တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာတဲ့အပေါ် မြန်မာတချို့အမြင်

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံမှာ သမ္မတက အရေးပေါ် စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာလိုက်တာကြောင့် အခြေအနေတွေ ရှုပ်ထွေးခဲ့သလို၊ ကိုရီးယားရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ ကြားမှာလည်း စိုးရိမ်စိတ်တွေ ပေါ်ပေါက်ခဲ့ကြတာပါ။ ဒါပေမဲ့လည်း ဒီမိုကရေစီနည်းကျ အခြေအနေကို ထိန်းသိမ်းဖို့ ကြိုးစားခဲ့ကြတာဟာလည်း စစ်အာဏာရှင်တွေ အုပ်ချုပ်မှုတွေအောက် ဖြတ်သန်းခဲ့ကြတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကြား အားကျစရာဖြစ်ခဲ့ရတာပါ။ တောင်ကိုရီးယား နိုင်ငံရေးပြဿနာအပေါ် မြန်မာတချို့ရဲ့ အမြင်ကို စုစည်းပြီး ရန်ကုန်က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။

မနေ့က ဒီဇင်ဘာ၃ရက်ညပိုင်းက တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံမှာ အနှစ်၄၀အတွင်း ပထမဦးဆုံးအကြိမ် စစ်အုပ်ချုပ်ရေး (မာရှယ်လော) ကြေညာမှုတခု ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။ 'မြောက်ကိုရီးယားကို လိုလားတဲ့ အင်အားစုတွေကို ရှင်းထုတ်ပစ်ဖို့နဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံပါ လွတ်လပ်ခွင့်တွေကို ကာကွယ်ဖို့' ဆိုတဲ့ အကြောင်းပြချက်နဲ့ လက်ရှိသမ္မတ ယွန်ဆော့ယော (Yoon Suk Yeol) က မာရှယ်လောကို ကျင့်သုံးပြီလို့ ကြေညာခဲ့တာပါ။ ဒါပေမဲ့ လွှတ်တော်ထဲမှာ အမတ်တွေက မဲခွဲဆုံးဖြတ်ပြီး သမ္မတရဲ့အမိန့်ကို နာရီပိုင်းအတွင်းမှာပဲ ပယ်ဖျက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီနေ့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မှာတော့ လက်ရှိသမ္မတကို ရာထူးက နှုတ်ထွက်ပေးဖို့ လမ်းပေါ်ထွက် လှုပ်ရှားတောင်းဆိုမှုတွေ ပေါ်ပေါက်နေပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ကြုံတွေ့ဖူးတဲ့ ကိုရီးယားရောက်မြန်မာတွေလည်း မနေ့က ကိုရီးယားရဲ့ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာမှုကို စိတ်ဝင်တစား စောင့်ကြည့်နေကြပါတယ်။ အခုလို တောင်ကိုရီးယားသမ္မတက စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာလိုက်တဲ့အပေါ် မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ကြုံတွေ့ဖူးတဲ့ကိုရီးယားရောက် မြန်မာတွေအနေနဲ့ ထိတ်လန့်မှုတော့ဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ ကိုရီးယားရောက် မြန်မာတဦးဖြစ်တဲ့ ကိုဇော်မိုးအောင်က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။

"လွှတ်တော်အမတ်တွေက စစ်အုပ်ချုပ်မှုကိစ္စကို သူတို့ ကန့်ကွက်တယ်ဆိုတဲ့အကြောင်းကို သူတို့ လွှတ်တော်တွင်းမှာ အရေးအပေါ်အစည်းအဝေးခေါ်ပြီး ချက်ချင်း ဆုံးဖြတ်ချက် ချလိုက်ကြတယ်ပေါ့နော်၊ အဲဒီအပေါ်မှာ သမ္မတကလည်း လွှတ်တော်ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်အပေါ်မှာ လိုက်နာပြီး ဒီစစ်အုပ်ချုပ်မှုအမိန့်ကို အမြန်ဆုံး ရုတ်သိမ်းသွားခဲ့တယ်ပေါ့။ အဲဒါက ကောင်းတဲ့အယူအဆလို့ ကျနော်တို့ မြင်ကြတယ်ပေါ့နော်။ ပထမဆုံး ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ အနေနဲ့တော့ အတွေ့အကြုံတွေက ရှိခဲ့ကြတော့ လန့်သွားတာပေါ့ ဒါပေမဲ့ ကိုရီးယားရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေက ခိုင်မာသလို သမ္မတတွေအားလုံးကလည်း ပြည်သူရဲ့ လေးစားလက်ခံထားတာဖြစ်လို့ ကျနော်တို့ ၁၀၀ရာခိုင်နှုန်း စိုးရိမ်မှုမရှိဘူးလို့ ပြောချင်ပါတယ်။"

မနေ့က စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကြေညာ လွှတ်တော်တွင်း စစ်တပ် လုံခြုံရေးယူ နိုင်ငံရေးထူးခြားဖြစ်စဉ်တွေ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပျက်ခဲ့ပေမဲ့ ဒီကနေ့မှာတော့ အစိုးရရုံးတွေ၊ ပုဂ္ဂလိကလုပ်ငန်းတွေ၊ စက်ရုံတွေက ပုံမှန်အတိုင်းလည်ပတ်နေတယ်လို့ ကိုရီးယားသတင်းတွေက ပြောပါတယ်။ ကိုရီးယားရောက် မြန်မာတချို့ကတော့ သူတို့အလုပ်ခွင်မှာ ကိုးရီးယားပြည်သူတွေက မနေ့ကညကကိစ္စကို မကျေမနပ် ပြောဆိုနေကြတယ်လို့ ဗွီအိုအေကို စာနဲ့ဖြေကြားခဲ့ပါတယ်။

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံမှာ သမ္မတ Yoon Suk Yeol ရဲ့ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာချက်ကို လက်မခံဘဲ အာဏာရှင်စနစ် နောက်ကြောင်းပြန်သွားတာကို ပယ်ချခဲ့တဲ့ လွှတ်တော်ရဲ့ ခိုင်မာတဲ့လုပ်ရပ်ကို အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံတွေ အတုယူသင့်တယ်လို့ အမေရိကန်−မြန်မာ မြန်မာ့အရေး သုံးသပ်သူ ဦးအောင်စောဦးက VOA ကို ပြောဆိုပါတယ်။

"ဒီကနေ့ ကိုရီးယားဖြစ်ပျက်သွားတဲ့အချိန်က နှစ်ဆယ့်လေး နာရီတောင် မပြည့်ခင်မှာ လွှတ်တော်ရဲ့ အထက်မှာ လူပုဂ္ဂိုလ်ပဲဖြစ်ဖြစ် ဘယ် အဖွဲ့အစည်းမှပဲဖြစ်ဖြစ် မရှိရဘူးဆိုတဲ့ဟာကို သာဓက ပြသွားတာဖြစ်တယ်။ အတိုက်အခံကော အာဏာရရော လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်များရဲ့ ညီညွတ်မှုနဲ့ ခိုင်ခိုင်မာမာ ရပ်တည်သွားတဲ့ စစ်အာဏာသိမ်းမှု အထမမြောက်တာကိုလည်း ပြသွားတာဖြစ်တယ်။ ဒီတော့ နိုင်ငံရေး ဆိုတာဟာ လက်ဦးမှုရှိရတာ ဖြစ်တယ်။ လွှတ်တော်ခေါ်နေတဲ့အချိန်မှာ အဲဒီ အာဏာသိမ်းဖို့ အတွက် ဘယ်လို အခြေအနေမျိုးမှာမှ ဘယ်နှစ်နာရီမှ ခွင့်မပေးနိုင်ဘဲနဲ့ လက်ဦးမှု ရှိရှိ ဆုံးဖြတ်လိုက်တာဟာ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ အသီးသီးမှာရှိနေတဲ့ ပြည်သူ့ ကိုယ်စားလှယ်တွေ သင်ခန်းစာယူသင့်တဲ့ နမူနာတစ်ခု ဖြစ်တယ် လို့ ကျွန်တော် အဲလိုမြင်ပါတယ်။ ဒီလို ပြည်သူလူထု ရွေးကောက် ခံထားရတဲ့ ကိုယ်စားလှယ်တွေ ရဲ့ အထက် မှာ စစ်တပ် ကနေ အခု အာဏာသိမ်းတယ်ဆိုတဲ့ဟာမျိုးကို ဘယ်လို နည်းနဲ့ မှ လက်မခံနိုင်ဘူးဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ အရှေ့တောင်အာရှမှာ ရှိနေတဲ့ နိုင်ငံတွေ အားလုံးက နမူနာ ယူသင့်တဲ့ ကိစ္စ တစ်ခုဖြစ်တယ်လို့ ထောက်ပြချင်ပါတယ်။"

ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ရောက်နေတဲ့ နိုင်ငံရေးသုံးသပ်သူ ဦးအောင်စောဦးက လတ်တလော တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ အခြေအနေတွေကို အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံတွေရဲ့ အခြေအနေနဲ့ နိုင်းယှဉ် သုံးသပ်သွားတာပါ။

သမ္မတ Yoon ရဲ့ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာချက်ကို လွှတ်တော် အမတ် ၁၉၀ အားလုံးက လက်မခံဘဲ ကန့်ကွက်မဲပေးခဲ့ကြပါတယ်။ လွှတ်တော်မှာ မဲခွဲပြီး နောက်မှာတော့ လွှတ်တော်မှာ နေရာယူထားတဲ့ စစ်သားတွေ ပြန်လည် ရုပ်သိမ်းသွားတာကို တောင်ကိုရီးယား သတင်းဌာနတွေက ထုတ်လွှင့်ပါတယ်။

လက်ရှိအာဏာရ People Power Party ကတော့ အစိုးရအဖွဲ့ဝင်တွေနဲ့ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးကို နှုတ်ထွက်ဖို့ တောင်းဆိုထားပါတယ်။ သမ္မတနှုတ်ထွက်ပေးဖို့လည်း လှုပ်ရှားသူတွေက တောင်းဆိုနေပါတယ်။ သမ္မတရဲ့ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာမှုဟာဆိုရင် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံမှာ ၁၉၈၀ ပြည့်လွန်နှစ်တွေကစလို့ မတွေ့ရတော့တဲ့ အာဏာရှင် ခေါင်းဆောင်ခေတ်တခုကို နောက်ကြောင်းပြန်လှည့်သွားစေတာကြောင့် အတိုက်အခံတွေဘက်ကရော သမ္မတ Yoon ရဲ့ ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီ ခေါင်းဆောင်တို့ကပါ ချက်ချင်း ရှုတ်ချခဲ့ကြပါတယ်။

တောင်ကိုရီးယားရဲ့ ဥပဒေအရ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကို လွှတ်တော်မှာ မဲခွဲဆုံးဖြတ်ပြီး ဖယ်ရှားနိုင်ပါတယ်။ အတိုက်အခံ ဒီမိုကရက်တစ် ပါတီက လွှတ်တော်မှာ အများစုနဲ့ ထိန်းချုပ်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာချက် ထွက်ပြီး မကြာခင်မှာဘဲ လွှတ်တော် အကြီးအကဲက လွှတ်တော် အမတ်တွေ အားလုံး လွှတ်တော်မှာ စုစည်းကြဖို့ အရေးပေါ် ကြေညာချက် ထုတ်ခဲ့တာပါတယ်။ စစ်တပ်နဲ့ လုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့တွေ အနေနဲ့ တည်တည်ငြိမ်ငြိမ် ရှိကြဖို့လည်း လွှတ်တော် အကြီးအကဲက တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။ မဲခွဲမှုကို တက်ရောက်တဲ့ လွှတ်တော် အမတ် ၁၉၀ အားလုံးက စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကို ဖယ်ရှားရေး ထောက်ခံမဲပေးခဲ့ကြပါတယ်။ လွှတ်တော်မှာ မဲခွဲပြီး နောက်မှာတော့ လွှတ်တော်မှာ နေရာယူထားတဲ့ စစ်သားတွေ ပြန်လည် ရုပ်သိမ်းသွားတာကို ရုပ်မြင်သံကြားမှာ တွေ့မြင်ကြရပါတယ်။

တောင်ကိုရီးယားရဲ့ နိုင်ငံရေးအခြေအနေက ပုံမှန်ကိုပြန်ဦးတည်သွားတယ်လို့ ဆိုနိုင်ပေမဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ကြုံတွေ့ဖူးတဲ့မြန်မာတွေကတော့ အခြေအနေကို စောင့်ကြည့်နေကြဆဲဖြစ်ပါတယ်။

တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာတဲ့အပေါ် မြန်မာတချို့အမြင်