စစ်အာဏာနဲ့ တရုတ်-မြန်မာ

Black smoke billows from the industrial zone of Hlaing Thar Yar township in Yangon, Myanmar Sunday, March 14, 2021. Attacks on Chinese-run factories in Myanmar's biggest city drew demands Monday from Beijing for protection for their property and employees, while many in Myanmar e

Your browser doesn’t support HTML5

စစ်အာဏာနဲ့ တရုတ်-မြန်မာ

ဦးအောင်ခင်ရဲ့ မြန်မာ့အရေး သုံးသပ်ချက်

လှိုင်သာယာစက်မှုဇုန်က တရုတ်အထည်ချုပ်စက်ရုံအချို့ မတ်လ (၁၄) ရက်နေ့က မီးရှို့ခံရလို့ ထိတ်လန့်သွားတဲ့ တရုတ်သံရုံးဟာ ကျူးလွန်သူတွေကို အရေးယူပေးဖို့ တောင်းဆိုပါတယ်။ စစ်ကောင်စီကလည်း လှိုင်သာယာ၊ ရွှေပြည်သာ၊ တောင်ဒဂုံ၊ မြောက်ဒဂုံ၊ မြောက်ဥက္ကလာပနဲ့ ဒဂုံဆိပ်ကမ်းစတဲ့ မြို့နယ် (၆) မြို့နယ်မှာ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကြေညာပြီး တုံ့ပြန်ပါတယ်။ တရုတ်ဟာ နွေဦးတော်လှန်ရေးနဲ့ ထိတွေ့လာပါတယ်။ လူထုဆန္ဒပြပွဲကိုရော လူမှုကွန်ရက်ကနေ တိုက်ခိုက်မှုကိုရော ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ တရုတ်သံရုံးဟာ တရုတ်အကျိုးစီးပွား ထိခိုက်နစ်နာမှာကို စိုးရိမ်ပူပန်လာပါတယ်။

စစ်အာဏာသိမ်းတာကို သဘောထားကွဲလွဲမှု ဖြစ်တယ်လို့ ဖေဖေါ်ဝါရီလ (၁) ရက်နေ့က ပြောဆိုခဲ့တဲ့ တရုတ်ဟာ ဆန္ဒပြပွဲနဲ့ လူသတ်ပွဲတွေကို လက်ပိုက်ကြည့်လို့ မရတော့မှန်း သိလာပုံရပါတယ်။ မြန်မာပြည်မှာ နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်ရင် တရုတ်အကျိုးစီးပွား နစ်နာဆုံးရှုံးစရာ အလွန်များပါတယ်။ NLD အစိုးရနဲ့ သဘောတူထားတဲ့ စီးပွားရေးစီမံကိန်းတွေကို ဆက်လက်အကောင်အထည် ဖော်နိုင်ပါ့မလားလိုတောင် သံသယ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ တရုတ်အကျိုးစီးပွားနဲ့ နွေဦးတော်လှန်ရေး ဆက်စပ်လာတာကို ကျွမ်းကျင်စွာ ကိုင်တွယ်ဖို့ကိစ္စဟာ တရုတ်အတွက် အရေးကြီးဆုံး ဖြစ်နေပါတယ်။

စစ်အာဏာသိမ်းပြီး (၁) လကျော်ကြာတော့မှ နောက်ထပ်သွေးထွက်သံယိုမှုနဲ့ ပဋိပက္ခ မဖြစ်ပွားအောင်လုပ်ပြီး အခြေအနေ အေးချမ်းစေဖို့အတွက် ဦးစားပေးဆောင်ရွက်ရမယ်လို့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ရိ က မတ်လ (၇) ရက်မှာ ပြောပါတယ်။ အာဏာမသိမ်းမီ ဦးဝင်းမြင့်နဲ့ ဒေါ်စုတို့ကိုတွေ့တော့ ရွေးကောက်ပွဲအပြီး ပထမဆုံး ရောက်လာတဲ့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ဂုဏ်ယူမိကြောင်း ဝမ်ရိက ပြောပါတယ်။ နောက်တနေ့ တပ်ချုပ်မင်းအောင်လှိုင်နဲ့တွေ့တော့ ရွေးကောက်ပွဲစာရင်း ပြဿနာတိုင်ကြားတာကို ဝမ်ရိ က ကြားရပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲ မရှိတဲ့ တရုတ်ပြည်ကဝန်ကြီးကို တပ်ချုပ်ကြီးက ရွေးကောက်ပွဲကိစ္စ တိုင်ကြာတာဟာ ကသိကအောက် ဖြစ်စရာပါ။ ဒါပေမဲ့ ဝမ်ရိ ပြန်သွားပြီး မကြာမီ စစ်အာဏာသိမ်းတဲ့အခါမှာ တရုတ် ထောက်ခံမှုရယူပြီး လုပ်သလိုလို ထင်ယောင်ထင်မှား ဖြစ်ကုန်ကြပါတယ်။

စစ်အာဏာသိမ်းပြီး မကြာမီ တရုတ်လေယာဉ် အများအပြား လာရောက်တာဟာ ပုံမှန်ကုန်သွယ်မှုသာဖြစ်ကြောင်း ရန်ကုန်အခြေစိုက် တရုတ်လုပ်ငန်း ကုန်သည်လုပ်ငန်းရှင်အသင်းက ရှင်းလင်းရတဲ့အထိ စိုးရိမ်ထိတ်လန့်လာပါတယ်။ အင်တာနက်ပေါ်မှာ တွေ့ရတဲ့ တရုတ်-မြန်မာ ဆက်ဆံရေးဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်တွေဟာ (၂) နိုင်ငံ ချစ်ကြည်ရေးကို ဖျက်ဆီးဖို့ ရည်ရွယ်တဲ့ ကောလဟာလဖြစ်ကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ဖေဖေါ်ဝါရီလ (၁၈) ရက်နေ့က ရှင်းလင်းပါတယ်။။ ဒါပေမဲ့ စစ်အာဏာသိမ်းမှုနဲ့ အကြမ်းဖက်မှုကို ရှုတ်ချကန့်ကွက်ဖို့ ပျက်ကွက်တဲ့အတွက် တရုတ်ကုန်ပစ္စည်းကို မသုံးဘဲ သပိတ်မှောက်ဖို့ လူမှုကွန်ရက်မှာ ဆော်သြသူတွေ အများအပြား တိုးပွားနေတာ တွေ့ရပါတယ်။

တရုတ်ကုန်ပစ္စည်း သပိတ်မှောက်ရေး လှုပ်ရှားမှု ပေါ်ထွက်လာတာဟာ တရုတ်ဆန့်ကျင်ရေး အခြေအနေကို ဖော်ပြရာ ရောက်ပါတယ်။ မူဆယ်နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးမှာ တရုတ်ဘက်က ကုန်ကားဝင်လာမှု အလွန်နည်းပါးသွားပါတယ်။ NLD အစိုးရနဲ့ ဆက်ဆံရေးကောင်းမွန်တဲ့ တရုတ်ဟာ စစ်ကောင်စီ ငြိုငြင်မှာကိုလည်း စိုးရိမ်နေပုံရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဆန္ဒပြနေတဲ့ အရပ်သားတွေကို ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက် အကြမ်းဖက်တဲ့ စစ်တပ်ရဲ့လုပ်ရပ်ကို ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီက ဝေဖန်ရှုတ်ချတာကိုတော့ တရုတ်အစိုးရက သဘောတူလိုက်ပါတယ်။ စစ်ကောင်စီရဲ့ လုပ်ရပ်တွေ တရားလွန်နေတာကို တရုတ်အစိုးရ အမြဲတမ်း မကာကွယ်နိုင်ကြောင်း အဖွဲ့ဝင်အားလုံးသဘောတူတဲ့ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ မတ်လ (၁၀) ရက်နေ့ထုတ် ဆုံးဖြတ်ချက်က သက်သေပြနေပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီ အသွင်ကူးပြောင်းရေးကို ပြည်သူ့ဆန္ဒနဲ့အညီ အပြုသဘောနဲ့ ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ဖို့သာ ကုလသမဂ္ဂက လိုလားပါတယ်။

မြန်မာ့အရေးမှာ အာဆီယံအသင်း ကြိုးပမ်းနေတာကိုလည်း ထောက်ခံကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီ ကြေညာချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ စစ်အာဏာသိမ်းမှုဟာ တရုတ်အစိုးရကို အကျပ်အတည်း ဖြစ်စေပါတယ်။ စစ်တပ်ကို ဝေဖန်ရှုတ်ချတာမျိုး မလုပ်မိဖို့ ရှောင်ရှားရင်း စစ်တပ်က ပစ်သတ်နေတဲ့ ပြည်သူလူထု ဒေါသမထွက်အောင် ကြိုးပမ်းနေရပါတယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲ တရုတ်ရဲ့ အကျိုးစီးပွားကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ဖို့ ကြိုးပမ်းရပါတယ်။ မတ်လ (၂၇) ရက် တပ်မတော်နေ့ အခမ်းအနားကို တရုတ်ဟာ ရုရှား၊ ထိုင်း၊ လာအို၊ ဗိယက်နမ်၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ အိန္ဒိယတို့နဲ့အတူ တက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန်နဲ့ အနောက်နိုင်ငံတွေက ဒဏ်ခတ်အရေးယူလို့ အာဏာသိမ်းစစ်အုပ်စုကို ချက်ချင်းထိခိုက်သွားမှာ မဟုတ်ပေမယ့် အပယ်ခံဘဝ ပြန်ရောက်သွားတာကို တရုတ်က အခွင့်ကောင်းယူနိုင်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရေးမှာ တရုတ်ဝင်ရှုတ်နေတာ ဗိုလ်နေဝင်းရဲ့ မဆလခေတ်ကတည်းပါ ဒါပေမဲ့ တရုတ် ထောက်ခံတဲ့ ဗကပ ကွန်မြူနစ်ဟာ ပြည်သူလူထုကို ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်တာ မဟုတ်တဲ့အတွက် အဲဒီတုန်းက တရုတ်ဆန့်ကျင်ရေးစိတ်ဓါတ် အခုလို မပြင်းထန်ပါဘူး။ အပယ်ခံစစ်အစိုးရက တရုတ်ကို မှီခိုအားထားလာတော့မှသာ တရုတ်ကို မြန်မာပြည်မှာ လူမုန်းများလာတာ ဖြစ်ပါတယ်။


==Unicode==

ဦးအောငျခငျရဲ့ မွနျမာ့အရေး သုံးသပျခကြျ

လှိုငျသာယာစကျမှုဇုနျက တရုတျအထညျခြုပျစကျရုံအခြို့ မတျလ (၁၄) ရကျနေ့က မီးရှို့ခံရလို့ ထိတျလန့ျသှားတဲ့ တရုတျသံရုံးဟာ ကြူးလှနျသူတှကေို အရေးယူပေးဖို့ တောငျးဆိုပါတယျ။ စဈကောငျစီကလညျး လှိုငျသာယာ၊ ရှှပွေညျသာ၊ တောငျဒဂုံ၊ မွောကျဒဂုံ၊ မွောကျဥက်ကလာပနဲ့ ဒဂုံဆိပျကမျးစတဲ့ မွို့နယျ (၆) မွို့နယျမှာ စဈအုပျခြုပျရေးကွညောပွီး တုံ့ပွနျပါတယျ။ တရုတျဟာ နှေဦးတောျလှနျရေးနဲ့ ထိတှေ့လာပါတယျ။ လူထုဆန်ဒပွပှဲကိုရော လူမှုကှနျရကျကနေ တိုကျခိုကျမှုကိုရော ရငျဆိုငျနရေတဲ့ တရုတျသံရုံးဟာ တရုတျအကြိုးစီးပှား ထိခိုကျနဈနာမှာကို စိုးရိမျပူပနျလာပါတယျ။

စဈအာဏာသိမျးတာကို သဘောထားကှဲလှဲမှု ဖွဈတယျလို့ ဖဖေေါျဝါရီလ (၁) ရကျနေ့က ပွောဆိုခဲ့တဲ့ တရုတျဟာ ဆန်ဒပွပှဲနဲ့ လူသတျပှဲတှကေို လကျပိုကျကွည့ျလို့ မရတော့မှနျး သိလာပုံရပါတယျ။ မွနျမာပွညျမှာ နိုငျငံရေးမတညျငွိမျရငျ တရုတျအကြိုးစီးပှား နဈနာဆုံးရှုံးစရာ အလှနျမြားပါတယျ။ NLD အစိုးရနဲ့ သဘောတူထားတဲ့ စီးပှားရေးစီမံကိနျးတှကေို ဆကျလကျအကောငျအထညျ ဖောျနိုငျပါ့မလားလိုတောငျ သံသယ ဖွဈလာနိုငျပါတယျ။ တရုတျအကြိုးစီးပှားနဲ့ နှေဦးတောျလှနျရေး ဆကျစပျလာတာကို ကြှမျးကငြျစှာ ကိုငျတှယျဖို့ကိစ်စဟာ တရုတျအတှကျ အရေးကွီးဆုံး ဖွဈနပေါတယျ။

စဈအာဏာသိမျးပွီး (၁) လကြောျကွာတော့မှ နောကျထပျသှေးထှကျသံယိုမှုနဲ့ ပဋိပက်ခ မဖွဈပှားအောငျလုပျပွီး အခွအေနေ အေးခမြျးစဖေို့အတှကျ ဦးစားပေးဆောငျရှကျရမယျလို့ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး ဝမျရိ က မတျလ (၇) ရကျမှာ ပွောပါတယျ။ အာဏာမသိမျးမီ ဦးဝငျးမွင့ျနဲ့ ဒေါျစုတို့ကိုတှေ့တော့ ရှေးကောကျပှဲအပွီး ပထမဆုံး ရောကျလာတဲ့ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးအဖွဈ ဂုဏျယူမိကွောငျး ဝမျရိက ပွောပါတယျ။ နောကျတနေ့ တပျခြုပျမငျးအောငျလှိုငျနဲ့တှေ့တော့ ရှေးကောကျပှဲစာရငျး ပွူနာတိုငျကွားတာကို ဝမျရိ က ကွားရပါတယျ။ ရှေးကောကျပှဲ မရှိတဲ့ တရုတျပွညျကဝနျကွီးကို တပျခြုပျကွီးက ရှေးကောကျပှဲကိစ်စ တိုငျကွာတာဟာ ကသိကအောကျ ဖွဈစရာပါ။ ဒါပမေဲ့ ဝမျရိ ပွနျသှားပွီး မကွာမီ စဈအာဏာသိမျးတဲ့အခါမှာ တရုတျ ထောကျခံမှုရယူပွီး လုပျသလိုလို ထငျယောငျထငျမှား ဖွဈကုနျကွပါတယျ။

စဈအာဏာသိမျးပွီး မကွာမီ တရုတျလယောဉျ အမြားအပွား လာရောကျတာဟာ ပုံမှနျကုနျသှယျမှုသာဖွဈကွောငျး ရနျကုနျအခွစေိုကျ တရုတျလုပျငနျး ကုနျသညျလုပျငနျးရှငျအသငျးက ရှငျးလငျးရတဲ့အထိ စိုးရိမျထိတျလန့ျလာပါတယျ။ အငျတာနကျပေါျမှာ တှေ့ရတဲ့ တရုတျ-မွနျမာ ဆကျဆံရေးဆိုငျရာ သတငျးအခကြျအလကျတှဟော (၂) နိုငျငံ ခစြျကွညျရေးကို ဖကြျဆီးဖို့ ရညျရှယျတဲ့ ကောလဟာလဖွဈကွောငျး တရုတျနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာနက ဖဖေေါျဝါရီလ (၁၈) ရကျနေ့က ရှငျးလငျးပါတယျ။။ ဒါပမေဲ့ စဈအာဏာသိမျးမှုနဲ့ အကွမျးဖကျမှုကို ရှုတျခကြန့ျကှကျဖို့ ပကြျကှကျတဲ့အတှကျ တရုတျကုနျပစ်စညျးကို မသုံးဘဲ သပိတျမှောကျဖို့ လူမှုကှနျရကျမှာ ဆောျသွသူတှေ အမြားအပွား တိုးပှားနတော တှေ့ရပါတယျ။

တရုတျကုနျပစ်စညျး သပိတျမှောကျရေး လှုပျရှားမှု ပေါျထှကျလာတာဟာ တရုတျဆန့ျကငြျရေး အခွအေနကေို ဖောျပွရာ ရောကျပါတယျ။ မူဆယျနယျစပျ ကုနျသှယျရေးမှာ တရုတျဘကျက ကုနျကားဝငျလာမှု အလှနျနညျးပါးသှားပါတယျ။ NLD အစိုးရနဲ့ ဆကျဆံရေးကောငျးမှနျတဲ့ တရုတျဟာ စဈကောငျစီ ငွိုငွငျမှာကိုလညျး စိုးရိမျနပေုံရပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ဆန်ဒပွနတေဲ့ အရပျသားတှကေို ပဈခတျတိုကျခိုကျ အကွမျးဖကျတဲ့ စဈတပျရဲ့လုပျရပျကို ကုလသမဂ်ဂ လုံခွုံရေးကောငျစီက ဝဖေနျရှုတျခတြာကိုတော့ တရုတျအစိုးရက သဘောတူလိုကျပါတယျ။ စဈကောငျစီရဲ့ လုပျရပျတှေ တရားလှနျနတောကို တရုတျအစိုးရ အမွဲတမျး မကာကှယျနိုငျကွောငျး အဖှဲ့ဝငျအားလုံးသဘောတူတဲ့ ကုလသမဂ်ဂ လုံခွုံရေးကောငျစီရဲ့ မတျလ (၁၀) ရကျနေ့ထုတျ ဆုံးဖွတျခကြျက သကျသပွေနပေါတယျ။ ဒီမိုကရစေီ အသှငျကူးပွောငျးရေးကို ပွညျသူ့ဆန်ဒနဲ့အညီ အပွုသဘောနဲ့ ဆကျလကျဆောငျရှကျဖို့သာ ကုလသမဂ်ဂက လိုလားပါတယျ။

မွနျမာ့အရေးမှာ အာဆီယံအသငျး ကွိုးပမျးနတောကိုလညျး ထောကျခံကွောငျး ကုလသမဂ်ဂ လုံခွုံရေးကောငျစီ ကွညောခကြျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။ စဈအာဏာသိမျးမှုဟာ တရုတျအစိုးရကို အကပြျအတညျး ဖွဈစပေါတယျ။ စဈတပျကို ဝဖေနျရှုတျခတြာမြိုး မလုပျမိဖို့ ရှောငျရှားရငျး စဈတပျက ပဈသတျနတေဲ့ ပွညျသူလူထု ဒေါသမထှကျအောငျ ကွိုးပမျးနရေပါတယျ။ တခြိနျတညျးမှာပဲ တရုတျရဲ့ အကြိုးစီးပှားကို ကာကှယျစောင့ျရှောကျဖို့ ကွိုးပမျးရပါတယျ။ မတျလ (၂၇) ရကျ တပျမတောျနေ့ အခမျးအနားကို တရုတျဟာ ရုရှား၊ ထိုငျး၊ လာအို၊ ဗိယကျနမျ၊ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ၊ အိန်ဒိယတို့နဲ့အတူ တကျရောကျခဲ့ပါတယျ။

အမရေိကနျနဲ့ အနောကျနိုငျငံတှကေ ဒဏျခတျအရေးယူလို့ အာဏာသိမျးစဈအုပျစုကို ခကြျခငြျးထိခိုကျသှားမှာ မဟုတျပမေယ့ျ အပယျခံဘဝ ပွနျရောကျသှားတာကို တရုတျက အခှင့ျကောငျးယူနိုငျပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံရေးမှာ တရုတျဝငျရှုတျနတော ဗိုလျနဝေငျးရဲ့ မဆလခတျေကတညျးပါ ဒါပမေဲ့ တရုတျ ထောကျခံတဲ့ ဗကပ ကှနျမွူနဈဟာ ပွညျသူလူထုကို ညှဉျးပနျးနှိပျစကျတာ မဟုတျတဲ့အတှကျ အဲဒီတုနျးက တရုတျဆန့ျကငြျရေးစိတျဓါတျ အခုလို မပွငျးထနျပါဘူး။ အပယျခံစဈအစိုးရက တရုတျကို မှီခိုအားထားလာတော့မှသာ တရုတျကို မွနျမာပွညျမှာ လူမုနျးမြားလာတာ ဖွဈပါတယျ။