Your browser doesn’t support HTML5
COVID-19 ရောဂါ ထိထိရောက်ရောက် ကိုင်တွယ်ပုံ
COVID-19 (ခေါ်) ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါကြီး၊ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စတွေ့လာချိန်မှာ၊ ဆိုးဆိုးဝါးဝါးအဆင့်အထိ မခံစားရအောင် နိုင်ငံတကာသင်ခန်းစာကိုယူ ပြတ်ပြတ်သားသား လုပ်သင့်ပါတယ်။
ဒီရောဂါကြီးကို အိမ်နီးချင်း တရုတ်ကနေ တိုက်ရိုက်မရရှိဘဲ၊ အဝေးနိုင်ငံများဖြစ်တဲ့ အမေရိကန်နဲ့ ဗြိတိန်တို့ကို ပတ်ပြီးမှ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စတွေ့ချိန်ကနေ၊ ရက်သတ္တပတ် (၁) ပတ်၊ (၂) ပတ်အတွင်း လုပ်ဆောင်မူက အများပြည်သူ သေရေးရှင်ရေးကို အဆုံးအဖြတ်ပေးနိုင်တာကြောင့်၊ အဓိက အမြန်လုပ်ဆောင်သင့်တာတွေကို နိုင်ငံတကာမှာ သင်ခန်းစာပြထားပြီး ဖြစ်ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အခုအချိန်မှာ စတင်တွေ့ရှိသူတွေနဲ့ ထိတွေ့ထားခဲ့သူနဲ့ သွားလာခဲ့တဲ့နေရာတွေကို အစိုးရအနေနဲ့ အမြန်ရှာဖွေဖော်ထုတ်ထားပြီး၊ လူတွေကို ချက်ချင်း လုံခြုံထိရောက်စွာ သီးသန့်ခွဲထားတာ (Quarantine) နဲ့ နေရာတွေကို ထိထိရောက်ရောက် အဝင်အထွက်ပိတ်တာ (Lockdown) တွေက အရေးပါပါတယ်။ တချိန်ထဲမှာ အခုလို အိမ်မှာသီးသန့်ခွဲနေသူတွေ အပါအဝင် သီးသန့်ခွဲထားသူတွေနဲ့ အဝင်အထွက်ပိတ်ပင်တဲ့ (Lockdown) နေရာတွေမှာ၊ ရောဂါလက္ခဏာ မပြသေးလျှင်တောင် ဆေးစစ်ပေးသင့်ပါတယ်။ သို့မှသာ ဒီရောဂါရဲ့ ထူးခြားကြောက်စရာကောင်းတဲ့ ရောဂါလက္ခဏာမပြဘဲ၊ အခြားသူတွေကို တဟုန်ထိုး ကူးစက်နိုင်ခြေကနေ ကာကွယ်နိုင်မှာပါ။
အီတလီနိုင်ငံမှာ အခုလိုစဖြစ်ချိန်မှာ ထိရောက်တဲ့ သီးသန့်ခွဲထားမူတွေ၊ အဝင်အထွက်ပိတ်ပင်မူတွေနဲ့ တစိုက်မတ်မတ် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဆေးစစ်မူတွေ မလုပ်ခဲ့ဘဲ၊ နောက်ကျမှ အဝင်အထွက် ပိတ်မိတာကြောင့် လပိုင်းတွင်း ရောဂါကူးစက်ခံရသူ တဟုန်ထိုး သောင်းဂဏန်းတွေနဲ့ချီ ပေါက်ကွဲထွက်သွားကာ၊ သေဆုံးသူများက စဖြစ်ပြီး အများဆုံးကူးစက်ခံရတဲ့ တရုတ်ထက်တောင် အများကြီးပိုများသွားကာ ထောင်ဂဏန်းတွေနဲ့ချီ ထိန်းမနိုင်သိမ်းမရ ဖြစ်နေပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ အီတလီထက် စောပြီးရောဂါစတွေ့ခဲ့တဲ့ စင်္ကာပူနိုင်ငံမှာတော့၊ အမြန်လိုက်ရှာ ဆေးစစ်မူတွေ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လုပ်တာအပြင်၊ ပိုးတွေ့ခဲ့သူတွေ ထိတွေ့ခဲ့သူတွေနဲ့ သွားခဲ့တဲ့နေရာတွေကို အမြန်ဖော်ထုတ်ကာ၊ အိမ်တွင်းသီးသန့်ခွဲထားမူ (Home Quarantine) ကို ရဲနဲ့ပါပေါင်းပြီး ထိထိရောက်ရောက် လုပ်နိုင်ခဲ့တာကြောင့်၊ ရောဂါကူးစက်ခံရသူ ရာဂဏန်းတွေသာရှိပြီး၊ သေဆုံးသူကလဲ အခုချိန်ထိ (၂) ဦးပဲ ရှိပါသေးတယ်။ စင်္ကာပူမှာ အိမ်တွင်းသီးသန့်ခွဲထားသူတွေကိုလည်း တရားရုံးက အကြောင်းကြားစာပို့ပြီး စောင့်ကြည့်ကာ၊ မလိုက်နာသူတွေကို ထောင်ဒဏ် ၊ငွေဒဏ်ချပြတာအပြင်၊ ဆွဲဆောင်တဲ့အနေနဲ့ လိုက်နာသူတွေကိုလည်း စားဖို့သောက်ဖို့ တစ်နေ့ကို စင်္ကာပူဒေါ်လာ (၁၀၀) ကူညီပေးတာနဲ့ ဒီရောဂါဆိုင်ရာ အခမဲ့ကုသပေးတာတွေပါ လုပ်ဆောင်ပေးခဲ့ပါတယ်။ တကယ်တော့ အခုလိုလုပ်ဆောင်နိုင်တာက အရင် ၂၀၀၃ ခုနှစ်က စင်္ကာပူမှာဖြစ်ခဲ့ပြီး လူအသေအပျောက်ရှိခဲ့တဲ့၊ SARS ပြန်းထန်အသက်ရူလမ်းကြောင်းရောဂါကြီး (Severe Acute Respiratory Syndrome) အတွက် အရေးပေါ်ကျန်းမာရေး ပြင်ဆင်မူစနစ်ရှိထားခဲ့တာကြောင့်ပါ။ ဒီစနစ်အရ ဆေးစစ်တာတွေ၊ ပြုစုစောင့်ရှောက်ပေးတာတွေနဲ့ ဆေးရုံလွှဲပေးတာတွေကိုလည်း၊ ပုဂ္ဂလိကဆေးခန်းတစ်ထောင်ခန့်မှာ ခွဲပြီး မြန်မြန်ဆန်ဆန် လုပ်ဆောင်ပေးနိုင်အောင် သင်တန်းတွေပေးထားပြီး အသင့်ဖြစ်နေခဲ့တာပါ။
အထက်ပါ နိုင်ငံတကာသင်ခန်းစာတွေကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း လက်ရှိစိန်ခေါ်ချက်ဖြစ်တဲ့၊ အထူးသဖြင့် ဒီရောဂါပိုးကူးစက်သူ ရာချီရှိထားပြီး ဒီအထဲမှာ မြန်မာရွေ.ပြောင်းအလုပ်သမား အနည်းငယ်ကူးစက်ခံရတာ တွေ့ရှိထားတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံကနေ၊ မြန်မာအလုပ်သမား အမြောက်အများ နယ်စပ်တွေကတဆင့် ပြန်ဝင်လာနေချိန်မှာ၊ ထိရောက်တဲ့ အိမ်တွင်းသီးသန့်ခွဲနေမူဖြစ်အောင်၊ အစိုးရက ကြပ်ကြပ်မတ်မတ် လုပ်ဆောင်ပေးသင့်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် တရားမဝင် နယ်စပ်ပေါက်တွေကနေ၊ လူမသိသူမသိ ပြန်လာနိုင်သူတွေကိုလည်း၊ ရပ်ကွက်၊ကျေးရွာတွင်းမှာ အုပ်ချုပ်ရေးနဲ့ ရဲတွေ၊ လူမူရေးစေတနာ့ဝန်ထမ်းတွေ ပူးပေါင်းပြီး၊ အမြန်စုံစမ်းရှာဖွေကာ၊ ထိရောက်တဲ့ အိမ်တွင်းသီးသန့်ခွဲနေမူဖြစ်အောင် စောင့်ကြည့်ပေးတာနဲ့ စားရေးသောက်ရေး ကူညီပေးတာတွေ လုပ်ဆောင်ပေးသင့်ပါတယ်။
ဒီရောဂါစဖြစ်လျှင် ပထမဆုံးကူးစက်ခံရလေ့ရှိတဲ့ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေအတွက်လည်း၊ စင်္ကာပူကဲ့သို့ ထိရောက်တဲ့ ကာကွယ်ရေးသင်တန်းတွေနဲ့ အထောက်အကူပစ္စည်းတွေ ပံ့ပိုးပေးသင့်ပါတယ်။ အီတလီမှာတော့ အလာတူသင်တန်းတွေမရှိခဲ့ဘဲ၊ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်း ကူးစက်ခံရမူက တရုတ်ထက် အများကြီးများခဲ့ပြီး၊ ထောင်ဂဏန်းတွေနဲ့ချီရှိကာ၊ သေဆုံးမူတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။ ဒါ့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံက ရုံးတွေ၊ လုပ်ငန်းတွေမှာ အသုတ်လိုက်လူခွဲ ဆင်းစေတာနဲ့၊ အများပြည်သူသုံး လူကြပ်တဲ့ မြို့ကူးသင်္ဘောတွေနဲ့ မြို့တွင်းဘတ်စကားတွေပေါ်မှာ လူမကြပ်အောင်နဲ့ ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းတွေ သုံးနိုင်အောင် စည်းကမ်းထုတ် စီစဉ်ပေးသင့်ပါတယ်။
ဒီကြောက်စရာကောင်းတဲ့ ရောဂါအကြောင်း ပိုမိုသိရှိနားလည်နိုင်ဖို့ ကိုဝင်းမင်း က မြန်မာနိုင်ငံဆရာဝန်များအသင်းရဲ့ အထွေထွေရောဂါကုဆရာဝန်များအဖွဲ့က ဒေါက်တာမြင့်ဦး ကို ဆက်သွယ်မေးမြန်း တင်ပြထားပါတယ်။
==Unicode===
COVID-19 (ခေါျ) ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကမ်ဘာ့ကပျရောဂါကွီး၊ မွနျမာနိုငျငံမှာ စတှေ့လာခြိနျမှာ၊ ဆိုးဆိုးဝါးဝါးအဆင့ျအထိ မခံစားရအောငျ နိုငျငံတကာသငျခနျးစာကိုယူ ပွတျပွတျသားသား လုပျသင့ျပါတယျ။
ဒီရောဂါကွီးကို အိမျနီးခငြျး တရုတျကနေ တိုကျရိုကျမရရှိဘဲ၊ အဝေးနိုငျငံမြားဖွဈတဲ့ အမရေိကနျနဲ့ ဗွိတိနျတို့ကို ပတျပွီးမှ မွနျမာနိုငျငံမှာ စတှေ့ခြိနျကနေ၊ ရကျသတ်တပတျ (၁) ပတျ၊ (၂) ပတျအတှငျး လုပျဆောငျမူက အမြားပွညျသူ သရေေးရှငျရေးကို အဆုံးအဖွတျပေးနိုငျတာကွောင့ျ၊ အဓိက အမွနျလုပျဆောငျသင့ျတာတှကေို နိုငျငံတကာမှာ သငျခနျးစာပွထားပွီး ဖွဈပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ အခုအခြိနျမှာ စတငျတှေ့ရှိသူတှနေဲ့ ထိတှေ့ထားခဲ့သူနဲ့ သှားလာခဲ့တဲ့နရောတှကေို အစိုးရအနနေဲ့ အမွနျရှာဖှဖေောျထုတျထားပွီး၊ လူတှကေို ခကြျခငြျး လုံခွုံထိရောကျစှာ သီးသန့ျခှဲထားတာ (Quarantine) နဲ့ နရောတှကေို ထိထိရောကျရောကျ အဝငျအထှကျပိတျတာ (Lockdown) တှကေ အရေးပါပါတယျ။ တခြိနျထဲမှာ အခုလို အိမျမှာသီးသန့ျခှဲနသေူတှေ အပါအဝငျ သီးသန့ျခှဲထားသူတှနေဲ့ အဝငျအထှကျပိတျပငျတဲ့ (Lockdown) နရောတှမှော၊ ရောဂါလက်ခဏာ မပွသေးလြှငျတောငျ ဆေးစဈပေးသင့ျပါတယျ။ သို့မှသာ ဒီရောဂါရဲ့ ထူးခွားကွောကျစရာကောငျးတဲ့ ရောဂါလက်ခဏာမပွဘဲ၊ အခွားသူတှကေို တဟုနျထိုး ကူးစကျနိုငျခွကေနေ ကာကှယျနိုငျမှာပါ။
အီတလီနိုငျငံမှာ အခုလိုစဖွဈခြိနျမှာ ထိရောကျတဲ့ သီးသန့ျခှဲထားမူတှေ၊ အဝငျအထှကျပိတျပငျမူတှနေဲ့ တစိုကျမတျမတျ ကယြျကယြျပွန့ျပွန့ျ ဆေးစဈမူတှေ မလုပျခဲ့ဘဲ၊ နောကျကမြှ အဝငျအထှကျ ပိတျမိတာကွောင့ျ လပိုငျးတှငျး ရောဂါကူးစကျခံရသူ တဟုနျထိုး သောငျးဂဏနျးတှနေဲ့ခြီ ပေါကျကှဲထှကျသှားကာ၊ သဆေုံးသူမြားက စဖွဈပွီး အမြားဆုံးကူးစကျခံရတဲ့ တရုတျထကျတောငျ အမြားကွီးပိုမြားသှားကာ ထောငျဂဏနျးတှနေဲ့ခြီ ထိနျးမနိုငျသိမျးမရ ဖွဈနပေါတယျ။
ဒါပမေဲ့ အီတလီထကျ စောပွီးရောဂါစတှေ့ခဲ့တဲ့ စငျ်ကာပူနိုငျငံမှာတော့၊ အမွနျလိုကျရှာ ဆေးစဈမူတှေ ကယြျကယြျပွန့ျပွန့ျ လုပျတာအပွငျ၊ ပိုးတှေ့ခဲ့သူတှေ ထိတှေ့ခဲ့သူတှနေဲ့ သှားခဲ့တဲ့နရောတှကေို အမွနျဖောျထုတျကာ၊ အိမျတှငျးသီးသန့ျခှဲထားမူ (Home Quarantine) ကို ရဲနဲ့ပါပေါငျးပွီး ထိထိရောကျရောကျ လုပျနိုငျခဲ့တာကွောင့ျ၊ ရောဂါကူးစကျခံရသူ ရာဂဏနျးတှသောရှိပွီး၊ သဆေုံးသူကလဲ အခုခြိနျထိ (၂) ဦးပဲ ရှိပါသေးတယျ။ စငျ်ကာပူမှာ အိမျတှငျးသီးသန့ျခှဲထားသူတှကေိုလညျး တရားရုံးက အကွောငျးကွားစာပို့ပွီး စောင့ျကွည့ျကာ၊ မလိုကျနာသူတှကေို ထောငျဒဏျ ၊ငှဒေဏျခပြွတာအပွငျ၊ ဆှဲဆောငျတဲ့အနနေဲ့ လိုကျနာသူတှကေိုလညျး စားဖို့သောကျဖို့ တဈနေ့ကို စငျ်ကာပူဒေါျလာ (၁၀၀) ကူညီပေးတာနဲ့ ဒီရောဂါဆိုငျရာ အခမဲ့ကုသပေးတာတှပေါ လုပျဆောငျပေးခဲ့ပါတယျ။ တကယျတော့ အခုလိုလုပျဆောငျနိုငျတာက အရငျ ၂၀၀၃ ခုနှဈက စငျ်ကာပူမှာဖွဈခဲ့ပွီး လူအသအေပြောကျရှိခဲ့တဲ့၊ SARS ပွနျးထနျအသကျရူလမျးကွောငျးရောဂါကွီး (Severe Acute Respiratory Syndrome) အတှကျ အရေးပေါျကနြျးမာရေး ပွငျဆငျမူစနဈရှိထားခဲ့တာကွောင့ျပါ။ ဒီစနဈအရ ဆေးစဈတာတှေ၊ ပွုစုစောင့ျရှောကျပေးတာတှနေဲ့ ဆေးရုံလှှဲပေးတာတှကေိုလညျး၊ ပုဂ်ဂလိကဆေးခနျးတဈထောငျခန့ျမှာ ခှဲပွီး မွနျမွနျဆနျဆနျ လုပျဆောငျပေးနိုငျအောငျ သငျတနျးတှပေေးထားပွီး အသင့ျဖွဈနခေဲ့တာပါ။
အထကျပါ နိုငျငံတကာသငျခနျးစာတှကွေောင့ျ မွနျမာနိုငျငံမှာလညျး လကျရှိစိနျခေါျခကြျဖွဈတဲ့၊ အထူးသဖွင့ျ ဒီရောဂါပိုးကူးစကျသူ ရာခြီရှိထားပွီး ဒီအထဲမှာ မွနျမာရှေ.ပွောငျးအလုပျသမား အနညျးငယျကူးစကျခံရတာ တှေ့ရှိထားတဲ့ ထိုငျးနိုငျငံကနေ၊ မွနျမာအလုပျသမား အမွောကျအမြား နယျစပျတှကေတဆင့ျ ပွနျဝငျလာနခြေိနျမှာ၊ ထိရောကျတဲ့ အိမျတှငျးသီးသန့ျခှဲနမေူဖွဈအောငျ၊ အစိုးရက ကွပျကွပျမတျမတျ လုပျဆောငျပေးသင့ျပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ တရားမဝငျ နယျစပျပေါကျတှကေနေ၊ လူမသိသူမသိ ပွနျလာနိုငျသူတှကေိုလညျး၊ ရပျကှကျ၊ကြေးရှာတှငျးမှာ အုပျခြုပျရေးနဲ့ ရဲတှေ၊ လူမူရေးစတေနာ့ဝနျထမျးတှေ ပူးပေါငျးပွီး၊ အမွနျစုံစမျးရှာဖှကော၊ ထိရောကျတဲ့ အိမျတှငျးသီးသန့ျခှဲနမေူဖွဈအောငျ စောင့ျကွည့ျပေးတာနဲ့ စားရေးသောကျရေး ကူညီပေးတာတှေ လုပျဆောငျပေးသင့ျပါတယျ။
ဒီရောဂါစဖွဈလြှငျ ပထမဆုံးကူးစကျခံရလေ့ရှိတဲ့ ကနြျးမာရေးဝနျထမျးတှအေတှကျလညျး၊ စငျ်ကာပူကဲ့သို့ ထိရောကျတဲ့ ကာကှယျရေးသငျတနျးတှနေဲ့ အထောကျအကူပစ်စညျးတှေ ပံ့ပိုးပေးသင့ျပါတယျ။ အီတလီမှာတော့ အလာတူသငျတနျးတှမေရှိခဲ့ဘဲ၊ ကနြျးမာရေးဝနျထမျး ကူးစကျခံရမူက တရုတျထကျ အမြားကွီးမြားခဲ့ပွီး၊ ထောငျဂဏနျးတှနေဲ့ခြီရှိကာ၊ သဆေုံးမူတှလေညျး ရှိနပေါတယျ။ ဒါ့အပွငျ မွနျမာနိုငျငံက ရုံးတှေ၊ လုပျငနျးတှမှော အသုတျလိုကျလူခှဲ ဆငျးစတောနဲ့၊ အမြားပွညျသူသုံး လူကွပျတဲ့ မွို့ကူးသငျ်ဘောတှနေဲ့ မွို့တှငျးဘတျစကားတှပေေါျမှာ လူမကွပျအောငျနဲ့ ကာကှယျရေးပစ်စညျးတှေ သုံးနိုငျအောငျ စညျးကမျးထုတျ စီစဉျပေးသင့ျပါတယျ။
ဒီကွောကျစရာကောငျးတဲ့ ရောဂါအကွောငျး ပိုမိုသိရှိနားလညျနိုငျဖို့ ကိုဝငျးမငျး က မွနျမာနိုငျငံဆရာဝနျမြားအသငျးရဲ့ အထှထှေရေောဂါကုဆရာဝနျမြားအဖှဲ့က ဒေါကျတာမွင့ျဦး ကို ဆကျသှယျမေးမွနျး တငျပွထားပါတယျ။