အလယ်အလတ်နဲ့ အခြေခံလူတန်းစား စားဝတ်နေရေး ခက်ခဲလာ

ရန်ကုန်မြို့ရှိ ဘဏ်ခွဲတခုတွင် ငွေထုတ်ဖို့ စောင့်နေကြသူများ။ (ဧပြီ ၁၂၊ ၂၀၂၁)

[Zawgyi/Unicode]

အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက် နိုင်ငံရေးအခြေအနေ အပြောင်းအလဲတွေကြား လူတန်းစားအလွှာစုံအသီးသီး အခက်ကြုံနေရချိန်မှာ အာဏာသိမ်းကာလ ရက်ပေါင်း ၁၀၀ ရှိလာချိန်မှာတော့ အလယ်လတ်တန်းစားနဲ့ အခြေခံလူတန်းစားတွေမှာ ပိုပြီးအထိနာလာပါတယ်။ အလုပ်အကိုင်နဲ့ ငွေကြေးအခက်အခဲတွေကြောင့် စားသောက်နေထိုင်ရေး အခက်တွေ့နေကြရတဲ့ ရန်ကုန်လာတဲ့ ဒီသတင်းကို မဆုမွန် တင်ဆက်ပေးမှာပါ။

ဖေဖော်ဝါရီလက စပြီး စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းလိုက်တာ မေလ ၁၁ ရက်နေ့မှာ ရက်ပေါင်း ၁၀၀ ပြည့်ပါတယ်။ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကို လက်မခံဘဲ ဒီကနေ့အထိ ပုံစံမျိုးစုံနဲ့ ဆန့်ကျင်လာခဲ့ကြတာ ကာလကြာရှည်လာတဲ့အတွက် စားသောက်နေထိုင်ရေးမှာလည်း အခက်တွေ့လာကြပါတယ်။

လှိုင်သာယာ စက်မှုဇုန်က စက်ရုံတခုမှာ အလုပ်လုပ်နေတဲ့ စက်ရုံဝန်ထမ်း ကိုမင်းလွင်က စစ်အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်ပြီးနောက် အလုပ်သမားအခွင့်အရေး ဆုံးရှုံးနေတာကို ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။

“အာဏာမသိမ်းခင်တုန်းကတော့ အလုပ်သမားဥပဒေအရ အလုပ်ရပ်နားမယ်ဆိုရင် နစ်နာကြေးတွေ၊ အလုပ်ထုတ်မယ်ဆိုရင်တောင်မှ ... နောက်ဆုံး အလုပ်တွေ မကောင်းလို့ ရပ်နားမယ်ဆိုရင်တောင်မှ အလုပ်သမားတွေ အကုန်လုံးကို လျော်ကြေးငွေပေးပြီးတော့ နားလိုက်ရတာ ရှိတယ်ပေါ့နော်။ အခု အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့ နောက်ပိုင်းကျတော့ ဒီအလုပ်သမားဥပဒေကြီးက ရှိပြီးတော့ အသက်မဝင်ဘူး ဖြစ်နေတာပေါ့နော်။ ဘယ်လိုမှ အလုပ်သမားအရေးလှုပ်ရှားဖို့ဆိုတာ အခုကာလမှာ တော်တော်လေးခဲယဉ်းတဲ့ အနေအထားရှိတယ်ဗျ။”

SEE ALSO: စစ်အာဏာသိမ်းရက် ၁၀ဝ ပြည့် ဘဏ်အပ်ငွေထုတ်ယူမှု ပြဿနာကြီးနေ

အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက်မှာ အခြေခံ ခံစားပိုင်ခွင့်ရှိတဲ့ လူ့အခွင့်အရေးတွေလည်း တစထက်တစ ဆုံးရှုံးလာတယ်လို့ ပြည်သူအများက ပြောနေကြပါတယ်။ လူတိုင်းအလွယ်တကူ သုံးနိုင်တဲ့ မိုဘိုင်းလ်အင်တာနက်တွေ အပိတ်ခံလိုက်ရတဲ့နောက်မှာတော့ ဒီစနစ်ပေါ်အခြေခံပြီး လုပ်ကိုင်နေတဲ့ အလုပ်တွေမှာပါ ထိခိုက်မှုရှိလာပါတယ်။ အိမ်တိုင်ရာရောက် အစားအသောက်ပို့ဆောင်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေ မိုဘိုင်းလ်အင်တာနက်သုံးမရတော့လို့ ထိခိုက်သွားတဲ့အတွက် အဲဒီအပေါ်ကို မှီခိုနေကြတဲ့ အလုပ်သမားတွေလည်း အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်လာပါတယ်။ အစားအသောက်တွေပို့ပေးပြီး ဝင်ငွေရှာနေတဲ့ ကိုဇော်ဇော်က အခုအချိန်မှာ ဘယ်လောက် ခက်ခက်ခဲခဲလုပ်နေရတယ်ဆိုတာ ခုလိုပြောပြပါတယ်။

“အခုလောလောဆယ်ကတော့ ကျနော်က အင်တာနက်မရဘူးဆိုတော့ လိုင်းပေါ်ကို ဝိုင်ဖိုင်ရတဲ့နေရာကနေပြီးတော့ ဖုန်းနံပါတ်တင်ပြီးတော့ မုန့်မှာတဲ့သူတွေက ကျနော်တို့ကို ဖုန်းဆက်ပြီးလှမ်းမှာတာပေါ့နော်။ သူတို့မှာတဲ့ဟာကို ကျနော်တို့က ပိုက်ဆံအရင်ဆုံး စိုက်ပြီးတော့ ဝယ်ထားပေးရတာပေါ့။ ဝယ်ပြီး သူတို့ဆီ သွားပို့ပေးတော့မှ ကိုယ်စိုက်ထားတဲ့ မုန့်ဖိုးနဲ့ ပို့ခနဲ့ကို သူတို့ကပြန်ပေးတာပေါ့။ အခုက အင်တာနက်မရတော့ ဒီတိုင်း ကိုယ့်ဟာကိုယ်ဖုန်းနဲ့ဆိုတော့ သူတို့အော်ဒါမှာမှ ကျနော်တို့ကသွားရတာ ဆိုတော့လေ တချို့လိပ်စာတွေဆို ကျနော်တို့ မသိတာတွေ ရှိတယ်ဗျ။ အဲဒီလိုမျိုးဆိုတော့ နည်းနည်းတော့ ဒုက္ခရောက်တာပေါ့။ ရုံးနဲ့ချိတ်တုန်းကဆို ရုံးက GPS ပါပြီးသားဆိုတော့ တော်ရုံတန်ရုံကျတော့ GPS ကြည့်ပြီးသွားလို့ရတယ်လေ။”

စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကို အကြမ်းမဖက် အာဏာဖီဆန်တဲ့ CDM လှုပ်ရှားမှုမှာ ပုဂ္ဂလိကဘဏ်လုပ်ငန်းက ဝန်ထမ်းအများအပြား ပါဝင်ခဲ့ကြပါတယ်။ အခုထိ အလုပ်ပြန်မဝင်ဘဲ CDM မှာ ဆက်ပြီးပါဝင်နေတဲ့ မညိုမီလွင်ကတော့ ဝင်ငွေရဖို့ ပင်ပင်ပန်းပန်း အလုပ်လုပ်နေပါတယ်။

“လောလောဆယ် အလုပ်နားထားတာဆိုတော့ လစာတော့ မရတော့ဘူးပေါ့နော်။ ထောက်ပံ့ကြေးတွေကျတော့လည်း ညီမတို့ဆီ မရောက်လာဘူး။ ပံ့ပိုးတာတွေ ဘာတွေဆို သွားပြီးတော့ ဆက်သွယ်တယ်။ ဒါပေမဲ့ ပုဂ္ဂလိကဘဏ်ဝန်ထမ်းကျတော့ သူတို့ထောက်ပံ့တဲ့အထဲ မပါဘူးနဲ့ တူပါတယ်။ အစိုးရဝန်ထမ်းတွေကို ဦးစားပေးတာပဲ တွေ့နေတယ်လေ။ အဲဒါကြောင့် အခုလောလောဆယ်တော့ ညီမက ထမင်းတော့ရောင်းနေတယ်။ ထမင်းရောင်းပြီးတော့ စားဝတ်နေရေး အဆင်ပြေအောင်တော့ ဖြေရှင်းနေရတာပေါ့။ ထမင်းရောင်းရတာ ထင်သလောက် မလွယ်ဘူးဆိုတော့ ပင်တော့ပင်ပန်းတာပေါ့ ... အရင်အလုပ်နဲ့က တခြားဆီဖြစ်နေတာ ဆိုတော့လေ။”

စစ်အာဏာသိမ်းထားတာ ရက် ၁၀၀ ပြည့်ချိန်မှာ အရင်က တည်တည်ငြိမ်ငြိမ်ရှိနေခဲ့ကြတဲ့ ဘဝတွေ အများကြီး ပြောင်းလဲသွားခဲ့ကြပါတယ်။ မသေချာ မရေရာမှုတွေကြားမှာ လုံခြုံစိတ်ချရတဲ့ ဘဝမျိုး ပြန်ရနိုင်ဖို့ ပြည်သူအများအပြား ကြိုးစား ရုန်းကန်နေကြရပါတယ်။

Your browser doesn’t support HTML5

အလယ်အလတ်နဲ့ အခြေခံလူတန်းစား စားဝတ်နေရေး ခက်ခဲလာ

[Unicode Version]

အလယျအလတျနဲ့ အခွခေံလူတနျးစား စားဝတျနရေေး ခကျခဲလာ

အာဏာသိမျးပွီးတဲ့နောကျ နိုငျငံရေးအခွအေနေ အပွောငျးအလဲတှကွေား လူတနျးစားအလှှာစုံအသီးသီး အခကျကွုံနရေခြိနျမှာ အာဏာသိမျးကာလ ရကျပေါငျး ၁၀၀ ရှိလာခြိနျမှာတော့ အလယျလတျတနျးစားနဲ့ အခွခေံလူတနျးစားတှမှော ပိုပွီးအထိနာလာပါတယျ။ အလုပျအကိုငျနဲ့ ငှကွေေးအခကျအခဲတှကွေောင့ျ စားသောကျနထေိုငျရေး အခကျတှေ့နကွေရတဲ့ ရနျကုနျလာတဲ့ ဒီသတငျးကို မဆုမှနျ တငျဆကျပေးမှာပါ။

ဖဖေောျဝါရီလက စပွီး စဈတပျက အာဏာသိမျးလိုကျတာ မလေ ၁၁ ရကျနေ့မှာ ရကျပေါငျး ၁၀၀ ပွည့ျပါတယျ။ စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျ စဈအုပျခြုပျရေးကို လကျမခံဘဲ ဒီကနေ့အထိ ပုံစံမြိုးစုံနဲ့ ဆန့ျကငြျလာခဲ့ကွတာ ကာလကွာရှညျလာတဲ့အတှကျ စားသောကျနထေိုငျရေးမှာလညျး အခကျတှေ့လာကွပါတယျ။

လှိုငျသာယာ စကျမှုဇုနျက စကျရုံတခုမှာ အလုပျလုပျနတေဲ့ စကျရုံဝနျထမျး ကိုမငျးလှငျက စဈအာဏာသိမျးမှုဖွဈပွီးနောကျ အလုပျသမားအခှင့ျအရေး ဆုံးရှုံးနတောကို ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။

“အာဏာမသိမျးခငျတုနျးကတော့ အလုပျသမားဥပဒအေရ အလုပျရပျနားမယျဆိုရငျ နဈနာကွေးတှေ၊ အလုပျထုတျမယျဆိုရငျတောငျမှ ... နောကျဆုံး အလုပျတှေ မကောငျးလို့ ရပျနားမယျဆိုရငျတောငျမှ အလုပျသမားတှေ အကုနျလုံးကို လြောျကွေးငှပေေးပွီးတော့ နားလိုကျရတာ ရှိတယျပေါ့နောျ။ အခု အာဏာသိမျးပွီးတဲ့ နောကျပိုငျးကတြော့ ဒီအလုပျသမားဥပဒကွေီးက ရှိပွီးတော့ အသကျမဝငျဘူး ဖွဈနတောပေါ့နောျ။ ဘယျလိုမှ အလုပျသမားအရေးလှုပျရှားဖို့ဆိုတာ အခုကာလမှာ တောျတောျလေးခဲယဉျးတဲ့ အနအေထားရှိတယျဗြ။”

အာဏာသိမျးပွီးတဲ့နောကျမှာ အခွခေံ ခံစားပိုငျခှင့ျရှိတဲ့ လူ့အခှင့ျအရေးတှလေညျး တစထကျတစ ဆုံးရှုံးလာတယျလို့ ပွညျသူအမြားက ပွောနကွေပါတယျ။ လူတိုငျးအလှယျတကူ သုံးနိုငျတဲ့ မိုဘိုငျးလျအငျတာနကျတှေ အပိတျခံလိုကျရတဲ့နောကျမှာတော့ ဒီစနဈပေါျအခွခေံပွီး လုပျကိုငျနတေဲ့ အလုပျတှမှောပါ ထိခိုကျမှုရှိလာပါတယျ။ အိမျတိုငျရာရောကျ အစားအသောကျပို့ဆောငျတဲ့ လုပျငနျးတှေ မိုဘိုငျးလျအငျတာနကျသုံးမရတော့လို့ ထိခိုကျသှားတဲ့အတှကျ အဲဒီအပေါျကို မှီခိုနကွေတဲ့ အလုပျသမားတှလေညျး အလုပျလကျမဲ့ဖွဈလာပါတယျ။ အစားအသောကျတှပေို့ပေးပွီး ဝငျငှရှောနတေဲ့ ကိုဇောျဇောျက အခုအခြိနျမှာ ဘယျလောကျ ခကျခကျခဲခဲလုပျနရေတယျဆိုတာ ခုလိုပွောပွပါတယျ။

SEE ALSO: စစ်အာဏာသိမ်းရက် ၁၀ဝ ပြည့် ရွှေဈေး၊ စက်သုံးဆီဈေး၊ ဒေါ်လာငွေလဲနှုန်းမြင့်တက်နေ

“အခုလောလောဆယျကတော့ ကနြောျက အငျတာနကျမရဘူးဆိုတော့ လိုငျးပေါျကို ဝိုငျဖိုငျရတဲ့နရောကနပွေီးတော့ ဖုနျးနံပါတျတငျပွီးတော့ မုန့ျမှာတဲ့သူတှကေ ကနြောျတို့ကို ဖုနျးဆကျပွီးလှမျးမှာတာပေါ့နောျ။ သူတို့မှာတဲ့ဟာကို ကနြောျတို့က ပိုကျဆံအရငျဆုံး စိုကျပွီးတော့ ဝယျထားပေးရတာပေါ့။ ဝယျပွီး သူတို့ဆီ သှားပို့ပေးတော့မှ ကိုယျစိုကျထားတဲ့ မုန့ျဖိုးနဲ့ ပို့ခနဲ့ကို သူတို့ကပွနျပေးတာပေါ့။ အခုက အငျတာနကျမရတော့ ဒီတိုငျး ကိုယ့ျဟာကိုယျဖုနျးနဲ့ဆိုတော့ သူတို့အောျဒါမှာမှ ကနြောျတို့ကသှားရတာ ဆိုတော့လေ တခြို့လိပျစာတှဆေို ကနြောျတို့ မသိတာတှေ ရှိတယျဗြ။ အဲဒီလိုမြိုးဆိုတော့ နညျးနညျးတော့ ဒုက်ခရောကျတာပေါ့။ ရုံးနဲ့ခြိတျတုနျးကဆို ရုံးက GPS ပါပွီးသားဆိုတော့ တောျရုံတနျရုံကတြော့ GPS ကွည့ျပွီးသှားလို့ရတယျလေ။”

စဈအုပျခြုပျရေးကို အကွမျးမဖကျ အာဏာဖီဆနျတဲ့ CDM လှုပျရှားမှုမှာ ပုဂ်ဂလိကဘဏျလုပျငနျးက ဝနျထမျးအမြားအပွား ပါဝငျခဲ့ကွပါတယျ။ အခုထိ အလုပျပွနျမဝငျဘဲ CDM မှာ ဆကျပွီးပါဝငျနတေဲ့ မညိုမီလှငျကတော့ ဝငျငှရေဖို့ ပငျပငျပနျးပနျး အလုပျလုပျနပေါတယျ။

“လောလောဆယျ အလုပျနားထားတာဆိုတော့ လစာတော့ မရတော့ဘူးပေါ့နောျ။ ထောကျပံ့ကွေးတှကေတြော့လညျး ညီမတို့ဆီ မရောကျလာဘူး။ ပံ့ပိုးတာတှေ ဘာတှဆေို သှားပွီးတော့ ဆကျသှယျတယျ။ ဒါပမေဲ့ ပုဂ်ဂလိကဘဏျဝနျထမျးကတြော့ သူတို့ထောကျပံ့တဲ့အထဲ မပါဘူးနဲ့ တူပါတယျ။ အစိုးရဝနျထမျးတှကေို ဦးစားပေးတာပဲ တှေ့နတေယျလေ။ အဲဒါကွောင့ျ အခုလောလောဆယျတော့ ညီမက ထမငျးတော့ရောငျးနတေယျ။ ထမငျးရောငျးပွီးတော့ စားဝတျနရေေး အဆငျပွအေောငျတော့ ဖွရှေငျးနရေတာပေါ့။ ထမငျးရောငျးရတာ ထငျသလောကျ မလှယျဘူးဆိုတော့ ပငျတော့ပငျပနျးတာပေါ့ ... အရငျအလုပျနဲ့က တခွားဆီဖွဈနတော ဆိုတော့လေ။”

စဈအာဏာသိမျးထားတာ ရကျ ၁၀၀ ပွည့ျခြိနျမှာ အရငျက တညျတညျငွိမျငွိမျရှိနခေဲ့ကွတဲ့ ဘဝတှေ အမြားကွီး ပွောငျးလဲသှားခဲ့ကွပါတယျ။ မသခြော မရရောမှုတှကွေားမှာ လုံခွုံစိတျခရြတဲ့ ဘဝမြိုး ပွနျရနိုငျဖို့ ပွညျသူအမြားအပွား ကွိုးစား ရုနျးကနျနကွေရပါတယျ။