအရ ဖွဈနိုငျကွောငျး ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ကတော့ Data ပေါ့နောျ၊ ဆေးရုံတှပေေါျကို တကျတဲ့ လူနာရယျ၊ ဖွဈတဲ့ရောဂါ အတညျပွုလူနာရယျ သဆေုံးတဲ့နှုနျးကို ပွနျတှကျရတာပေါ့နောျ။ အဲဒီအခါကတြော့ ဒီ ခုဏကပွောတဲ့ Community ထဲမှာ COVID ဖွဈလို့သတောလားပေါ့။ ဒါမှမဟုတျ COVID ဝငျပွီးတော့ တခွားပွငျးထနျတဲ့ ရောဂါအခံရှိလို့ သတောလား။ ဒါတှကေ စဈကွည့ျလို့မှ သိမယ့ျကိစ်စပေါ့နောျ။ အဲဒီတော့ ခုဏလို ရှေ့ကပေါ့၊ ကနြောျတို့နိုငျငံတငျမဟုတျဘူး။ ဒီ ကူးစကျမွနျပွငျးထနျတဲ့ ပိုးတှခေံစားခဲ့ရတဲ့ နိုငျငံတှေ၊ ဥပမာ အိန်ဒိယတို့ဘာတို့ကို ကွည့ျမယျဆိုရငျလညျး Published figure (တရားဝငျထုတျပွနျစာရငျး) ထကျစာရငျ Community ( ရပျရှာ) ထဲက Figure က ပိုမြားတယျဆိုပွီးတော့ ပွောတာမြိုးရှိတာပေါ့နောျ။ ဒါတှကေ ကနြောျတို့ကတော့ Verify လုပျဖို့က တယောကျခငြျးစီ လိုကျစဈမှပဲ သိမှာပေါ့နောျ။ အဲဒီတော့ Data ရဲ့ သဘောတရားအရ ကနြျးမာရေးစနဈရဲ့ စာရငျးဇယားအရပွောရရငျ ဒါ ပိုတယျဆိုတာ ဖွဈနိုငျပါတယျ။”
SEE ALSO: ကိုဗစ်ကပ်ဘေး လွတ်မြောက်ရေးအတွက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်ကြမလားဆေးရုံ ဆေးခနျးမရောကျဘဲ ဒီရကျပိုငျးအတှငျး နအေိမျမှာပဲ သဆေုံးခဲ့ရသူအမြားစုဟာ အသကျရှုမဝဖွဈပွီး အရေးပေါျ အောကျစီဂငြျကိုလညျး အခြိနျမီ မရခဲ့သူတှပေါ။ ဒီလိုသဆေုံးတဲ့သူတှကေို ကိုဗဈကွောင့ျ သဆေုံးရလားဆိုတဲ့ စဈဆေးမှုတှေ မလုပျနိုငျဘဲ နေ့ခငြျးပွီး မီးသဂွိၤုလျပေးနရေတာပါ။ ရနျကုနျက ပရဟိတအဖှဲ့တှရေဲ့ ပွောကွားခကြျအရဆိုရငျ ဇူလိုငျ ၁၃ ရကျက ရဝေေးသုသာနျတခုတညျးမှာ မီးသဂွိုလျခဲ့ရတဲ့ အလောငျးဟာ ၂၀၀ ကြောျတယျလို့ ဆိုပါတယျ။ ဒါနဲ့ပတျသကျလို့ ရှှသေနျလငြျ နာရေးကူညီမှုအသငျးဥက်ကဋ်ဌ ဦးအောငျနိုငျဝငျး အခုလို ပွောပွပါတယျ။
“ကနြောျတို့ သဂွိၤုလျပေးရတဲ့ အငျအားအရပေါ့နောျ... သဆေုံးတဲ့သူတှရေဲ့အားက ဒီလက်ခဏာနဲ့ ဆုံးတာက ၇၅/ ၈၀ ရာခိုငျနှုနျးလောကျကိုရှိတယျ။ ကနြောျတို့ကို တခြို့တှကေ ရိုးရိုးရောဂါနဲ့ သတောပါဆိုပွီး ခေါျတယျ။ ဒါပမေဲ့ တကယျတမျး သှားသယျတော့ ကနြော့ျ (ပရဟိတ) ကလေးတှေ အခုအနံ့ပြောကျသှားပွီ။ ကလေးသုံးယောကျကို အခနျးထဲမှာ ပိတျထားလိုကျရပွီ။ ဒီမှာ သဂွိုလျရတဲ့ အားတှကေလညျး အဆမတနျကို မြားလာတယျ။”
ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနရဲ့ ဇူလိုငျ ၁၃ ရကျထုတျပွနျခကြျမှာတော့ မနေ့ကတရကျတညျး သဆေုံးခဲ့တဲ့နှုနျးက ၁၀၉ ယောကျရှိပါတယျ။
ဆေးရုံ ဆေးခနျးတှမှော လူတိုငျးစေ့ ကုသခှင့ျမရတာနဲ့ ကိုဗဈသံသယလူနာ အတောျမြားမြား လိုအပျတဲ့ အောကျစီဂငြျ မရနိုငျတဲ့ အခကျအခဲတှအေပွငျ ကိုဗဈရောဂါရဲ့ နောကျဆကျတှဲ စိနျခေါျမှုတှလေညျး ကွီးကွီးမားမားရှိနပေါတယျ။ မုတျသုနျရာသီကို ရောကျလာတဲ့အတှကျ မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈရောဂါက ပိုမိုဆိုးရှားသှားနိုငျတယျလို့ ကုလအဖှဲ့အစညျးတှကေ သတိပေးထားပါတယျ။ လာမယ့ျ ၆ လအတှငျးမှာ သနျးနဲ့ခြီတဲ့ မွနျမာပွညျသူတှဟော အစာရစော ပွတျလပျမှုကို ကွုံရနိုငျတယျလို့လညျး ကမ်ဘာ့စားနပျရိက်ခာနဲ့ စိုကျပြိုးရေးအဖှဲ့ FAO က သတိပေးထားပါတယျ။