မြန်မာနဲ့ အဓိက နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ဂိတ်ဖြစ်တဲ့ မူဆယ်-ရွှေလီ နယ်စပ်ဂိတ်တွေကို တရုတ်ဖက်က ဖွင့်လိုက်ပေမယ့်၊ မြန်မာနိုင်ငံဖက်ကတော့ တရုတ်နိုင်ငံတွင်း ကိုဗစ်ကူးစက်မှုတွေကြောင့် ပြန်ဖွင့်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ချက် မချနိုင်သေးပါဘူး။ ဒါကြောင့် ဒီနေ့ အင်္ဂါနေ့မှာ တရုတ်နဲ့ မြန်မာဘက်က နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်း တာဝန်ရရှိသူတွေ ထပ်ပြီးညှိနှိုင်းနေကြတယ်လို့ ကုန်သည်တချို့က ပြောပါတယ်။ ရန်ကုန်က ပေးပို့လာတဲ့ ဒီသတင်းကို ကိုစည်သူ ပြောပြမှာပါ။
ကိုဗစ်စဖြစ်ကတည်းက ပိတ်ထားတဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက မူဆယ်နယ်စပ်ဂိတ်ကို တရုတ်ဘက်က ဖွင့်ပေးလိုက်တာ ၂ရက်လောက်ရှိပြီ ဖြစ်ပေမဲ့၊ မြန်မာဘက်ခြမ်းကတော့ ဒီကနေ့အထိ ပြန်မဖွင့်သေးပါဘူး။ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုထက် ကပ်ရောဂါကာကွယ်ဖို့က အဓိကဖြစ်တယ်ဆိုပြီး မြန်မာကုန်သည်တွေဖက်ကတော့ ဒါကို ထောက်ခံကြပါတယ်။ ဒါကြောင့် တရုတ်- မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်စခန်းက တာဝန်ရှိသူတွေ ဒီနေ့ တွေ့ဆုံပြီး ဒီကိစ္စကို ဆွေးနွေးနေကြောင်း မူဆယ်ကုန်သည်အသင်းက တာဝန်ရှိသူတဦးက အခုလိုပြောပါတယ်။
" အခုတော့ အစည်းအဝေး လုပ်နေတယ်၊ လောလောဆယ်တော့ ဘာမှ အဖြေမထွက်လာသေးဘူး။ ဝင်ချင်တဲ့သူလည်းရှိတယ် ရောဂါကူစက်မှာ စိုးတဲ့သူလည်းရှိတယ်။ တံခါးဖွင့်ဖို့ ကိစ္စကို မူဆယ်မှာရော မူဆယ်မှာ ရောက်နေသူတွေရော ဥပမာပေးပြီး တွက်ကြည့်မယ်ဆိုရင် တဝက်တောင်မရှိဘူး မဖွင့်စေချင်ဘူး။ အလုပ်အကိုင် ရှားပါးတာက ရှားပါးတာပဲ ဂိတ်ပိတ်လိုက်လို့ ဒါပေမဲ့ ကျန်းမာရေးအရ ပိုဆိုးသွားမှာ စိုးရိမ်နေကြတယ်။ ဒါကြောင့် ကျန်းမာရေးက ပထမ၊ စီးပွားရေးက ဒုတိယဆိုပြီး အဲဒီခံယူချက်နဲ့ လောလောဆယ် ဒီဂိတ်ကို ပိတ်ထားခြင်းဖြစ်တယ်။"
တရုတ်ကတော့ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးကို ပြန်စဖို့ ခရီးသွားလာမှုတွေကို မြှင့်တင်ဖို့ ကြိုးပမ်းလာပေမဲ့ မြန်မာဘက်ကတော့ တရုတ်ရဲ့ ကပ်ရောဂါအခြေအနေကို စိုးရိမ်မှု ရှိနေတာပါ။
မြန်မာဘက်က ပြန်မဖွင့်သေးတာကြောင့် တရုတ်ပြည်မကြီးထဲက ဆင်းလာတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတချို့ တရုတ်ရွှေလီမြို့ထဲမှာ ပိတ်မိနေသလို မြန်မာဘက်ကနေ ရွှေလီကို ကူးမဲ့သူတွေလည်း မူဆယ်မြို့ထဲမှာ အများအပြား ရောက်နေကြတာပါ။ တရုတ်ရွှေလီဘက်မှာလည်း စီးပွားရေး၊ လုပ်ငန်းတွေက ထင်သလောက် မကောင်းသေးတဲ့အတွက် ရွှေလီအစိုးရက လက်လုပ်လက်စားထက် မြန်မာလုပ်ငန်းရှင်တွေကို ပိုပြီးလာစေချင်ပုံရကြောင်း ရွှေလီမြို့မှာရှိတဲ့ ကိုနောင်က ပြောပါတယ်။
" အခုချိန်မှာ အဆင်မပြေသေးဘူးဗျ၊ တကယ့်တကယ် ဖွင့်ပြီးလို့ အဲအချိန်ကျမှပဲ တက်လာစေချင်တယ်။ ကျနော်တို့ကြားတာ တရုတ်ဘက်ကလည်း သူက မြန်မာပြည် ဖွင့်တယ်ဟေ့ဆိုရင် အများအပြား လာမှာဖြစ်လို့ သူကလည်း တရုတ်ငွေ ဘယ်လောက်ပါမှ အဝင်ခံမယ်ဆိုတဲ့ အဲလိုသတင်းတွေလည်း ကြားနေရတယ်၊ တရုတ်ငွေ ၂,၀၀၀ လောက် (မြန်မာကျပ်ငွေ ၆သိန်းကျော်) ပါမှပေါ့နော်။ ပြောမယ်ဆို သူတို့က အလုပ်သမားထက် လုပ်ငန်းရှင်တွေပဲ လာစေချင်တဲ့ ပုံစံမျိုး။ ဘာလို့လဲဆို ကျနော်တို့ ရွှေလီထဲမယ် လက်ရှိ အလုပ်လုပ်နေသူတွေ တောင်မှ အဆင်မပြေကြဘူးဗျ။ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းတွေ အဆင်မပြေဘူး ဆိုကတည်းက ဒီဘက်မယ်က အရောင်းအဝယ်တွေ ဘာတွေလည်း သိပ်မဖြစ်ကြဘူး။"
တရုတ်နိုင်ငံထဲမှာ နှစ်သစ်ကူးအတွက် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးတွေ ပြန်ပြီးလည်ပတ်ခဲ့တဲ့ ဇန်နဝါရီလ၇ရက် တနေ့တည်းမှာတင် တနိုင်ငံလုံးမှာ ခရီးသွားလာသူဦးရေ ၃၄.၇၃သန်း ရှိခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံတွင်း ကိုဗစ်ကူးစက်မှုနှုန်း ဆက်တိုက်တိုးလာပေမဲ့ တရုတ်ကတော့ မြန်မာ၊ ဗီယက်နမ်နဲ့ လာအိုနယ်စပ်က မိုဟန် နယ်စပ်ဂိတ်တို့ကို ဇန်နဝါရီလ ၈ရက်ကတည်းက ဖွင့်ပေးခဲ့ပါတယ်။ တရုတ်-မြန်မာ ရွှေလီနယ်စပ်ဂိတ်ကို ဖွင့်လှစ်လိုက်ပြီလို့ တရုတ်သံရုံးက ကြေညာထားပါတယ်။
{Unicode}
တရုတျနယျစပျဂိတျမြား မွနျမာဖကျခွမျးပွနျမဖှင့ျသေး
ဇနျနဝါရီ ၁၀၊ ၂၀၂၃ (ဗှီအိုအေ၊မွနျမာ)
မွနျမာနဲ့ အဓိက နယျစပျကုနျသှယျရေး ဂိတျဖွဈတဲ့ မူဆယျ-ရှှလေီ နယျစပျဂိတျတှကေို တရုတျဖကျက ဖှင့ျလိုကျပမေယ့ျ၊ မွနျမာနိုငျငံဖကျကတော့ တရုတျနိုငျငံတှငျး ကိုဗဈကူးစကျမှုတှကွေောင့ျ ပွနျဖှင့ျဖို့ ဆုံးဖွတျခကြျ မခနြိုငျသေးပါဘူး။ ဒါကွောင့ျ ဒီနေ့ အငျ်ဂါနေ့မှာ တရုတျနဲ့ မွနျမာဘကျက နယျစပျကုနျသှယျရေးစခနျး တာဝနျရရှိသူတှေ ထပျပွီးညှိနှိုငျးနကွေတယျလို့ ကုနျသညျတခြို့က ပွောပါတယျ။ ရနျကုနျက ပေးပို့လာတဲ့ ဒီသတငျးကို ကိုစညျသူ ပွောပွမှာပါ။
ကိုဗဈစဖွဈကတညျးက ပိတျထားတဲ့ ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျးက မူဆယျနယျစပျဂိတျကို တရုတျဘကျက ဖှင့ျပေးလိုကျတာ ၂ရကျလောကျရှိပွီ ဖွဈပမေဲ့၊ မွနျမာဘကျခွမျးကတော့ ဒီကနေ့အထိ ပွနျမဖှင့ျသေးပါဘူး။ ကုနျစညျစီးဆငျးမှုထကျ ကပျရောဂါကာကှယျဖို့က အဓိကဖွဈတယျဆိုပွီး မွနျမာကုနျသညျတှဖေကျကတော့ ဒါကို ထောကျခံကွပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ တရုတျ- မွနျမာ နှဈနိုငျငံနယျစပျစခနျးက တာဝနျရှိသူတှေ ဒီနေ့ တှေ့ဆုံပွီး ဒီကိစ်စကို ဆှေးနှေးနကွေောငျး မူဆယျကုနျသညျအသငျးက တာဝနျရှိသူတဦးက အခုလိုပွောပါတယျ။
" အခုတော့ အစညျးအဝေး လုပျနတေယျ၊ လောလောဆယျတော့ ဘာမှ အဖွမေထှကျလာသေးဘူး။ ဝငျခငြျတဲ့သူလညျးရှိတယျ ရောဂါကူစကျမှာ စိုးတဲ့သူလညျးရှိတယျ။ တံခါးဖှင့ျဖို့ ကိစ်စကို မူဆယျမှာရော မူဆယျမှာ ရောကျနသေူတှရေော ဥပမာပေးပွီး တှကျကွည့ျမယျဆိုရငျ တဝကျတောငျမရှိဘူး မဖှင့ျစခေငြျဘူး။ အလုပျအကိုငျ ရှားပါးတာက ရှားပါးတာပဲ ဂိတျပိတျလိုကျလို့ ဒါပမေဲ့ ကနြျးမာရေးအရ ပိုဆိုးသှားမှာ စိုးရိမျနကွေတယျ။ ဒါကွောင့ျ ကနြျးမာရေးက ပထမ၊ စီးပှားရေးက ဒုတိယဆိုပွီး အဲဒီခံယူခကြျနဲ့ လောလောဆယျ ဒီဂိတျကို ပိတျထားခွငျးဖွဈတယျ။"
တရုတျကတော့ နယျစပျကုနျသှယျရေးကို ပွနျစဖို့ ခရီးသှားလာမှုတှကေို မွှင့ျတငျဖို့ ကွိုးပမျးလာပမေဲ့ မွနျမာဘကျကတော့ တရုတျရဲ့ ကပျရောဂါအခွအေနကေို စိုးရိမျမှု ရှိနတောပါ။
မွနျမာဘကျက ပွနျမဖှင့ျသေးတာကွောင့ျ တရုတျပွညျမကွီးထဲက ဆငျးလာတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတခြို့ တရုတျရှှလေီမွို့ထဲမှာ ပိတျမိနသေလို မွနျမာဘကျကနေ ရှှလေီကို ကူးမဲ့သူတှလေညျး မူဆယျမွို့ထဲမှာ အမြားအပွား ရောကျနကွေတာပါ။ တရုတျရှှလေီဘကျမှာလညျး စီးပှားရေး၊ လုပျငနျးတှကေ ထငျသလောကျ မကောငျးသေးတဲ့အတှကျ ရှှလေီအစိုးရက လကျလုပျလကျစားထကျ မွနျမာလုပျငနျးရှငျတှကေို ပိုပွီးလာစခေငြျပုံရကွောငျး ရှှလေီမွို့မှာရှိတဲ့ ကိုနောငျက ပွောပါတယျ။
" အခုခြိနျမှာ အဆငျမပွသေေးဘူးဗြ၊ တကယ့ျတကယျ ဖှင့ျပွီးလို့ အဲအခြိနျကမြှပဲ တကျလာစခေငြျတယျ။ ကနြောျတို့ကွားတာ တရုတျဘကျကလညျး သူက မွနျမာပွညျ ဖှင့ျတယျဟေ့ဆိုရငျ အမြားအပွား လာမှာဖွဈလို့ သူကလညျး တရုတျငှေ ဘယျလောကျပါမှ အဝငျခံမယျဆိုတဲ့ အဲလိုသတငျးတှလေညျး ကွားနရေတယျ၊ တရုတျငှေ ၂,၀၀၀ လောကျ (မွနျမာကပြျငှေ ၆သိနျးကြောျ) ပါမှပေါ့နောျ။ ပွောမယျဆို သူတို့က အလုပျသမားထကျ လုပျငနျးရှငျတှပေဲ လာစခေငြျတဲ့ ပုံစံမြိုး။ ဘာလို့လဲဆို ကနြောျတို့ ရှှလေီထဲမယျ လကျရှိ အလုပျလုပျနသေူတှေ တောငျမှ အဆငျမပွကွေဘူးဗြ။ နယျစပျကုနျသှယျရေး လမျးကွောငျးတှေ အဆငျမပွဘေူး ဆိုကတညျးက ဒီဘကျမယျက အရောငျးအဝယျတှေ ဘာတှလေညျး သိပျမဖွဈကွဘူး။"
တရုတျနိုငျငံထဲမှာ နှဈသဈကူးအတှကျ သယျယူပို့ဆောငျရေးတှေ ပွနျပွီးလညျပတျခဲ့တဲ့ ဇနျနဝါရီလ၇ရကျ တနေ့တညျးမှာတငျ တနိုငျငံလုံးမှာ ခရီးသှားလာသူဦးရေ ၃၄.၇၃သနျး ရှိခဲ့ပါတယျ။ နိုငျငံတှငျး ကိုဗဈကူးစကျမှုနှုနျး ဆကျတိုကျတိုးလာပမေဲ့ တရုတျကတော့ မွနျမာ၊ ဗီယကျနမျနဲ့ လာအိုနယျစပျက မိုဟနျ နယျစပျဂိတျတို့ကို ဇနျနဝါရီလ ၈ရကျကတညျးက ဖှင့ျပေးခဲ့ပါတယျ။ တရုတျ-မွနျမာ ရှှလေီနယျစပျဂိတျကို ဖှင့ျလှဈလိုကျပွီလို့ တရုတျသံရုံးက ကွညောထားပါတယျ။