(Zawgyi / Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့က အာဏာသိမ်းလိုက်တဲ့ မြန်မာစစ်တပ်ကို အထီးကျန်သွားအောင် လုပ်လိုက်ခြင်းအားဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံနဲ့ ပိုမိုနီးစပ်စေနိုင်သလို တိုင်းပြည်အတွင်း မတည်ငြိမ်မှုတွေ ပိုပြီး ဖြစ်ပေါ်လာစေနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ စိုးရိမ်မှုတွေ အိန္ဒိယအစိုးရဘက်မှာ ဖြစ်ပေါ်နေပြီး မြန်မာ့ပဋိပက္ခကို ထိတွေ့ဆက်ဆံတဲ့နည်းနဲ့ အဖြေရှာတာမျိုး အိန္ဒိယက လိုလားနေကြောင်း သုတေသီတွေက သုံးသပ်နေကြပါတယ်။
တိုင်းပြည်ခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ရာထူးကဖယ်ရှားပြီး ဒီမိုကရေစီအရေး တောင်းဆို ဆန္ဒပြသူတွေကို အကြမ်းဖက် ဖြိုခွဲမှုတွေ လုပ်ဆောင်နေတဲ့ မြန်မာစစ်တပ်ကို ဖိအားပေးတဲ့အနေနဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနဲ့ တခြား အနောက်နိုင်ငံတွေက စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုတွေ ချမှတ်ထားပါတယ်။
ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံကြီးဖြစ်တဲ့ အိန္ဒိယက မြန်မာစစ်တပ်ကို ဘာကြောင့် ပြင်းပြင်းထန်ထန် ပြစ်တင်ရှုတ်ချခြင်း မလုပ်သလဲ ဆိုတဲ့အပေါ် ဝေဖန်သူတွေက မေးခွန်းထုတ်နေကြပေမယ့် ပိတ်ဆို့အရေးယူတဲ့နည်းနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ ပဋိပက္ခကို ဖြေရှင်းလို့မရနိုင်ဘူးလို့ အိန္ဒိယအစိုးရက ယုံကြည်နေကြောင်း သုတေသီတွေက ပြောပါတယ်။
“အိန္ဒိယအတွက်တော့ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ ဆက်ဆံရေးလမ်းကြောင်း ပွင့်နေရေးဟာ အင်မတန် အရေးကြီးပါတယ်။ တရုတ်တနိုင်ငံတည်းနဲ့ မြန်မာစစ်တပ် ထိတွေ့ ဆက်ဆံနေတဲ့ အခြေအနေမျိုးကို ကျနော်တို့ မလိုလားသလို အိန္ဒိယရဲ့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတခု တရုတ်ဘက်ကို ပါသွားမှာကိုလည်း မလိုလားပါဘူး” လို့ နယူးဒေလီမြို့အခြေစိုက် Observer Research Foundation မူဝါဒလေ့လာရေး အစီအစဉ် အကြီးအကဲ Harsh Pant က ပြောပါတယ်။
“မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ ထိတွေ့ဆက်ဆံမှု မလုပ်ခြင်းအားဖြင့် မလိုလားအပ်တဲ့ တန်ပြန်အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေ ဖြစ်လာစေနိုင်ကြောင်း၊ ဒါကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှာ သွေးထွက်သံယိုမှုတွေ ထပ်မဖြစ်ဘဲ ပြဿနာကို ငြိမ်းချမ်းစွာ အဖြေရှာနိုင်မယ့် ထိတွေ့ဆက်ဆံရေးလမ်းကြောင်းကို အိန္ဒိယက လိုလားပါတယ်” လို့ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ အိန္ဒိယအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် K. Nagaraj Naidu က ဧပြီလ ၉ ရက် သောကြာနေ့မှာပြုလုပ်တဲ့ မြန်မာ့အရေး လုံခြုံရေးကောင်စီ စည်းဝေးပွဲမှာ ပြောပါတယ်။ စစ်တပ်ရဲ့ အကြမ်းဖက် ဖြိုခွဲမှုတွေကို ပြစ်တင်ရှုတ်ချတဲ့ တချိန်တည်းမှာပဲ အိန္ဒိယကိုယ်စားလှယ်က အဲဒီလို ပြောကြားခဲ့တာပါ။
အစောပိုင်းက သတိထား ချဉ်းကပ်တဲ့ပုံစံကနေ မြန်မာစစ်တပ်ဘက်က အကြမ်းဖက်မှုတွေ တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်လာနေတာကြောင့် အိန္ဒိယရဲ့ တုံ့ပြန်မှုဟာလည်း ပိုမိုပြင်းထန်လာပြီး အကြမ်းဖက်မှုတွေ ရပ်တန့်ဖို့နဲ့ ဖမ်းဆီးထားတဲ့ ရာနဲ့ချီတဲ့ အကျဉ်းသားတွေကို လွှတ်ပေးဖို့တို့အတွက် တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။
အိန္ဒိယပြည်ပရေးရာဝန်ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရ Arindam Bagchi ကလည်း “မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒီမိုကရေစီ ပြန်လည်ထွန်းကားရေးကို ကျနော်တို့ လိုလားပါတယ်။ အိန္ဒိယအနေနဲ့ ဒီပဋိပက္ခကို မျှတမှုရှိပြီး အပြုသဘောဆောင်တဲ့နည်းနဲ့ ဖြေရှင်းဖို့ လိုလားပါတယ်” လို့ အခုလ အစောပိုင်းက သတင်းထောက်တွေကို ပြောခဲ့ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ မတ်လ ၂၇ ရက်နေ့ကပြုလုပ်တဲ့ တပ်မတော်နေ့ အခမ်းအနားကို အိန္ဒိယစစ်သံမှူး တက်ရောက်ခဲ့တဲ့အပေါ် မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေနဲ့ CDM အကြမ်းမဖက် မပူးပေါင်းမဆောင်ရွက်ရေး လှုပ်ရှားသူတွေရဲ့ ဝေဖန်မှုတွေ ထွက်လာအပြီးမှာ အိန္ဒိယဘက်က အခုလို လေသံပြောင်း ပြောဆိုလာတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ တပ်မတော်နေ့ကျင်းပတဲ့ မတ်လ ၂၇ ရက်နေ့ဟာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြကြတဲ့ ပြည်သူတွေကို အကြမ်းဖက်ဖြိုခွဲခဲ့တဲ့အထဲ အသေအပျောက်အများဆုံးနေ့ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီနေ့တရက်တည်းမှာတင် လူပေါင်း ၁၀၀ အနည်းဆုံး သေဆုံးခဲ့တာပါ။
“ကမ္ဘာမှာ အကြီးမားဆုံး ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံကြီးတခု ဖြစ်ပါလျက်နဲ့ သွေးစွန်းနေတဲ့ စစ်ဗိုလ်ချုပ်တွေနဲ့ ဘာကြောင့် လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ရသလဲ” ဆိုပြီး အိန္ဒိယရဲ့ လုပ်ရပ်အပေါ် Twitter လူမှုကွန်ရက်ပေါ်မှာ မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီအရေး လှုပ်ရှားသူတွေက မေးခွန်းထုတ်ခဲ့ကြပါတယ်။
တပ်မတော်နေ့ အခမ်းအနားကို တက်ကြတဲ့ နိုင်ငံတွေထဲ အိန္ဒိယဟာ တခုတည်းသော ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံကြီး ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီအခမ်းအနားကို တက်ခဲ့ကြတဲ့ တခြားနိုင်ငံတွေကတော့ တရုတ်၊ ပါကစ္စတန်၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ ဗီယက်နမ်၊ လာအို၊ ထိုင်းနဲ့ ရုရှားတို့ ဖြစ်ပါတယ်။
------------------------
(Unicode)
မွနျမာစဈတပျအပေါျ ဒဏျခတျပိတျဆို့မှုတှေ မအောငျမွငျနိုငျဟု အိန်ဒိယယူဆ
မွနျမာနိုငျငံမှာ ဖဖေောျဝါရီလ ၁ ရကျနေ့က အာဏာသိမျးလိုကျတဲ့ မွနျမာစဈတပျကို အထီးကနြျသှားအောငျ လုပျလိုကျခွငျးအားဖွင့ျ တရုတျနိုငျငံနဲ့ ပိုမိုနီးစပျစနေိုငျသလို တိုငျးပွညျအတှငျး မတညျငွိမျမှုတှေ ပိုပွီး ဖွဈပေါျလာစနေိုငျတယျဆိုတဲ့ စိုးရိမျမှုတှေ အိန်ဒိယအစိုးရဘကျမှာ ဖွဈပေါျနပွေီး မွနျမာ့ပဋိပက်ခကို ထိတှေ့ဆကျဆံတဲ့နညျးနဲ့ အဖွရှောတာမြိုး အိန်ဒိယက လိုလားနကွေောငျး သုတသေီတှကေ သုံးသပျနကွေပါတယျ။
တိုငျးပွညျခေါငျးဆောငျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကို ရာထူးကဖယျရှားပွီး ဒီမိုကရစေီအရေး တောငျးဆို ဆန်ဒပွသူတှကေို အကွမျးဖကျ ဖွိုခှဲမှုတှေ လုပျဆောငျနတေဲ့ မွနျမာစဈတပျကို ဖိအားပေးတဲ့အနနေဲ့ အမရေိကနျပွညျထောငျစုနဲ့ တခွား အနောကျနိုငျငံတှကေ စီးပှားရေးပိတျဆို့မှုတှေ ခမြှတျထားပါတယျ။
ကမ်ဘာ့အကွီးဆုံး ဒီမိုကရစေီနိုငျငံကွီးဖွဈတဲ့ အိန်ဒိယက မွနျမာစဈတပျကို ဘာကွောင့ျ ပွငျးပွငျးထနျထနျ ပွဈတငျရှုတျခခြွငျး မလုပျသလဲ ဆိုတဲ့အပေါျ ဝဖေနျသူတှကေ မေးခှနျးထုတျနကွေပမေယ့ျ ပိတျဆို့အရေးယူတဲ့နညျးနဲ့ မွနျမာနိုငျငံ ပဋိပက်ခကို ဖွရှေငျးလို့မရနိုငျဘူးလို့ အိန်ဒိယအစိုးရက ယုံကွညျနကွေောငျး သုတသေီတှကေ ပွောပါတယျ။
“အိန်ဒိယအတှကျတော့ မွနျမာစဈတပျနဲ့ ဆကျဆံရေးလမျးကွောငျး ပှင့ျနရေေးဟာ အငျမတနျ အရေးကွီးပါတယျ။ တရုတျတနိုငျငံတညျးနဲ့ မွနျမာစဈတပျ ထိတှေ့ ဆကျဆံနတေဲ့ အခွအေနမြေိုးကို ကနြောျတို့ မလိုလားသလို အိန်ဒိယရဲ့ အိမျနီးခငြျးနိုငျငံတခု တရုတျဘကျကို ပါသှားမှာကိုလညျး မလိုလားပါဘူး” လို့ နယူးဒလေီမွို့အခွစေိုကျ Observer Research Foundation မူဝါဒလေ့လာရေး အစီအစဉျ အကွီးအကဲ Harsh Pant က ပွောပါတယျ။
“မွနျမာစဈတပျနဲ့ ထိတှေ့ဆကျဆံမှု မလုပျခွငျးအားဖွင့ျ မလိုလားအပျတဲ့ တနျပွနျအကြိုးသကျရောကျမှုတှေ ဖွဈလာစနေိုငျကွောငျး၊ ဒါကွောင့ျ မွနျမာနိုငျငံမှာ သှေးထှကျသံယိုမှုတှေ ထပျမဖွဈဘဲ ပွူနာကို ငွိမျးခမြျးစှာ အဖွရှောနိုငျမယ့ျ ထိတှေ့ဆကျဆံရေးလမျးကွောငျးကို အိန်ဒိယက လိုလားပါတယျ” လို့ ကုလသမဂ်ဂဆိုငျရာ အိန်ဒိယအမွဲတမျးကိုယျစားလှယျ K. Nagaraj Naidu က ဧပွီလ ၉ ရကျ သောကွာနေ့မှာပွုလုပျတဲ့ မွနျမာ့အရေး လုံခွုံရေးကောငျစီ စညျးဝေးပှဲမှာ ပွောပါတယျ။ စဈတပျရဲ့ အကွမျးဖကျ ဖွိုခှဲမှုတှကေို ပွဈတငျရှုတျခတြဲ့ တခြိနျတညျးမှာပဲ အိန်ဒိယကိုယျစားလှယျက အဲဒီလို ပွောကွားခဲ့တာပါ။
အစောပိုငျးက သတိထား ခဉြျးကပျတဲ့ပုံစံကနေ မွနျမာစဈတပျဘကျက အကွမျးဖကျမှုတှေ တိုးမွှင့ျလုပျဆောငျလာနတောကွောင့ျ အိန်ဒိယရဲ့ တုံ့ပွနျမှုဟာလညျး ပိုမိုပွငျးထနျလာပွီး အကွမျးဖကျမှုတှေ ရပျတန့ျဖို့နဲ့ ဖမျးဆီးထားတဲ့ ရာနဲ့ခြီတဲ့ အကဉြျးသားတှကေို လှှတျပေးဖို့တို့အတှကျ တောငျးဆိုခဲ့ပါတယျ။
အိန်ဒိယပွညျပရေးရာဝနျကွီးဌာန ပွောခှင့ျရ Arindam Bagchi ကလညျး “မွနျမာနိုငျငံမှာ ဒီမိုကရစေီ ပွနျလညျထှနျးကားရေးကို ကနြောျတို့ လိုလားပါတယျ။ အိန်ဒိယအနနေဲ့ ဒီပဋိပက်ခကို မြှတမှုရှိပွီး အပွုသဘောဆောငျတဲ့နညျးနဲ့ ဖွရှေငျးဖို့ လိုလားပါတယျ” လို့ အခုလ အစောပိုငျးက သတငျးထောကျတှကေို ပွောခဲ့ပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ မတျလ ၂၇ ရကျနေ့ကပွုလုပျတဲ့ တပျမတောျနေ့ အခမျးအနားကို အိန်ဒိယစဈသံမှူး တကျရောကျခဲ့တဲ့အပေါျ မွနျမာ့ဒီမိုကရစေီအရေး တကျကွှလှုပျရှားသူတှနေဲ့ CDM အကွမျးမဖကျ မပူးပေါငျးမဆောငျရှကျရေး လှုပျရှားသူတှရေဲ့ ဝဖေနျမှုတှေ ထှကျလာအပွီးမှာ အိန်ဒိယဘကျက အခုလို လသေံပွောငျး ပွောဆိုလာတာလညျး ဖွဈပါတယျ။ တပျမတောျနေ့ကငြျးပတဲ့ မတျလ ၂၇ ရကျနေ့ဟာ စဈတပျက အာဏာသိမျးမှု ဆန့ျကငြျဆန်ဒပွကွတဲ့ ပွညျသူတှကေို အကွမျးဖကျဖွိုခှဲခဲ့တဲ့အထဲ အသအေပြောကျအမြားဆုံးနေ့ ဖွဈခဲ့ပါတယျ။ အဲဒီနေ့တရကျတညျးမှာတငျ လူပေါငျး ၁၀၀ အနညျးဆုံး သဆေုံးခဲ့တာပါ။
“ကမ်ဘာမှာ အကွီးမားဆုံး ဒီမိုကရစေီနိုငျငံကွီးတခု ဖွဈပါလကြျနဲ့ သှေးစှနျးနတေဲ့ စဈဗိုလျခြုပျတှနေဲ့ ဘာကွောင့ျ လကျဆှဲနှုတျဆကျရသလဲ” ဆိုပွီး အိန်ဒိယရဲ့ လုပျရပျအပေါျ Twitter လူမှုကှနျရကျပေါျမှာ မွနျမာ့ဒီမိုကရစေီအရေး လှုပျရှားသူတှကေ မေးခှနျးထုတျခဲ့ကွပါတယျ။
တပျမတောျနေ့ အခမျးအနားကို တကျကွတဲ့ နိုငျငံတှထေဲ အိန်ဒိယဟာ တခုတညျးသော ဒီမိုကရစေီနိုငျငံကွီး ဖွဈပါတယျ။ အဲဒီအခမျးအနားကို တကျခဲ့ကွတဲ့ တခွားနိုငျငံတှကေတော့ တရုတျ၊ ပါကစ်စတနျ၊ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ၊ ဗီယကျနမျ၊ လာအို၊ ထိုငျးနဲ့ ရုရှားတို့ ဖွဈပါတယျ