စစ်တွေမှာ လမ်းချဲ့ထွင်မယ့် စီမံကိန်းအပေါ် ဒေသခံမွတ်ဆလင်တွေစိုးရိမ်

In this photograph taken on September 7, 2016, minority Muslim Rohingya gather at the Thet Kae Pyin displacement camp in Sittwe after the Rakhine State has been effectively split on religious grounds between Buddhists and Muslims since bouts of communal v

Zawgyi

စစ်တွေမှာ လမ်းချဲ့ထွင်မယ့် စီမံကိန်းအပေါ် ဒေသခံမွတ်ဆလင်တွေစိုးရိမ်

ရခိုင်ပြည်မြောက်ပိုင်း စစ်တွေမြို့နယ်အတွင်းက မွတ်ဆလင်တွေနေထိုင်တဲ့ ကျေးရွာတွေမှာ လမ်းချဲ့ထွင်မယ်ဆိုပြီး အာဏာပိုင်တွေဖက်က မှတ်တိုင်တွေ လာရောက်စိုက် ထူနေတာတွေကြောင့် နေအိမ်တွေနဲ့ ဈေးဆိုင်တွေ ဖယ်ရှားခံရမှာပို မွတ်ဆလင်ဒေသခံတွေက စိုးရိမ် နေကြပါတယ်။ မြေတိုင်းဦးစီးစာရင်းမှာရှိတဲ့ သတ်မှတ်လမ်းနေရာတွေအတိုင်း မှတ်တိုင်တွေ လိုက်စိုက်တာဖြစ်တယ်လို့ စစ်တွေမြို့နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးကတော့ ပြောပါတယ်။ ဒီအကြောင်းအပြည့်အစုံကိုတော့ ရန်ကုန်ကလာတဲ့ သတင်းကို -ကိုရဲမွန် က တင်ပြပေးပါမယ်။

###

ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေမြို့ နယ်ထဲက သက္ကယ်ပြင်ကျေးရွာအပါအဝင် မွတ်ဆလင်ကျေးရွာတလေ ျှာက် လမ်းတိုးချဲ့မယ်ဆိုပြီးတော့ တာဝန်ရှိ သူတွေဖက်က အမှတ်အသားတိုင်တွေ လာရောက် စိုက်ထူနေပါတယ်။ ဒါကြောင့် လမ်းဧရိယာထဲ ပါဝင်နေတဲ့ နေအိမ်တွေနဲ့ ဈေးဆိုင်တွေ ဖယ်ရှားခံရမှာကို ဒေသခံတွေ စိုးနေရိမ်ကြပါတယ်။ လက်ရှိမှာတော့ သက်ဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူတွေဖက်က နေအိမ်တွေကို ဖယ်ရှားပေးရမယ်လို့ တရားဝင်ပြောဆိုထားတာ မရှိသေးပါဘူး။

မွတ်ဆလင်ရွာတွေများတဲ့ လမ်းတလေ ျှာက် ခုလိုလုပ်တာနဲ့ပါတ်သက်လို့နဂိုမြေစာရင်းမြေပုံမှာ ဖော်ပြထားတဲ့လမ်းအတိုင်း အမှတ်အသားတွေ လိုက်စိုက်နေတာသာဖြစ်တယ်လို့စစ်တွေမြို့နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးကျော်လွင်ကတော့ ဗီအိုအေကို ပြောပါတယ်။ လမ်းဧရိယာအတွင်းမှာ ကျူးကျော်နေထိုင်သူတွေကို စာရင်းကောက်ယူပြီး ပြည်နယ်အစိုးရကို တင်ပြမှာ ဖြစ်တယ်လို့ခုလိုပြောပါတယ်။

"လမ်းတွေက တိုးချဲ့တာ မဟုတ်ဘူးဗျ၊ စစ်တွေကနေ ပလ္လင်ပြင်အထိ စုစုပေါင်း ၁၀ မိုင်လောက်ရှိမှာပေါ့လေ၊ အဲတာကို ကျနော်တို့က လမ်းမှတ်တိုင်တွေ လိုက်စိုက်တာ၊အရင်အတည်းက ရှိပြီးသား လမ်းအကျယ်တွေက သူ့ မြေစာရင်း မြေပုံမှာ ရှိပြီးသား အဲဒီမြေစာရင်း မြေပုံမှာ ရှိတဲ့ လမ်းအတိုင်းကို မှတ်တိုင်တွေ လိုက်စိုက်တာ။ လမ်းနယ်ထဲမှာ သူတို့က ကျူးနေတဲ့ သဘောတွေ တွေ့ရတာပေါ့။ အဲဒီကျူးစာရင်းတွေကို ကျနော်တို့က စာရင်းကောက်ပြီးတော့ ပြည်နယ် အစိုးရ အဖွဲ့ကိုပဲ တင်ပေးမှာပါ။ ကျန်တဲ့ အပိုင်းတွေကတော့ ပြည်နယ်အစိုးရရဲ့ ညွန်ကြားမှု အတိုင်းပဲပေါ့နော်။ "

စစ်တွေ-ပလ္လင်ပြင် အထိ ၁၀ မိုင်လောက်ရှိတဲ့ လမ်းတလေ ျှာက် မွတ်ဆလင်တွေ အများဆုံးနေထိုင်တဲ့ လက်မချေ ၊ဂေါလော်ဒီ၊ ဒါးပိုင်၊ မှန်စီနဲ့ သက္ကယ်ပြင်စတဲ့ ကျေးရွာတွေ ရှိပါတယ်။ အာဏာပိုင်တွေရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်နဲ့ ပတ်သတ်ပြီး သက္ကေြ့ပင်ဒေသခံတစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ဦးမောင် လေးက လမ်းချဲ့တာ ကောင်းပေမယ့် နေအိမ်တွေ ဖျက်ခံရမှာကိုတော့ စိုးရိမ်နေပါတယ်။

“ လမ်းလုပ်တာက အင်မတန် ကောင်းတဲ့ အလုပ်ပါ။ လမ်းကတော့အရေးကြီးပါတယ်။ လမ်း အရေးကြီးတာထက် ကျနော်တို့ အခု ဒုက္ခရောက်တော့မယ် ဒါက ပိုလို့ အရေးကြီး ပါတယ်။ အခုကပါသွားရင် အိမ်တွေလည်း ဖျက်ပေးရမယ် ဆိုတော့ စားဝတ်နေရေး အခက် အခဲအခု မိသားစု အခက်အခဲဖြစ်နိုင်တယ်။ ပစ္စည်းဆုံးရှုံးသွားနိုင်တယ်။ ဒုက္ခရောက်မှာကို ကျနော်တို့က အရမ်းစိုးရိမ်ပါတယ်။”

ဒါးပိုင်မွတ်ဆလင်ကျေးရွာမှာလည်း တာဝန်ရှိသူတွေဖက်က လမ်းမှတ်တိုင်တွေ လာရောက်စိုက်နေတာတွေရှိပြီး အဲဒီအထဲမှာ နေအိမ်တွေနဲ့ ဈေးတွေလည်း ပါဝင်နေတယ်လို့ ဒါးပိုင်ကျေးရွာ ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။ လမ်းတဖက်တချက် ပေ ၅၀ အထိ လမ်းဧရိယာဆိုပြီး တိုင်တွေစိုက်ထားတဲ့အတွက် အိမ်တွေ ဆိုင်တွေ ဖျက်ပေးရမှာကို စိုးရိမ်နေကြတာပါ။

“ အဲဒီစကားတော့ မပြောဘူး သူတို့ အိမ်ဘေးမှာ တိုက်စိုက်ပြီးတော့ သွားနေတာပေါ့။ တစ်အိမ်ပါတယ် နှစ်အိမ်ပါတယ်။ ပေ ၄၆ ပေဆိုတော့ အိမ်တွေ ပါသွားတယ်။ အိမ်တွေကို ကျော်ပြီးမှ သူတို့ တိုင်စိုက်တာ ပါသွားတယ်။ သဲချောင်းဈေးလည်းပါတယ်။ ဒါးပိုင်ဈေးလည်းပါသွားတယ်။ ဈေးပါသွားလို့ပြောတာမဟုတ်ဘူး အိမ်ပါသွားလို့ ကျနော်တို့ စိုးရိမ်နေတာပါ။”

အခုလို လမ်းဧရိယာသတ်မှတ်တဲ့ တိုင်တွေ လိုက်စိုက်ထူနေပေမဲ့ ဘယ်တော့ လမ်းကို တိုးချဲ့ပြင်မှာလဲဆိုတာကိုတော့ အတိအကျ မသိရသေးပါဘူး။ ဒီလိုလုပ်ဆောင်နေတာတွေကို မေးမြန်းဖို့ ရခိုင်ပြည်နယ်ကောင်စီပြောခွင့်ရ ဦးလှသိန်းကို မေးမြန်းဖို့ ဗွီအိုအေက ဆက်သွယ်ခဲ့ပေမယ့် ဖုန်းလက်ခံဖြေ ဆိုခဲ့ခြင်းမရှိခဲ့ပါဘူး။

Your browser doesn’t support HTML5

စစ်တွေမှာ လမ်းချဲ့ထွင်မယ့် စီမံကိန်းအပေါ် ဒေသခံမွတ်ဆလင်တွေစိုးရိမ်

##

Unicodeစဈတှမှော လမျးခြဲ့ထှငျမယ့ျ စီမံကိနျးအပေါျ ဒသေခံမှတျဆလငျတှစေိုးရိမျ

ရခိုငျပွညျမွောကျပိုငျး စဈတှမွေို့နယျအတှငျးက မှတျဆလငျတှနေထေိုငျတဲ့ ကြေးရှာတှမှော လမျးခြဲ့ထှငျမယျဆိုပွီး အာဏာပိုငျတှဖေကျက မှတျတိုငျတှေ လာရောကျစိုကျ ထူနတောတှကွေောင့ျ နအေိမျတှနေဲ့ ဈေးဆိုငျတှေ ဖယျရှားခံရမှာပို မှတျဆလငျဒသေခံတှကေ စိုးရိမျ နကွေပါတယျ။ မွတေိုငျးဦးစီးစာရငျးမှာရှိတဲ့ သတျမှတျလမျးနရောတှအေတိုငျး မှတျတိုငျတှေ လိုကျစိုကျတာဖွဈတယျလို့ စဈတှမွေို့နယျ အုပျခြုပျရေးမှူးကတော့ ပွောပါတယျ။ ဒီအကွောငျးအပွည့ျအစုံကိုတော့ ရနျကုနျကလာတဲ့ သတငျးကို -ကိုရဲမှနျ က တငျပွပေးပါမယျ။

###

ရခိုငျပွညျနယျ စဈတှမွေို့ နယျထဲက သက်ကယျပွငျကြေးရှာအပါအဝငျ မှတျဆလငျကြေးရှာတလေ ြှာကျ လမျးတိုးခြဲ့မယျဆိုပွီးတော့ တာဝနျရှိ သူတှဖေကျက အမှတျအသားတိုငျတှေ လာရောကျ စိုကျထူနပေါတယျ။ ဒါကွောင့ျ လမျးဧရိယာထဲ ပါဝငျနတေဲ့ နအေိမျတှနေဲ့ ဈေးဆိုငျတှေ ဖယျရှားခံရမှာကို ဒသေခံတှေ စိုးနရေိမျကွပါတယျ။ လကျရှိမှာတော့ သကျဆိုငျရာတာဝနျရှိသူတှဖေကျက နအေိမျတှကေို ဖယျရှားပေးရမယျလို့ တရားဝငျပွောဆိုထားတာ မရှိသေးပါဘူး။

မှတျဆလငျရှာတှမြေားတဲ့ လမျးတလေ ြှာကျ ခုလိုလုပျတာနဲ့ပါတျသကျလို့နဂိုမွစောရငျးမွပေုံမှာ ဖောျပွထားတဲ့လမျးအတိုငျး အမှတျအသားတှေ လိုကျစိုကျနတောသာဖွဈတယျလို့စဈတှမွေို့နယျ အုပျခြုပျရေးမှူး ဦးကြောျလှငျကတော့ ဗီအိုအကေို ပွောပါတယျ။ လမျးဧရိယာအတှငျးမှာ ကြူးကြောျနထေိုငျသူတှကေို စာရငျးကောကျယူပွီး ပွညျနယျအစိုးရကို တငျပွမှာ ဖွဈတယျလို့ခုလိုပွောပါတယျ။

"လမျးတှကေ တိုးခြဲ့တာ မဟုတျဘူးဗြ၊ စဈတှကေနေ ပလ်လငျပွငျအထိ စုစုပေါငျး ၁၀ မိုငျလောကျရှိမှာပေါ့လေ၊ အဲတာကို ကနြောျတို့က လမျးမှတျတိုငျတှေ လိုကျစိုကျတာ၊အရငျအတညျးက ရှိပွီးသား လမျးအကယြျတှကေ သူ့ မွစောရငျး မွပေုံမှာ ရှိပွီးသား အဲဒီမွစောရငျး မွပေုံမှာ ရှိတဲ့ လမျးအတိုငျးကို မှတျတိုငျတှေ လိုကျစိုကျတာ။ လမျးနယျထဲမှာ သူတို့က ကြူးနတေဲ့ သဘောတှေ တှေ့ရတာပေါ့။ အဲဒီကြူးစာရငျးတှကေို ကနြောျတို့က စာရငျးကောကျပွီးတော့ ပွညျနယျ အစိုးရ အဖှဲ့ကိုပဲ တငျပေးမှာပါ။ ကနြျတဲ့ အပိုငျးတှကေတော့ ပွညျနယျအစိုးရရဲ့ ညှနျကွားမှု အတိုငျးပဲပေါ့နောျ။ "

စဈတှေ-ပလ်လငျပွငျ အထိ ၁၀ မိုငျလောကျရှိတဲ့ လမျးတလေ ြှာကျ မှတျဆလငျတှေ အမြားဆုံးနထေိုငျတဲ့ လကျမခြေ ၊ဂေါလောျဒီ၊ ဒါးပိုငျ၊ မှနျစီနဲ့ သက်ကယျပွငျစတဲ့ ကြေးရှာတှေ ရှိပါတယျ။ အာဏာပိုငျတှရေဲ့ လုပျဆောငျခကြျနဲ့ ပတျသတျပွီး သက်ကွေ့ပငျဒသေခံတဈဦးဖွဈတဲ့ ဦးမောငျ လေးက လမျးခြဲ့တာ ကောငျးပမေယ့ျ နအေိမျတှေ ဖကြျခံရမှာကိုတော့ စိုးရိမျနပေါတယျ။

“ လမျးလုပျတာက အငျမတနျ ကောငျးတဲ့ အလုပျပါ။ လမျးကတော့အရေးကွီးပါတယျ။ လမျး အရေးကွီးတာထကျ ကနြောျတို့ အခု ဒုက်ခရောကျတော့မယျ ဒါက ပိုလို့ အရေးကွီး ပါတယျ။ အခုကပါသှားရငျ အိမျတှလေညျး ဖကြျပေးရမယျ ဆိုတော့ စားဝတျနရေေး အခကျ အခဲအခု မိသားစု အခကျအခဲဖွဈနိုငျတယျ။ ပစ်စညျးဆုံးရှုံးသှားနိုငျတယျ။ ဒုက်ခရောကျမှာကို ကနြောျတို့က အရမျးစိုးရိမျပါတယျ။”

ဒါးပိုငျမှတျဆလငျကြေးရှာမှာလညျး တာဝနျရှိသူတှဖေကျက လမျးမှတျတိုငျတှေ လာရောကျစိုကျနတောတှရှေိပွီး အဲဒီအထဲမှာ နအေိမျတှနေဲ့ ဈေးတှလေညျး ပါဝငျနတေယျလို့ ဒါးပိုငျကြေးရှာ ဒသေခံတဈဦးက ပွောပါတယျ။ လမျးတဖကျတခကြျ ပေ ၅၀ အထိ လမျးဧရိယာဆိုပွီး တိုငျတှစေိုကျထားတဲ့အတှကျ အိမျတှေ ဆိုငျတှေ ဖကြျပေးရမှာကို စိုးရိမျနကွေတာပါ။

“ အဲဒီစကားတော့ မပွောဘူး သူတို့ အိမျဘေးမှာ တိုကျစိုကျပွီးတော့ သှားနတောပေါ့။ တဈအိမျပါတယျ နှဈအိမျပါတယျ။ ပေ ၄၆ ပဆေိုတော့ အိမျတှေ ပါသှားတယျ။ အိမျတှကေို ကြောျပွီးမှ သူတို့ တိုငျစိုကျတာ ပါသှားတယျ။ သဲခြောငျးဈေးလညျးပါတယျ။ ဒါးပိုငျဈေးလညျးပါသှားတယျ။ ဈေးပါသှားလို့ပွောတာမဟုတျဘူး အိမျပါသှားလို့ ကနြောျတို့ စိုးရိမျနတောပါ။”

အခုလို လမျးဧရိယာသတျမှတျတဲ့ တိုငျတှေ လိုကျစိုကျထူနပေမေဲ့ ဘယျတော့ လမျးကို တိုးခြဲ့ပွငျမှာလဲဆိုတာကိုတော့ အတိအကြ မသိရသေးပါဘူး။ ဒီလိုလုပျဆောငျနတောတှကေို မေးမွနျးဖို့ ရခိုငျပွညျနယျကောငျစီပွောခှင့ျရ ဦးလှသိနျးကို မေးမွနျးဖို့ ဗှီအိုအကေ ဆကျသှယျခဲ့ပမေယ့ျ ဖုနျးလကျခံဖွေ ဆိုခဲ့ခွငျးမရှိခဲ့ပါဘူး။