[Zawgyi/Unicode]
လုံခြုံရေးအကြောင်းပြချက်နဲ့ တနှစ်နီးပါးကြာ အင်တာနက် ဆက်သွယ်မှုဖြတ်တောက်ခံထားရတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရက အင်တာနက်ဆက်သွယ်မှုလိုင်းတွေ ပြန်ဖွင့်ပေးလိုက်တဲ့ အကြောင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မဆုမွန်က ပြောပြပေးပါမယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်က တိမ်းရှောင်လာတဲ့ ဒုက္ခသည်သိန်းချီ ခိုလှုံနေထိုင်နေတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံက ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်စခန်း ၃၀ ကျော်မှာ တယ်လီဖုန်းလိုင်းနဲ့ ဆက်သွယ်အသုံးပြုနိုင်တဲ့ အင်တာနက် 3G၊ 4G ဆက်သွယ်မှုကို ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ၂၀၁၉ ခုနှစ် သြဂုတ်လကုန်ပိုင်းကနေစလို့ ဖြတ်တောက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒုက္ခသည်စခန်းတွေထဲ မူးယစ်ဆေးဝါးနဲ့ လူမှောင်ခိုကူးမှုတွေစတဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေကြောင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရဘက်က လုံခြုံရေး အကြောင်းပြ ဖြတ်တောက်တာဖြစ်ပေမဲ့လို့ စခန်းတွေထဲမှာပဲ နေထိုင်နေရတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေအတွက် သတင်း အမှောင်ချသလို ဖြစ်သွားပြီး သတင်းအချက်အလက် ရယူနိုင်ဖို့ ဒုက္ခသည်တွေအတွက် အရေးပေါ်ဆက်သွယ်ရေး အတွက် အတော်လေးကို အခက်ခဲကြုံခဲ့ရတာပါ။
SEE ALSO: ရိုဟင်ဂျာ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုအဖြစ် သတ်မှတ်ပေးဖို့ အမေရိကန်ကို တောင်းဆိုဒီသီတင်းပတ်ထဲ သြဂုတ်လကုန်ပိုင်းကစလို့ စက်တင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့မှာတော့ အင်တာနက်လိုင်းတွေ ပြန်ဖွင့်ပေးလိုက်လို့ ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည်တွေအတွက် အတော်လေးကို ဆက်သွယ်ရေးအဆင်ပြေလာကြတဲ့အတွက် ဝမ်းသာနေကြတယ်လို့ ဒုက္ခသည်တွေက ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
အထူးသဖြင့်ကတော့ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ ကိုဗစ် ၁၉ ဖြစ်ပွားနေချိန် စခန်းတွေထဲမှာပဲ အဝင်အထွက် ကန့်သတ်ပိတ်လှောင်ခံထားရချိန် သူတို့အတွက် အရေးကြီးတဲ့ သတင်းအချက်အလက်နဲ့ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာလေ့လာနိုင်တဲ့အခွင့်အရေး ရလာတယ်လို့ Cox's Bazar ခရိုင်၊ ဘာလုခါလီဒုက္ခသည် စခန်းမှာနေတဲ့ ဦးအီစလံက ပြောပါတယ်။
"သြဂုတ်လ ၂၈ ရက်နေ့ကစပြီးတော့ ဒီကော့ဇ်ဘာဇာခရိုင်မှာ ရှိတဲ့ ဒုက္ခသည်စခန်းအသီးသီးကို ပြန်ပြီးတော့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အစိုးရက အင်တာနက် အင်တာနက် 3G 4G ကိုပြန်ဖွင့်ပေးလိုက်ပါတယ် ခင်ဗျာ။ အင်တာနက်ပြန်ဖွင့်လိုက်တော့ အဓိက က ကိုဗစ်ကာလလည်းဖြစ်နေတယ် ဒုက္ခသည်စခန်းတွေထဲ လုံခြုံရေးအစီအမံတွေနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရဘက်က ပြန်သုံးသပ်ပြီးတော့ ပြန်ဖွင့်ပေးလိုက်တယ်လို့ ကျနော်တို့က သုံးသပ်ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် သြဂုတ်လ ၂၂ ရက်နေ့ နောက်ပိုင်းမှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံမှာရှိတဲ့ ဒုက္ခသည်စခန်း အကုန်လုံးမှာ အင်တာနက်လိုင်းကို ဖြတ်ပစ်ခဲ့တာပါခင်ဗျ။ အခုလိုအင်တာနက်လိုင်း ပြန်ဖွင့်ပေးလိုက်တဲ့အပေါ် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရကိုသော်လည်းကောင်း ကုလအဖွဲ့အစည်းကိုသော်လည်းကောင်း ကျနော်တို့တွေ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ဆက်သွယ်တဲ့အခါမှာလည်း တော်တော်လေး လွယ်ကူစေခဲ့ပါတယ်။"
SEE ALSO: ပျောက်ဆုံးနေဆဲ ရိုဟင်ဂျာတွေအရေးဖြေရှင်းဖို့ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေ တိုက်တွန်းသာမာန်အခြေအနေမှာလည်း သူတို့တွေ ကမ့်တွေထဲ အဝင်အထွက်အသွားအလာကန့်သတ်မှုတွေနဲ့ နေရတာပါ။ အခုလို ကိုဗစ်ကာလမှာ အပြင်ထွက်ခွင့်မရှိပဲ နေအိမ်တွေထဲမှာပဲနေဖို့ ညွှန်ကြားထားချိန် အခုလိုအင်တာနက်လိုင်းတွေ ပြန်ဖွင့်ပေးလိုက်တဲ့အတွက် ပြင်ပကမ္ဘာနဲ့ အဆက်အသွယ်ပြန်ရသလို ခံစားရပါတယ်လို့ ကုတုပလောင်ဒုက္ခသည်စခန်းက ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည် ကိုကာမေလ်ကပြောပါတယ်။
"တနှစ်လုံး အင်တာနက်ပိတ်ထားတော့ တော်တော်လေး အဆင်မပြေဖြစ်ခဲ့တဲ့ကြားကနေ အခုလိုအင်တာနက်ပြန်ရတော့ ကမ့်ထဲမှာ ရှိတဲ့လူတွေက တော်တော်လေး ပျော်နေကြပြီ။အဲ့ဒီ့တုန်းက လုံခြုံရေးအကြောင်းပြပြီးတော့ ပိတ်ခဲ့တယ်ဆိုတော့ အစိုးရက ဥပဒေဘောင်အတွင်းက လုပ်တယ်ဆိုတော့ ကျနော်တို့ ဘာတခုမှ မပြောချင်ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ အခုက တနှစ်ကျော်သွားတဲ့ အချိန်မှာ အင်တာနက်ပြန်ဖွင့်ပေးတဲ့အတွက်လည်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရကို ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။"
ကလေးငယ်တွေ ကျောင်းတွေ ပိတ်ထားတာ လူတွေလည်း အိမ်ထဲမှာပဲ နေနေရတဲ့အချိန်မှာ အင်တာနက်လိုင်း ပြန်ဖွင့်ပေးလိုက်တဲ့တော့ အထူးသဖြင့် လူငယ်တွေအတွက် အွန်လိုင်းကနေ သတင်းအချက်အလက်တွေနဲ့ ပညာရပ်ပိုင်း ဆိုင်ရာလေ့လာနိုင်တဲ့ အခြေအနေဖြစ် သွားတယ်လို့ Rohingya Youth Association ရိုဟင်ဂျာလူငယ်အသင်း (RYA) ရဲ့ လူငယ်တာဝန်ခံ ဘာလုခါလီ ဒုက္ခသည်စခန်းနေ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည် ကို Ali JinnH Hussin က ပြောပါတယ်။
"နက်ဝပ်ကို ပြန်ဖွင့်ပေးခဲ့တဲ့အတွက် ကျနော်တို့ ဒီမှာရှိတဲ့လူငယ်အများစုက အရမ်း ပျော်ရွှင်နေကြတာတွေ့ရပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုရင် ကျနော်တို့ လူငယ်တွေဟာ တခြားမြို့တွေ တခြားနိုင်ငံတွေကိုသွားပြီးတော့ ပညာသင်ခွင့်မရရှိသောကြောင့် ကျနော်တို့ လူငယ်အများစုဟာ အွန်လိုင်းပေါ်ကပဲ ပညာသင်ယူနေကြရတာပဲ တွေ့ရပါတယ်။အခုကိုဗစ်ကာလမှာလည်း ရိုဟင်ဂျာ လူငယ်တွေ ကိုဗစ်၁၉ နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ပုံမှန်Update တွေကိုလည်း ရနိုင်ပါပြီ။"
နိုင်ငံတကာနဲ့ရော မိသားစုနဲ့ပါ ကန့်သတ်ချက်တွေနဲ့ ပြတ်တောက်နေတဲ့ အဆက်အသွယ်တွေပြန်ရနိုင်တဲ့ အခွင့်အရေးရှိလာတယ်လို့ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည် ARNU Arakan Rohngya National Union အတွင်းရေးမှူး ကိုအီလီယာပ်စ်က ပြောပါတယ်။
"ကျနော်တို့က ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှာ ဒုက္ခသည်စခန်းထဲမှာပဲ နေရတယ်။ ကျနော်တို့က ဒီနိုင်ငံသားလည်း မဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရက ကျနော်တို့ကို အင်တာနက်ဖွင့်ပေးတာ ဖုန်းကိုင်လို့ရတာ သူတို့ဆီက နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးပေးထားတာ ကျနော်တို့မြန်မာနိုင်ငံမှာ မရပေမဲ့လည်း အခုလိုသုံးစွဲခွင့်ရတာ ဒီလိုအခွင့်အရေးပေးတာကို ကျနော်တို့က အထူးကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရကို။ အခုအင်တာနက်ပြန်ရတာနဲ့ ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကျန်ရှိနေတဲ့ မိသားစုတွေနဲ့ လည်း အဆက်အသွယ် လုပ်လို့ရပါတယ်။"
ကိုအီလီယာစ်လိုပဲ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည် ဦးကျော်ဆွေက အခုလိုလိုင်းပြန်ကောင်းလာတဲ့အတွက် အဝေးရောက်မိသားစုတွေနဲ့ ဆက်သွယ်နိုင်လာတယ်လို့ဆိုပါတယ်။
"အခုက 4G ပြန်ပေးတယ်ဆိုတော့ ဘာတွေ ကောင်းလာလဲဆိုရင် ကျန်းမာရေးအခြေအနေတွေ သိနိုင်တယ်။ ကျနော်တို့ရဲ့ အဝေးရောက်နေတဲ့ မိသားစုတွေ တခြားနိုင်ငံမှာရှိနေတဲ့ ဆွေမျိုးနဲ့ပြောလို့ရတယ်။ မြန်မာမှာကျန်နေတဲ့ ဆွေမျိုးတွေလည်း ပြောလို့ရတယ်။ ဒါက ဝမ်းသာစရာပေါ့ အမရေ။"
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရဘက်က ဒုက္ခသည်စခန်းတွေထဲ အကြမ်းဖက်မှုအန္တရာယ် နောက် မူးယစ်ဆေးဝါးနဲ့ လူမှောင်ခိုကူးမှုတွေစတဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေ မဖြစ်ပွားနိုင်အောင် ထိန်းချုပ်ခဲ့တာဖြစ်ပြီးစခန်းတွေမှာ မိုဘိုင်းဖုန်း ပုံမှန် အသုံးပြုတဲ့သူတွေ မည်သူမည်ဝါဖြစ်ကြောင်းနဲ့ မို မိုဘိုင်းလ်နဲ့ အင်တာနက် ဝန်ဆောင်မှုပေးနေတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေကို အစိုးရထံကို အစီရင်ခံခိုင်းတာလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့ အသုံးကို အစိုးရက လက်ခံမထားတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဘက်မှာ အထူးသဖြင့် ရခိုင်ပြည်နယ်ဘက်မှာတော့ အင်တာနက်လိုင်းတွေကို လုံခြုံရေး အကြောင်းပြချက်နဲ့ ကန့်သတ်ထားဆဲဖြစ်ပါတယ်။
Your browser doesn’t support HTML5
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ရိုဟင်ဂျာစခန်း အင်တာနက်ပြန်ဖွင့်
[Unicode Version]
ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ ရိုဟငျဂြာစခနျး အငျတာနကျပွနျဖှင့ျ
လုံခွုံရေးအကွောငျးပွခကြျနဲ့ တနှဈနီးပါးကွာ အငျတာနကျ ဆကျသှယျမှုဖွတျတောကျခံထားရတဲ့ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ ရိုဟငျဂြာ ဒုက်ခသညျစခနျးတှမှော ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှအစိုးရက အငျတာနကျဆကျသှယျမှုလိုငျးတှေ ပွနျဖှင့ျပေးလိုကျတဲ့ အကွောငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မဆုမှနျက ပွောပွပေးပါမယျ။
ရခိုငျပွညျနယျက တိမျးရှောငျလာတဲ့ ဒုက်ခသညျသိနျးခြီ ခိုလှုံနထေိုငျနတေဲ့ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံက ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျစခနျး ၃၀ ကြောျမှာ တယျလီဖုနျးလိုငျးနဲ့ ဆကျသှယျအသုံးပွုနိုငျတဲ့ အငျတာနကျ 3G၊ 4G ဆကျသှယျမှုကို ပွီးခဲ့တဲ့နှဈ ၂၀၁၉ ခုနှဈ သွဂုတျလကုနျပိုငျးကနစေလို့ ဖွတျတောကျခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။
ဒုက်ခသညျစခနျးတှထေဲ မူးယဈဆေးဝါးနဲ့ လူမှောငျခိုကူးမှုတှစေတဲ့ ရာဇဝတျမှုတှကွေောင့ျ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှအစိုးရဘကျက လုံခွုံရေး အကွောငျးပွ ဖွတျတောကျတာဖွဈပမေဲ့လို့ စခနျးတှထေဲမှာပဲ နထေိုငျနရေတဲ့ ဒုက်ခသညျတှအေတှကျ သတငျး အမှောငျခသြလို ဖွဈသှားပွီး သတငျးအခကြျအလကျ ရယူနိုငျဖို့ ဒုက်ခသညျတှအေတှကျ အရေးပေါျဆကျသှယျရေး အတှကျ အတောျလေးကို အခကျခဲကွုံခဲ့ရတာပါ။
ဒီသီတငျးပတျထဲ သွဂုတျလကုနျပိုငျးကစလို့ စကျတငျဘာလ ၁ ရကျနေ့မှာတော့ အငျတာနကျလိုငျးတှေ ပွနျဖှင့ျပေးလိုကျလို့ ရိုဟငျဂြာ ဒုက်ခသညျတှအေတှကျ အတောျလေးကို ဆကျသှယျရေးအဆငျပွလောကွတဲ့အတှကျ ဝမျးသာနကွေတယျလို့ ဒုက်ခသညျတှကေ ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။
အထူးသဖွင့ျကတော့ ကမ်ဘာ့ကပျရောဂါ ကိုဗဈ ၁၉ ဖွဈပှားနခြေိနျ စခနျးတှထေဲမှာပဲ အဝငျအထှကျ ကန့ျသတျပိတျလှောငျခံထားရခြိနျ သူတို့အတှကျ အရေးကွီးတဲ့ သတငျးအခကြျအလကျနဲ့ ကနြျးမာရေးဆိုငျရာလေ့လာနိုငျတဲ့အခှင့ျအရေး ရလာတယျလို့ Cox's Bazar ခရိုငျ၊ ဘာလုခါလီဒုက်ခသညျ စခနျးမှာနတေဲ့ ဦးအီစလံက ပွောပါတယျ။
SEE ALSO: ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် အကြမ်းဖက်မှု တာဝန်ရှိသူတွေအရေးယူဖို့ ကန် တောင်းဆို"သွဂုတျလ ၂၈ ရကျနေ့ကစပွီးတော့ ဒီကော့ဇျဘာဇာခရိုငျမှာ ရှိတဲ့ ဒုက်ခသညျစခနျးအသီးသီးကို ပွနျပွီးတော့ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ အစိုးရက အငျတာနကျ အငျတာနကျ 3G 4G ကိုပွနျဖှင့ျပေးလိုကျပါတယျ ခငျဗြာ။ အငျတာနကျပွနျဖှင့ျလိုကျတော့ အဓိက က ကိုဗဈကာလလညျးဖွဈနတေယျ ဒုက်ခသညျစခနျးတှထေဲ လုံခွုံရေးအစီအမံတှနေဲ့ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှအစိုးရဘကျက ပွနျသုံးသပျပွီးတော့ ပွနျဖှင့ျပေးလိုကျတယျလို့ ကနြောျတို့က သုံးသပျပါတယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့နှဈ သွဂုတျလ ၂၂ ရကျနေ့ နောကျပိုငျးမှာ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံမှာရှိတဲ့ ဒုက်ခသညျစခနျး အကုနျလုံးမှာ အငျတာနကျလိုငျးကို ဖွတျပဈခဲ့တာပါခငျဗြ။ အခုလိုအငျတာနကျလိုငျး ပွနျဖှင့ျပေးလိုကျတဲ့အပေါျ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှအစိုးရကိုသောျလညျးကောငျး ကုလအဖှဲ့အစညျးကိုသောျလညျးကောငျး ကနြောျတို့တှေ နိုငျငံတကာ အဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့ ဆကျသှယျတဲ့အခါမှာလညျး တောျတောျလေး လှယျကူစခေဲ့ပါတယျ။"
သာမာနျအခွအေနမှောလညျး သူတို့တှေ ကမ့ျတှထေဲ အဝငျအထှကျအသှားအလာကန့ျသတျမှုတှနေဲ့ နရေတာပါ။ အခုလို ကိုဗဈကာလမှာ အပွငျထှကျခှင့ျမရှိပဲ နအေိမျတှထေဲမှာပဲနဖေို့ ညှှနျကွားထားခြိနျ အခုလိုအငျတာနကျလိုငျးတှေ ပွနျဖှင့ျပေးလိုကျတဲ့အတှကျ ပွငျပကမ်ဘာနဲ့ အဆကျအသှယျပွနျရသလို ခံစားရပါတယျလို့ ကုတုပလောငျဒုက်ခသညျစခနျးက ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျ ကိုကာမလျေကပွောပါတယျ။
"တနှဈလုံး အငျတာနကျပိတျထားတော့ တောျတောျလေး အဆငျမပွဖွေဈခဲ့တဲ့ကွားကနေ အခုလိုအငျတာနကျပွနျရတော့ ကမ့ျထဲမှာ ရှိတဲ့လူတှကေ တောျတောျလေး ပြောျနကွေပွီ။အဲ့ဒီ့တုနျးက လုံခွုံရေးအကွောငျးပွပွီးတော့ ပိတျခဲ့တယျဆိုတော့ အစိုးရက ဥပဒဘေောငျအတှငျးက လုပျတယျဆိုတော့ ကနြောျတို့ ဘာတခုမှ မပွောခငြျပါဘူး။ ဒါပမေဲ့ အခုက တနှဈကြောျသှားတဲ့ အခြိနျမှာ အငျတာနကျပွနျဖှင့ျပေးတဲ့အတှကျလညျး ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှအစိုးရကို ကြေးဇူးတငျပါတယျ။"
ကလေးငယျတှေ ကြောငျးတှေ ပိတျထားတာ လူတှလေညျး အိမျထဲမှာပဲ နနေရေတဲ့အခြိနျမှာ အငျတာနကျလိုငျး ပွနျဖှင့ျပေးလိုကျတဲ့တော့ အထူးသဖွင့ျ လူငယျတှအေတှကျ အှနျလိုငျးကနေ သတငျးအခကြျအလကျတှနေဲ့ ပညာရပျပိုငျး ဆိုငျရာလေ့လာနိုငျတဲ့ အခွအေနဖွေဈ သှားတယျလို့ Rohingya Youth Association ရိုဟငျဂြာလူငယျအသငျး (RYA) ရဲ့ လူငယျတာဝနျခံ ဘာလုခါလီ ဒုက်ခသညျစခနျးနေ ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျ ကို Ali JinnH Hussin က ပွောပါတယျ။
"နကျဝပျကို ပွနျဖှင့ျပေးခဲ့တဲ့အတှကျ ကနြောျတို့ ဒီမှာရှိတဲ့လူငယျအမြားစုက အရမျး ပြောျရှှငျနကွေတာတှေ့ရပါတယျ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုရငျ ကနြောျတို့ လူငယျတှဟော တခွားမွို့တှေ တခွားနိုငျငံတှကေိုသှားပွီးတော့ ပညာသငျခှင့ျမရရှိသောကွောင့ျ ကနြောျတို့ လူငယျအမြားစုဟာ အှနျလိုငျးပေါျကပဲ ပညာသငျယူနကွေရတာပဲ တှေ့ရပါတယျ။အခုကိုဗဈကာလမှာလညျး ရိုဟငျဂြာ လူငယျတှေ ကိုဗဈ၁၉ နဲ့ပတျသကျတဲ့ပုံမှနျUpdate တှကေိုလညျး ရနိုငျပါပွီ။"
နိုငျငံတကာနဲ့ရော မိသားစုနဲ့ပါ ကန့ျသတျခကြျတှနေဲ့ ပွတျတောကျနတေဲ့ အဆကျအသှယျတှပွေနျရနိုငျတဲ့ အခှင့ျအရေးရှိလာတယျလို့ ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျ ARNU Arakan Rohngya National Union အတှငျးရေးမှူး ကိုအီလီယာပျဈက ပွောပါတယျ။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ Cox's Bazar ခရိုင်ရှိ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်စခန်း မြင်ကွင်း။ (ဒီဇင်ဘာ ၁၀၊ ၂၀၁၈)
"ကနြောျတို့က ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှမှာ ဒုက်ခသညျစခနျးထဲမှာပဲ နရေတယျ။ ကနြောျတို့က ဒီနိုငျငံသားလညျး မဟုတျဘူး။ ဒါပမေဲ့ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှအစိုးရက ကနြောျတို့ကို အငျတာနကျဖှင့ျပေးတာ ဖုနျးကိုငျလို့ရတာ သူတို့ဆီက နိုငျငံသားအခှင့ျအရေးပေးထားတာ ကနြောျတို့မွနျမာနိုငျငံမှာ မရပမေဲ့လညျး အခုလိုသုံးစှဲခှင့ျရတာ ဒီလိုအခှင့ျအရေးပေးတာကို ကနြောျတို့က အထူးကြေးဇူးတငျပါတယျ။ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှအစိုးရကို။ အခုအငျတာနကျပွနျရတာနဲ့ ကနြောျတို့ မွနျမာနိုငျငံမှာ ကနြျရှိနတေဲ့ မိသားစုတှနေဲ့ လညျး အဆကျအသှယျ လုပျလို့ရပါတယျ။"
ကိုအီလီယာဈလိုပဲ ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျ ဦးကြောျဆှကေ အခုလိုလိုငျးပွနျကောငျးလာတဲ့အတှကျ အဝေးရောကျမိသားစုတှနေဲ့ ဆကျသှယျနိုငျလာတယျလို့ဆိုပါတယျ။
"အခုက 4G ပွနျပေးတယျဆိုတော့ ဘာတှေ ကောငျးလာလဲဆိုရငျ ကနြျးမာရေးအခွအေနတှေေ သိနိုငျတယျ။ ကနြောျတို့ရဲ့ အဝေးရောကျနတေဲ့မိသားစုတှေ တခွားနိုငျငံမှာရှိနတေဲ့ ဆှမြေိုးနဲ့ပွောလို့ရတယျ။ မွနျမာမှာကနြျနတေဲ့ ဆှမြေိုးတှလေညျး ပွောလို့ရတယျ။ဒါက ဝမျးသာစရာပေါ့ အမရေ။"
ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှအစိုးရဘကျက ဒုက်ခသညျစခနျးတှထေဲ အကွမျးဖကျမှုအန်တရာယျ နောကျ မူးယဈဆေးဝါးနဲ့ လူမှောငျခိုကူးမှုတှစေတဲ့ ရာဇဝတျမှုတှေ မဖွဈပှားနိုငျအောငျ ထိနျးခြုပျခဲ့တာဖွဈပွီးစခနျးတှမှော မိုဘိုငျးဖုနျး ပုံမှနျ အသုံးပွုတဲ့သူတှမေညျသူမညျဝါဖွဈကွောငျးနဲ့ မို မိုဘိုငျးလျနဲ့ အငျတာနကျ ဝနျဆောငျမှုပေးနတေဲ့ ကုမ်ပဏီတှကေို အစိုးရထံကို အစီရငျခံခိုငျးတာလညျးဖွဈပါတယျ။ ရိုဟငျဂြာဆိုတဲ့ အသုံးကို အစိုးရက လကျခံမထားတဲ့ မွနျမာနိုငျငံဘကျမှာ အထူးသဖွင့ျ ရခိုငျပွညျနယျဘကျမှာတော့ အငျတာနကျလိုငျးတှကေို လုံခွုံရေး အကွောငျးပွခကြျနဲ့ ကန့ျသတျထားဆဲဖွဈပါတယျ။