တိုင်းရင်းသားတပ်ဖွဲ့များ စည်းလုံးရေး

တိုင်းရင်းသားတပ်ဖွဲ့များ စည်းလုံးရေး

ဦးအောင်ခင်ရဲ့ မြန်မာ့အရေး သုံးသပ်ချက်

အာဏာသိမ်းတပ်ရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို တွန်းလှန်ဖို့အတွက် တပြည်လုံးမှာ PDF ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်တွေ ဖွဲ့စည်းပြီး လက်တုံ့ပြန်ကြပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းရှိတဲ့ ပြည်နယ်တွေမှာလည်း PDF ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်တွေ ဖွဲ့စည်းပါတယ်။ အာဏာသိမ်းတပ်ကို ဘုံရန်သူအဖြစ် ပစ်မှတ်ထားတဲ့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေ ပူးပေါင်းလာလိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ကြပါတယ်။ ရှမ်းပြည်နယ်က PDF ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်တွေ ပူးပေါင်းပြီး ရှမ်းပြည်သွေးစည်း ညီညွှတ်ရေးတပ်ပေါင်းစုကို တည်ထောင်လိုက်ကြောင်း စက်တင်ဘာ (၄) ရက်နေ့က ကြေညာပါတယ်။

စစ်အာဏာမသိမ်းမီ ဇန်နဝါရီလအစောပိုင်းမှာ NLD ပါတီဟာ အမျိုးသားညီညွှတ်ရေးအစိုးရဖွဲ့ဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး၊ တိုင်းရင်းသား (၄၈) ပါတီနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖို့ စီစဉ်နေတုန်းမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေများသလို စစ်တပ်ကလည်း တိုင်းရင်းသားအုပ်စုထဲမှာ အမြဲတမ်းအကွဲအပြဲ ဖြစ်နေအောင် လုပ်နိုင်စွမ်းရှိတာ တွေ့ရပါတယ်။ လက်ရှိ CDM အုပ်စုတွေထဲမှာ အမြဲတမ်းအကွဲအပြဲ ဖြစ်နေအောင် လုပ်နိုင်စွမ်းရှိတာ တွေ့ရပါတယ်။ လက်ရှိ CDM လှုပ်ရှားမှု၊ ပြည်သူ့ဆန့်ကျင်မှုနဲ့ တပ်တွင်းပုန်ကန်မှုဟာ အရင်နဲ့မတူ တမူခြားနားပေမယ့် တိုင်းရင်းသားတပ်ဖွဲ့တွေထဲမှာတော့ အခြေအနေ ပြောင်းလဲတာမျိုး သိပ်မရှိသေးသလို ဖြစ်နေပါတယ်။

NCA နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ အပစ်ရပ်သဘောတူချက်ကို လက်မှတ်ထိုးထားတဲ့ တပ်ဖွဲ့ (၁၀) ဖွဲ့ထဲမှာလည်း သဘောထားအမျိုးမျိုး ကွဲလွဲနေပုံ ရပါတယ်။ NCA အဖွဲ့ဝင်တွေ ပုံမှန်ကျင်းပတဲ့ အွန်လိုင်းဆွေးနွေးပွဲတွေမှာ NUG အစိုးရကို ဝိုင်းရံပံ့ပိုးမယ်လို့ ကြေညာတာမျိုးတွေ ရှိသလို၊ အာဏာသိမ်းကောင်စီနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးနေတဲ့ အဖွဲ့တွေလည်း ရှိပါတယ်။ ဥပမာ DKBA ကရင်အဖွဲ့နဲ့ ကရင်ငြိမ်းချမ်းရေးကောင်စီအဖွဲ့ဟာ နေပြည်တော်ကို သွားရောက်ဆွေးနွေးပေမယ့် KNU ကရင်အဖွဲ့နဲ့ ကရင်ငြိမ်းချမ်းရေးကောင်စီအဖွဲ့ဟာ နေပြည်တော်ကို သွားရောက်ဆွေးနွေးပေမယ့် KNU ကရင်အဖွဲ့ရဲ့ လက်အောက်ခံတပ်အချို့ဟာ NUG ကို ထိထိရောက်ရောက် ကူညီနေပါတယ်။ NCA အပစ်ရပ် (၁၀) ဖွဲ့ထဲမှာ NUG အမျိုးသားညီညွှတ်ရေးအစိုးရနဲ့ ပထမဆုံး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်တဲ့အဖွဲ့ဟာ CNF ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး ဖြစ်ပါတယ်။ ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ SSA တောင်ပိုင်းတပ်ဖွဲ့ကတော့ SSA မြောက်ပိုင်းတပ်ဖွဲ့ကို တိုက်ဖို့သာ စိတ်ဝင်စားပုံရပါတယ်။ တချို့ကလည်း အပစ်ရပ်စာချုပ် ပျက်ပြယ်သွားပြီလို့ ဆိုပါတယ်။

NCA အပစ်ရပ်စာချုပ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး အဖွဲ့အမျိုးမျိုး အမြင်အမျိုးမျိုး ရှိကြတာမို့ အငြင်းပွားစရာ ဖြစ်နေပါတယ်။ ကရင်နဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်မှာ အဖွဲ့အစည်းနဲ့ အဖွဲ့ခွဲတွေအမျိုးမျိုး ပေါ်ပေါက်လာတာကိုကြည့်ရင် ဘုံရန်သူကို ရန်ဆိုင်ရာမှာ အခက်အခဲ အများကြီးရှိတာကို တွေ့ရပါတယ်။ တပ်မတော်ဟာ တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွှတ်မှုကို ဖြိုခွဲရာမှာ အခက်အခဲအများကြီးရှိတာ တွေ့ရပါတယ်။ တပ်မတော်ဟာ တိုင်းရင်းသား စည်းလုံးညီညွှတ်မှုကို ဖြိုခွဲရာမှာ အတွေ့အကြုံများတဲ့ အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်ပါတယ်။ KNU အဖွဲ့ကြီးထဲကနေ အဖွဲ့လေးတွေ ခွဲထွက်အောင်လုပ်တဲ့ အစဉ်အလာ ရှိပါတယ်။ KNU က ခွဲထွက်တဲ့ DKBA ကရင်ဗုဒ္ဓဘာသာတပ်ကို နယ်ခြားစောင့်တပ် BGF အဖြစ် အသွင်းပြောင်းနိုင်တာ တပ်မတော်ပါ။ တော်လှန်ရေးသက်တမ်းရင့်လေလေ အဖွဲ့ခွဲတွေ များလေလေ ဖြစ်လာပါတယ်။

ကရင်ပြည်နယ်မှာ တပ်မတော်လက်အောက်ခံ BGF တပ် (၁၃) ခု ရှိတဲ့အနက် (၁၂) ခုက DKBA တပ်ဖွဲ့တွေဖြစ်နေပြီး၊ ကရင်ငြိမ်းချမ်းရေးကောင်စီမှာ ကြာအင်ဆိပ်ကြီး အခြေစိုက်တပ်ဖွဲ့တခုသာ ရှိပါတယ်။ လှိုင်းဘွဲ့၊ ဘားအံ့၊ ဖာပွန်၊ မြဝတီနဲ့ ကောကရိတ်မှာ DKBA တဖြစ်လဲ့ နယ်ခြားစောင့်တပ်တွေ အခြေစိုက်ပါတယ်။ ရှမ်းပြည်နယ်မှာတော့ နယ်ခြားစောင့်တပ်က (၅) တပ်သာရှိပြီး၊ ပြည်သူ့စစ် (၄၂) ခုကျော် ရှိပါတယ်။ ကချင်ပြည်နယ်မှာ KIA က ခွဲထွက်တဲ့ NDA-K အဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ နယ်ခြားစောင့်တပ် (၃) တပ် ရှိပါတယ်။ ကယားပြည်နယ်မှာလည်း ကရင်နီတပ်မကြီးကနေ ခွဲထွက်တဲ့ နယ်ခြားစောင့်တပ် (၃) ခု ရှိပါတယ်။ အပစ်ရပ်တပ်ဖွဲ့ကြီးတွေကို နယ်ခြားစောင့်တပ်အဖြစ် အသွင်မပြောင်းနိုင်ပေမယ့် အဖွဲ့ခွဲတွေကို တပ်မတော်က လက်အောက်ခံဘဝရောက်အောင် လုပ်နိုင်တာ တွေ့ရပါတယ်။

ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်းကြီးစိုးတဲ့ မဆလဆိုရှယ်လစ်ခေတ်ကလည်း တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေ စုဝေးတဲ့ အသင်းအဖွဲ့တွေ ရှိပါတယ်။ ကချင်၊ ကရင်၊ ကယန်း၊ ကရင်နီ၊ လားဟူ၊ ပလောင်၊ ပအို့၊ ရှမ်း၊ ချင်း၊ မွန်နဲ့ ဝ တိုင်းရင်းသား (၁၁) ဖွဲ့ ပါဝင်တဲ့ ‘မဒတ’ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီတပ်ဦးကို ၁၉၇၅ မှာ တည်ထောင်ပါတယ်။ ၁၉၈၈ အရေးတော်ပုံကို စစ်တပ်က ဖြိုခွဲပြီး မကြာမီမှာ ‘မဒတ’ နဲ့ ကျောင်းသားအဖွဲ့၊ ရဟန်းပျိုများအဖွဲ့၊ ပြည်ပရောက် မြန်မာအဖွဲ့စတဲ့ အဖွဲ့အစည်းအမျိုးမျိုး စုပေါင်းပြီး၊ DAB လို့ခေါ်တဲ့ မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီ မဟာမိတ်တပ်ပေါင်းစုကို ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်မှာ တည်ထောင်ပါတယ်။

ရည်ရွယ်ချက်ကတော့ နဝတစစ်အစိုးရကို ဖြုတ်ချဖို့ပါပဲ။ ၁၉၈၉ ဒီဇင်ဘာလမှာ စစ်အစိုးရနဲ့ အိုးစားကွဲသွားတဲ့ ဗိုလမှူးကြီးစိန်မြ ဦးဆောင်တဲ့ PDF ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ် ပေါ်ထွက်လာပါသေးတယ်။ ၁၉၉၂ မှာ လက်နက်ကိုင်တွေကို နိုင်ငံရေးပါတီ တည်ထောင်ခွင့်နဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ခွင့်ပေးတာကို တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့ (၉) ဖွဲ့က လက်ခံလိုက်တဲ့အခါ စစ်အစိုးရရဲ့ နိုင်ငံရေးကစားကွက်ထဲ ဝင်ကကြတဲ့အဖြစ်ကို ရောက်သွားပါတယ်။ ပြည်သူ့ပါတီ NLD ကသာ စစ်အာဏာရှင်စနစ် နိဂုံးချုပ်စေမှာမို့ ဒီလိုမဖြစ်အောင် အာဏာသိမ်းတာပါပဲ။ ဒါပေမဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေဟာ အာဏာသိမ်းတာကို ဘုံရန်သူအဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး တစည်းတလုံးတည်း လှုပ်ရှားရေးမှာ မပြတ်မသား ဖြစ်နေကြပုံ ရပါတယ်။

== Unicode ==

ဦးအောငျခငျရဲ့ မွနျမာ့အရေး သုံးသပျခကြျ

အာဏာသိမျးတပျရဲ့ တိုကျခိုကျမှုကို တှနျးလှနျဖို့အတှကျ တပွညျလုံးမှာ PDF ပွညျသူ့ကာကှယျရေးတပျတှေ ဖှဲ့စညျးပွီး လကျတုံ့ပွနျကွပါတယျ။ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့အစညျးရှိတဲ့ ပွညျနယျတှမှောလညျး PDF ပွညျသူ့ကာကှယျရေးတပျတှေ ဖှဲ့စညျးပါတယျ။ အာဏာသိမျးတပျကို ဘုံရနျသူအဖွဈ ပဈမှတျထားတဲ့ လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှေ ပူးပေါငျးလာလိမ့ျမယျလို့ မြှောျလင့ျကွပါတယျ။ ရှမျးပွညျနယျက PDF ပွညျသူ့ကာကှယျရေးတပျတှေ ပူးပေါငျးပွီး ရှမျးပွညျသှေးစညျး ညီညှှတျရေးတပျပေါငျးစုကို တညျထောငျလိုကျကွောငျး စကျတငျဘာ (၄) ရကျနေ့က ကွညောပါတယျ။

စဈအာဏာမသိမျးမီ ဇနျနဝါရီလအစောပိုငျးမှာ NLD ပါတီဟာ အမြိုးသားညီညှှတျရေးအစိုးရဖှဲ့ဖို့ ရညျရှယျပွီး၊ တိုငျးရငျးသား (၄၈) ပါတီနဲ့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးဖို့ စီစဉျနတေုနျးမှာ စဈတပျက အာဏာသိမျးလိုကျတာ ဖွဈပါတယျ။ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတှမြေားသလို စဈတပျကလညျး တိုငျးရငျးသားအုပျစုထဲမှာ အမွဲတမျးအကှဲအပွဲ ဖွဈနအေောငျ လုပျနိုငျစှမျးရှိတာ တှေ့ရပါတယျ။ လကျရှိ CDM အုပျစုတှထေဲမှာ အမွဲတမျးအကှဲအပွဲ ဖွဈနအေောငျ လုပျနိုငျစှမျးရှိတာ တှေ့ရပါတယျ။ လကျရှိ CDM လှုပျရှားမှု၊ ပွညျသူ့ဆန့ျကငြျမှုနဲ့ တပျတှငျးပုနျကနျမှုဟာ အရငျနဲ့မတူ တမူခွားနားပမေယ့ျ တိုငျးရငျးသားတပျဖှဲ့တှထေဲမှာတော့ အခွအေနေ ပွောငျးလဲတာမြိုး သိပျမရှိသေးသလို ဖွဈနပေါတယျ။

NCA နိုငျငံလုံးဆိုငျရာ အပဈရပျသဘောတူခကြျကို လကျမှတျထိုးထားတဲ့ တပျဖှဲ့ (၁၀) ဖှဲ့ထဲမှာလညျး သဘောထားအမြိုးမြိုး ကှဲလှဲနပေုံ ရပါတယျ။ NCA အဖှဲ့ဝငျတှေ ပုံမှနျကငြျးပတဲ့ အှနျလိုငျးဆှေးနှေးပှဲတှမှော NUG အစိုးရကို ဝိုငျးရံပံ့ပိုးမယျလို့ ကွညောတာမြိုးတှေ ရှိသလို၊ အာဏာသိမျးကောငျစီနဲ့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးနတေဲ့ အဖှဲ့တှလေညျး ရှိပါတယျ။ ဥပမာ DKBA ကရငျအဖှဲ့နဲ့ ကရငျငွိမျးခမြျးရေးကောငျစီအဖှဲ့ဟာ နပွေညျတောျကို သှားရောကျဆှေးနှေးပမေယ့ျ KNU ကရငျအဖှဲ့နဲ့ ကရငျငွိမျးခမြျးရေးကောငျစီအဖှဲ့ဟာ နပွေညျတောျကို သှားရောကျဆှေးနှေးပမေယ့ျ KNU ကရငျအဖှဲ့ရဲ့ လကျအောကျခံတပျအခြို့ဟာ NUG ကို ထိထိရောကျရောကျ ကူညီနပေါတယျ။ NCA အပဈရပျ (၁၀) ဖှဲ့ထဲမှာ NUG အမြိုးသားညီညှှတျရေးအစိုးရနဲ့ ပထမဆုံး ပူးပေါငျးဆောငျရှကျတဲ့အဖှဲ့ဟာ CNF ခငြျးအမြိုးသားတပျဦး ဖွဈပါတယျ။ ရှမျးပွညျပွနျလညျထူထောငျရေးကောငျစီ SSA တောငျပိုငျးတပျဖှဲ့ကတော့ SSA မွောကျပိုငျးတပျဖှဲ့ကို တိုကျဖို့သာ စိတျဝငျစားပုံရပါတယျ။ တခြို့ကလညျး အပဈရပျစာခြုပျ ပကြျပွယျသှားပွီလို့ ဆိုပါတယျ။

NCA အပဈရပျစာခြုပျနဲ့ ပတျသကျပွီး အဖှဲ့အမြိုးမြိုး အမွငျအမြိုးမြိုး ရှိကွတာမို့ အငွငျးပှားစရာ ဖွဈနပေါတယျ။ ကရငျနဲ့ ရှမျးပွညျနယျမှာ အဖှဲ့အစညျးနဲ့ အဖှဲ့ခှဲတှအေမြိုးမြိုး ပေါျပေါကျလာတာကိုကွည့ျရငျ ဘုံရနျသူကို ရနျဆိုငျရာမှာ အခကျအခဲ အမြားကွီးရှိတာကို တှေ့ရပါတယျ။ တပျမတောျဟာ တိုငျးရငျးသားစညျးလုံးညီညှှတျမှုကို ဖွိုခှဲရာမှာ အခကျအခဲအမြားကွီးရှိတာ တှေ့ရပါတယျ။ တပျမတောျဟာ တိုငျးရငျးသား စညျးလုံးညီညှှတျမှုကို ဖွိုခှဲရာမှာ အတှေ့အကွုံမြားတဲ့ အဖှဲ့အစညျး ဖွဈပါတယျ။ KNU အဖှဲ့ကွီးထဲကနေ အဖှဲ့လေးတှေ ခှဲထှကျအောငျလုပျတဲ့ အစဉျအလာ ရှိပါတယျ။ KNU က ခှဲထှကျတဲ့ DKBA ကရငျဗုဒ်ဓဘာသာတပျကို နယျခွားစောင့ျတပျ BGF အဖွဈ အသှငျးပွောငျးနိုငျတာ တပျမတောျပါ။ တောျလှနျရေးသကျတမျးရင့ျလလေေ အဖှဲ့ခှဲတှေ မြားလလေေ ဖွဈလာပါတယျ။

ကရငျပွညျနယျမှာ တပျမတောျလကျအောကျခံ BGF တပျ (၁၃) ခု ရှိတဲ့အနကျ (၁၂) ခုက DKBA တပျဖှဲ့တှဖွေဈနပွေီး၊ ကရငျငွိမျးခမြျးရေးကောငျစီမှာ ကွာအငျဆိပျကွီး အခွစေိုကျတပျဖှဲ့တခုသာ ရှိပါတယျ။ လှိုငျးဘှဲ့၊ ဘားအံ့၊ ဖာပှနျ၊ မွဝတီနဲ့ ကောကရိတျမှာ DKBA တဖွဈလဲ့ နယျခွားစောင့ျတပျတှေ အခွစေိုကျပါတယျ။ ရှမျးပွညျနယျမှာတော့ နယျခွားစောင့ျတပျက (၅) တပျသာရှိပွီး၊ ပွညျသူ့စဈ (၄၂) ခုကြောျ ရှိပါတယျ။ ကခငြျပွညျနယျမှာ KIA က ခှဲထှကျတဲ့ NDA-K အဖှဲ့ကို ဖှဲ့စညျးထားတဲ့ နယျခွားစောင့ျတပျ (၃) တပျ ရှိပါတယျ။ ကယားပွညျနယျမှာလညျး ကရငျနီတပျမကွီးကနေ ခှဲထှကျတဲ့ နယျခွားစောင့ျတပျ (၃) ခု ရှိပါတယျ။ အပဈရပျတပျဖှဲ့ကွီးတှကေို နယျခွားစောင့ျတပျအဖွဈ အသှငျမပွောငျးနိုငျပမေယ့ျ အဖှဲ့ခှဲတှကေို တပျမတောျက လကျအောကျခံဘဝရောကျအောငျ လုပျနိုငျတာ တှေ့ရပါတယျ။

ဗိုလျခြုပျနဝေငျးကွီးစိုးတဲ့ မဆလဆိုရှယျလဈခတျေကလညျး တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတှေ စုဝေးတဲ့ အသငျးအဖှဲ့တှေ ရှိပါတယျ။ ကခငြျ၊ ကရငျ၊ ကယနျး၊ ကရငျနီ၊ လားဟူ၊ ပလောငျ၊ ပအို့၊ ရှမျး၊ ခငြျး၊ မှနျနဲ့ ဝ တိုငျးရငျးသား (၁၁) ဖှဲ့ ပါဝငျတဲ့ ‘မဒတ’ အမြိုးသားဒီမိုကရစေီတပျဦးကို ၁၉၇၅ မှာ တညျထောငျပါတယျ။ ၁၉၈၈ အရေးတောျပုံကို စဈတပျက ဖွိုခှဲပွီး မကွာမီမှာ ‘မဒတ’ နဲ့ ကြောငျးသားအဖှဲ့၊ ရဟနျးပြိုမြားအဖှဲ့၊ ပွညျပရောကျ မွနျမာအဖှဲ့စတဲ့ အဖှဲ့အစညျးအမြိုးမြိုး စုပေါငျးပွီး၊ DAB လို့ခေါျတဲ့ မွနျမာ့ဒီမိုကရစေီ မဟာမိတျတပျပေါငျးစုကို ထိုငျး-မွနျမာ နယျစပျမှာ တညျထောငျပါတယျ။

ရညျရှယျခကြျကတော့ နဝတစဈအစိုးရကို ဖွုတျခဖြို့ပါပဲ။ ၁၉၈၉ ဒီဇငျဘာလမှာ စဈအစိုးရနဲ့ အိုးစားကှဲသှားတဲ့ ဗိုလမှူးကွီးစိနျမွ ဦးဆောငျတဲ့ PDF ပွညျသူ့ကာကှယျရေးတပျ ပေါျထှကျလာပါသေးတယျ။ ၁၉၉၂ မှာ လကျနကျကိုငျတှကေို နိုငျငံရေးပါတီ တညျထောငျခှင့ျနဲ့ စီးပှားရေးလုပျခှင့ျပေးတာကို တိုငျးရငျးသားအဖှဲ့ (၉) ဖှဲ့က လကျခံလိုကျတဲ့အခါ စဈအစိုးရရဲ့ နိုငျငံရေးကစားကှကျထဲ ဝငျကကွတဲ့အဖွဈကို ရောကျသှားပါတယျ။ ပွညျသူ့ပါတီ NLD ကသာ စဈအာဏာရှငျစနဈ နိဂုံးခြုပျစမှောမို့ ဒီလိုမဖွဈအောငျ အာဏာသိမျးတာပါပဲ။ ဒါပမေဲ့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တှဟော အာဏာသိမျးတာကို ဘုံရနျသူအဖွဈ သတျမှတျပွီး တစညျးတလုံးတညျး လှုပျရှားရေးမှာ မပွတျမသား ဖွဈနကွေပုံ ရပါတယျ။