ကိုဗစ်ကာလ ရာသီတုပ်ကွေး၊ အအေးမိတာ ကာကွယ်ရေး

ကိုဗစ်ကာလ ရာသီတုတ်ကွေး၊ အအေးမိတာ ကာကွယ်ရေး

ကိုဗစ်ရောဂါကြီး ဆက်လက်ကူးစက်နေချိန် မိုးတွင်းကာလရောက်လာတာမို့၊ ဒီရာသီမှာ ဖြစ်လေ့ရှိတဲ့ ရာသီတုပ်ကွေးနဲ့ သာမန်အအေးမိတာတွေနဲ့ ခွဲခြားသိရှိဖို့အပြင်၊ ဂရုစိုက်ကာကွယ်ဖို့လည်း လိုနေတယ်လို့ ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေက သတိပေးပြောဆိုပါတယ်။

ကိုဗစ်နဲ့ ရာသီတုပ်ကွေး၊ အအေးမိတာတွေအကြား ခွဲခြားနိုင်ဖို့ လက္ခဏာတချို့ကို စောင့်ကြည်နိုင်ပါတယ်။ ကိုဗစ်မှာ အဓိကဖြစ်တာက ဖျားတာ၊ ချမ်းတာ၊ ချောင်းဆိုးတာနဲ့ အသက်ရူကြပ်ပြီး မောတာတွေပါ။ ဒီလက္ခဏာတွေ ဖြစ်လာခဲ့လျှင် ကိုဗစ်ရောဂါရှိသူနဲ့ ထိတွေ့မှု (သို့မဟုတ်) ဒီရောဂါဖြစ်နေတဲ့ နိုင်ငံတွေက ပြန်လာတာ ရှိ၊ မရှိ နောက်ကြောင်းတွေကို မေးမြန်းဖို့ လိုလာပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ရာသီတုပ်ကွေးနဲ့ သာမန်အအေးမိတာတွေမှာတော့ ပုံမှန်လို ဖြစ်တတ်တာကြောင့် အခုလို ထိတွေ့မှု (Contact) နဲ့ ခရီးသွားရာဇဝင်တွေ မေးစရာ မလိုပါဘူး။ ရာသီတုပ်ကွေး (Flu) က နှစ်စဉ် (၂) ကြိမ် (၃) ကြိမ် ဖြစ်တတ်ပြီး၊ လက္ခဏာမှာတော့ ဖျားးတာအပြင် တုပ်ကွေးဆိုတဲ့အတိုင်း တုပ်နှောင်ထားသလို ကွေးနေကာ၊ ကိုက်ခဲတာ၊ ကြွက်သားနာတာတွေ အဓိကဖြစ်ကာ၊ လည်ပင်းနာတာနဲ့ အနည်းငယ် ချောင်းဆိုးတာတွေလည်း ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် သာမန်အအေးမိတာ (Common Cold) ကလည်း နှစ်စဉ် (၅) ကြိမ် (၆) ကြိမ်အထိ ဖြစ်တတ်ပြီး နှာစေး၊ ချောင်းဆိုးတာတွေ အအေးမိသလို အဓိကဖြစ်တာပါ။ ဒီ ပုံမှန်ဖျားနာတဲ့ ရာသီတုပ်ကွေးနဲ့ သာမန်အအေးမိတာတွေက၊ သာမန်အဖျားပျောက်ဆေး (၂) ရက် (၃) ရက်သောက်ပြီး အနားယူတာနဲ့ သက်သာသွားလေ့ ရှိပါတယ်။ ဒီ ပုံမှန်ဖျားနာတာတွေနဲ့ မတူဘဲ၊ ကိုဗစ်မှာ အခုနောက်ပိုင်း ထူးထူးခြားခြား တွေ့လာတာကတော့ အနံ့အရသာ ပျက်သွားတာပါ။ ဒါ့အပြင် ကိုဗစ်မှာ ဝမ်းပျက်တာ၊ ပျို့အန်တာနဲ့ ဗိုက်နာတာတွေပါ အခုနောက်ပိုင်းတွေ့ရှိလာကာ၊ မစင်မှာပါ ပိုးပါလာပြီး မစင်ကတဆင့် ကူးစက်နိုင်တာလည်း တွေ့ရှိထားပါတယ်။ အခုလို လက္ခဏာတချို့ ကွဲနိုင်ပေမယ့် သေချာအောင်တော့ ကိုဗစ် သံသယလက္ခဏာတွေ ဖြစ်လာလျှင်၊ နှာခေါင်း (သို့မဟုတ်) အာခေါင်တို့ဖတ်ယူပြီး၊ စစ်ဆေးကြည့်ပြီးမှသာ ဒီ ပိုးရှိကြောင်း အတည်ပြုနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကိုဗစ်နဲ့ ရာသီတုပ်ကွေး၊ သာမန်အအေးမိတာတွေအကြား အခုလို လက္ခဏာတွေ တစုံတရာ ကွဲပြားနိုင်ပေမယ့် ကူးစက်ပုံ အများစုကတော့ တူနေတာမို့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ရေးတွေ အလေးအနက် လုပ်ခြင်းအားဖြင့်၊ ဒီ အခြားပုံမှန်ဖျားနာတာ (၂) ခုလုံးကို အများကြီး ထိရောက်အောင် ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။ ကိုဗစ်ကဲ့သို့ ဒီရာသီတုတ်ကွေးနဲ့ သာမန်အအေးမိတာတွေက ချောင်းဆိုး၊ နှာချေတာတွေကို အနီးကပ် ရူရိုက်မိတာနဲ့၊ ဒီချောင်းဆိုး၊ နှာချေပြီး ထွက်လာတဲ့ အရည်နဲ့အမှုန့်စက်တွေကို တဆင့် ကိုင်တွယ်မိတဲ့ ပစ္စည်းတွေကနေ၊ မျက်လုံး၊ နှာခေါင်းနဲ့ ပါးစပ်တွေကို ပြန်ထိမိပြီး အဓိက ကူးစက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် လက်ရှိလုပ်နေတဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်နည်းတွေဖြစ်တဲ့ လက်ပုံမှန်ဆေးတာ (ရေနဲ့ဆပ်ပြာ၊ Hand Gel လက်ဆေးရည်ပျစ်သုံး)၊ ပါးစပ်နဲ့နှာခေါင်းစီး (Mask) တပ်တာ (အထူးသဖြင့် လူအုပ်ထဲသွားချိန်)၊ ခပ်ဝေးဝေးနေတာ( Social Distancing) တွေအပြင်၊ နောက်ဆုံးတွေ့ရှိထားတဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်နည်းတွေကို သုံးခြင်းဖြင့်၊ ရာသီတုပ်ကွေးနဲ့ သာမန်အအေးမိတာတွေကိုပါ အဆပေါင်းများစွာ ကာကွယ်ပေးပြီးသား ဖြစ်စေပါတယ်။

အခုနောက်ဆုံးတွေ့ထားတဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်နည်း တစ်ခုကတော့ လှောင်ပိတ်နေတဲ့ အခန်းတွေကို သတိထားပြီး၊ လေဝင်လေထွက်ကောင်းအောင် ပြင်ဆင်ကာ၊ တတ်နိုင်လျှင် လေဟာပြင်ကျယ်ကျယ်မှာ အဓိက နေထိုင်စားသောက် အားကစားလုပ်ကြဖို့ပါ။ ဥပမာအားဖြင့် ဂေါက်သီးရိုက်ကွင်းတွေဟာ ကျယ်ပြန့်တဲ့ လေဟာပြင်မှာ ရှိတာမို့၊ ကူးစက်ဖို့ အန္တရာယ် နည်းပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အလုံပိတ် စားသောက်ဆိုင်တွေ၊ လူတွေကပ်နေနိုင်တဲ့ အရက်ဘားဆိုင်တွေ၊ အားကစားခန်းမ (Gym) တွေမှာတော့ ကူးစက်ဖို့ အန္တရာယ်များသွားပါတယ်။ ဒါကြောင့် အလုံပိတ်အခန်းတွေကို ကျယ်သည်ဖြစ်စေ၊ ကျဉ်းသည်ဖြစ်စေ၊ လေဝင်လေထွက်ကောင်းအောင် ပြူတင်းပေါက်တွေ မကြာခဏ ဖွင့်ပေးတာနဲ့၊ လူတွေကို ချဲထားပေးဖို့၊ ပလပ်စတစ်တွေကာထားဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ ဒါ့အပြင် နောက်ဆုံးတွေရှိထားတဲ့ မစင်ကတဆင့် ကိုဗစ်ကူးစက်တာ လျှော့ချဖို့အတွက်တော့၊ အိမ်သာသုံးပြီး ပုံမှန်လက်ဆေးတာနဲ့ သုံးနေချိန် ပါးစပ်နဲ့နှာခေါင်းစီး တပ်ထားတာအပြင်၊ အများသုံး အိမ်သာ ကမုတ်ခွက်သုံးရလျှင်လည်း ကမုတ်ခွက်အဖုံးပိတ်ပြီးမှ ရေဆွဲချသင့်ပါတယ်။ အကြောင်းက ရေဆွဲချချိန် ဖြစ်လာတဲ့ တွန်းအားအရှိန်ကြောင့်၊ မစင်မှာပိုးရှိခဲ့လျှင် အိမ်သာခန်းတွင်း လေထဲမှာ လွင့်ပျံ့ကူးစက်စေနိုင်လို့ပါ။

ဒါ့အပြင် နောက်ပိုင်းမှာ ကူးစက်မူနှုန်း (၃) ဆကနေ (၆) ဆအထိမြန်တဲ့ ဒီကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုး အမျိုးအစားကို တွေ့ရှိလာတာကြောင့်၊ မြန်မာနိုင်ငံကို ဒီအမျိုးအစား ရောက်လာမှာကိုလည်း ထည့်တွက်ထားဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ လက်ရှိမှာ မြန်မာနိုင်ငံထဲ ကူးစက်မူက ရာဂဏန်းအနည်းငယ်အဆင့်မှာ ရှိနေသေးပေမယ့် အခြားနိုင်ငံ တချို့မှာတော့ သန်းနဲ့ချီကူးစက်မူ မြန်လွန်းနေတာကြောင့် အလားတူ ပေါက်ကွဲထွက်မသွားအောင် ပိုသတိထား ကာကွယ်သင့်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံမှာ စက်ရုံတွေ၊ လုပ်ငန်းတွေ၊ ရုံးတွေ၊ စားသောက်ဆိုင်နဲ့ အခုနောက်ဆုံး ကျောင်းတွေပါ ပြန်ဖွင့်လာချိန်မှာ၊ ရောဂါဖြစ်တာတွေ့နှုန်း နည်းနေတာကြောင့်၊ တချို့ကလဲ မိုးရွာတာနဲ့ ပိုးတွေ သန့်စင်သွားနိုင်မယ်လို့ မှားယွင်းယူဆကာ ပေါ့လျော့မူတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ တကယ်တော့ အခုလို လျှော့တွက်မပေါ့ဆဘဲ၊ ကူးစက်မြန်အမျိုးအစား အခြားနိုင်ငံတွေမှာ တွေ့ရှိလာချိန်မှာ၊ ကိုဗစ်ကာကွယ်ရေးတွေကို ပိုအလေးအနက် လုပ်ဆောင်သင့်ပါတယ်။ မိုးမကျခင်ထဲကစခဲ့တဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်နည်းတွေ အကျိုးကျေးဇူးကြောင့်၊ အခြား ရာသီတုပ်ကွေးနဲ့ သာမန်အအေးမိတာတွေကိုလည်း၊ ထိထိရောက်ရောက် ကာကွယ်ပေးပြီးသား ဖြစ်တာမို့၊ အခုနှစ်ထဲ ဒီ ရာသီတုတ်ကွေးနဲ့ သာမန်အအေးမိတာတွေ အရင်နှစ်တွေလို အများကြီး မကူးစက်တော့တာကို ဆေးခန်းတွေနဲ့ ဆေးရုံတွေမှာ စတွေ့လာနေပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ကိုဗစ်ကာလမှာ ရာသီတုတ်ကွေးပါ မဖြစ်ရအောင် ကာကွယ်ဆေးထိုးတာတွေ များလာတာကြောင့်လည်း၊ ရာသီတုပ်ကွေး အရင်လို စုပြုံဖြစ်တာတွေ မတွေ့ရသေးတာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

ဒီရောဂါတွေအကြောင်း ပိုမိုသိရှိနားလည်နိုင်ဖို့ မြန်မာနိုင်ငံဆရာဝန်များအသင်းရဲ့ အထွေထွေရောဂါကု ဆရာဝန်များအဖွဲ့က ဒေါက်တာမြင့်ဦး ကို၊ ကိုဝင်းမင်းက ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။

==Unicode==

ကိုဗဈရောဂါကွီး ဆကျလကျကူးစကျနခြေိနျ မိုးတှငျးကာလရောကျလာတာမို့၊ ဒီရာသီမှာ ဖွဈလေ့ရှိတဲ့ ရာသီတုပျကှေးနဲ့ သာမနျအအေးမိတာတှနေဲ့ ခှဲခွားသိရှိဖို့အပွငျ၊ ဂရုစိုကျကာကှယျဖို့လညျး လိုနတေယျလို့ ကနြျးမာရေးပညာရှငျတှကေ သတိပေးပွောဆိုပါတယျ။

ကိုဗဈနဲ့ ရာသီတုပျကှေး၊ အအေးမိတာတှအေကွား ခှဲခွားနိုငျဖို့ လက်ခဏာတခြို့ကို စောင့ျကွညျနိုငျပါတယျ။ ကိုဗဈမှာ အဓိကဖွဈတာက ဖြားတာ၊ ခမြျးတာ၊ ခြောငျးဆိုးတာနဲ့ အသကျရူကွပျပွီး မောတာတှပေါ။ ဒီလက်ခဏာတှေ ဖွဈလာခဲ့လြှငျ ကိုဗဈရောဂါရှိသူနဲ့ ထိတှေ့မှု (သို့မဟုတျ) ဒီရောဂါဖွဈနတေဲ့ နိုငျငံတှကေ ပွနျလာတာ ရှိ၊ မရှိ နောကျကွောငျးတှကေို မေးမွနျးဖို့ လိုလာပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ရာသီတုပျကှေးနဲ့ သာမနျအအေးမိတာတှမှောတော့ ပုံမှနျလို ဖွဈတတျတာကွောင့ျ အခုလို ထိတှေ့မှု (Contact) နဲ့ ခရီးသှားရာဇဝငျတှေ မေးစရာ မလိုပါဘူး။ ရာသီတုပျကှေး (Flu) က နှဈစဉျ (၂) ကွိမျ (၃) ကွိမျ ဖွဈတတျပွီး၊ လက်ခဏာမှာတော့ ဖြားးတာအပွငျ တုပျကှေးဆိုတဲ့အတိုငျး တုပျနှောငျထားသလို ကှေးနကော၊ ကိုကျခဲတာ၊ ကွှကျသားနာတာတှေ အဓိကဖွဈကာ၊ လညျပငျးနာတာနဲ့ အနညျးငယျ ခြောငျးဆိုးတာတှလေညျး ဖွဈတတျပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ သာမနျအအေးမိတာ (Common Cold) ကလညျး နှဈစဉျ (၅) ကွိမျ (၆) ကွိမျအထိ ဖွဈတတျပွီး နှာစေး၊ ခြောငျးဆိုးတာတှေ အအေးမိသလို အဓိကဖွဈတာပါ။ ဒီ ပုံမှနျဖြားနာတဲ့ ရာသီတုပျကှေးနဲ့ သာမနျအအေးမိတာတှကေ၊ သာမနျအဖြားပြောကျဆေး (၂) ရကျ (၃) ရကျသောကျပွီး အနားယူတာနဲ့ သကျသာသှားလေ့ ရှိပါတယျ။ ဒီ ပုံမှနျဖြားနာတာတှနေဲ့ မတူဘဲ၊ ကိုဗဈမှာ အခုနောကျပိုငျး ထူးထူးခွားခွား တှေ့လာတာကတော့ အနံ့အရသာ ပကြျသှားတာပါ။ ဒါ့အပွငျ ကိုဗဈမှာ ဝမျးပကြျတာ၊ ပြို့အနျတာနဲ့ ဗိုကျနာတာတှပေါ အခုနောကျပိုငျးတှေ့ရှိလာကာ၊ မစငျမှာပါ ပိုးပါလာပွီး မစငျကတဆင့ျ ကူးစကျနိုငျတာလညျး တှေ့ရှိထားပါတယျ။ အခုလို လက်ခဏာတခြို့ ကှဲနိုငျပမေယ့ျ သခြောအောငျတော့ ကိုဗဈ သံသယလက်ခဏာတှေ ဖွဈလာလြှငျ၊ နှာခေါငျး (သို့မဟုတျ) အာခေါငျတို့ဖတျယူပွီး၊ စဈဆေးကွည့ျပွီးမှသာ ဒီ ပိုးရှိကွောငျး အတညျပွုနိုငျမှာ ဖွဈပါတယျ။

ကိုဗဈနဲ့ ရာသီတုပျကှေး၊ သာမနျအအေးမိတာတှအေကွား အခုလို လက်ခဏာတှေ တစုံတရာ ကှဲပွားနိုငျပမေယ့ျ ကူးစကျပုံ အမြားစုကတော့ တူနတောမို့ ကိုဗဈကာကှယျရေးတှေ အလေးအနကျ လုပျခွငျးအားဖွင့ျ၊ ဒီ အခွားပုံမှနျဖြားနာတာ (၂) ခုလုံးကို အမြားကွီး ထိရောကျအောငျ ကာကှယျနိုငျပါတယျ။ ကိုဗဈကဲ့သို့ ဒီရာသီတုတျကှေးနဲ့ သာမနျအအေးမိတာတှကေ ခြောငျးဆိုး၊ နှာခြတောတှကေို အနီးကပျ ရူရိုကျမိတာနဲ့၊ ဒီခြောငျးဆိုး၊ နှာခြပွေီး ထှကျလာတဲ့ အရညျနဲ့အမှုန့ျစကျတှကေို တဆင့ျ ကိုငျတှယျမိတဲ့ ပစ်စညျးတှကေနေ၊ မကြျလုံး၊ နှာခေါငျးနဲ့ ပါးစပျတှကေို ပွနျထိမိပွီး အဓိက ကူးစကျတာ ဖွဈပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ လကျရှိလုပျနတေဲ့ ကိုဗဈကာကှယျနညျးတှဖွေဈတဲ့ လကျပုံမှနျဆေးတာ (ရနေဲ့ဆပျပွာ၊ Hand Gel လကျဆေးရညျပစြျသုံး)၊ ပါးစပျနဲ့နှာခေါငျးစီး (Mask) တပျတာ (အထူးသဖွင့ျ လူအုပျထဲသှားခြိနျ)၊ ခပျဝေးဝေးနတော( Social Distancing) တှအေပွငျ၊ နောကျဆုံးတှေ့ရှိထားတဲ့ ကိုဗဈကာကှယျနညျးတှကေို သုံးခွငျးဖွင့ျ၊ ရာသီတုပျကှေးနဲ့ သာမနျအအေးမိတာတှကေိုပါ အဆပေါငျးမြားစှာ ကာကှယျပေးပွီးသား ဖွဈစပေါတယျ။

အခုနောကျဆုံးတှေ့ထားတဲ့ ကိုဗဈကာကှယျနညျး တဈခုကတော့ လှောငျပိတျနတေဲ့ အခနျးတှကေို သတိထားပွီး၊ လဝေငျလထှေကျကောငျးအောငျ ပွငျဆငျကာ၊ တတျနိုငျလြှငျ လဟောပွငျကယြျကယြျမှာ အဓိက နထေိုငျစားသောကျ အားကစားလုပျကွဖို့ပါ။ ဥပမာအားဖွင့ျ ဂေါကျသီးရိုကျကှငျးတှဟော ကယြျပွန့ျတဲ့ လဟောပွငျမှာ ရှိတာမို့၊ ကူးစကျဖို့ အန်တရာယျ နညျးပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ အလုံပိတျ စားသောကျဆိုငျတှေ၊ လူတှကေပျနနေိုငျတဲ့ အရကျဘားဆိုငျတှေ၊ အားကစားခနျးမ (Gym) တှမှောတော့ ကူးစကျဖို့ အန်တရာယျမြားသှားပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ အလုံပိတျအခနျးတှကေို ကယြျသညျဖွဈစေ၊ ကဉြျးသညျဖွဈစေ၊ လဝေငျလထှေကျကောငျးအောငျ ပွူတငျးပေါကျတှေ မကွာခဏ ဖှင့ျပေးတာနဲ့၊ လူတှကေို ခြဲထားပေးဖို့၊ ပလပျစတဈတှကောထားဖို့ အရေးကွီးပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ နောကျဆုံးတှရှေိထားတဲ့ မစငျကတဆင့ျ ကိုဗဈကူးစကျတာ လြှော့ခဖြို့အတှကျတော့၊ အိမျသာသုံးပွီး ပုံမှနျလကျဆေးတာနဲ့ သုံးနခြေိနျ ပါးစပျနဲ့နှာခေါငျးစီး တပျထားတာအပွငျ၊ အမြားသုံး အိမျသာ ကမုတျခှကျသုံးရလြှငျလညျး ကမုတျခှကျအဖုံးပိတျပွီးမှ ရဆှေဲခသြင့ျပါတယျ။ အကွောငျးက ရဆှေဲခခြြိနျ ဖွဈလာတဲ့ တှနျးအားအရှိနျကွောင့ျ၊ မစငျမှာပိုးရှိခဲ့လြှငျ အိမျသာခနျးတှငျး လထေဲမှာ လှင့ျပြံ့ကူးစကျစနေိုငျလို့ပါ။

ဒါ့အပွငျ နောကျပိုငျးမှာ ကူးစကျမူနှုနျး (၃) ဆကနေ (၆) ဆအထိမွနျတဲ့ ဒီကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈပိုး အမြိုးအစားကို တှေ့ရှိလာတာကွောင့ျ၊ မွနျမာနိုငျငံကို ဒီအမြိုးအစား ရောကျလာမှာကိုလညျး ထည့ျတှကျထားဖို့ အရေးကွီးပါတယျ။ လကျရှိမှာ မွနျမာနိုငျငံထဲ ကူးစကျမူက ရာဂဏနျးအနညျးငယျအဆင့ျမှာ ရှိနသေေးပမေယ့ျ အခွားနိုငျငံ တခြို့မှာတော့ သနျးနဲ့ခြီကူးစကျမူ မွနျလှနျးနတောကွောင့ျ အလားတူ ပေါကျကှဲထှကျမသှားအောငျ ပိုသတိထား ကာကှယျသင့ျပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ မွနျမာနိုငျငံမှာ စကျရုံတှေ၊ လုပျငနျးတှေ၊ ရုံးတှေ၊ စားသောကျဆိုငျနဲ့ အခုနောကျဆုံး ကြောငျးတှပေါ ပွနျဖှင့ျလာခြိနျမှာ၊ ရောဂါဖွဈတာတှေ့နှုနျး နညျးနတောကွောင့ျ၊ တခြို့ကလဲ မိုးရှာတာနဲ့ ပိုးတှေ သန့ျစငျသှားနိုငျမယျလို့ မှားယှငျးယူဆကာ ပေါ့လြော့မူတှေ ဖွဈလာနိုငျပါတယျ။ တကယျတော့ အခုလို လြှော့တှကျမပေါ့ဆဘဲ၊ ကူးစကျမွနျအမြိုးအစား အခွားနိုငျငံတှမှော တှေ့ရှိလာခြိနျမှာ၊ ကိုဗဈကာကှယျရေးတှကေို ပိုအလေးအနကျ လုပျဆောငျသင့ျပါတယျ။ မိုးမကခြငျထဲကစခဲ့တဲ့ ကိုဗဈကာကှယျနညျးတှေ အကြိုးကြေးဇူးကွောင့ျ၊ အခွား ရာသီတုပျကှေးနဲ့ သာမနျအအေးမိတာတှကေိုလညျး၊ ထိထိရောကျရောကျ ကာကှယျပေးပွီးသား ဖွဈတာမို့၊ အခုနှဈထဲ ဒီ ရာသီတုတျကှေးနဲ့ သာမနျအအေးမိတာတှေ အရငျနှဈတှလေို အမြားကွီး မကူးစကျတော့တာကို ဆေးခနျးတှနေဲ့ ဆေးရုံတှမှော စတှေ့လာနပေါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ကိုဗဈကာလမှာ ရာသီတုတျကှေးပါ မဖွဈရအောငျ ကာကှယျဆေးထိုးတာတှေ မြားလာတာကွောင့ျလညျး၊ ရာသီတုပျကှေး အရငျလို စုပွုံဖွဈတာတှေ မတှေ့ရသေးတာ ဖွဈနိုငျပါတယျ။

ဒီရောဂါတှအေကွောငျး ပိုမိုသိရှိနားလညျနိုငျဖို့ မွနျမာနိုငျငံဆရာဝနျမြားအသငျးရဲ့ အထှထှေရေောဂါကု ဆရာဝနျမြားအဖှဲ့က ဒေါကျတာမွင့ျဦး ကို၊ ကိုဝငျးမငျးက ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။