မြန်မာနဲ့ ကမ္ဘာတလွှား ဒုက္ခသည်တွေ အခြေချနေထိုင်ခွင့်ရရေး ကုလသတိပေး

(Zawgyi/ Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံက ဒုက္ခသည်တွေ အပါအဝင် ကမ ္ဘာတလွှား ဒုက္ခသည် ၂ သန်းကျော်ကို လာမယ့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်မှာ တတိယ နိုင်ငံမှာ နိုင်ငံရေး ခိုလှုံခွင့်နဲ့ အခြေချနိုင်ရေး လိုအပ်ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ အေဂျင်စီက အင်္ဂါနေ့မှာ ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။

ဒုက္ခသည် ၁ ဒသမ ၄၇ သန်း ရှိခဲ့တဲ့ အခု နှစ်ထက် ၃၆ ရာခိုင်နှုန်း တိုးလာတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒုက္ခသည် ၇၇၈,၀၀၀ ရှိနေတဲ့ ဆီးရီးယားက အများဆုံး လိုအပ်နေတာ ဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံလည်း ပါဝင်ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ အေဂျင်စီရဲ့ ပြောခွင့်ရ Shabia Mantoo က အင်္ဂါနေ့ ဂျီနီဗာ ကုလသမဂ္ဂ သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

အခြေချပေးဖို့ လိုအပ်နေတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေထဲမှာ အာဖဂန်၊ ကွန်ဂို သမ္မတ နိုင်ငံ၊ တောင်ဆူဒန်နဲ့ နိုင်ငံမဲ့ ရိုဟင်ဂျာ ၁၁၄,၀၀၀ ကျော်ရှိတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ တို့ ဖြစ်ပါတယ်လို့ သူမက ပြောခဲ့ပါတယ်။ စစ်ပွဲ၊ အကြမ်းဖက်မှု၊ ပဋိပက္ခ ဒါမှမဟုတ်လည်း ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်မှု၊ နိုင်ငံတကာ အကာအကွယ် လိုအပ်ချက်တွေကြောင့် ကမ ္ဘာတလွှား ထွက်ပြေးရတဲ့ ဒုက္ခသည် ၂၇ သန်းကျော် ရှိနေပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာတော့ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ဖေဖော်ဝါရီလထဲ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း နေရပ်စွန့်ခွာရသူ အရေအတွက် တိုးလာရာမှာ ၁.၂ သန်းလောက် ရှိမယ်လို့လည်း ကုလသမဂ္ဂက ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ ဒုက္ခသည်တွေ ဆန္ဒ အလျောက် နိုင်ငံရင်းကို ပြန်လည် အခြေချခွင့် အလားအလာ မရှိသလို ငြိမ်းချမ်းမှု မရှိတာတွေကြောင့် တတိယ နိုင်ငံတွေမှာ အခြေချဖို့ လိုအပ်ချက်တွေလည်း ပိုပြီး များလာမယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည် ဆိုင်ရာ အေဂျင်စီ UNHCR ပြောခွင့်ရက သတိပေးပါတယ်။ နိုင်ငံတွေ အနေနဲ့ ဒုက္ခသည် အခြေချခွင့်ကို နှစ်နဲ့ချီ ပေးအပ်ဖို့လည်း UNHCR က ပန်ကြားထားပါတယ်။

မြန်မာနဲ့ ကမ္ဘာတလွှား ဒုက္ခသည်တွေ အခြေချနေထိုင်ခွင့်ရရေး ကုလသတိပေး

(Unicode)
မွနျမာနဲ့ ကမ်ဘာတလှှား ဒုက်ခသညျတှေ အခွခေနြထေိုငျခှင့ျရရေး ကုလသတိပေး

မွနျမာနိုငျငံက ဒုက်ခသညျတှေ အပါအဝငျ ကမ ်ဘာတလှှား ဒုက်ခသညျ ၂ သနျးကြောျကို လာမယ့ျ ၂၀၂၃ ခုနှဈမှာ တတိယ နိုငျငံမှာ နိုငျငံရေး ခိုလှုံခှင့ျနဲ့ အခွခေနြိုငျရေး လိုအပျကွောငျး ကုလသမဂ်ဂ ဒုက်ခသညျမြားဆိုငျရာ အဂေငြျစီက အငျ်ဂါနေ့မှာ ပွောဆိုလိုကျပါတယျ။

ဒုက်ခသညျ ၁ ဒသမ ၄၇ သနျး ရှိခဲ့တဲ့ အခု နှဈထကျ ၃၆ ရာခိုငျနှုနျး တိုးလာတာလညျး ဖွဈပါတယျ။ ဒုက်ခသညျ ၇၇၈,၀၀၀ ရှိနတေဲ့ ဆီးရီးယားက အမြားဆုံး လိုအပျနတော ဖွဈပွီး မွနျမာနိုငျငံလညျး ပါဝငျကွောငျး ကုလသမဂ်ဂ ဒုက်ခသညျမြားဆိုငျရာ အဂေငြျစီရဲ့ ပွောခှင့ျရ Shabia Mantoo က အငျ်ဂါနေ့ ဂြီနီဗာ ကုလသမဂ်ဂ သတငျးစာ ရှငျးလငျးပှဲမှာ ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။

အခွခေပြေးဖို့ လိုအပျနတေဲ့ ဒုက်ခသညျတှထေဲမှာ အာဖဂနျ၊ ကှနျဂို သမ်မတ နိုငျငံ၊ တောငျဆူဒနျနဲ့ နိုငျငံမဲ့ ရိုဟငျဂြာ ၁၁၄,၀၀၀ ကြောျရှိတဲ့ မွနျမာနိုငျငံ တို့ ဖွဈပါတယျလို့ သူမက ပွောခဲ့ပါတယျ။ စဈပှဲ၊ အကွမျးဖကျမှု၊ ပဋိပက်ခ ဒါမှမဟုတျလညျး ဖိနှိပျခြုပျခယြျမှု၊ နိုငျငံတကာ အကာအကှယျ လိုအပျခကြျတှကွေောင့ျ ကမ ်ဘာတလှှား ထှကျပွေးရတဲ့ ဒုက်ခသညျ ၂၇ သနျးကြောျ ရှိနပေါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံမှာတော့ ပွီးခဲ့တဲ့နှဈ ဖဖေောျဝါရီလထဲ စဈတပျက အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး နရေပျစှန့ျခှာရသူ အရအေတှကျ တိုးလာရာမှာ ၁.၂ သနျးလောကျ ရှိမယျလို့လညျး ကုလသမဂ်ဂက ခန့ျမှနျးထားပါတယျ။

ဒုက်ခသညျတှေ ဆန်ဒ အလြောကျ နိုငျငံရငျးကို ပွနျလညျ အခွခေခြှင့ျ အလားအလာ မရှိသလို ငွိမျးခမြျးမှု မရှိတာတှကွေောင့ျ တတိယ နိုငျငံတှမှော အခွခေဖြို့ လိုအပျခကြျတှလေညျး ပိုပွီး မြားလာမယျလို့ ကုလသမဂ်ဂ ဒုက်ခသညျ ဆိုငျရာ အဂေငြျစီ UNHCR ပွောခှင့ျရက သတိပေးပါတယျ။ နိုငျငံတှေ အနနေဲ့ ဒုက်ခသညျ အခွခေခြှင့ျကို နှဈနဲ့ခြီ ပေးအပျဖို့လညျး UNHCR က ပနျကွားထားပါတယျ။