[Zawgyi/Unicode]
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ရင်ဆိုင်နေရချိန်မှာ ဆရာဝန်ညွှန်ကြားချက်မပါဘဲ ကိုယ့်သဘောနဲ့ကိုယ် ဆေးသောက်သုံးတာတွေ မလုပ်ကြဖို့နဲ့ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ သတင်းမှားတွေကို ရှောင်ရှားကြဖို့လည်း ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေ သတိပေးနေတဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဒီသတင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် မစုစုက တင်ဆက်ပေးမှာပါ။
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးမှုနဲ့ ကူးစက်သူ တိုးလာနေတာကြောင့် စိုးရိမ်မှုတွေ တိုးလာနေချိန်မှာပဲ ဆေးဝါးမျိုးစုံကို အွန်လိုင်း အပါအဝင် ပုံစံအမျိုးမျိုးနဲ့ ရောင်းချသုံးစွဲနေသူတွေလည်း တိုးလာနေတာကြောင့် သတိထားဖို့ကို ကျန်းမာရေး ပညာရှင်တွေ သတိပေးနေတာပါ။ တချို့ဆေးတွေကို သုံးစွဲရာမှာ ကောင်းကျိုးထက် ဆိုးကျိုးဖြစ်နိုင်တာကြောင့် ကျွမ်းကျင်သူတွေနဲ့ မတိုင်ပင်ဘဲ သောက်သုံးတာတွေ မလုပ်သင့်ဘူးလို့လည်း ကျန်းမာရေးနဲ့အားကစားဝန်ကြီးဌာနက ဗဟိုကူးစက်ရောဂါ တိုက်ဖျက်ရေးဌာနခွဲ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာခင်ခင်ကြီးကပြောပါတယ်။
SEE ALSO: ကိုဗစ်ကပ်ဘေး မိသားစုတွေအထောက်အပံ့လိုအပ်နေ“ပြည်သူတွေကို အဓိကအသိပေးချင်တာကတော့ အခုဒီလိုကာလမှာဆိုရင် ဟိုဆေးကိုသောက်ပါလား၊ ဒီဆေးကတော့ အစွမ်းထက်တယ်၊ စသဖြင့်ပေါ့နော်။ ဗီတာမင်မျိုးစုံ၊ တချို့ဆေးမျိုးစုံကို အွန်လိုင်းကနေတဆင့် မျှဝေတာမှာ တချို့တွေက ထင်ယောင်ထင်မှားဖြစ်ပြီးတော့ မလိုအပ်ဘဲ သောက်ကြတာမျိုးတွေ ရှိပါတယ်။ ဒါဟာ ကောင်းကျိုးထက် ဆိုးကျိုးဖြစ်စေပါတယ်။ ဗီတာမင်ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ဆေးပဲဖြစ်ဖြစ် လိုအပ်တဲ့သူအတွက်တော့ ဒါဟာအသုံးဝင်ပြီး အစွမ်းထက်စေပေမဲ့လို့ မလိုတဲ့သူအတွက်ကတော့ ပိုလျှံလို့ရှိရင် ဒုက္ခများစေပါတယ်။ မလိုအပ်ဘဲနဲ့ ဒါဟာ ကိုဗစ်ကို ကာကွယ်တယ်ဆိုပြီးတော့ မရှိမဲ့ရှိမဲ့နဲ့ ဝယ်သောက်ကြတယ်။ ဒါမျိုးတွေဟာ ဝင်ငွေနည်းတဲ့သူတွေအတွက်က သူတို့ရဲ့ကြောက်ရွံ့တဲ့စိတ်ကြောင့်သာ ဝယ်သောက်ပေမဲ့ ဒါဟာလည်းမဖြစ်သင့်ပါဘူး။ ဒါကြောင့်မို့ မလိုအပ်ဘဲနဲ့ ဆေးတွေကို မသောက်ကြပါနဲ့။”
ဒီလိုအချိန်မှာ ရောဂါကိုကာကွယ်နိုင်ဖို့အတွက်ဆို ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွှတ်တဲ့ အစားအသောက်တွေကို စားပြီး၊ အိပ်ရေးဝအောင်အိပ်ဖို့နဲ့ သင့်တင့်တဲ့ကိုယ်လက်လှုပ်ရှား လေ့ကျင့်ခန်းကို ပုံမှန်လုပ်ပေးပြီး၊ ကိုယ်ခံအားကောင်းအောင် နေထိုင်ဖို့ အရေးကြီးတယ်လို့လည်း ဒေါက်တာခင်ခင်ကြီးက ပြောပါတယ်။
ကိုဗစ်ရောဂါပိုးရှိနေပေမဲ့ ရောဂါလက္ခဏာမပြသူတွေဆီကနေ တခြားသူတွေကို ကူးစက်နိုင်လို့ ဆီးချိုရောဂါနဲ့ နာတာရှည်ရောဂါရှိသူတွေ အနေနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့နေအိမ်တွင်းမှာသာ သီးခြားနေထိုင်ဖို့ကိုလည်း ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနက သတိပေးထားပါတယ်။ ကိုဗစ်ရောဂါ ကာကွယ်၊ ထိန်းချုပ်၊ ကုသရေး အမျိုးသားအဆင့် ဗဟိုကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်သူ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကလည်း တဦးတယောက်ချင်းစီအနေနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ကျန်းမာရေးကို ဂရုစိုက်နေဖို့က အဓိကကျတယ်လို့ အွန်လိုင်းကနေတဆင့် မိန့်ခွန်းပြောရာမှာ တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
“ကျမထပ်တလဲလဲပြောသလိုပေါ့။ ကျမတို့ပြည်သူတွေရဲ့အဓိကတာဝန်ကတော့ ကိုယ့်ကျန်းမာရေး ကိုယ်ဂရုစိုက်ဖို့ပဲ။ ကိုယ့်ကျန်းမာရေးကို ဂရုစိုက်ပါ။ ကိုယ့်ကို ပိုးဝင်ပြီးပြီဆိုရင် ဒါကိုကျော်လွှားနိုင်ဖို့ စိတ်ဓာတ်အင်အားနဲ့တင်မက ကျမတို့နိုင်ငံတော်ကပေးတဲ့ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုအင်အားနဲ့ ကျော်လွှားပါ။ ကိုဗစ်ရောဂါပိုး မဝင်သေးဘူးဆိုရင်လည်း နောင်မဝင်အောင်လို့ ကိုယ့်ကိုမကူးစက်အောင်လို့၊ တခြားလူတွေ မကူးစက်အောင်လို့ နည်းအမျိုးမျိုးနဲ့ ကြိုးစားကြပါလို့ ကျမအနေနဲ့မေတ္တာ ရပ်ခံချင်ပါတယ်။ ကျန်တဲ့ကိစ္စတွေကိုတော့ ကျမတို့နိုင်ငံတော်ကနေပြီးတော့ တတ်နိုင်သမျှတာဝန်ယူပါ့မယ်။ ကျမကတတ်နိုင်သမျှလို့ပြောတာက ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အားလုံးကိုလည်း ကျမတို့ကနေပြီးတော့ ကြိုတင်ပြီးတော့ခန့်မှန်းလို့ မရပါဘူး။ ခန့်မှန်းနိုင်သ၍တော့ ခန့်မှန်းပြီးတော့ ပြည်သူလူထုမထိခိုက်အောင်၊ နိုင်ငံတော်မထိခိုက်အောင်လို့ ကျမတို့ တစိုက်မတ်မတ် လုပ်နေပါတယ်ဆိုတာတော့ ပြည်သူတွေယုံကြည်စေချင်ပါတယ်။”
ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနရဲ့ဒီကနေ့မွန်းလွဲပိုင်း ထုတ်ပြန်ပြီးချိန်အထိ ပြည်တွင်းမှာကိုဗစ်အတည်ပြုလူနာပေါင်း ၁၂,၀၀၀ ကျော်ရှိနေပြီး သေဆုံးသူကတော့ ၂၈၄ ဦး ရှိပါတယ်။ ရောဂါပျောက်ကင်းလို့ ဆေးရုံဆင်းခွင့်ရသူကတော့ ၃,၃၀၀ ကျော်ရှိထားပြီးဖြစ်ပါတယ်။ ကိုဗစ်ရောဂါနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အမေး၊ အဖြေအစီအစဉ်ကိုလည်း အင်္ဂါ၊ ဗုဒ္ဓဟူးနဲ့ ကြာသပတေးနေ့တွေမှာ ထုတ်လွှင့်ဖြေကြားပေးမှာဖြစ်လို့ ကပ်ရောဂါသတင်းအမှားတွေကို မယုံကြဖို့ ဒေါက်တာခင်ခင်ကြီးက ပြောပါတယ်။
SEE ALSO: မြန်မာ့ကိုဗစ်တိုက်ဖျက်ရေး ဝန်ထမ်းအင်အားထပ်ဖြည့်ဆည်းပေးဖို့ ပြင်ဆင်ထား (ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး)“လက်ရှိကာလမှာ လူတွေကြောက်လန့်နေတာကို အခွင့်ကောင်းယူပြီးတော့ ရှုထောင့်ပေါင်းစုံ ဘက်ပေါင်းစုံကနေ သတင်းအမှားကို သတင်းအမှန်သဖွယ် အချက်အလက်အမှားတွေကို အပေါ်ကနေသကြားအုပ်ပြီးတဲ့အခါကျတော့ အမှန်သဖွယ်တင်ပြတဲ့ ကိစ္စတွေကလည်း အလွန်အန္တရာယ်များပါတယ်၊ မလုပ်သင့်ပါဘူး။ ဒီအချိန်မှာအားလုံးက အသက်နဲ့ရင်းပြီးလုပ်နေရတာ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ မိမိရဲ့သတင်းအမှားဟာ အများပြည်သူအတွက် အသက်အန္တရာယ်ကို အများကြီး ထိခိုက်နိုင်ပါတယ်။ ဒါလေးကိုလည်း သတိပေးလိုပါတယ်။”
ဒီကနေ့အစောပိုင်း ထုတ်ပြန်တဲ့စာရင်းတွေအရ ကိုဗစ်ရောဂါကူးစက်သူ ၁၂,၄၂၅ ဦးရှိနေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဟာ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း (Asean) ထဲမှာ စတုတ္ထနေရာမှာရှိနေပြီး သေဆုံးသူအရေအတွက်ကတော့ ၂၈၄ ဦးနဲ့ တတိယအများဆုံး ဖြစ်နေပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ကိုဗစ်ကာလ ဆေးဝါးသုံးစွဲမှုသတိထားဖို့ ကျန်းမာရေးတာဝန်ရှိသူတွေသတိပေး
[Unicode Version]
ကိုဗဈကာလ ဆေးဝါးသုံးစှဲမှုသတိထားဖို့ ကနြျးမာရေးတာဝနျရှိသူတှသေတိပေး
ကိုဗဈကပျရောဂါ ရငျဆိုငျနရေခြိနျမှာ ဆရာဝနျညှှနျကွားခကြျမပါဘဲ ကိုယ့ျသဘောနဲ့ကိုယျ ဆေးသောကျသုံးတာတှေ မလုပျကွဖို့နဲ့ ကနြျးမာရေးဆိုငျရာ သတငျးမှားတှကေို ရှောငျရှားကွဖို့လညျး ကနြျးမာရေးပညာရှငျတှေ သတိပေးနတေဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဒီသတငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ မစုစုက တငျဆကျပေးမှာပါ။
ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ သဆေုံးမှုနဲ့ ကူးစကျသူ တိုးလာနတောကွောင့ျ စိုးရိမျမှုတှေ တိုးလာနခြေိနျမှာပဲ ဆေးဝါးမြိုးစုံကို အှနျလိုငျး အပါအဝငျ ပုံစံအမြိုးမြိုးနဲ့ ရောငျးခသြုံးစှဲနသေူတှလေညျး တိုးလာနတောကွောင့ျ သတိထားဖို့ကို ကနြျးမာရေး ပညာရှငျတှေ သတိပေးနတောပါ။ တခြို့ဆေးတှကေို သုံးစှဲရာမှာ ကောငျးကြိုးထကျ ဆိုးကြိုးဖွဈနိုငျတာကွောင့ျ ကြှမျးကငြျသူတှနေဲ့ မတိုငျပငျဘဲ သောကျသုံးတာတှေ မလုပျသင့ျဘူးလို့လညျး ကနြျးမာရေးနဲ့အားကစားဝနျကွီးဌာနက ဗဟိုကူးစကျရောဂါ တိုကျဖကြျရေးဌာနခှဲ ညှှနျကွားရေးမှူး ဒေါကျတာခငျခငျကွီးကပွောပါတယျ။
SEE ALSO: ကိုဗစ်ကူးစက်ခံရတဲ့ မြန်မာ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေကို သီးခြားကုသပေးဖို့ စီစဉ်နေ“ပွညျသူတှကေို အဓိကအသိပေးခငြျတာကတော့ အခုဒီလိုကာလမှာဆိုရငျ ဟိုဆေးကိုသောကျပါလား၊ ဒီဆေးကတော့ အစှမျးထကျတယျ၊ စသဖွင့ျပေါ့နောျ။ ဗီတာမငျမြိုးစုံ၊ တခြို့ဆေးမြိုးစုံကို အှနျလိုငျးကနတေဆင့ျ မြှဝတောမှာ တခြို့တှကေ ထငျယောငျထငျမှားဖွဈပွီးတော့ မလိုအပျဘဲ သောကျကွတာမြိုးတှေ ရှိပါတယျ။ ဒါဟာ ကောငျးကြိုးထကျ ဆိုးကြိုးဖွဈစပေါတယျ။ ဗီတာမငျပဲဖွဈဖွဈ၊ ဆေးပဲဖွဈဖွဈ လိုအပျတဲ့သူအတှကျတော့ ဒါဟာအသုံးဝငျပွီး အစှမျးထကျစပေမေဲ့လို့ မလိုတဲ့သူအတှကျကတော့ ပိုလြှံလို့ရှိရငျ ဒုက်ခမြားစပေါတယျ။ မလိုအပျဘဲနဲ့ ဒါဟာ ကိုဗဈကို ကာကှယျတယျဆိုပွီးတော့ မရှိမဲ့ရှိမဲ့နဲ့ ဝယျသောကျကွတယျ။ ဒါမြိုးတှဟော ဝငျငှနေညျးတဲ့သူတှအေတှကျက သူတို့ရဲ့ကွောကျရှံ့တဲ့စိတျကွောင့ျသာ ဝယျသောကျပမေဲ့ ဒါဟာလညျးမဖွဈသင့ျပါဘူး။ ဒါကွောင့ျမို့ မလိုအပျဘဲနဲ့ ဆေးတှကေို မသောကျကွပါနဲ့။”
ဒီလိုအခြိနျမှာ ရောဂါကိုကာကှယျနိုငျဖို့အတှကျဆို ကနြျးမာရေးနဲ့ ညီညှှတျတဲ့ အစားအသောကျတှကေို စားပွီး၊ အိပျရေးဝအောငျအိပျဖို့နဲ့ သင့ျတင့ျတဲ့ကိုယျလကျလှုပျရှား လေ့ကငြ့ျခနျးကို ပုံမှနျလုပျပေးပွီး၊ ကိုယျခံအားကောငျးအောငျ နထေိုငျဖို့ အရေးကွီးတယျလို့လညျး ဒေါကျတာခငျခငျကွီးက ပွောပါတယျ။
ကိုဗဈရောဂါပိုးရှိနပေမေဲ့ ရောဂါလက်ခဏာမပွသူတှဆေီကနေ တခွားသူတှကေို ကူးစကျနိုငျလို့ ဆီးခြိုရောဂါနဲ့ နာတာရှညျရောဂါရှိသူတှေ အနနေဲ့ ကိုယ့ျရဲ့နအေိမျတှငျးမှာသာ သီးခွားနထေိုငျဖို့ကိုလညျး ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနက သတိပေးထားပါတယျ။ ကိုဗဈရောဂါ ကာကှယျ၊ ထိနျးခြုပျ၊ ကုသရေး အမြိုးသားအဆင့ျ ဗဟိုကောျမတီဥက်ကဋ်ဌ ဖွဈသူ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကလညျး တဦးတယောကျခငြျးစီအနနေဲ့ ကိုယ့ျရဲ့ကနြျးမာရေးကို ဂရုစိုကျနဖေို့က အဓိကကတြယျလို့ အှနျလိုငျးကနတေဆင့ျ မိန့ျခှနျးပွောရာမှာ တိုကျတှနျးထားပါတယျ။
“ကမြထပျတလဲလဲပွောသလိုပေါ့။ ကမြတို့ပွညျသူတှရေဲ့အဓိကတာဝနျကတော့ ကိုယ့ျကနြျးမာရေး ကိုယျဂရုစိုကျဖို့ပဲ။ ကိုယ့ျကနြျးမာရေးကို ဂရုစိုကျပါ။ ကိုယ့ျကို ပိုးဝငျပွီးပွီဆိုရငျ ဒါကိုကြောျလှှားနိုငျဖို့ စိတျဓာတျအငျအားနဲ့တငျမက ကမြတို့နိုငျငံတောျကပေးတဲ့ ကနြျးမာရေးစောင့ျရှောကျမှုအငျအားနဲ့ ကြောျလှှားပါ။ ကိုဗဈရောဂါပိုး မဝငျသေးဘူးဆိုရငျလညျး နောငျမဝငျအောငျလို့ ကိုယ့ျကိုမကူးစကျအောငျလို့၊ တခွားလူတှေ မကူးစကျအောငျလို့ နညျးအမြိုးမြိုးနဲ့ ကွိုးစားကွပါလို့ ကမြအနနေဲ့မတေ်တာ ရပျခံခငြျပါတယျ။ ကနြျတဲ့ကိစ်စတှကေိုတော့ ကမြတို့နိုငျငံတောျကနပွေီးတော့ တတျနိုငျသမြှတာဝနျယူပါ့မယျ။ ကမြကတတျနိုငျသမြှလို့ပွောတာက ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ အားလုံးကိုလညျး ကမြတို့ကနပွေီးတော့ ကွိုတငျပွီးတော့ခန့ျမှနျးလို့ မရပါဘူး။ ခန့ျမှနျးနိုငျသ၍တော့ ခန့ျမှနျးပွီးတော့ ပွညျသူလူထုမထိခိုကျအောငျ၊ နိုငျငံတောျမထိခိုကျအောငျလို့ ကမြတို့ တစိုကျမတျမတျ လုပျနပေါတယျဆိုတာတော့ ပွညျသူတှယေုံကွညျစခေငြျပါတယျ။”
ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနရဲ့ဒီကနေ့မှနျးလှဲပိုငျး ထုတျပွနျပွီးခြိနျအထိ ပွညျတှငျးမှာကိုဗဈအတညျပွုလူနာပေါငျး ၁၂,၀၀၀ ကြောျရှိနပွေီး သဆေုံးသူကတော့ ၂၈၄ ဦး ရှိပါတယျ။ ရောဂါပြောကျကငျးလို့ ဆေးရုံဆငျးခှင့ျရသူကတော့ ၃,၃၀၀ ကြောျရှိထားပွီးဖွဈပါတယျ။ ကိုဗဈရောဂါနဲ့ပတျသကျတဲ့ အမေး၊ အဖွအေစီအစဉျကိုလညျး အငျ်ဂါ၊ ဗုဒ်ဓဟူးနဲ့ ကွာသပတေးနေ့တှမှော ထုတျလှှင့ျဖွကွေားပေးမှာဖွဈလို့ ကပျရောဂါသတငျးအမှားတှကေို မယုံကွဖို့ ဒေါကျတာခငျခငျကွီးက ပွောပါတယျ။
“လကျရှိကာလမှာ လူတှကွေောကျလန့ျနတောကို အခှင့ျကောငျးယူပွီးတော့ ရှုထောင့ျပေါငျးစုံ ဘကျပေါငျးစုံကနေ သတငျးအမှားကို သတငျးအမှနျသဖှယျ အခကြျအလကျအမှားတှကေို အပေါျကနသေကွားအုပျပွီးတဲ့အခါကတြော့ အမှနျသဖှယျတငျပွတဲ့ ကိစ်စတှကေလညျး အလှနျအန်တရာယျမြားပါတယျ၊ မလုပျသင့ျပါဘူး။ ဒီအခြိနျမှာအားလုံးက အသကျနဲ့ရငျးပွီးလုပျနရေတာ ဖွဈတဲ့အတှကျကွောင့ျမို့ မိမိရဲ့သတငျးအမှားဟာ အမြားပွညျသူအတှကျ အသကျအန်တရာယျကို အမြားကွီး ထိခိုကျနိုငျပါတယျ။ ဒါလေးကိုလညျး သတိပေးလိုပါတယျ။”
ဒီကနေ့အစောပိုငျး ထုတျပွနျတဲ့စာရငျးတှအေရ ကိုဗဈရောဂါကူးစကျသူ ၁၂,၄၂၅ ဦးရှိနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံဟာ အရှေ့တောငျအာရှနိုငျငံမြားအသငျး (Asean) ထဲမှာ စတုတ်ထနရောမှာရှိနပွေီး သဆေုံးသူအရအေတှကျကတော့ ၂၈၄ ဦးနဲ့ တတိယအမြားဆုံး ဖွဈနပေါတယျ။