အာဆီယံရဲ့ မြည်ကြွေးသံ

အာဆီယံရဲ့ မြည်ကြွေးသံ

ဦးအောင်ခင်ရဲ့ မြန်မာ့အရေး သုံးသပ်ချက်

ဖေဖေါ်ဝါရီလ (၁) ရက်နေ့မှာ စစ်အာဏာသိမ်းတာကို အာဆီယံနိုင်ငံအချို့က ဝေဖန်ကြပြီး အချို့က နှုတ်ဆိတ်နေပါတယ်။ မတ်လ (၂၇) ရက်နေ့ နေပြည်တော်မှာ စစ်ရေးပြအခမ်းအနားလုပ်တော့ ဗိယက်နမ်၊ ထိုင်းနဲ့ လာအို ကိုယ်စားလှယ်တွေသာ တက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။ ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ် အကြမ်းဖက်တာတွေ ရပ်တန့်ဖို့ စင်္ကာပူ၊ မလေးရှား၊ အင်ဒိုနီးရှားနဲ့ ဖိလစ်ပိုင်တို့က တောင်းဆိုကြပါတယ်။ ဧပြီလ (၂၄) ရက်နေ့မှာ မြန်မာ့ပြဿနာကို စေ့စပ်ဆွေးနွေးဖြေရှင်းဖို့ အာဆီယံအသင်းက သဘောတူညီချက် (၅) ချက် ရယူခဲ့ပါတယ်။ အာဏာသိမ်းအစိုးရကို အိမ်နီးချင်းတွေက အသိအမှတ်ပြုလိုက်တဲ့သဘော ဖြစ်သွားပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ နောက်ထပ် (၄) လကြာတော့မှ အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ်ကို ရွေးချယ်နိုင်ပါတယ်။ သဘောတူညီချက်ထဲမှာ အကြမ်းဖက်မှုကို ချက်ချင်းရပ်ဆိုင်းဖို့၊ သက်ဆိုင်သူအားလုံးနဲ့ ဆွေးနွေးဖို့၊ လူသားချင်းစာနာရေး အကူအညီပေးဖို့၊ အထူးကိုယ်စားလှယ် မြန်မာပြည်ကိုစေလွှတ်ဖို့ စတာတွေ ပါရှိပါတယ်။ ဒီသဘောတူညီချက်ကို အကောင်အထည်မဖော်ရင် အရေးယူမှာ မဟုတ်တဲ့အတွက် မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်က ချက်ချင်းလက်ခံလိုက်ပါတယ်။ အာဆီယံအသင်းရဲ့ မြည်ကြွေးသံကို အမေရိကန်၊ ဥရောပနဲ့ ကုလသမဂ္ဂတို့က သဘောကျပြီး ဆက်လုပ်ကြဖို့ အားပေးတာကြောင့် မစားရဝခမန်း ဖြစ်လာပါတယ်။

မြန်မာ့ပြဿနာကို ဖြေရှင်းတဲ့နေရာမှာ အာဆီယံအသင်းဟာ ပြောတဲ့အတိုင်း ဖြစ်မြောက်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်တဲ့ အစဉ်အလာ မရှိပါဘူး။ ဒါကြောင့် အာဆီယံသဘောတူညီချက်ဟာ အသံသာမြည်တဲ့ သင်္ကြန်အမြောက်လို ဖြစ်နေပါတယ်။ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုကို ချက်ချင်းရပ်ဆိုင်းရမယ်ဆိုတဲ့ အာဆီယံရဲ့ တောင်းဆိုချက်ကို စစ်ကောင်စီ ဂရုမစိုက်ခဲ့ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ အာဆီယံအတွက် အသင်းသိက္ခာမကျဖို့က ပိုပြီးအရေးကြီးနေပုံ ရပါတယ်။ ၂၀၀၇ သံဃာ့ဆန္ဒပြပွဲတုန်းကလည်း "အကြမ်းမဖက်ဘဲ ဆင်ဆင်ခြင်ခြင်လုပ်ဖို့နဲ့ အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးလုပ်ဖို့" အာဆီယံအလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌ က တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။ သံဃာအရေးတော်ပုံမှာ ဘာမှမပြောဘဲ နှုတ်ဆိတ်နေရင် အာဆီယံအသင်းကို နိုင်ငံတကာက အယုံအကြည်ကင်းမဲ့သွားလိမ့်မယ်လို့ စင်္ကာပူက ဆိုပါတယ်။ ယုံကြည်မှုရအောင် ဝေဖန်နေတာ ဖြစ်ပုံရပါတယ်။

မြန်မာပြည်မှာ တရားဝင်အစိုးရ ဖြစ်ပေါ်ရေးဟာ အာဆီယံအတွက် အရေးအကြီးဆုံး ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီကျင့်သုံးတာ/မသုံးတာကို အာဆီယံအသင်းက ဂရုမစိုက်ပါဘူး။ တရားဝင်အစိုးရ ရှိဖို့ကသာ အရေးကြီးပါတယ်။ အမေရိကန်နဲ့ အနောက်တိုင်း ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတွေက ဒဏ်ခတ်အရေးယူထားတဲ့ ကမ္ဘာ့အပယ်ခံ ဗမာစစ်အစိုးရကို အသင်းဝင်အဖြစ် လက်ခံလိုက်တဲ့ အာဆီယံဟာ နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေး ပြဿနာမျိုးစုံကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ အဲဒီတုန်းက မြန်မာကို အာဆီယံရဲ့ နာတာရှည်ရောဂါသည်လို့တောင် ခေါ်ကြပါတယ်။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် အချိန်ရလာတဲ့အခါမှာ ဗမာစစ်အစိုးရနဲ့ အာဆီယံနိုင်ငံတွေဟာ ဆိုးတူကောင်းဖက် ဘဝတူတွေ ဖြစ်လာကြပါတယ်။

၁၉၉၆ မှာ ဥက္ကဋ္ဌလုပ်ဖို့ မြန်မာ့အလှည့်ရောက်လာတော့မှ ဝိုင်းဝန်ကန့်ကွက်ကြလို့ နိုင်ငံတကာမှာ အမြင်မတော်တဲ့အတွက် ဥက္ကဋ္ဌတာဝန်ကို ငြင်းပယ်ခဲ့ရပါတယ်။ ၂၀၁၄ မှာ ဦးသိန်းစိန်အစိုးရဟာ အာဆီယံအလှည့်ကျ ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်လာပါတယ်။ အာဆီယံအစည်းအဝေးဟာ ဗမာအစိုးရနဲ့ အခြားအသင်းဝင်တွေ အပြန်အလှန် သွေးတိုးစမ်းတဲ့နေရာ ဖြစ်လာပါတယ်။ စစ်ခေါင်းဆောင်ပိုင်းဟာ အာဆီယံအစည်းအဝေးတွေမှာ နိုင်ငံခြားဆက်ဆံရေး အတွေ့အကြုံ ရရှိကြပါတယ်။ အသင်းဝင် (၁၀) နိုင်ငံပါဝင်တဲ့ အစည်းအဝေးတွေတင်မကပဲ အခြားနိုင်ငံ (၁၈) နိုင်ငံနဲ့လည်း ဆွေးနွေးပွဲတွေ လုပ်ပါတယ်။ ဒီလိုလုပ်နိုင်အောင် ကော်မတီ (၃၀) လောက်နဲ့ လုပ်ငန်းအဖွဲ့ (၁၀၀) ကျော်က ပြင်ဆင်ပေးရပါတယ်။ စစ်အုပ်စုဟာ သူတို့လုပ်ရပ်တွေကို နိုင်ငံခြားက လက်ခံလာအောင် ဘယ်လိုလုပ်ရမယ်ဆိုတာကို ဒီအစည်းအဝေးတွေမှာ သဘောပေါက်လာတာ ဖြစ်ပုံရပါတယ်။ အာဆီယံအသင်းဝင် ဖြစ်ရတဲ့ အကျိုးကျေးဇူး ဖြစ်ပါတယ်။

လွန်ခဲ့တဲ့ ဇွန်လ (၁၈) ရက်နေ့က စစ်ကောင်စီကို လက်နက်မရောင်းဖို့နဲ့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေ လွှတ်ပေးဖို့ ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံက ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့အခါမှာ အာဆီယံသဘောထားကို တွေ့ရပြန်ပါတယ်။ ဒီအဆိုကို စင်္ကာပူ၊ မလေးရှား၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ဗိယက်နမ်၊ ဖိလစ်ပိုင် ကိုယ်စားလှယ်တွေက ထောက်ခံကြပြီး ထိုင်း၊ လာအို၊ ကမ္ဘောဒီးယားနဲ့ ဘရူးနိုင်းတို့က မဲမပေးဘဲ ရှောင်နေကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အာဆီယအသင်းထဲမှာဆိုရင်တော့ အသင်းဝင်အားလုံး သဘောတူမှ ဆုံးဖြတ်နိုင်ပါတယ်။ ဒီလိုဖြစ်အောင် အစည်းအဝေးတွေ ကျင်းပပြီး မြည်ကြွေးသ့တွေ ထုတ်နေတာကိုက အာဆီယံဓလေ့လို့ ခေါ်ပါတယ်။

ဗမာအစိုးရအဖို့တော့ အာဆီယံအစည်းအဝေး တက်ရတာဟာ ဂုဏ်ယူစရာ အောင်မြင်မှုတခု ဖြစ်နေပါတယ်။ အာဆီယံအသုံးအနှုန်းစကားလုံးနဲ့ အဖြစ်မှန်ကို သိနိုင်ဖို့ ခက်ခဲအောင် ဆင်ဝှေ့ရန်ရှောင် ပြောဆိုတတ် လာတာကိုလည်း တွေ့ရပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ တပ်ချုပ်မင်းအောင်လှိုင်ဟာ အာဆီယံအစည်းအဝေးကို ကိုယ်တိုင်တက်ရောက်ပြီး သူမလုပ်နိုင်တဲ့ သဘောတူချက် (၅) ရပ်ကို လက်ခံခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ နဝတ/နအဖ စစ်အုပ်စုကို တရားဝင်အစိုးရ ဖြစ်လာအောင် ကူညီခဲ့သလို စစ်ကောင်စီကိုလည်း တရားဝင်အစိုးရအဖြစ် အသွင်ပြောင်းရာမှာ အာဆီယံက ကူညီလိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ရပါတယ်။

== Unicode==

ဦးအောငျခငျရဲ့ မွနျမာ့အရေး သုံးသပျခကြျ

ဖဖေေါျဝါရီလ (၁) ရကျနေ့မှာ စဈအာဏာသိမျးတာကို အာဆီယံနိုငျငံအခြို့က ဝဖေနျကွပွီး အခြို့က နှုတျဆိတျနပေါတယျ။ မတျလ (၂၇) ရကျနေ့ နပွေညျတောျမှာ စဈရေးပွအခမျးအနားလုပျတော့ ဗိယကျနမျ၊ ထိုငျးနဲ့ လာအို ကိုယျစားလှယျတှသော တကျရောကျခဲ့ပါတယျ။ ပဈခတျသတျဖွတျ အကွမျးဖကျတာတှေ ရပျတန့ျဖို့ စငျ်ကာပူ၊ မလေးရှား၊ အငျဒိုနီးရှားနဲ့ ဖိလဈပိုငျတို့က တောငျးဆိုကွပါတယျ။ ဧပွီလ (၂၄) ရကျနေ့မှာ မွနျမာ့ပွူနာကို စေ့စပျဆှေးနှေးဖွရှေငျးဖို့ အာဆီယံအသငျးက သဘောတူညီခကြျ (၅) ခကြျ ရယူခဲ့ပါတယျ။ အာဏာသိမျးအစိုးရကို အိမျနီးခငြျးတှကေ အသိအမှတျပွုလိုကျတဲ့သဘော ဖွဈသှားပါတယျ။

ဒါပမေဲ့ နောကျထပျ (၄) လကွာတော့မှ အာဆီယံအထူးကိုယျစားလှယျကို ရှေးခယြျနိုငျပါတယျ။ သဘောတူညီခကြျထဲမှာ အကွမျးဖကျမှုကို ခကြျခငြျးရပျဆိုငျးဖို့၊ သကျဆိုငျသူအားလုံးနဲ့ ဆှေးနှေးဖို့၊ လူသားခငြျးစာနာရေး အကူအညီပေးဖို့၊ အထူးကိုယျစားလှယျ မွနျမာပွညျကိုစလှေှတျဖို့ စတာတှေ ပါရှိပါတယျ။ ဒီသဘောတူညီခကြျကို အကောငျအထညျမဖောျရငျ အရေးယူမှာ မဟုတျတဲ့အတှကျ မွနျမာစဈခေါငျးဆောငျက ခကြျခငြျးလကျခံလိုကျပါတယျ။ အာဆီယံအသငျးရဲ့ မွညျကွှေးသံကို အမရေိကနျ၊ ဥရောပနဲ့ ကုလသမဂ်ဂတို့က သဘောကပြွီး ဆကျလုပျကွဖို့ အားပေးတာကွောင့ျ မစားရဝခမနျး ဖွဈလာပါတယျ။

မွနျမာ့ပွူနာကို ဖွရှေငျးတဲ့နရောမှာ အာဆီယံအသငျးဟာ ပွောတဲ့အတိုငျး ဖွဈမွောကျအောငျ ဆောငျရှကျနိုငျတဲ့ အစဉျအလာ မရှိပါဘူး။ ဒါကွောင့ျ အာဆီယံသဘောတူညီခကြျဟာ အသံသာမွညျတဲ့ သငျ်ကွနျအမွောကျလို ဖွဈနပေါတယျ။ အကွမျးဖကျတိုကျခိုကျမှုကို ခကြျခငြျးရပျဆိုငျးရမယျဆိုတဲ့ အာဆီယံရဲ့ တောငျးဆိုခကြျကို စဈကောငျစီ ဂရုမစိုကျခဲ့ပါဘူး။ ဒါပမေဲ့ အာဆီယံအတှကျ အသငျးသိက်ခာမကဖြို့က ပိုပွီးအရေးကွီးနပေုံ ရပါတယျ။ ၂၀၀၇ သံဃာ့ဆန်ဒပွပှဲတုနျးကလညျး "အကွမျးမဖကျဘဲ ဆငျဆငျခွငျခွငျလုပျဖို့နဲ့ အမြိုးသားပွနျလညျသင့ျမွတျရေးလုပျဖို့" အာဆီယံအလှည့ျကြဥက်ကဋ်ဌ က တိုကျတှနျးခဲ့ပါတယျ။ သံဃာအရေးတောျပုံမှာ ဘာမှမပွောဘဲ နှုတျဆိတျနရေငျ အာဆီယံအသငျးကို နိုငျငံတကာက အယုံအကွညျကငျးမဲ့သှားလိမ့ျမယျလို့ စငျ်ကာပူက ဆိုပါတယျ။ ယုံကွညျမှုရအောငျ ဝဖေနျနတော ဖွဈပုံရပါတယျ။

မွနျမာပွညျမှာ တရားဝငျအစိုးရ ဖွဈပေါျရေးဟာ အာဆီယံအတှကျ အရေးအကွီးဆုံး ဖွဈပါတယျ။ ဒီမိုကရစေီကငြ့ျသုံးတာ/မသုံးတာကို အာဆီယံအသငျးက ဂရုမစိုကျပါဘူး။ တရားဝငျအစိုးရ ရှိဖို့ကသာ အရေးကွီးပါတယျ။ အမရေိကနျနဲ့ အနောကျတိုငျး ဒီမိုကရစေီနိုငျငံတှကေ ဒဏျခတျအရေးယူထားတဲ့ ကမ်ဘာ့အပယျခံ ဗမာစဈအစိုးရကို အသငျးဝငျအဖွဈ လကျခံလိုကျတဲ့ အာဆီယံဟာ နိုငျငံခွားဆကျဆံရေး ပွူနာမြိုးစုံကို ကွုံတှေ့ခဲ့ရပါတယျ။ အဲဒီတုနျးက မွနျမာကို အာဆီယံရဲ့ နာတာရှညျရောဂါသညျလို့တောငျ ခေါျကွပါတယျ။ ဘယျလိုပဲဖွဈဖွဈ အခြိနျရလာတဲ့အခါမှာ ဗမာစဈအစိုးရနဲ့ အာဆီယံနိုငျငံတှဟော ဆိုးတူကောငျးဖကျ ဘဝတူတှေ ဖွဈလာကွပါတယျ။

၁၉၉၆ မှာ ဥက်ကဋ်ဌလုပျဖို့ မွနျမာ့အလှည့ျရောကျလာတော့မှ ဝိုငျးဝနျကန့ျကှကျကွလို့ နိုငျငံတကာမှာ အမွငျမတောျတဲ့အတှကျ ဥက်ကဋ်ဌတာဝနျကို ငွငျးပယျခဲ့ရပါတယျ။ ၂၀၁၄ မှာ ဦးသိနျးစိနျအစိုးရဟာ အာဆီယံအလှည့ျကြ ဥက်ကဋ်ဌ ဖွဈလာပါတယျ။ အာဆီယံအစညျးအဝေးဟာ ဗမာအစိုးရနဲ့ အခွားအသငျးဝငျတှေ အပွနျအလှနျ သှေးတိုးစမျးတဲ့နရော ဖွဈလာပါတယျ။ စဈခေါငျးဆောငျပိုငျးဟာ အာဆီယံအစညျးအဝေးတှမှော နိုငျငံခွားဆကျဆံရေး အတှေ့အကွုံ ရရှိကွပါတယျ။ အသငျးဝငျ (၁၀) နိုငျငံပါဝငျတဲ့ အစညျးအဝေးတှတေငျမကပဲ အခွားနိုငျငံ (၁၈) နိုငျငံနဲ့လညျး ဆှေးနှေးပှဲတှေ လုပျပါတယျ။ ဒီလိုလုပျနိုငျအောငျ ကောျမတီ (၃၀) လောကျနဲ့ လုပျငနျးအဖှဲ့ (၁၀၀) ကြောျက ပွငျဆငျပေးရပါတယျ။ စဈအုပျစုဟာ သူတို့လုပျရပျတှကေို နိုငျငံခွားက လကျခံလာအောငျ ဘယျလိုလုပျရမယျဆိုတာကို ဒီအစညျးအဝေးတှမှော သဘောပေါကျလာတာ ဖွဈပုံရပါတယျ။ အာဆီယံအသငျးဝငျ ဖွဈရတဲ့ အကြိုးကြေးဇူး ဖွဈပါတယျ။

လှနျခဲ့တဲ့ ဇှနျလ (၁၈) ရကျနေ့က စဈကောငျစီကို လကျနကျမရောငျးဖို့နဲ့ နိုငျငံရေးအကဉြျးသားတှေ လှှတျပေးဖို့ ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေညေီလာခံက ဆုံးဖွတျခကြျခတြဲ့အခါမှာ အာဆီယံသဘောထားကို တှေ့ရပွနျပါတယျ။ ဒီအဆိုကို စငျ်ကာပူ၊ မလေးရှား၊ အငျဒိုနီးရှား၊ ဗိယကျနမျ၊ ဖိလဈပိုငျ ကိုယျစားလှယျတှကေ ထောကျခံကွပွီး ထိုငျး၊ လာအို၊ ကမ်ဘောဒီးယားနဲ့ ဘရူးနိုငျးတို့က မဲမပေးဘဲ ရှောငျနကွေပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ အာဆီယအသငျးထဲမှာဆိုရငျတော့ အသငျးဝငျအားလုံး သဘောတူမှ ဆုံးဖွတျနိုငျပါတယျ။ ဒီလိုဖွဈအောငျ အစညျးအဝေးတှေ ကငြျးပပွီး မွညျကွှေးသ့တှေ ထုတျနတောကိုက အာဆီယံဓလေ့လို့ ခေါျပါတယျ။

ဗမာအစိုးရအဖို့တော့ အာဆီယံအစညျးအဝေး တကျရတာဟာ ဂုဏျယူစရာ အောငျမွငျမှုတခု ဖွဈနပေါတယျ။ အာဆီယံအသုံးအနှုနျးစကားလုံးနဲ့ အဖွဈမှနျကို သိနိုငျဖို့ ခကျခဲအောငျ ဆငျဝှေ့ရနျရှောငျ ပွောဆိုတတျ လာတာကိုလညျး တှေ့ရပါတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့ တပျခြုပျမငျးအောငျလှိုငျဟာ အာဆီယံအစညျးအဝေးကို ကိုယျတိုငျတကျရောကျပွီး သူမလုပျနိုငျတဲ့ သဘောတူခကြျ (၅) ရပျကို လကျခံခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။ နဝတ/နအဖ စဈအုပျစုကို တရားဝငျအစိုးရ ဖွဈလာအောငျ ကူညီခဲ့သလို စဈကောငျစီကိုလညျး တရားဝငျအစိုးရအဖွဈ အသှငျပွောငျးရာမှာ အာဆီယံက ကူညီလိမ့ျမယျလို့ မြှောျလင့ျရပါတယျ။