(Zawgyi / Unicode)
Omicron ကိုဗစ်ပိုးသစ် ကူးစက်မှုတွေ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ တော်တော်များများကို ပျံ့နှံ့လာနေချိန်မှာပဲ ကပ်ရောဂါဒဏ်က ပြန်လည်နာလန်ထူကာစ မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း ကာကွယ်နိုင်ဖို့ ပြင်ဆင်စောင့်ကြည့်နေတယ်လို့ ကျန်းမာရေး တာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။ တောင်အာဖရိကမှာ စတင်တွေ့ရှိခဲ့တဲ့ Omicron ပိုးသစ်ဟာ အခုအခါ နိုင်ငံပေါင်း ၃၈ နိုင်ငံမှာ ကူးစက်မှုတွေ တွေ့ရှိထားကြောင်း ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) ကလည်း ပြောဆိုထားတာပါ။ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ ဘာတွေ ပြင်ဆင်ထားပါသလဲ၊ အများပြည်သူတွေကြား ဘယ်လိုကာကွယ်သင့်ပါသလဲ၊ ဒီအကြောင်း ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရနဲ့ ကူးစက်ရောဂါဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူ ဒေါက်တာ သန်းနိုင်စိုးကို ကိုဝင်းမင်းက မေးရာမှာ အခုလို စရှင်းပြပါတယ်။
ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုး - “ကျနော်တို့အနေနဲ့ ပြင်ဆင်ထားတဲ့ အပိုင်းတွေ၊ ဝန်ကြီးဌာန အနေနဲ့ လုပ်နေတဲ့အပိုင်းတွေ အများကြီး ရှိပါတယ်။ ဒီဟာတွေ လုပ်နေတဲ့အတွက် စိုးရိမ်မှုတွေ မရှိကြပါနဲ့။ စိုးရိမ်မှုတွေ ရှိလာတယ်၊ သတိထားမှုတွေ ရှိလာတယ်ဆိုရင်လည်း ဒါကိုပဲ သတိပိုထားပြီး အဓိကတော့ ရောဂါကာကွယ်ရေး နည်းလမ်းတွေဖြစ်တဲ့ အလှည့်ကျရရှိလာတဲ့ ကာကွယ်ဆေးကို အကြိမ်ပြည့် မပျက်မကွက် ထိုးနှံဖို့နဲ့ ကိုဗစ် ၁၉ နဲ့ပတ်သက်တဲ့ အခြေခံ ရောဂါကာကွယ်ရေး စည်းမျဉ်းတွေကို လူတိုင်းလူတိုင်း မပျက်မကွက် စနစ်တကျ လိုက်နာကြဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။”
ကိုဝင်းမင်း - စိုးရိမ်ရတယ်ဆိုတဲ့ အနေအထားမှာ ဘယ်လောက်အထိ စိုးရိမ်ရတယ်လို့ သုံးသပ်ထားလဲ။
ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုး - “အဓိကတော့ ဒီဗိုင်းရပ်စ်ရဲ့ သဘာဝပေါ့၊ မျိုးပြောင်းတဲ့ဟာ သူက တော်တော်လေး များတာပေါ့။ နောက်တခုက များသောအားဖြင့် ဗိုင်းရပ်စ်တွေ တော်တော်များများက မျိုးကွဲဖြစ်လာပြီဆိုရင် ပြီးတော့မှ Variant of Concern ကူးစက်ဖြစ်ပွားနိုင်တဲ့ အုပ်စုထဲကို ဆက်ဝင်တာပေါ့။ ဥပမာဆိုရင် Delta က အိန္ဒိယမှာ စတွေ့တဲ့အချိန်က ၂၀၂၀ အောက်တိုဘာလောက်ပေါ့၊ အဲဒီကနေ ဆက်ပြီးတော့ ၂၀၂၁ ခုနှစ် မေလ ၁၁ ရက်နေ့၊ စတွေ့တာနဲ့ဆို ၇ လ၊ ၈ လလောက် ကြာပြီပေါ့၊ အဲဒီကျတော့မှ စိုးရိမ်ဖွယ် ဖြစ်ပွားနိုင်တဲ့ အုပ်စုထဲကို ဝင်တာဆိုတော့၊ Omicron ကတော့ နိုဝင်ဘာ ၉ ရက်နေ့လောက်က Sample (သွေးအဖြေပုံစံနမူနာ) မှာတွေ့တယ်။ ၂၄ ရက်နေ့မှာ တောင်အာဖရိကက သတင်းပေးပို့တယ်။ ၂၆ ရက်နေ့မှာပဲ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က အရေးပေါ်အစည်းအဝေး လုပ်ပြီးတဲ့အခါကြတော့ တန်းပြီးတော့ Variant of Concern ထဲကို ထည့်တယ်။ ထည့်တာလည်း သူ့မှာ အကြောင်းရှိတယ်။ သူ့မှာလည်း မျိုးပြောင်းတဲ့ဟာတွေက အရမ်းများတယ်၊ ပြောင်းလဲတဲ့ အမျိုးအစားပေါ့။ ဒီလိုမျိုး ပြောင်းလဲတဲ့ အမျိုးအစား ဖြစ်လာရင် ဘာတွေ ဆက်ဖြစ်နိုင်မလဲဆိုတာ ဒါတော့ ပညာရှင်တွေကြားမှာ ဆွေးနွေးတာပေါ့။ တချို့ကျတော့လည်း ဒါ ကူးစက်မှုနှုန်းတွေ ပိုမြန်နိုင်တယ်၊ တချို့ကာကွယ်ဆေးတွေရဲ့ ထိရောက်မှုကို ရှောင်လွှဲနိုင်တယ်၊ ရောဂါဖြစ်ပြီးသား လူတွေကလည်း ပြန်ဖြစ်နိုင်တဲ့နှုန်းတွေ တိုးလာနိုင်တယ်ပေါ့။ ပြီးတဲ့အခါကျရင် ရောဂါပိုး ဝင်ရောက်ကူးစက်နိုင်တဲ့နှုန်းတွေ များလာနိုင်တယ်ပေါ့။
“ရောဂါ ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဖြစ်ပွားတဲ့ အကြောင်းနဲ့ ပတ်သက်လို့ကတော့ စစချင်းတော့ မသိနိုင်ဘူး။ တကယ့်ကို Community Transmission (ဒေသန္တရဝန်းကျင်အတွင်း ကူးစက်မှု) လို့ခေါ်တာပေါ့၊ လူတွေအများကြီး အုပ်စုလိုက်ဖြစ်လာတဲ့ အချိန်မှာ ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဖြစ်ပွားတဲ့နှုန်းတွေ၊ ဆေးရုံတက်ရတဲ့နှုန်းတွေ၊ ဒါတွေကတော့ ဆက်ပြီးသိမှာပေါ့။ ဘာပဲပြောပြော ဒီဟာတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီး အပါအဝင် နိုင်ငံတကာက ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်း ကျန်းမာရေး အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ သုတေသန ပညာရှင်တွေ၊ တက္ကသိုလ်တွေပေါ့ နေရာတွေ အားလုံးကတော့ စောင့်ကြပ်ကြည့်ရှုပြီး မျက်ခြည်မပြတ် ရှိတယ်။”
SEE ALSO: Omicron မျိုးကွဲကြောင့်ကိုဗစ်ကူးစက်မှုတိုးလာဖွယ် အာရှပစိတ်ဒေသကို WHO သတိပေးကိုဝင်းမင်း - ကျနော်တို့ အိမ်နီးချင်း နယ်စပ် အိန္ဒိယနဲ့ အာဆီယံဒေသတွင်း စင်ကာပူတို့ မလေးရှားတို့ကိုပါ မျိုးကွဲသစ်က ရောက်နေပြီဆိုတာ တွေ့ရှိထားတဲ့ အနေအထားမှာ မြန်မာနိုင်ငံအတွက်ရော စောင့်ကြည့်မှု အနေအထားက။
ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုး - “အဓိကတော့ နိုင်ငံတကာ ဝင်ပေါက်တွေနဲ့ နယ်စပ်ဒေသတွေပေါ့၊ ဒါတွေကတော့ တော်တော် အရေးကြီးတယ်။ အဲဒီနေရာတွေမှာ လူဝင်လူထွက် ကိစ္စတွေ၊ စစ်ဆေးတဲ့ ကိစ္စတွေ၊ လိုအပ်ရင် RT PCR (စံစမ်းသပ်နည်း) နဲ့ပါ စစ်ဆေးပေးတဲ့ အခါကြတော့ ထပ်ပြီးတော့ လိုအပ်ရင်လည်း Genomic Sequencing ပေါ့၊ မျိုးရိုးဗီဇတွေကို လေ့လာစောင့်ကြည့်တဲ့ ကိစ္စတွေ၊ တကယ့်ကို RT PCR နဲ့စစ်ပြီးတော့ Negative (ပိုးမတွေ့တာ) ဖြစ်တော့မှ လုံလောက်တဲ့ Quarantine Period (သီးသန့်ခွဲနေကာလ) တခု ပြီးတော့မှ ပြည်တွင်းကို ဝင်ခွင့်ပြုတဲ့ ကိစ္စတွေ၊ ဒီ အာဖရိက ဘော့ဆွာနာနဲ့ တောင်အာဖရိကပေါ့ အဲဒီက မြန်မာနိုင်ငံတွင်း ဝင်ရောက်လာမယ့် ခရီးသွားတွေရယ်၊ လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၄ ရက်အတွင်း အဲဒီ ၂ နိုင်ငံကို ခရီးသွားရာဇဝင် ရှိတဲ့သူတွေကို အသွားအလာ ကန့်သတ်ထားရှိခြင်းကို ၁၄ ရက် ထားမယ်၊ ဓာတ်ခွဲစစ်ဆေးမှုကို ၃ ကြိမ် RT PCR နဲ့ ဆောင်ရွက်မယ်။”
ကိုဝင်းမင်း - Genome Sequencing (မျိုးရိုးဗီဇ လေ့လာစာင့်ကြည့်တာ) ကို ဆရာတို့ ဘယ်လောက်လောက် လုပ်ထားပေးလဲ။
ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုး - “ဒါကတော့ ကျနော်တို့ လုပ်နေတယ်လို့ပဲ ပြောပါရစေ။ အတိအကျ ကိန်းဂဏန်းတော့ သက်ဆိုင်ရာဌာန မေးပြီးမှ သိမှာဖြစ်လို့ပါ။”
ကိုဝင်းမင်း - ခန့်မှန်းချေလောက်ရော။
ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုး - “ခန့်မှန်းချေလည်း ကျနော် မခန့်မှန်းတတ်ဘူး။ လုပ်တာတော့ Continuous (တောက်လျှောက်) လုပ်နေတာပါ။ အရင်တည်းက တောက်လျှောက် နယ်စပ်ဒေသမှာ Sample တွေယူတယ်၊ နိုင်ငံခြားပြန်တွေဆီက ယူတယ်၊ ပြီးတော့ ပြည်တွင်းမှာလည်း များများဖြစ်ပွားတဲ့ဟာပေါ့၊ Cluster လိုသဘောမျိုး အများကြီး ကူးစက်တဲ့ နေရာတွေက ယူတယ်၊ ပြီးတော့ ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဖြစ်ပွားပြီးတော့ အဲဒီတအိမ်တည်းမှာပဲ မိသားစုထဲမှာပဲ သေဆုံးမှုများတဲ့ဟာတွေပေါ့၊ ယူပြီးတော့ ကျနော်တု့ိ တောက်လျှောက် စမ်းသပ်တယ်။ Genomic (မျိးရိုးဗီဇဆိုင်ရာ) Surveillance စုံစမ်းတာလုပ်တယ်၊ တွေ့တဲ့ဟာတွေလည်း ကျနော်တို့ ထုတ်ပြန်ပေးခဲ့တယ်။ နောက်ပိုင်းဆို ကျနော်တို့ထုတ်ပြန်တဲ့ဟာ အကုန်လုံးက Delta တွေချည်းပဲပေါ့။ အဲတော့ Delta ကတော့ သူ့ရဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုက အခုထိ ရှိနေတုန်းပဲ။”
ကိုဝင်းမင်း - ဟုတ်ကဲ့၊ ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ် ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုးခင်ဗျ။
Your browser doesn’t support HTML5
Omicron ကိုဗစ်ပိုးသစ် အန္တရာယ်အတွက် မြန်မာပြင်ဆင်
-----------------------
(Unicode)
Omicron ကိုဗဈပိုးသဈ အန်တရာယျအတှကျ မွနျမာပွငျဆငျ
Omicron ကိုဗဈပိုးသဈ ကူးစကျမှုတှေ ကမ်ဘာ့နိုငျငံ တောျတောျမြားမြားကို ပြံ့နှံ့လာနခြေိနျမှာပဲ ကပျရောဂါဒဏျက ပွနျလညျနာလနျထူကာစ မွနျမာနိုငျငံမှာလညျး ကာကှယျနိုငျဖို့ ပွငျဆငျစောင့ျကွည့ျနတေယျလို့ ကနြျးမာရေး တာဝနျရှိသူတှကေ ပွောပါတယျ။ တောငျအာဖရိကမှာ စတငျတှေ့ရှိခဲ့တဲ့ Omicron ပိုးသဈဟာ အခုအခါ နိုငျငံပေါငျး ၃၈ နိုငျငံမှာ ကူးစကျမှုတှေ တှေ့ရှိထားကွောငျး ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ (WHO) ကလညျး ပွောဆိုထားတာပါ။ မွနျမာနိုငျငံအနနေဲ့ ဘာတှေ ပွငျဆငျထားပါသလဲ၊ အမြားပွညျသူတှကွေား ဘယျလိုကာကှယျသင့ျပါသလဲ၊ ဒီအကွောငျး ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာန ပွောခှင့ျရနဲ့ ကူးစကျရောဂါဆိုငျရာ ကြှမျးကငြျသူ ဒေါကျတာ သနျးနိုငျစိုးကို ကိုဝငျးမငျးက မေးရာမှာ အခုလို စရှငျးပွပါတယျ။
ဒေါကျတာသနျးနိုငျစိုး - “ကနြောျတို့အနနေဲ့ ပွငျဆငျထားတဲ့ အပိုငျးတှေ၊ ဝနျကွီးဌာန အနနေဲ့ လုပျနတေဲ့အပိုငျးတှေ အမြားကွီး ရှိပါတယျ။ ဒီဟာတှေ လုပျနတေဲ့အတှကျ စိုးရိမျမှုတှေ မရှိကွပါနဲ့။ စိုးရိမျမှုတှေ ရှိလာတယျ၊ သတိထားမှုတှေ ရှိလာတယျဆိုရငျလညျး ဒါကိုပဲ သတိပိုထားပွီး အဓိကတော့ ရောဂါကာကှယျရေး နညျးလမျးတှဖွေဈတဲ့ အလှည့ျကရြရှိလာတဲ့ ကာကှယျဆေးကို အကွိမျပွည့ျ မပကြျမကှကျ ထိုးနှံဖို့နဲ့ ကိုဗဈ ၁၉ နဲ့ပတျသကျတဲ့ အခွခေံ ရောဂါကာကှယျရေး စညျးမဉြျးတှကေို လူတိုငျးလူတိုငျး မပကြျမကှကျ စနဈတကြ လိုကျနာကွဖို့ ဖွဈပါတယျ။”
ကိုဝငျးမငျး - စိုးရိမျရတယျဆိုတဲ့ အနအေထားမှာ ဘယျလောကျအထိ စိုးရိမျရတယျလို့ သုံးသပျထားလဲ။
ဒေါကျတာသနျးနိုငျစိုး - “အဓိကတော့ ဒီဗိုငျးရပျဈရဲ့ သဘာဝပေါ့၊ မြိုးပွောငျးတဲ့ဟာ သူက တောျတောျလေး မြားတာပေါ့။ နောကျတခုက မြားသောအားဖွင့ျ ဗိုငျးရပျဈတှေ တောျတောျမြားမြားက မြိုးကှဲဖွဈလာပွီဆိုရငျ ပွီးတော့မှ Variant of Concern ကူးစကျဖွဈပှားနိုငျတဲ့ အုပျစုထဲကို ဆကျဝငျတာပေါ့။ ဥပမာဆိုရငျ Delta က အိန်ဒိယမှာ စတှေ့တဲ့အခြိနျက ၂၀၂၀ အောကျတိုဘာလောကျပေါ့၊ အဲဒီကနေ ဆကျပွီးတော့ ၂၀၂၁ ခုနှဈ မလေ ၁၁ ရကျနေ့၊ စတှေ့တာနဲ့ဆို ၇ လ၊ ၈ လလောကျ ကွာပွီပေါ့၊ အဲဒီကတြော့မှ စိုးရိမျဖှယျ ဖွဈပှားနိုငျတဲ့ အုပျစုထဲကို ဝငျတာဆိုတော့၊ Omicron ကတော့ နိုဝငျဘာ ၉ ရကျနေ့လောကျက Sample (သှေးအဖွပေုံစံနမူနာ) မှာတှေ့တယျ။ ၂၄ ရကျနေ့မှာ တောငျအာဖရိကက သတငျးပေးပို့တယျ။ ၂၆ ရကျနေ့မှာပဲ ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့က အရေးပေါျအစညျးအဝေး လုပျပွီးတဲ့အခါကွတော့ တနျးပွီးတော့ Variant of Concern ထဲကို ထည့ျတယျ။ ထည့ျတာလညျး သူ့မှာ အကွောငျးရှိတယျ။ သူ့မှာလညျး မြိုးပွောငျးတဲ့ဟာတှကေ အရမျးမြားတယျ၊ ပွောငျးလဲတဲ့ အမြိုးအစားပေါ့။ ဒီလိုမြိုး ပွောငျးလဲတဲ့ အမြိုးအစား ဖွဈလာရငျ ဘာတှေ ဆကျဖွဈနိုငျမလဲဆိုတာ ဒါတော့ ပညာရှငျတှကွေားမှာ ဆှေးနှေးတာပေါ့။ တခြို့ကတြော့လညျး ဒါ ကူးစကျမှုနှုနျးတှေ ပိုမွနျနိုငျတယျ၊ တခြို့ကာကှယျဆေးတှရေဲ့ ထိရောကျမှုကို ရှောငျလှှဲနိုငျတယျ၊ ရောဂါဖွဈပွီးသား လူတှကေလညျး ပွနျဖွဈနိုငျတဲ့နှုနျးတှေ တိုးလာနိုငျတယျပေါ့။ ပွီးတဲ့အခါကရြငျ ရောဂါပိုး ဝငျရောကျကူးစကျနိုငျတဲ့နှုနျးတှေ မြားလာနိုငျတယျပေါ့။
“ရောဂါ ပွငျးပွငျးထနျထနျ ဖွဈပှားတဲ့ အကွောငျးနဲ့ ပတျသကျလို့ကတော့ စစခငြျးတော့ မသိနိုငျဘူး။ တကယ့ျကို Community Transmission (ဒသေန်တရဝနျးကငြျအတှငျး ကူးစကျမှု) လို့ခေါျတာပေါ့၊ လူတှအေမြားကွီး အုပျစုလိုကျဖွဈလာတဲ့ အခြိနျမှာ ပွငျးပွငျးထနျထနျ ဖွဈပှားတဲ့နှုနျးတှေ၊ ဆေးရုံတကျရတဲ့နှုနျးတှေ၊ ဒါတှကေတော့ ဆကျပွီးသိမှာပေါ့။ ဘာပဲပွောပွော ဒီဟာတှနေဲ့ ပတျသကျပွီး ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ကွီး အပါအဝငျ နိုငျငံတကာက ကမ်ဘာ့ထိပျတနျး ကနြျးမာရေး အဖှဲ့အစညျးတှေ၊ သုတသေန ပညာရှငျတှေ၊ တက်ကသိုလျတှပေေါ့ နရောတှေ အားလုံးကတော့ စောင့ျကွပျကွည့ျရှုပွီး မကြျခွညျမပွတျ ရှိတယျ။”
SEE ALSO: ပိုးသစ်ကြောင့် ကန့်သတ်မှုတွေ ကြုံရမှာ မလေးရှားရောက် မြန်မာတွေစိုးရိမ်ကိုဝငျးမငျး - ကနြောျတို့ အိမျနီးခငြျး နယျစပျ အိန်ဒိယနဲ့ အာဆီယံဒသေတှငျး စငျကာပူတို့ မလေးရှားတို့ကိုပါ မြိုးကှဲသဈက ရောကျနပွေီဆိုတာ တှေ့ရှိထားတဲ့ အနအေထားမှာ မွနျမာနိုငျငံအတှကျရော စောင့ျကွည့ျမှု အနအေထားက။
ဒေါကျတာသနျးနိုငျစိုး - “အဓိကတော့ နိုငျငံတကာ ဝငျပေါကျတှနေဲ့ နယျစပျဒသေတှပေေါ့၊ ဒါတှကေတော့ တောျတောျ အရေးကွီးတယျ။ အဲဒီနရောတှမှော လူဝငျလူထှကျ ကိစ်စတှေ၊ စဈဆေးတဲ့ ကိစ်စတှေ၊ လိုအပျရငျ RT PCR (စံစမျးသပျနညျး) နဲ့ပါ စဈဆေးပေးတဲ့ အခါကွတော့ ထပျပွီးတော့ လိုအပျရငျလညျး Genomic Sequencing ပေါ့၊ မြိုးရိုးဗီဇတှကေို လေ့လာစောင့ျကွည့ျတဲ့ ကိစ်စတှေ၊ တကယ့ျကို RT PCR နဲ့စဈပွီးတော့ Negative (ပိုးမတှေ့တာ) ဖွဈတော့မှ လုံလောကျတဲ့ Quarantine Period (သီးသန့ျခှဲနကောလ) တခု ပွီးတော့မှ ပွညျတှငျးကို ဝငျခှင့ျပွုတဲ့ ကိစ်စတှေ၊ ဒီ အာဖရိက ဘော့ဆှာနာနဲ့ တောငျအာဖရိကပေါ့ အဲဒီက မွနျမာနိုငျငံတှငျး ဝငျရောကျလာမယ့ျ ခရီးသှားတှရေယျ၊ လှနျခဲ့တဲ့ ၁၄ ရကျအတှငျး အဲဒီ ၂ နိုငျငံကို ခရီးသှားရာဇဝငျ ရှိတဲ့သူတှကေို အသှားအလာ ကန့ျသတျထားရှိခွငျးကို ၁၄ ရကျ ထားမယျ၊ ဓာတျခှဲစဈဆေးမှုကို ၃ ကွိမျ RT PCR နဲ့ ဆောငျရှကျမယျ။”
ကိုဝငျးမငျး - Genome Sequencing (မြိုးရိုးဗီဇ လေ့လာစာင့ျကွည့ျတာ) ကို ဆရာတို့ ဘယျလောကျလောကျ လုပျထားပေးလဲ။
ဒေါကျတာသနျးနိုငျစိုး - “ဒါကတော့ ကနြောျတို့ လုပျနတေယျလို့ပဲ ပွောပါရစေ။ အတိအကြ ကိနျးဂဏနျးတော့ သကျဆိုငျရာဌာန မေးပွီးမှ သိမှာဖွဈလို့ပါ။”
ကိုဝငျးမငျး - ခန့ျမှနျးခြလေောကျရော။
ဒေါကျတာသနျးနိုငျစိုး - “ခန့ျမှနျးခြလေညျး ကနြောျ မခန့ျမှနျးတတျဘူး။ လုပျတာတော့ Continuous (တောကျလြှောကျ) လုပျနတောပါ။ အရငျတညျးက တောကျလြှောကျ နယျစပျဒသေမှာ Sample တှယေူတယျ၊ နိုငျငံခွားပွနျတှဆေီက ယူတယျ၊ ပွီးတော့ ပွညျတှငျးမှာလညျး မြားမြားဖွဈပှားတဲ့ဟာပေါ့၊ Cluster လိုသဘောမြိုး အမြားကွီး ကူးစကျတဲ့ နရောတှကေ ယူတယျ၊ ပွီးတော့ ပွငျးပွငျးထနျထနျ ဖွဈပှားပွီးတော့ အဲဒီတအိမျတညျးမှာပဲ မိသားစုထဲမှာပဲ သဆေုံးမှုမြားတဲ့ဟာတှပေေါ့၊ ယူပွီးတော့ ကနြောျတု့ိ တောကျလြှောကျ စမျးသပျတယျ။ Genomic (မြိးရိုးဗီဇဆိုငျရာ) Surveillance စုံစမျးတာလုပျတယျ၊ တှေ့တဲ့ဟာတှလေညျး ကနြောျတို့ ထုတျပွနျပေးခဲ့တယျ။ နောကျပိုငျးဆို ကနြောျတို့ထုတျပွနျတဲ့ဟာ အကုနျလုံးက Delta တှခေညြျးပဲပေါ့။ အဲတော့ Delta ကတော့ သူ့ရဲ့ ခွိမျးခွောကျမှုက အခုထိ ရှိနတေုနျးပဲ။”
ကိုဝငျးမငျး - ဟုတျကဲ့၊ ကြေးဇူးအမြားကွီးတငျပါတယျ ဒေါကျတာသနျးနိုငျစိုးခငျဗြ။