(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပဖို့ရက်ပိုင်းသာ လိုတော့သလို၊ ပါတီအသီးသီးက ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ကြသူတွေ၊ တသီးပုဂ္ဂလ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေ အကျိတ်အနယ် ယှဉ်ပြိုင် မဲဆွယ်နေကြပါတယ်။ ဒီလို ရွေးကောက်ပွဲ မဲဆွယ်နေကြတဲ့ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ၆,၉ ၀၀ ကျော်ထဲမှာ အမျိုးသမီးလွှတ်တော်အမတ်လောင်း ၁,၀၀၀ ကျော် ပါဝင်ပြီး တိုင်းရင်းသား ဒေသတချို့ကနေ ဝင်ပြိုင်ကြမယ့် အမျိုးသမီး ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေလည်း အများအပြား ပါ ပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ အတွေ့အကြုံ၊ ရင်ဆိုင်ရတဲ့ အခက်အခဲ စိန်ခေါ်မှု၊ ဒါတွေကို ဘယ်လိုကျော်လွှားနေကြလဲ။ လွှတ်တော်အမတ်နေရာကိုရော ဘာကြောင့် သူတို့ ဝင်ပြိုင်ဖြစ်တာလဲ ဆိုတာတွေကို ဒီသီတင်းပတ် အမျိုးသမီးကဏ္ဍမှာ မခင်ဖြူထွေးက စုစည်းတင်ဆက်ထားပါတယ်။
ဒီနှစ် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲကတော့ နိုင်ငံအတွင်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှုတွေ ရှိနေချိန်မှာ ကျင်းပတာမို့ အကန့်အသတ်တွေကြား ထူးထူးခြားခြား ကျင်းပရတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ကိုဗစ်ကြောင့်ချမှတ်ထားတဲ့ စည်းမျဉ်းကန့်သတ်ချက်တွေအပြင် ဖွံ့ဖြိုးမှုနည်းပြီး နယ်မြေအရလည်း တည်ငြိမ်မှုအားနည်းတဲ့ တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာတော့ မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုတွေကို ပိုပြီးတော့ ခက်ခက်ခဲခဲ လုပ်ကြရတယ်လို့ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တချို့က ပြောပါတယ်။
“လက်ရှိကတော့ နည်းနည်းတော့ တိတ်ဆိတ်ငြိမ်သက်တယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့လကတော့ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် ရွာဘက်တွေကို ဆင်းလို့မရတဲ့အပိုင်း ရှိတယ်ပေါ့နော်။ ပြန်ပြီးတော့မှ အခြေအနေ ငြိမ်တဲ့အချိန်အထိ ပြီးအောင်စောင့်ပြီးမှပဲ ပြန်သွားရတယ်။ ပြီးရင် မိုးရာသီဖြစ်တဲ့အချိန်မှာလည်း ကိုယ်က မိန်းခလေး ဆိုတော့ ကျမတို့က ဆင်းဖို့အဆင်ပြေ ပေမဲ့လည်း ကျမတို့နဲ့လိုက်မယ့် လူကြီးတွေက ကျမတို့ကို ပြန်ငဲ့နေတဲ့အပိုင်းတွေ ရှိတယ်ပေါ့နော်။ အဲ့ဒါဆိုရင် ကျမတို့က ချက်ချင်းဆင်းလို့ မရတဲ့အပိုင်းတွေလည်း ရှိတယ်ရှင့်။ နည်းနည်းတော့ အချိန် ကြန့်ကြာတာပေါ့။ နည်းနည်း နောက်ဆုတ်ရတဲ့အပိုင်းရှိတယ်။”
ဒါကတော့ တအာင်း(ပလောင်)အမျိုးသားပါတီ (TNP) ကနေ ကျောက်မဲမြို့နယ် အမှတ် (၁) ပြည်နယ်အမတ်လောင်းနေရာ ဝင်ပြိုင်မယ့် လွေးလွင်လွင်ဦး ပြောသွားတာပါ။ နယ်မြေတည်ငြိမ်မှုအားနည်းတဲ့အတွက် ခုလို အခြေအနေတွေ ကြုံရတဲ့အပြင် COVID 19 ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေကြောင့် ချမှတ်ထားတဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေကြားမှာ မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုတွေကတော့ အကန့်အသတ် ပိုများတယ်လို့ လွေးလွင်လွင်ဦးက ပြောပါတယ်။
ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် သူကတော့ ဒေသခံပြည်သူတွေရဲ့ အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းလုပ်ငန်းတွေ ပိုမို ကောင်းမွန်လာအောင်၊ ဒေသတွင်း ပဋိပက္ခတွေကြောင့် အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးနေကြရတဲ့ ပြည်သူတွေကို ကိုယ်စားပြုပြီး လိုအပ်တဲ့ ကူညီကာကွယ်မှုတွေ ပေးနိုင်ဖို့အတွက် လွှတ်တော်အမတ်နေရာ ဝင်ပြိုင်ဖြစ်တာလို့ ပြောပါတယ်။
“ဒီဘက်မှာက စစ်ဘေးရှောင်ကိစ္စဆိုရင် အရမ်းကိုမှ ခနခန ဖြစ်တယ်။ ဒါပေမဲ့ ထောက်ပံ့မှု မရှိဘူး။ တချို့ ဒီတောင်ပေါ်ဒေသကနေဆိုရင် စစ်ဘေးရှောင်တွေ ပြန်လာတယ်။ ပြေးလာတာပေါ့နော်။ ပြေးလာရင်းနဲ့ သူတို့က မပြန်ဘဲ ဒီမြို့ပေါ်မှာပဲ နေတဲ့အချိန်ကျတော့ အိမ်ငှားနေတယ်။ တနေ့လုပ် တနေ့စားပေါ့နော်။ ဒါပေမဲ့ သူတို့အတွက် ဝင်ငွေက မမ ျှတဲ့အပိုင်းတွေ ရှိတယ်ပေါ့နော်။ အလုပ်နဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့မှ သူတို့အတွက် အခက်အခဲ ဖြစ်တာတွေလည်း တွေ့တယ်။ ဒီလို ပြည်သူတွေအတွက် အလုပ် လုပ်ပေးချင်တယ်။”
မြစ်ကြီးနားမြို့ က ဆိုင်းနူးပန် ကတော့ ကချင်ပြည်နယ် ပြည်သူ့ပါတီ ကနေ ပြည်သူ့လွှတ်တော်နေရာအတွက် ဝင်ပြိုင်ဖို့ ရှိနေသူပါ။ သူ ပြောပြတဲ့ မြစ်ကြီးနားဘက်က အခြေအနေ အတွေ့အကြုံတချို့ကိုလည်း နားထောင်ကြည့်ရအောင်ပါ။
“အခက်အခဲကတော့ အများကြီးပေါ့နော်။ ရွေးကောက်ပွဲက ကိုဗစ်နဲ့ သွားတိုက်နေတော့ ကျမတို့ ဘယ်လိုပြောမလဲ ဒီကိုဗစ် စည်းမျဉ်း စည်းကမ်းအရလည်း သွားရတာဆိုတော့ လူ ၅၀ ထက် ပိုလို့ရမဘူးပေါ့နော်။ ဆိုတော့ လူဦးရေ ထောင်နဲ့ချီပြီးမှ စုပြီးပြောလို့ရတဲ့ အနေအထား မဟုတ်တော့ ကျမတို့အတွက်က တော်တော်လေး အခက်အခဲ ဖြစ်တယ်ပေါ့နော်။ တချို့ မြို့ပြမှာ ဆိုရင် ပြည်သူလူထု အများစုက ကိုဗစ်နဲ့ နည်းနည်းကြောက်ကြတော့ တချို့ဆို မလာကြဘူး။ အဲ့ဒီတော့ အဲ့ဒီလို အခက်အခဲတွေ ရှိတယ်။”
ဒီလို အခက်အခဲ အကန့်အသတ်တွေကြား လုပ်နေရချိန်မှာပဲ ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် UEC က တိုင်းရင်းသားပါတီတွေ၊ ပါတီငယ် တွေအပေါ် မမ ျှမတ ဆက်ဆံ ရှိနေတာ တွေ့ရပြီး သူတို့လို နိုင်ငံရေးပါတီသစ်တွေအတွက်တော့ အခက် ပိုကြုံစေတယ်လို့လည်း ဆိုင်းနူးပန် က ပြောပါတယ်။
“UEC ဘက်ကနေ အခု ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာတော့ ဘေးကျပ်နံကျပ် ဖြစ်နေတယ်လို့ ကျမတို့ မြင်တယ်။ ပြီးတော့ free and fair လို့ ပြောသာပြောနေတယ်။ ဒါပေမဲ့ UEC ဘက်က free and fair မဖြစ်ဘူး ဖြစ်နေတယ်။ ကျမတို့ ပါတီတွေ၊ ပြည်နယ်အခြေစိုက် ပါတီတွေ အတွက်ကျတော့ နည်းနည်း အခက်အခဲ ဖြစ်တယ်ပေါ့။ ကျမတို့ပြည်နယ်က စည်းရုံးမှုတွေ လုပ်တဲ့အခါမှာ မေးမြန်းမှုတွေ လုပ်တယ်။ ဘယ်သူတွေ ဦးဆောင်တာလဲ။ ဘာအတွက်ကြောင့် လုပ်တာလဲဆိုတဲ့ဟာမျိုးတွေ ရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့ NLD လုပ်တဲ့အခါဆိုရင် ဘာမှစုံစမ်းစစ်ဆေးတာတွေ ဘာမှမလုပ်ဘူး။ ကျမတို့ တွေ့ရသလောက်ပေါ့နော်။ ဆိုတော့ သတိထားပြီး လုပ်နေရတာပေါ့နော်။ သူတို့ ဘယ်လိုမျိုး ဖြစ်လာမလဲ။ ရွေးကောက်ပွဲပြီးရင်ရော ဘယ်လိုမျိုး လုပ်လာမလဲ ဆိုတာတွေ အပေါ်မှာပါအစ စိုးရိမ်စရာရှိနေတယ်ပေါ့နော်။ အခုဆိုရင် ကချင်ပြည်နယ်မှာဆိုရင် ကျမတို့ ရွာ ၉၂ ရွာက ကျေးရွာကလူတွေက မဲပေးခွင့် မရတဲ့အခါမှာ နိုင်ငံသားတယောက်ရဲ့ အခွင့်အရေးကလည်း ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုတွေ အများကြီး ဖြစ်နေရတယ်။ အခု ကချင်ပြည်နယ်မှာဆိုရင် ceasefire တဘက်သတ် အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေး အနေအထားမှာဆိုတော့ စစ်တပ်နဲ့ UEC နဲ့ ညှိနှိုင်းပြီးမှ ကချင်ပြည်နယ်မှာ ရှိတဲ့ ပြည်သူလူထုတွေလည်း မဲပေးနိုင်အောင် လုပ်ဆောင်ပေးသင့်တယ်လို့ ကျမတို့ထင်တယ်။ ဒါက အခု အခြေအနေမှာဆိုရင် ရခိုင်လိုမျိုး အခြေအနေမဟုတ်ဘူး။ စစ်ပွဲဖြစ်နေတဲ့ အနေအထား မဟုတ်ဘူး။ ဒါ UEC ဘက်ကနေတော့ လုပ်ကိုင်တဲ့နေရာမှာ တော်တော်လေး လစ်ဟင်းတယ်လို့ ကျမ မြင်တယ်။ အဓိက အနေနဲ့ကတော့ လုပ်ပိုင်ခွင့် ဘာမှမရှိဘူးလို့ မြင်တယ်။ သုံးသပ်တယ်ပေါ့နော်။”
ဒါကတော့ မြစ်ကြီးနားမြို့ကနေ ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းနေရာ ဝင်ပြိုင်မယ့် ဆိုင်းနူးပန် ပြောသွားတာပါ။ တဆက်တည်းပဲ ရခိုင်ပြည်နယ်က အမျိုးသမီး လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတချို့ ကြုံရတဲ့ အတွေ့အကြုံကိုလည်း နားထောင်ကြည့်ရအောင်ပါ။
“အခက်အခဲတွေ ရှိတယ်ရှင့်။ ဘယ်အရာမှာ မချောမွေ့ဘူး။ ကျမတို့ ပထမပိုင်း ရွေးကောက်ပွဲ စပြီးတော့ ကြော်ငြာတယ်ဆိုကတည်းကိုက အဲ့ဒီအချိန်ကတည်းက ဘာလဲဆိုတော့ ကျမတို့ မဲဆွယ်စည်းရုံးမှု မလုပ်ရဘူးရှင့်။ ကိုဗစ် ဥပဒေတွေနဲ့ ကန့်သတ်ထားတော့လေ။ ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ကနေ ပြီးတော့ ကျမတို့ မဲဆွယ်စည်းရုံးခွင့် ရပြီလို့ ပြောလိုက်ပေမဲ့ တဘက်ကလည်း ကိုဗစ် ဥပဒေတွေ ရှိတော့ ကျမတို့ လူ ၃၀ ထက် မကျော်စေရ၊ ၅၀ ထက် မကျော်စေရ ဆိုတော့။ နောက်ပြီး ရှေ့နောက် ဝဲယာ ၆ ပေအကွာ ဆိုတဲ့အခါကျတော့။ ကျမတို့က မိုးရာသီကျရင်လည်း ကျမတို့ လယ်ကွင်းပြင်တွေမှာ ထွက်ပြီးတော့ ကျမတို့ ဟောပြောလို့မရဘူး။ ဒီဘက်မှာကျတော့ နယ်တွေ ရွာတွေ၊ ကျေးရွာတွေ ဆိုတော့ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးလည်း ခက်တယ်ရှင့်။ တနေရာနဲ့ တနေရာကို ခြေလျင်လည်း သွားရတယ်။ လှေစီးပြီးတောလည်း သွားရတယ်။ အဲ့ဒီလို အချိန်မျိုးမှာကျတော့ မိန်းခလေး တယောက် အနေနဲ့ ယောက်ျားတွေ ကြားထဲမှာကျတော့ အမျိုးသမီးတယောက် နောက်ထပ် အဖော်တယောက် ခေါ်ရတာပေါ့လေ။”
ဒါကတော့ ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ (ANP) ကနေ တောင်ကုတ်မြို့နယ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်အမတ် နေရာအတွက် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မယ့် မလှသက်စိုး ပြောသွားတာပါ။ ရခိုင်ပြည်နည်တွင်း လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေ ရှိနေတယ်ဆိုပေမဲ့လည်း၊ သူ့ရဲ့ မဲဆန္ဒနယ်မြေဖြစ်တဲ့ တောင်ကုတ် ကတော့ တည်တည်ငြိမ်ငြိမ်ရှိနေပြီး COVID 19 ရောဂါ ကူးစက်မှုလည်း သိပ် မရှိတဲ့ ဒေသတခု ဖြစ်တာမို့ UEC ရဲ့ လက်ရှိကန့်သတ်ချက်တွေဟာ လိုအပ်တာထက် ပိုပြီး တင်းကျပ်နေတယ်လို့ မလှသက်စိုးက ဝေဖန်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် နယ်မြေတည်ငြိမ်နေပါလျက် မဲဆန္ဒနယ် အတော်များများ ဖျက်သိမ်းတဲ့ကိစ္စကလည်း ဒေသခံပြည်သူတွေရဲ့ မဲပေးခွင့် အခွင့်အရေးနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ပါဝင်ခွင့်တွေကို ကန့်သတ်လိုက်တာဖြစ်တယ်လို့ သူက ပြောပါတယ်။
“ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်ကာလတွေမှာ နယ်မြေ တည်ငြိမ်တယ်ရှင့်။ ကျမတို့ဘက်မှာ ဘာမှမဖြစ်ဘူး။ တည်တည်ငြိမ်ငြိမ်ပဲ ရှိနေတယ်။ ပြီးလို့ရှိရင် ဘူးသီးတောင်တို့၊ ရသေ့တောင်တို့၊ အခုလက်ရှိ ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ စစ်ပွဲ အခြေအနေတွေပေါ့။ ရသေ့တောင်တို့ ပုဏ္ဏားကျွန်းတို့ဘက်မှာ ဖြစ်ပျက်နေတဲ့အရာမျိုး ကျမတို့ဘက်မှာ မရှိဘူး။ ကိုဗစ်ကလည်း ပြည်မနဲ့စာလို့ရှိရင် ကျမတို့ တောင်ကုတ်မှာ ရှားရှားပါးပါးပဲ။ ကျမတို့ ဒီမှာ လူဦးရေ အဲ့လောက်ထိ ကိုဗစ်တွေ တအား ကူးစက်နေတဲ့အရာမျိုး မရှိဘူးရှင့်။ ပြီးလို့ရှိရင် လူဦးရေလည်း ရေတွက်လို့ရတယ်။ အဲ့ဒီကာလတုန်းကဆိုရင် ဆယ် ဂဏန်းတောင်မရှိဘူး။ တယောက် နှစ်ယောက်လောက်ပဲ ရှိတာ။ အခု လက်ရှိဖြစ်ပျက်နေတဲ့ အခြေအနေ အားလုံးကို ခြုံငုံသုံးသပ်ရလို့ရှိရင်တော့ ကျမတို့ တအားကြီးတင်းကျပ်တယ်လို့ပဲ ကျမတို့ မြင်တယ်ရှင့်။ တင်းကျပ်တယ်။ ကျမတို့ ဘာမှ လုပ်လို့မရဘူး။ ရှေ့ပိုင်းကာလတွေမှာ ကျမတို့က ဘာမှလည်း ဟောပြောလို့လည်း မရဘူး။ မဲဆွယ် စည်းရုံးလို့လည်း မရဘူး။ ပါတီ ရပ်ကျေး စည်း ဖွဲ့မယ်။ ဆိုင်းဘုတ်ကလေး ထောင်မယ်။ ပြီးရင် ပြန်လာခဲ့မယ်။ ကျမတို့ အဲ့ဒီလိုပဲ တလကျော်ကျော်လောက် အဲ့အတိုင်းပဲ သွားခဲ့ရတယ်ရှင့်။ မဲဆွယ်စည်းရုံးလို့ ရတယ်ဆိုတဲ့ အခြေအနေမျိုးမှာ ကျတော့လည်း ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပနိုင်တဲ့နယ်မြေတွေ၊ ဆရာမတို့လည်း ကြားမှာပါ။ အဲ့ဒီလိုတွေနဲ့ ကြုံရတယ်။ ကျမတို့ဘက်မှာဆိုရင်လည်း နယ်မြေ အေးချမ်းနေပါလျက်နဲ့ ကျမတို့ တောင်ကုတ်မြို့မှာလည်း မြို့ပေါ် ၄ ရပ်ကွက်ပဲ ကျန်ခဲ့တာဟာမျိုးတွေ ရှိတယ်လေ။ အဲ့အခါကျတော့ ကျမတို့အနေနဲ့လည်း ဒါကို ဘယ်လိုတွေးပြီးတော့ ဘယ်လိုစဉ်းစားယူရမှန်းတောင် မသိဘူး ဖြစ်သွားတာပေါ့။”
ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင် UEC ကတော့ ရခိုင်၊ ကချင်၊ ရှမ်း အပါအဝင် ပြည်နယ်နဲ့တိုင်းဒေသ တချို့က မဲဆန္ဒနယ်မြေတွေမှာ လုံခြုံရေး စိတ်မချရတာ အပါအဝင် လွတ်လပ်ပြီး တရားမ ျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်မယ့် အခြေအနေ မရှိတာကြောင့်လို့ ဆိုပြီး ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမယ့် အစီအစဉ်ကို ပယ်ဖျက်ထားတာပါ။ ဒါပေမဲ့ ဒီအထဲမှာ နယ်မြေတချို့ဟာ တည်ငြိမ်မှုရှိပြီး ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်တဲ့ အခြေအနေလည်း ရှိနေတယ်ဆိုပြီး တိုင်းရင်းသားပါတီတွေနဲ့ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတချို့က ထောက်ပြ နေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ TNP ပါတီ ကိုယ်စားပြု လားရှိုးမြို့နယ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်နေရာ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မယ့် လွေးသင်းသင်းအောင်က ခုလို ပြောပါတယ်။
“ကျမတို့ရဲ့ လားရှိုးအနေနဲ့ကြည့်မယ်ဆိုရင်တော့ အခု သတ်မှတ်လိုက်တဲ့ ၆ အုပ်စု စလုံးက ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းလည်း ရှိနေတဲ့အခါကျတော့ ပြည်သူ တယောက် အနေနဲ့ ကျတော့၊ အဲ့ဒီနေရာမှာရှိနေတဲ့ ပြည်သူ တယောက်အနေနဲ့ကျတော့ နိုင်ငံသားတယောက်ရဲ့ ရသင့်ရထိုက်တဲ့ မဲပေးခွင့်ဆိုတာ ဆုံးရှုံးသွားတာပေါ့နော်။ တချို့ ကျေးရွာတွေမှာကျတော့ တကယ် ငြိမ်းချမ်းပြီးတော့မှ ပါတီပေါင်းစုံလည်း ဝင်ထွက်လို့ရတဲ့ ကျေးရွာမျိုးတွေ ပါသွားတာကျတော့ ကျမတို့က တော်တော်ကို စိတ်မကောင်းဘူးပေါ့။”
ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် လက်ရှိမှာ ကိုဗစ်ကြောင့် ချမှတ်ထားတဲ့ ညွှန်ကြားချက်တွေ၊ အကန့်အသတ်တွေကြားမှာပဲ မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုတွေ ရအောင် လုပ်ဆောင်နေကြရပြီး ပြည်သူတွေရဲ့ လိုအပ်ချက်၊ အခက်အခဲ ပြဿနာတွေကို ကိုယ်စားပြု ဖြေရှင်းပေးနိုင်ဖို့ ကြိုးစားနေပါတယ်လို့ ကျမ ဆက်သွယ် မေးမြန်းခဲ့တဲ့ အမျိုးသမီး လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း အားလုံးက ပြောဆိုကြပါတယ်။ ဒါ့အပြင် လွှတ်တော်တွင်းမှာ အမျိုးသမီးတွေနဲ့လူငယ်တွေ ပိုမို ကိုယ်စားပြု ပါဝင်လာဖို့ လိုလားတယ်လို့ လွေးသင်းသင်းအောင် က ပြောပါတယ်။
“အဓိက သွားချင်တာကတော့ ကျမတို့ အမျိုးသမီးတွေ အနေနဲ့ရော လူငယ်တွေ အနေနဲ့ရော လွှတ်တော်ထဲမှာ ပါဝင်မှု ရာခိုင်နှုန်းက အရမ်း နည်းသေးတယ်ပေါ့နော်။ အဲ့ဒါကြောင့် အဓိက ကျမ သွားချင်တာ ကတော့ လူငယ်တွေအတွက် လိုအပ်နေတဲ့အရာမျိုးတွေ လွှတ်တော်မှာ တင်ပြချင်တယ်။ ပြီးတော့ အမျိုးသမီးတွေ အတွက်ရော လိုအပ်နေသေးတဲ့ ဥပဒေတွေ ရှိသေးတယ်။ အဲ့ဒါမျိုးတွေကိုလည်း ကျမ လွှတ်တော်မှာ အတည်ပြုပေးချင်တယ်ပေါ့။ အဲ့ဒါကြောင့်မိုလို့ ခုလို ဝင်ပြိုင်ဖြစ်တာပါ။”
ဒါကတော့ တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာ ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ကြမယ့် လူငယ် အမျိုးသမီး လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေ ပြောပြတဲ့ သူတို့ရဲ့ အတွေ့အကြုံတွေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ဖြစ်တဲ့ အကြောင်းတွေကို စုစည်းတင်ပြပေးခဲ့တာပါ။ မြန်မာ့ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲတွေကတော့ ဒီတနင်္ဂနွေဆိုရင် ကျင်းပပါပြီ။ ကိုယ်လိုချင်တဲ့ အပြောင်းအလဲကို ကိုယ်စားပြု ဖော်ဆောင်ပေးနိုင်မယ့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းကို ၅ နှစ်မှာမှ တကြိမ် မဲပေး ရွေးချယ်ခွင့် ရတဲ့ အခွင့်အလမ်း အချိန်အခါပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ခေါင်းဆောင်ကောင်းရင် တိုင်းပြည် တိုးတက်ပြောင်းလဲအောင် လုပ်နိုင်တယ်ဆိုတာ သမိုင်း အထောက်အထားတွေ ရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီအချိန်မှာ ကိုယ့်ရဲ့ နိုင်ငံသား အခွင့်အရေးကို အသုံးချပြီး ကိုယ့်အတွက် အကောင်းဆုံး ကိုယ်စားပြုနိုင်မယ့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေကို မှန်မှန်ကန်ကန် ရွေးချယ်နိုင်ကြပါစေလို့ ဆုတောင်းရင်း ဒီသီတင်းပတ် အမျိုးသမီးကဏ္ဍကို ဒီမှာပဲ ရပ်နားခွင့် ပြုပါရှင်။ ကျမ ခင်ဖြူထွေးပါရှင်။
Your browser doesn’t support HTML5
တိုင်းရင်းသား အမျိုးသမီး ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေရဲ့ အတွေ့အကြုံ
=======================================
[Unicode Version]
တိုငျးရငျးသား အမြိုးသမီး ကိုယျစားလှယျလောငျးတှရေဲ့ အတှေ့အကွုံ (အမြိုးသမီးကဏ်ဍ)
မွနျမာနိုငျငံမှာ ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပဖို့ရကျပိုငျးသာ လိုတော့သလို၊ ပါတီအသီးသီးက ဝငျရောကျယှဉျပွိုငျကွသူတှေ၊ တသီးပုဂ်ဂလ ကိုယျစားလှယျလောငျးတှေ အကြိတျအနယျ ယှဉျပွိုငျ မဲဆှယျနကွေပါတယျ။ ဒီလို ရှေးကောကျပှဲ မဲဆှယျနကွေတဲ့ ကိုယျစားလှယျလောငျး ၆,၉ ၀၀ ကြောျထဲမှာ အမြိုးသမီးလှှတျတောျအမတျလောငျး ၁,၀၀၀ ကြောျ ပါဝငျပွီး တိုငျးရငျးသား ဒသေတခြို့ကနေ ဝငျပွိုငျကွမယ့ျ အမြိုးသမီး ကိုယျစားလှယျလောငျးတှလေညျး အမြားအပွား ပါ ပါတယျ။ သူတို့ရဲ့ အတှေ့အကွုံ၊ ရငျဆိုငျရတဲ့ အခကျအခဲ စိနျခေါျမှု၊ ဒါတှကေို ဘယျလိုကြောျလှှားနကွေလဲ။ လှှတျတောျအမတျနရောကိုရော ဘာကွောင့ျ သူတို့ ဝငျပွိုငျဖွဈတာလဲ ဆိုတာတှကေို ဒီသီတငျးပတျ အမြိုးသမီးကဏ်ဍမှာ မခငျဖွူထှေးက စုစညျးတငျဆကျထားပါတယျ။
ဒီနှဈ ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲကတော့ နိုငျငံအတှငျး ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျမှုတှေ ရှိနခြေိနျမှာ ကငြျးပတာမို့ အကန့ျအသတျတှကွေား ထူးထူးခွားခွား ကငြျးပရတဲ့ ရှေးကောကျပှဲ ဖွဈပါတယျ။ ကိုဗဈကွောင့ျခမြှတျထားတဲ့ စညျးမဉြျးကန့ျသတျခကြျတှအေပွငျ ဖှံ့ဖွိုးမှုနညျးပွီး နယျမွအေရလညျး တညျငွိမျမှုအားနညျးတဲ့ တိုငျးရငျးသားဒသေတှမှောတော့ မဲဆှယျစညျးရုံးမှုတှကေို ပိုပွီးတော့ ခကျခကျခဲခဲ လုပျကွရတယျလို့ ကိုယျစားလှယျလောငျး တခြို့က ပွောပါတယျ။
“လကျရှိကတော့ နညျးနညျးတော့ တိတျဆိတျငွိမျသကျတယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့လကတော့ တိုကျပှဲတှဖွေဈတဲ့ အတှကျကွောင့ျ ရှာဘကျတှကေို ဆငျးလို့မရတဲ့အပိုငျး ရှိတယျပေါ့နောျ။ ပွနျပွီးတော့မှ အခွအေနေ ငွိမျတဲ့အခြိနျအထိ ပွီးအောငျစောင့ျပွီးမှပဲ ပွနျသှားရတယျ။ ပွီးရငျ မိုးရာသီဖွဈတဲ့အခြိနျမှာလညျး ကိုယျက မိနျးခလေး ဆိုတော့ ကမြတို့က ဆငျးဖို့အဆငျပွေ ပမေဲ့လညျး ကမြတို့နဲ့လိုကျမယ့ျ လူကွီးတှကေ ကမြတို့ကို ပွနျငဲ့နတေဲ့အပိုငျးတှေ ရှိတယျပေါ့နောျ။ အဲ့ဒါဆိုရငျ ကမြတို့က ခကြျခငြျးဆငျးလို့ မရတဲ့အပိုငျးတှလေညျး ရှိတယျရှင့ျ။ နညျးနညျးတော့ အခြိနျ ကွန့ျကွာတာပေါ့။ နညျးနညျး နောကျဆုတျရတဲ့အပိုငျးရှိတယျ။”
ဒါကတော့ တအာငျး(ပလောငျ)အမြိုးသားပါတီ (TNP) ကနေ ကြောကျမဲမွို့နယျ အမှတျ (၁) ပွညျနယျအမတျလောငျးနရော ဝငျပွိုငျမယ့ျ လှေးလှငျလှငျဦး ပွောသှားတာပါ။ နယျမွတေညျငွိမျမှုအားနညျးတဲ့အတှကျ ခုလို အခွအေနတှေေ ကွုံရတဲ့အပွငျ COVID 19 ရောဂါ ကူးစကျမှုတှကွေောင့ျ ခမြှတျထားတဲ့ စညျးမဉြျးစညျးကမျးတှကွေားမှာ မဲဆှယျစညျးရုံးမှုတှကေတော့ အကန့ျအသတျ ပိုမြားတယျလို့ လှေးလှငျလှငျဦးက ပွောပါတယျ။
ဘယျလိုပဲဖွဈဖွဈ သူကတော့ ဒသေခံပွညျသူတှရေဲ့ အသကျမှေးဝမျးကွောငျးလုပျငနျးတှေ ပိုမို ကောငျးမှနျလာအောငျ၊ ဒသေတှငျး ပဋိပက်ခတှကွေောင့ျ အိုးအိမျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးနကွေရတဲ့ ပွညျသူတှကေို ကိုယျစားပွုပွီး လိုအပျတဲ့ ကူညီကာကှယျမှုတှေ ပေးနိုငျဖို့အတှကျ လှှတျတောျအမတျနရော ဝငျပွိုငျဖွဈတာလို့ ပွောပါတယျ။
“ဒီဘကျမှာက စဈဘေးရှောငျကိစ်စဆိုရငျ အရမျးကိုမှ ခနခန ဖွဈတယျ။ ဒါပမေဲ့ ထောကျပံ့မှု မရှိဘူး။ တခြို့ ဒီတောငျပေါျဒသေကနဆေိုရငျ စဈဘေးရှောငျတှေ ပွနျလာတယျ။ ပွေးလာတာပေါ့နောျ။ ပွေးလာရငျးနဲ့ သူတို့က မပွနျဘဲ ဒီမွို့ပေါျမှာပဲ နတေဲ့အခြိနျကတြော့ အိမျငှားနတေယျ။ တနေ့လုပျ တနေ့စားပေါ့နောျ။ ဒါပမေဲ့ သူတို့အတှကျ ဝငျငှကေ မမ ြှတဲ့အပိုငျးတှေ ရှိတယျပေါ့နောျ။ အလုပျနဲ့ပတျသကျပွီးတော့မှ သူတို့အတှကျ အခကျအခဲ ဖွဈတာတှလေညျး တှေ့တယျ။ ဒီလို ပွညျသူတှအေတှကျ အလုပျ လုပျပေးခငြျတယျ။”
မွဈကွီးနားမွို့ က ဆိုငျးနူးပနျ ကတော့ ကခငြျပွညျနယျ ပွညျသူ့ပါတီ ကနေ ပွညျသူ့လှှတျတောျနရောအတှကျ ဝငျပွိုငျဖို့ ရှိနသေူပါ။ သူ ပွောပွတဲ့ မွဈကွီးနားဘကျက အခွအေနေ အတှေ့အကွုံတခြို့ကိုလညျး နားထောငျကွည့ျရအောငျပါ။
“အခကျအခဲကတော့ အမြားကွီးပေါ့နောျ။ ရှေးကောကျပှဲက ကိုဗဈနဲ့ သှားတိုကျနတေော့ ကမြတို့ ဘယျလိုပွောမလဲ ဒီကိုဗဈ စညျးမဉြျး စညျးကမျးအရလညျး သှားရတာဆိုတော့ လူ ၅၀ ထကျ ပိုလို့ရမဘူးပေါ့နောျ။ ဆိုတော့ လူဦးရေ ထောငျနဲ့ခြီပွီးမှ စုပွီးပွောလို့ရတဲ့ အနအေထား မဟုတျတော့ ကမြတို့အတှကျက တောျတောျလေး အခကျအခဲ ဖွဈတယျပေါ့နောျ။ တခြို့ မွို့ပွမှာ ဆိုရငျ ပွညျသူလူထု အမြားစုက ကိုဗဈနဲ့ နညျးနညျးကွောကျကွတော့ တခြို့ဆို မလာကွဘူး။ အဲ့ဒီတော့ အဲ့ဒီလို အခကျအခဲတှေ ရှိတယျ။”
ဒီလို အခကျအခဲ အကန့ျအသတျတှကွေား လုပျနရေခြိနျမှာပဲ ပွညျထောငျစု ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျ UEC က တိုငျးရငျးသားပါတီတှေ၊ ပါတီငယျ တှအေပေါျ မမ ြှမတ ဆကျဆံ ရှိနတော တှေ့ရပွီး သူတို့လို နိုငျငံရေးပါတီသဈတှအေတှကျတော့ အခကျ ပိုကွုံစတေယျလို့လညျး ဆိုငျးနူးပနျ က ပွောပါတယျ။
“UEC ဘကျကနေ အခု ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲမှာတော့ ဘေးကပြျနံကပြျ ဖွဈနတေယျလို့ ကမြတို့ မွငျတယျ။ ပွီးတော့ free and fair လို့ ပွောသာပွောနတေယျ။ ဒါပမေဲ့ UEC ဘကျက free and fair မဖွဈဘူး ဖွဈနတေယျ။ ကမြတို့ ပါတီတှေ၊ ပွညျနယျအခွစေိုကျ ပါတီတှေ အတှကျကတြော့ နညျးနညျး အခကျအခဲ ဖွဈတယျပေါ့။ ကမြတို့ပွညျနယျက စညျးရုံးမှုတှေ လုပျတဲ့အခါမှာ မေးမွနျးမှုတှေ လုပျတယျ။ ဘယျသူတှေ ဦးဆောငျတာလဲ။ ဘာအတှကျကွောင့ျ လုပျတာလဲဆိုတဲ့ဟာမြိုးတှေ ရှိတယျ။ ဒါပမေဲ့ NLD လုပျတဲ့အခါဆိုရငျ ဘာမှစုံစမျးစဈဆေးတာတှေ ဘာမှမလုပျဘူး။ ကမြတို့ တှေ့ရသလောကျပေါ့နောျ။ ဆိုတော့ သတိထားပွီး လုပျနရေတာပေါ့နောျ။ သူတို့ ဘယျလိုမြိုး ဖွဈလာမလဲ။ ရှေးကောကျပှဲပွီးရငျရော ဘယျလိုမြိုး လုပျလာမလဲ ဆိုတာတှေ အပေါျမှာပါအစ စိုးရိမျစရာရှိနတေယျပေါ့နောျ။ အခုဆိုရငျ ကခငြျပွညျနယျမှာဆိုရငျ ကမြတို့ ရှာ ၉၂ ရှာက ကြေးရှာကလူတှကေ မဲပေးခှင့ျ မရတဲ့အခါမှာ နိုငျငံသားတယောကျရဲ့ အခှင့ျအရေးကလညျး ဆုံးရှုံးနဈနာမှုတှေ အမြားကွီး ဖွဈနရေတယျ။ အခု ကခငြျပွညျနယျမှာဆိုရငျ ceasefire တဘကျသတျ အပဈအခတျ ရပျစဲရေး အနအေထားမှာဆိုတော့ စဈတပျနဲ့ UEC နဲ့ ညှိနှိုငျးပွီးမှ ကခငြျပွညျနယျမှာ ရှိတဲ့ ပွညျသူလူထုတှလေညျး မဲပေးနိုငျအောငျ လုပျဆောငျပေးသင့ျတယျလို့ ကမြတို့ထငျတယျ။ ဒါက အခု အခွအေနမှောဆိုရငျ ရခိုငျလိုမြိုး အခွအေနမေဟုတျဘူး။ စဈပှဲဖွဈနတေဲ့ အနအေထား မဟုတျဘူး။ ဒါ UEC ဘကျကနတေော့ လုပျကိုငျတဲ့နရောမှာ တောျတောျလေး လဈဟငျးတယျလို့ ကမြ မွငျတယျ။ အဓိက အနနေဲ့ကတော့ လုပျပိုငျခှင့ျ ဘာမှမရှိဘူးလို့ မွငျတယျ။ သုံးသပျတယျပေါ့နောျ။”
ဒါကတော့ မွဈကွီးနားမွို့ကနေ ပွညျသူ့လှှတျတောျ ကိုယျစားလှယျလောငျးနရော ဝငျပွိုငျမယ့ျ ဆိုငျးနူးပနျ ပွောသှားတာပါ။ တဆကျတညျးပဲ ရခိုငျပွညျနယျက အမြိုးသမီး လှှတျတောျ ကိုယျစားလှယျလောငျးတခြို့ ကွုံရတဲ့ အတှေ့အကွုံကိုလညျး နားထောငျကွည့ျရအောငျပါ။
“အခကျအခဲတှေ ရှိတယျရှင့ျ။ ဘယျအရာမှာ မခြောမှေ့ဘူး။ ကမြတို့ ပထမပိုငျး ရှေးကောကျပှဲ စပွီးတော့ ကွောျငွာတယျဆိုကတညျးကိုက အဲ့ဒီအခြိနျကတညျးက ဘာလဲဆိုတော့ ကမြတို့ မဲဆှယျစညျးရုံးမှု မလုပျရဘူးရှင့ျ။ ကိုဗဈ ဥပဒတှေနေဲ့ ကန့ျသတျထားတော့လေ။ ပွညျထောငျစု ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျကနေ ပွီးတော့ ကမြတို့ မဲဆှယျစညျးရုံးခှင့ျ ရပွီလို့ ပွောလိုကျပမေဲ့ တဘကျကလညျး ကိုဗဈ ဥပဒတှေေ ရှိတော့ ကမြတို့ လူ ၃၀ ထကျ မကြောျစရေ၊ ၅၀ ထကျ မကြောျစရေ ဆိုတော့။ နောကျပွီး ရှေ့နောကျ ဝဲယာ ၆ ပအေကှာ ဆိုတဲ့အခါကတြော့။ ကမြတို့က မိုးရာသီကရြငျလညျး ကမြတို့ လယျကှငျးပွငျတှမှော ထှကျပွီးတော့ ကမြတို့ ဟောပွောလို့မရဘူး။ ဒီဘကျမှာကတြော့ နယျတှေ ရှာတှေ၊ ကြေးရှာတှေ ဆိုတော့ လမျးပနျးဆကျသှယျရေးလညျး ခကျတယျရှင့ျ။ တနရောနဲ့ တနရောကို ခွလေငြျလညျး သှားရတယျ။ လှစေီးပွီးတောလညျး သှားရတယျ။ အဲ့ဒီလို အခြိနျမြိုးမှာကတြော့ မိနျးခလေး တယောကျ အနနေဲ့ ယောကျြားတှေ ကွားထဲမှာကတြော့ အမြိုးသမီးတယောကျ နောကျထပျ အဖောျတယောကျ ခေါျရတာပေါ့လေ။”
ဒါကတော့ ရခိုငျအမြိုးသားပါတီ (ANP) ကနေ တောငျကုတျမွို့နယျ ပွညျသူ့လှှတျတောျအမတျ နရောအတှကျ ဝငျရောကျယှဉျပွိုငျမယ့ျ မလှသကျစိုး ပွောသှားတာပါ။ ရခိုငျပွညျနညျတှငျး လကျနကျကိုငျ ပဋိပက်ခတှေ ရှိနတေယျဆိုပမေဲ့လညျး၊ သူ့ရဲ့ မဲဆန်ဒနယျမွဖွေဈတဲ့ တောငျကုတျ ကတော့ တညျတညျငွိမျငွိမျရှိနပွေီး COVID 19 ရောဂါ ကူးစကျမှုလညျး သိပျ မရှိတဲ့ ဒသေတခု ဖွဈတာမို့ UEC ရဲ့ လကျရှိကန့ျသတျခကြျတှဟော လိုအပျတာထကျ ပိုပွီး တငျးကပြျနတေယျလို့ မလှသကျစိုးက ဝဖေနျပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ နယျမွတေညျငွိမျနပေါလကြျ မဲဆန်ဒနယျ အတောျမြားမြား ဖကြျသိမျးတဲ့ကိစ်စကလညျး ဒသေခံပွညျသူတှရေဲ့ မဲပေးခှင့ျ အခှင့ျအရေးနဲ့ ရှေးကောကျပှဲမှာ ပါဝငျခှင့ျတှကေို ကန့ျသတျလိုကျတာဖွဈတယျလို့ သူက ပွောပါတယျ။
“ရှေးကောကျပှဲ မတိုငျခငျကာလတှမှော နယျမွေ တညျငွိမျတယျရှင့ျ။ ကမြတို့ဘကျမှာ ဘာမှမဖွဈဘူး။ တညျတညျငွိမျငွိမျပဲ ရှိနတေယျ။ ပွီးလို့ရှိရငျ ဘူးသီးတောငျတို့၊ ရသေ့တောငျတို့၊ အခုလကျရှိ ဖွဈပကြျနတေဲ့ စဈပှဲ အခွအေနတှေပေေါ့။ ရသေ့တောငျတို့ ပုဏ်ဏားကြှနျးတို့ဘကျမှာ ဖွဈပကြျနတေဲ့အရာမြိုး ကမြတို့ဘကျမှာ မရှိဘူး။ ကိုဗဈကလညျး ပွညျမနဲ့စာလို့ရှိရငျ ကမြတို့ တောငျကုတျမှာ ရှားရှားပါးပါးပဲ။ ကမြတို့ ဒီမှာ လူဦးရေ အဲ့လောကျထိ ကိုဗဈတှေ တအား ကူးစကျနတေဲ့အရာမြိုး မရှိဘူးရှင့ျ။ ပွီးလို့ရှိရငျ လူဦးရလေညျး ရတှေကျလို့ရတယျ။ အဲ့ဒီကာလတုနျးကဆိုရငျ ဆယျ ဂဏနျးတောငျမရှိဘူး။ တယောကျ နှဈယောကျလောကျပဲ ရှိတာ။ အခု လကျရှိဖွဈပကြျနတေဲ့ အခွအေနေ အားလုံးကို ခွုံငုံသုံးသပျရလို့ရှိရငျတော့ ကမြတို့ တအားကွီးတငျးကပြျတယျလို့ပဲ ကမြတို့ မွငျတယျရှင့ျ။ တငျးကပြျတယျ။ ကမြတို့ ဘာမှ လုပျလို့မရဘူး။ ရှေ့ပိုငျးကာလတှမှော ကမြတို့က ဘာမှလညျး ဟောပွောလို့လညျး မရဘူး။ မဲဆှယျ စညျးရုံးလို့လညျး မရဘူး။ ပါတီ ရပျကြေး စညျး ဖှဲ့မယျ။ ဆိုငျးဘုတျကလေး ထောငျမယျ။ ပွီးရငျ ပွနျလာခဲ့မယျ။ ကမြတို့ အဲ့ဒီလိုပဲ တလကြောျကြောျလောကျ အဲ့အတိုငျးပဲ သှားခဲ့ရတယျရှင့ျ။ မဲဆှယျစညျးရုံးလို့ ရတယျဆိုတဲ့ အခွအေနမြေိုးမှာ ကတြော့လညျး ရှေးကောကျပှဲ မကငြျးပနိုငျတဲ့နယျမွတှေေ၊ ဆရာမတို့လညျး ကွားမှာပါ။ အဲ့ဒီလိုတှနေဲ့ ကွုံရတယျ။ ကမြတို့ဘကျမှာဆိုရငျလညျး နယျမွေ အေးခမြျးနပေါလကြျနဲ့ ကမြတို့ တောငျကုတျမွို့မှာလညျး မွို့ပေါျ ၄ ရပျကှကျပဲ ကနြျခဲ့တာဟာမြိုးတှေ ရှိတယျလေ။ အဲ့အခါကတြော့ ကမြတို့အနနေဲ့လညျး ဒါကို ဘယျလိုတှေးပွီးတော့ ဘယျလိုစဉျးစားယူရမှနျးတောငျ မသိဘူး ဖွဈသှားတာပေါ့။”
ပွညျထောငျစုရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျ UEC ကတော့ ရခိုငျ၊ ကခငြျ၊ ရှမျး အပါအဝငျ ပွညျနယျနဲ့တိုငျးဒသေ တခြို့က မဲဆန်ဒနယျမွတှေမှော လုံခွုံရေး စိတျမခရြတာ အပါအဝငျ လှတျလပျပွီး တရားမ ြှတတဲ့ ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပနိုငျမယ့ျ အခွအေနေ မရှိတာကွောင့ျလို့ ဆိုပွီး ရှေးကောကျပှဲကငြျးပမယ့ျ အစီအစဉျကို ပယျဖကြျထားတာပါ။ ဒါပမေဲ့ ဒီအထဲမှာ နယျမွတေခြို့ဟာ တညျငွိမျမှုရှိပွီး ရှေးကောကျပှဲ ကငြျးပနိုငျတဲ့ အခွအေနလေညျး ရှိနတေယျဆိုပွီး တိုငျးရငျးသားပါတီတှနေဲ့ လှှတျတောျ ကိုယျစားလှယျလောငျးတခြို့က ထောကျပွ နကွေတာ ဖွဈပါတယျ။ TNP ပါတီ ကိုယျစားပွု လားရှိုးမွို့နယျ ပွညျသူ့လှှတျတောျကိုယျစားလှယျနရော ဝငျရောကျယှဉျပွိုငျမယ့ျ လှေးသငျးသငျးအောငျက ခုလို ပွောပါတယျ။
“ကမြတို့ရဲ့ လားရှိုးအနနေဲ့ကွည့ျမယျဆိုရငျတော့ အခု သတျမှတျလိုကျတဲ့ ၆ အုပျစု စလုံးက ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျးလညျး ရှိနတေဲ့အခါကတြော့ ပွညျသူ တယောကျ အနနေဲ့ ကတြော့၊ အဲ့ဒီနရောမှာရှိနတေဲ့ ပွညျသူ တယောကျအနနေဲ့ကတြော့ နိုငျငံသားတယောကျရဲ့ ရသင့ျရထိုကျတဲ့ မဲပေးခှင့ျဆိုတာ ဆုံးရှုံးသှားတာပေါ့နောျ။ တခြို့ ကြေးရှာတှမှောကတြော့ တကယျ ငွိမျးခမြျးပွီးတော့မှ ပါတီပေါငျးစုံလညျး ဝငျထှကျလို့ရတဲ့ ကြေးရှာမြိုးတှေ ပါသှားတာကတြော့ ကမြတို့က တောျတောျကို စိတျမကောငျးဘူးပေါ့။”
ဘယျလိုပဲဖွဈဖွဈ လကျရှိမှာ ကိုဗဈကွောင့ျ ခမြှတျထားတဲ့ ညှှနျကွားခကြျတှေ၊ အကန့ျအသတျတှကွေားမှာပဲ မဲဆှယျစညျးရုံးမှုတှေ ရအောငျ လုပျဆောငျနကွေရပွီး ပွညျသူတှရေဲ့ လိုအပျခကြျ၊ အခကျအခဲ ပွူနာတှကေို ကိုယျစားပွု ဖွရှေငျးပေးနိုငျဖို့ ကွိုးစားနပေါတယျလို့ ကမြ ဆကျသှယျ မေးမွနျးခဲ့တဲ့ အမြိုးသမီး လှှတျတောျ ကိုယျစားလှယျလောငျး အားလုံးက ပွောဆိုကွပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ လှှတျတောျတှငျးမှာ အမြိုးသမီးတှနေဲ့လူငယျတှေ ပိုမို ကိုယျစားပွု ပါဝငျလာဖို့ လိုလားတယျလို့ လှေးသငျးသငျးအောငျ က ပွောပါတယျ။
“အဓိက သှားခငြျတာကတော့ ကမြတို့ အမြိုးသမီးတှေ အနနေဲ့ရော လူငယျတှေ အနနေဲ့ရော လှှတျတောျထဲမှာ ပါဝငျမှု ရာခိုငျနှုနျးက အရမျး နညျးသေးတယျပေါ့နောျ။ အဲ့ဒါကွောင့ျ အဓိက ကမြ သှားခငြျတာ ကတော့ လူငယျတှအေတှကျ လိုအပျနတေဲ့အရာမြိုးတှေ လှှတျတောျမှာ တငျပွခငြျတယျ။ ပွီးတော့ အမြိုးသမီးတှေ အတှကျရော လိုအပျနသေေးတဲ့ ဥပဒတှေေ ရှိသေးတယျ။ အဲ့ဒါမြိုးတှကေိုလညျး ကမြ လှှတျတောျမှာ အတညျပွုပေးခငြျတယျပေါ့။ အဲ့ဒါကွောင့ျမိုလို့ ခုလို ဝငျပွိုငျဖွဈတာပါ။”
ဒါကတော့ တိုငျးရငျးသားဒသေတှမှော ဝငျရောကျ ယှဉျပွိုငျကွမယ့ျ လူငယျ အမြိုးသမီး လှှတျတောျကိုယျစားလှယျလောငျးတှေ ပွောပွတဲ့ သူတို့ရဲ့ အတှေ့အကွုံတှနေဲ့ ရှေးကောကျပှဲ ဝငျရောကျယှဉျပွိုငျဖွဈတဲ့ အကွောငျးတှကေို စုစညျးတငျပွပေးခဲ့တာပါ။ မွနျမာ့ အထှထှေေ ရှေးကောကျပှဲတှကေတော့ ဒီတနငျ်ဂနှဆေိုရငျ ကငြျးပပါပွီ။ ကိုယျလိုခငြျတဲ့ အပွောငျးအလဲကို ကိုယျစားပွု ဖောျဆောငျပေးနိုငျမယ့ျ ကိုယျစားလှယျလောငျးကို ၅ နှဈမှာမှ တကွိမျ မဲပေး ရှေးခယြျခှင့ျ ရတဲ့ အခှင့ျအလမျး အခြိနျအခါပဲ ဖွဈပါတယျ။
ခေါငျးဆောငျကောငျးရငျ တိုငျးပွညျ တိုးတကျပွောငျးလဲအောငျ လုပျနိုငျတယျဆိုတာ သမိုငျး အထောကျအထားတှေ ရှိပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ဒီအခြိနျမှာ ကိုယ့ျရဲ့ နိုငျငံသား အခှင့ျအရေးကို အသုံးခပြွီး ကိုယ့ျအတှကျ အကောငျးဆုံး ကိုယျစားပွုနိုငျမယ့ျ ကိုယျစားလှယျလောငျးတှကေို မှနျမှနျကနျကနျ ရှေးခယြျနိုငျကွပါစလေို့ ဆုတောငျးရငျး ဒီသီတငျးပတျ အမြိုးသမီးကဏ်ဍကို ဒီမှာပဲ ရပျနားခှင့ျ ပွုပါရှငျ။ ကမြ ခငျဖွူထှေးပါရှငျ။