ဦးအောင်ခင်ရဲ့ မြန်မာ့အရေး သုံးသပ်ချက်
ကိုဗစ်ရောဂါပိုး စတင်ပြန့်ပွားတာကို စုံစမ်းစစ်ဆေးဖို့ Australia အစိုးရ တောင်းဆိုချိန်ကစပြီး တရုတ်နဲ့ ဆက်ဆံရေး အဆင်မပြေ ဖြစ်လာတယ်လို့ ပြောနိုင်ပါတယ်။ ဒီအတောအတွင်း လွန်ခဲ့တဲ့ မေလက တရုတ်ပင်လယ်အရှေ့ပိုင်းမှာ အမေရိကန်၊ ဂျပန် နဲ့ ပြင်သစ်တို့ ကျင်းပခဲ့တဲ့ ရေတပ်စစ်ဆင်ရေးလေ့ကျင့်ခန်းမှာ Australia ပါဝင်တာဟာ တရုတ်အတွက် မကျေနပ်စရာ ဖြစ်လာပါတယ်။ စစ်အင်အား မဖြစ်စလောက်သာရှိတဲ့ Australia ကို ဂရုစိုက်စရာ မလိုဘူးလို့ တရုတ်ကွန်မြူနစ်ရဲ့ Global Times မှာ ရေးသားကြပါတယ်။ Australia ဗြိတိန်နဲ့ အမေရိကန် AUKUS မဟာမိတ်ဖွဲ့တဲ့အခါ တရုတ်တုံ့ပြန်မှု ပြင်းထန်လာပါတယ်။
စက်တင်ဘာ (၁၅) ရက်က ကျင်းပတဲ့ အွန်လိုင်းသတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ စိတ်တူသဘောတူတွေဖြစ်တဲ့ အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်နဲ့ Australia ဟာ သူတို့ ယုံကြည်ချက်ကို ကာကွယ်ဖို့နဲ့ လုံခြုံရေး ဖွံ့ဖြိုးရေး မြှင့်တင်ဖို့အတွက် (၃) နိုင်ငံ ကာကွယ်ရေးမဟာမိတ် AUKUS ကို တည်ထောင်တယ်လို့ ဖော်ပြပါတယ်။ တရုတ်အန္တရာယ် ကြီးမားလာတာကို မပြောပေမယ့် တရုတ်ကို ဟန့်တားဖို့၊ စစ်တုရင်စကားနဲ့ဆိုရင် ခွေထားဖို့၊ ရည်ရွယ်တာလို့ မြင်ကြပါတယ်။ တရုတ်ရဲ့ ပိုးခါးပတ်လမ်းကြောင်းကို အနောက်တိုင်းမှာ သင်္ကာမကင်း ဖြစ်နေတာ ကြာပြီဖြစ်ပေမယ့် မြန်မာပြည်လို့ နိုင်ငံလေးတွေကတော့ အခွင့်အလမ်းလို့ မြင်ကြပါတယ်။
တရုတ်အစိုးရရဲ့ ပိုးခါးပတ်လမ်းကြောင်း စီမံကိန်းဟာ အာရှပစီဖိတ်ဒေသနိုင်ငံတွေရဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို မြှင့်တင်ပေးနေတယ်လို့ တပ်ချုပ်မင်းအောင်လှိုင်က (၉) ကြိမ်မြောက် မော်စကို နိုင်ငံတကာလုံခြုံရေးညီလာခံမှာ ဇွန်လ (၂၃) ရက်နေ့က ပြောပါတယ်။ အာရှပစိဖိတ်ဒေသမှာ အင်အားကြီးနိုင်ငံတွေ မဟာဗျူဟာပြိုင်ဆိုင်လို့ ဒေသတွင်း ပဋိပက္ခတွေ ကြီးထွားလာမယ်လို့လည်း ခန့််မှန်းပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီနဲ့ လူ့အခွင့်အရေးအကြောင်းပြပြီး ပြည်တွင်းရေးမှာ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခြယ်လှယ် လိုတာမျိုးကိုလည်း အများကြီးတွေ့ရလိမ့်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ နိုင်ငံအချို့ဟာ သူတို့နဲ့မတူတဲ့ နိုင်ငံရေးစနစ်နဲ့ အတွေးအခေါ်တွေကို လွှမ်းမိုးဖို့ နည်းလမ်းမျိုးစုံနဲ့ အစဉ်တစိုက် ကြိုးပမ်းနေတယ်လို့လည်း တပ်ချုပ်မင်းအောင်လှိုင်က မော်စကိုညီလာခံမှာ ပြောသွားပါတယ်။ မြန်မာ့အရေးမှာ မစွက်ဖက်ကြဖို့ကို သတိပေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။
မြန်မာ့ပြည်တွင်း-ပြည်ပရေးရာမှာ တရုတ်ဟာ အရေးကြီးတဲ့အခန်းကဏ္ဍက ပါဝင်နေတာမို့ တရုတ်အခြေအနေ ဆိုးဝါးလာရင် မြန်မာပြည်မှာ ဂယက်ရိုက်လာမှာကို စစ်အစိုးရ စိုးရိမ်နေပုံ ရပါတယ်။ ပြည်ပက စွက်ဖက်လာမှာကို တပ်ချုပ်ကြီး စိုးရိမ်နေတာ ထင်ရှားပါတယ်။ ရိုးသားတဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ချင်လို့ စစ်အာဏာသိမ်းရတယ်လို့ ပြောတာကိုတော့ ဒီမိုကရေစီ ကျင့်သုံးသူတွေ လက်ခံနိုင်စရာ မရှိပါဘူး။ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံ (၃) နိုင်ငံရဲ့ အောကပ်စ်အဖွဲ့ဟာ စစ်အာဏာရှင်အတွက် ဘဝင်တုန်စရာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အရင်ကတည်းက သတင်းဖလှယ်ဖို့ ဖွဲ့ထားတဲ့ Five Eyes အဖွဲ့မှာ အင်္ဂလိပ်စကားပြောတဲ့ နိုင်ငံတွေသာ ပါဝင်ပါတယ်။ ယုံကြည်မှုကို အခြေခံရတဲ့ လုပ်ငန်းတွေမှာ ယဉ်ကျေးမှု အခြေခံတူညီတာကို ဦးစားပေးတာ များပါတယ်။ သမိုင်းဟာ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးမှာ ရောင်ပြန်ဟပ်နေပါတယ်။
ဒီဇယ်သုံး ရေငုတ်သင်္ဘောတွေ ပြင်သစ်ဆီက ဝယ်ယူဖို့ အစီအစဉ်လုပ်ပြီးတော့၊ ပြည်သစ်နဲ့အတူ စစ်ရေးလေ့ကျင့်ရေးတွေ လုပ်ပြီးမှ အောကပ်စ်မဟာမိတ်အဖွဲ့မှာ ဝိုင်းပယ်ခံရတာကို ပြင်သစ်က မကျေမချမ်း ဖြစ်သွားပါတယ်။ ပြင်သစ်ကို မယုံသလို ဖြစ်သွားပါတယ်။ အမေရိကန်ရဲ့ အဏုမြူစွမ်းအင်သုံး ရေငုတ်သင်္ဘောနဲ့ ထောက်လှမ်းရေးပညာရဖို့က Australia အတွက် ပိုအရေးကြီးပါတယ်။ အဏုမြူစွမ်းအင်သုံး ရေငုတ်သဘောၤတွေရလို့ Australia ဟာ တရုတ်ထက်ပိုပြီးတော့ အားကောင်းလာမှာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ အမေရိကန်အဏုမြူရေငုတ်သင်္ဘောတွေ Australia မှာ ဆိုက်ကပ်နိုင်တာဟာ တရုတ်အတွက် ရတတ်မအေးစရာ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ Australia သမဂ္ဂဖြစ်တဲ့ သင်္ဘောသားသမဂ္ဂနဲ့ လျှပ်စစ်အလုပ်သမားသမဂ္ဂတို့ကတော့ အဏုမြူရေငုတ်သင်္ဘော စီမံကိန်းဟာ တိုင်းပြည်အတွက် အကျိုးမရှိဘူးလို့ သုံးသပ်ကြပါတယ်။
အင်္ဂလိပ်-အမေရိကန်နဲ့ တရုတ်ကွန်မြူတို့ဟာ အခြေခံ အတွေးအခေါ် ကွဲပြားခြားနားကြပါတယ်။ ၁၉၅၀ က ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ကိုရီးယားစစ်အတွင်း ချောင်းချုံ - Chong Chon တိုက်ပွဲမှာ အမေရိကန်တပ်တွေ အရေးနိမ့်သွားပြီး မော်စီတုန်းရဲ့ ပြည်သူ့စစ်တပ် အောင်ပွဲခံတာကို အခုထက်ထိ တရုတ်က ဂုဏ်ယူနေပါတယ်။ ကိုရီးယားစစ်ပွဲ အနှစ် (၇၀) ပြည့်နေ့မှာ ချောင်းချုံစိတ်ဓါတ် မွေးကြဖို့ တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖိန်က သြဝါဒစကား ပြောကြားသွားပါတယ်။ အမေရိကန်နဲ့ အင်္ဂလိပ်ကတော့ ပထမနဲ့ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မှာ အောင်ပွဲခံတာကိုသာ ဂုဏ်ယူပြီး ကိုရီးယားစစ်ကိုတော့ မေ့ပစ်လိုက်ကြပါတယ်။
မော်စီတုန်းခေတ်က တံခါးပိတ်ဝါဒ ကျင့်သုံးခဲ့တဲ့ တရုတ်နိုင်ငံကို တံခါးဖွင့်နိုင်အောင် အမေရိကန်က ကူညီခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ အမေရိကန်နဲ့ ကုန်သွယ်ရေး အဆင်ပြေလို့ တရုတ်ကွန်မြူနစ်ဟာ အရင်းရှင် ဖြစ်လာတာပါ။ အမေရိကန်နဲ့ စစ်ဖြစ်ရင် တရုတ်ပြည် အကြီးအကျယ် ဒုက္ခရောက်သွားနိုင်တာကို ချောင်းချုံစိတ်ဓါတ် ရှိသူတွေ သိကြပါတယ်။ တရုတ်ရဲ့ တပါတီအာဏာရှင်စနစ် နဲ့ အင်္ဂလိပ်၊ အမေရိကန် ဒီမိုကရေစီစနစ်တို့ဟာ ကွဲပြားတာမို့ စေ့စပ်ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုကို ခက်ခဲစေပါတယ်။ မျက်မှောက်ခေတ်သမိုင်းကို လေ့လာရင် ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံအချင်းချင်း စစ်မဖြစ်ကြဘဲ အာဏာရှင်နိုင်ငံတွေနဲ့သာ စစ်ဖြစ်တာ တွေ့ရပါတယ်။
==Unicode==
ဦးအောငျခငျရဲ့ မွနျမာ့အရေး သုံးသပျခကြျ
ကိုဗဈရောဂါပိုး စတငျပွန့ျပှားတာကို စုံစမျးစဈဆေးဖို့ Australia အစိုးရ တောငျးဆိုခြိနျကစပွီး တရုတျနဲ့ ဆကျဆံရေး အဆငျမပွေ ဖွဈလာတယျလို့ ပွောနိုငျပါတယျ။ ဒီအတောအတှငျး လှနျခဲ့တဲ့ မလေက တရုတျပငျလယျအရှေ့ပိုငျးမှာ အမရေိကနျ၊ ဂပြနျ နဲ့ ပွငျသဈတို့ ကငြျးပခဲ့တဲ့ ရတေပျစဈဆငျရေးလေ့ကငြ့ျခနျးမှာ Australia ပါဝငျတာဟာ တရုတျအတှကျ မကြနေပျစရာ ဖွဈလာပါတယျ။ စဈအငျအား မဖွဈစလောကျသာရှိတဲ့ Australia ကို ဂရုစိုကျစရာ မလိုဘူးလို့ တရုတျကှနျမွူနဈရဲ့ Global Times မှာ ရေးသားကွပါတယျ။ Australia ဗွိတိနျနဲ့ အမရေိကနျ AUKUS မဟာမိတျဖှဲ့တဲ့အခါ တရုတျတုံ့ပွနျမှု ပွငျးထနျလာပါတယျ။
စကျတငျဘာ (၁၅) ရကျက ကငြျးပတဲ့ အှနျလိုငျးသတငျးစာရှငျးလငျးပှဲမှာ စိတျတူသဘောတူတှဖွေဈတဲ့ အမရေိကနျ၊ ဗွိတိနျနဲ့ Australia ဟာ သူတို့ ယုံကွညျခကြျကို ကာကှယျဖို့နဲ့ လုံခွုံရေး ဖှံ့ဖွိုးရေး မွှင့ျတငျဖို့အတှကျ (၃) နိုငျငံ ကာကှယျရေးမဟာမိတျ AUKUS ကို တညျထောငျတယျလို့ ဖောျပွပါတယျ။ တရုတျအန်တရာယျ ကွီးမားလာတာကို မပွောပမေယ့ျ တရုတျကို ဟန့ျတားဖို့၊ စဈတုရငျစကားနဲ့ဆိုရငျ ခှထေားဖို့၊ ရညျရှယျတာလို့ မွငျကွပါတယျ။ တရုတျရဲ့ ပိုးခါးပတျလမျးကွောငျးကို အနောကျတိုငျးမှာ သငျ်ကာမကငျး ဖွဈနတော ကွာပွီဖွဈပမေယ့ျ မွနျမာပွညျလို့ နိုငျငံလေးတှကေတော့ အခှင့ျအလမျးလို့ မွငျကွပါတယျ။
တရုတျအစိုးရရဲ့ ပိုးခါးပတျလမျးကွောငျး စီမံကိနျးဟာ အာရှပစီဖိတျဒသေနိုငျငံတှရေဲ့ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှုကို မွှင့ျတငျပေးနတေယျလို့ တပျခြုပျမငျးအောငျလှိုငျက (၉) ကွိမျမွောကျ မောျစကို နိုငျငံတကာလုံခွုံရေးညီလာခံမှာ ဇှနျလ (၂၃) ရကျနေ့က ပွောပါတယျ။ အာရှပစိဖိတျဒသေမှာ အငျအားကွီးနိုငျငံတှေ မဟာဗြူဟာပွိုငျဆိုငျလို့ ဒသေတှငျး ပဋိပက်ခတှေ ကွီးထှားလာမယျလို့လညျး ခနျ့ျမှနျးပါတယျ။ ဒီမိုကရစေီနဲ့ လူ့အခှင့ျအရေးအကွောငျးပွပွီး ပွညျတှငျးရေးမှာ ဝငျရောကျစှကျဖကျခွယျလှယျ လိုတာမြိုးကိုလညျး အမြားကွီးတှေ့ရလိမ့ျမယျလို့ ဆိုပါတယျ။ နိုငျငံအခြို့ဟာ သူတို့နဲ့မတူတဲ့ နိုငျငံရေးစနဈနဲ့ အတှေးအခေါျတှကေို လှှမျးမိုးဖို့ နညျးလမျးမြိုးစုံနဲ့ အစဉျတစိုကျ ကွိုးပမျးနတေယျလို့လညျး တပျခြုပျမငျးအောငျလှိုငျက မောျစကိုညီလာခံမှာ ပွောသှားပါတယျ။ မွနျမာ့အရေးမှာ မစှကျဖကျကွဖို့ကို သတိပေးတာ ဖွဈပါတယျ။
မွနျမာ့ပွညျတှငျး-ပွညျပရေးရာမှာ တရုတျဟာ အရေးကွီးတဲ့အခနျးကဏ်ဍက ပါဝငျနတောမို့ တရုတျအခွအေနေ ဆိုးဝါးလာရငျ မွနျမာပွညျမှာ ဂယကျရိုကျလာမှာကို စဈအစိုးရ စိုးရိမျနပေုံ ရပါတယျ။ ပွညျပက စှကျဖကျလာမှာကို တပျခြုပျကွီး စိုးရိမျနတော ထငျရှားပါတယျ။ ရိုးသားတဲ့ ဒီမိုကရစေီစနဈကို အကောငျအထညျဖောျခငြျလို့ စဈအာဏာသိမျးရတယျလို့ ပွောတာကိုတော့ ဒီမိုကရစေီ ကငြ့ျသုံးသူတှေ လကျခံနိုငျစရာ မရှိပါဘူး။ ဒီမိုကရစေီနိုငျငံ (၃) နိုငျငံရဲ့ အောကပျဈအဖှဲ့ဟာ စဈအာဏာရှငျအတှကျ ဘဝငျတုနျစရာ ဖွဈနိုငျပါတယျ။ အရငျကတညျးက သတငျးဖလှယျဖို့ ဖှဲ့ထားတဲ့ Five Eyes အဖှဲ့မှာ အငျ်ဂလိပျစကားပွောတဲ့ နိုငျငံတှသော ပါဝငျပါတယျ။ ယုံကွညျမှုကို အခွခေံရတဲ့ လုပျငနျးတှမှော ယဉျကြေးမှု အခွခေံတူညီတာကို ဦးစားပေးတာ မြားပါတယျ။ သမိုငျးဟာ နိုငျငံတကာဆကျဆံရေးမှာ ရောငျပွနျဟပျနပေါတယျ။
ဒီဇယျသုံး ရငေုတျသငျ်ဘောတှေ ပွငျသဈဆီက ဝယျယူဖို့ အစီအစဉျလုပျပွီးတော့၊ ပွညျသဈနဲ့အတူ စဈရေးလေ့ကငြ့ျရေးတှေ လုပျပွီးမှ အောကပျဈမဟာမိတျအဖှဲ့မှာ ဝိုငျးပယျခံရတာကို ပွငျသဈက မကြမေခမြျး ဖွဈသှားပါတယျ။ ပွငျသဈကို မယုံသလို ဖွဈသှားပါတယျ။ အမရေိကနျရဲ့ အဏုမွူစှမျးအငျသုံး ရငေုတျသငျ်ဘောနဲ့ ထောကျလှမျးရေးပညာရဖို့က Australia အတှကျ ပိုအရေးကွီးပါတယျ။ အဏုမွူစှမျးအငျသုံး ရငေုတျသဘောၤတှရေလို့ Australia ဟာ တရုတျထကျပိုပွီးတော့ အားကောငျးလာမှာတော့ မဟုတျပါဘူး။ ဒါပမေဲ့ အမရေိကနျအဏုမွူရငေုတျသငျ်ဘောတှေ Australia မှာ ဆိုကျကပျနိုငျတာဟာ တရုတျအတှကျ ရတတျမအေးစရာ ဖွဈလာနိုငျပါတယျ။ Australia သမဂ်ဂဖွဈတဲ့ သငျ်ဘောသားသမဂ်ဂနဲ့ လြှပျစဈအလုပျသမားသမဂ်ဂတို့ကတော့ အဏုမွူရငေုတျသငျ်ဘော စီမံကိနျးဟာ တိုငျးပွညျအတှကျ အကြိုးမရှိဘူးလို့ သုံးသပျကွပါတယျ။
အငျ်ဂလိပျ-အမရေိကနျနဲ့ တရုတျကှနျမွူတို့ဟာ အခွခေံ အတှေးအခေါျ ကှဲပွားခွားနားကွပါတယျ။ ၁၉၅၀ က ဖွဈပှားခဲ့တဲ့ ကိုရီးယားစဈအတှငျး ခြောငျးခြုံ - Chong Chon တိုကျပှဲမှာ အမရေိကနျတပျတှေ အရေးနိမ့ျသှားပွီး မောျစီတုနျးရဲ့ ပွညျသူ့စဈတပျ အောငျပှဲခံတာကို အခုထကျထိ တရုတျက ဂုဏျယူနပေါတယျ။ ကိုရီးယားစဈပှဲ အနှဈ (၇၀) ပွည့ျနေ့မှာ ခြောငျးခြုံစိတျဓါတျ မှေးကွဖို့ တရုတျသမ်မတ ရှီကငြ့ျဖိနျက သွဝါဒစကား ပွောကွားသှားပါတယျ။ အမရေိကနျနဲ့ အငျ်ဂလိပျကတော့ ပထမနဲ့ ဒုတိယကမ်ဘာစဈမှာ အောငျပှဲခံတာကိုသာ ဂုဏျယူပွီး ကိုရီးယားစဈကိုတော့ မေ့ပဈလိုကျကွပါတယျ။
မောျစီတုနျးခတျေက တံခါးပိတျဝါဒ ကငြ့ျသုံးခဲ့တဲ့ တရုတျနိုငျငံကို တံခါးဖှင့ျနိုငျအောငျ အမရေိကနျက ကူညီခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။ အမရေိကနျနဲ့ ကုနျသှယျရေး အဆငျပွလေို့ တရုတျကှနျမွူနဈဟာ အရငျးရှငျ ဖွဈလာတာပါ။ အမရေိကနျနဲ့ စဈဖွဈရငျ တရုတျပွညျ အကွီးအကယြျ ဒုက်ခရောကျသှားနိုငျတာကို ခြောငျးခြုံစိတျဓါတျ ရှိသူတှေ သိကွပါတယျ။ တရုတျရဲ့ တပါတီအာဏာရှငျစနဈ နဲ့ အငျ်ဂလိပျ၊ အမရေိကနျ ဒီမိုကရစေီစနဈတို့ဟာ ကှဲပွားတာမို့ စေ့စပျဆှေးနှေးညှိနှိုငျးမှုကို ခကျခဲစပေါတယျ။ မကြျမှောကျခတျေသမိုငျးကို လေ့လာရငျ ဒီမိုကရစေီနိုငျငံအခငြျးခငြျး စဈမဖွဈကွဘဲ အာဏာရှငျနိုငျငံတှနေဲ့သာ စဈဖွဈတာ တှေ့ရပါတယျ။
