တနသၤာရီတိုင္း ပုေလာၿမိဳ႕နယ္ နန္းေတာင္ေက်း႐ြာမွာ စစ္ေကာင္စီတပ္နဲ႔ ပုေလာကာကြယ္ေရးပူးေပါင္းအဖြဲ႕ေတြၾကား မေန႔က တိုက္ပြဲျဖစ္ခဲ့ၿပီး စစ္ေကာင္စီတပ္ေတြက ရိကၡာသယ္ယူမႈလမ္းေၾကာင္းေတြ ပိတ္ဆို႔ထားလို႔ ေဒသခံေတြဟာ ေလာင္စာဆီနဲ႔ စားေသာက္ကုန္ေတြကို အကန႔္အသတ္နဲ႔ ဝယ္ယူေနၾကရပါတယ္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဒုကၡသည္စခန္းေတြထဲက LET'S GO HOME အတူအိမ္ျပန္ၾကပါစို႔လို႔ သိန္းခ်ီတဲ့႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ကမာၻ႔ဒုကၡသည္မ်ားေန႔ မွာဆႏၵျပေတာင္းဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ လက္ရွိစစ္အာဏာသိမ္း ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္ခြင့္ရရင္ေရာ ေမွ်ာ္လင့္ထားသေလာက္ လုံၿခဳံစိတ္ခ်မႈအာမခံခ်က္ေတြရႏိုင္ပါ့မလား။ မဆုမြန္ စုစည္းတင္ျပထားပါတယ္။
“ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဒုကၡသည္စခန္းေတြထဲမွာ ဆက္မေနခ်င္ေတာ့ဘူး။ က်ေနာ္ က်မတို႔ကို အျမန္ဆုံးအိမ္ျပန္ပို႔ေပးပါ၊ အတူအိမ္ျပန္ၾကပါစို႔” လို႔ “ LETS’ GO HOME” လူထုလႈပ္ရွားမႈကေန သိန္းခ်ီတဲ့႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ကမာၻ႔ဒုကၡသည္မ်ားေန႔ က်ေရာက္တဲ့ ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္ထဲ စုေဝးဆႏၵျပေတာင္းဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။
စစ္ကိုင္းတိုင္း ယင္းမာပင္ၿမိဳ႕နယ္ထဲက ေကာင္းဆင့္ေက်း႐ြာမွာ စစ္ေကာင္စီတပ္ေတြနဲ႔ ေဒသခံျပည္သူ႔ကာကြယ္ေရးအဖြဲ႕ေတြ ထိေတြ႕တိုက္ပြဲ ျဖစ္ေနၾကသလို ေကာင္းဆင့္ေက်း႐ြာကိုလည္း စစ္ေကာင္စီတပ္ေတြက မီးရႈိ႕ေနတယ္လို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။
ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ စစ္အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ ျပည္တြင္းဒုကၡသည္ ငါးေသာင္းေက်ာ္ တိုးလာခဲ့တဲ့အတြက္ အခုဆိုရင္ ဒုကၡသည္စုစုေပါင္း တစ္သိန္းခြဲေက်ာ္အထိ ရွိသြားၿပီလို႔ ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးအစည္းအ႐ုံး (KWAT) က ေျပာပါတယ္။
“အခုက တိုက္ပြဲမျဖစ္ဘဲ ပစ္ေနတာပဲေလ။ PDF ရွိတဲ့ ေနရာကို ခန္းမွန္းၿပီး သူတို႔ေလွ်ာက္ထုေနတာပဲ။ (ေနရပ္ကို) ျပန္မရဘူး။ က်ေနာ္တို႔ စစ္ေရွာင္လူေတြ ျပန္မရဘူးဆိုတာက ျပန္ဖို႔လည္း ခြင့္မေပးထားဘူးရယ္။ ေတြ႔ရင္ သူတို႔ တခုခုလုပ္မယ့္ ပံုစံမ်ဳိး၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ မိုင္းေတြ ရွိတယ္ေရာ။” (ဒီးေမာ့ဆို စစ္ေရွာင္တဦး)
COVID 19 ကူးစက္ပ်ံ႕ပြားမွာ အထူးစိုးရိမ္ခဲ့ၾကရတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ေကာ့ဇ္ဘဇားက ႐ိုဟင္ဂ်ာစခန္းအသီးသီးမွာ ဒီသီတင္းပတ္ထဲ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္နဲ႔ အသက္ ၁၂ ႏွစ္အထက္ ကေလးငယ္ေတြ COVID 19 ကာကြယ္ေဆး ထိုးႏွံေနၾကပါၿပီ။
“ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကေန စ မီးတိုက္လိုက္တာ တ႐ြာလုံးနီးနီး ျပာက်သြားတယ္။ အခုအခ်ိန္ ထိကို မီးမၿငိမ္းေသးဘူးဗ်။ မီးက ဝင္ဝင္ခ်င္းရႈိ႕တာဆိုေတာ့ အဲ့႐ြာထဲမွာ ကြၽဲ ႏြား တိရစာၦန္ ၂ ၀၀-၃၀၀ အထက္ အကုန္လုံးေသကုန္တယ္။ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ အုပ္လိုက္ကို ျပဳတ္တာ။ ထြန္စက္ေတြ၊ ကားေတြ ဘာဆိုဘာမွ မရလိုက္ေတာ့ဘူး။” (ေဒသခံ)
“အဓိက က်ေနာ္တို႔ ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးေရးနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသတခု ေပးေအာင္ ေတာင္းဆိုထားတာပါ။ သူတို႔ကေတာ့ ေပးမယ္။ အရင္က အေျခခံစည္းမ်ဥ္းဥပေဒထဲမွာဆိုရင္ ဘယ္လူမ်ိဳး ဘယ္ေလာက္ ဘယ္ေလာက္ သတ္မွတ္ၿပီးမွ လုပ္ေပးမယ္ေလ။ က်ေနာ္တို႔ စုေပါင္းမယ္ဆိုလို႔ ရွိရင္ေတာ့ ဥပေဒနဲ႔ နည္းနည္းျပင္ရမွာေပါ့။”( ဦးၾကည္ျမင့္ NDAA)
“လင္ဖုံႀကီးဘက္ကို စစ္ေၾကာင္းထိုးလာတယ္ေပါ့ေနာ္။ ၿပီးေတာ့ စစ္ေၾကာင္းထိုးဖို႔ အရင္ သူတို႔ လမ္းရွင္းတာ လက္နက္ႀကီးနဲ႔ ရမ္းသမ္းပစ္တာ ၿပီးရင္ ႐ြာထဲမွာ ဝင္မီးရႈိ႕တယ္။ ၿပီးေတာ့ အဲ့မွာရွိတဲ့ KNDF တပ္ဖြဲ႔ေတြ၊ ကရင္နီတပ္မေတာ္ (KA) နဲ႔ေပါ့။” (KNDF ျပန္ၾကားေရးတာဝန္ခံ)
“မိုင္းကြဲၿပီး ၁၅ မိနစ္ နာရီဝက္ေလာက္ ၾကာသြားတဲ့အခ်ိန္ က်ေနာ္က ဆိုင္ကယ္ျပင္ေနရင္း ဆီလိုလို႔ သြားဝယ္တာ။ အဲ့ဒါနဲ႔လမ္းမွာ စစ္ေကာင္စီနဲ႔ ေတြ႕သြားေတာ့ က်ေနာ့္ကို တရားခံဆိုၿပီးမွ ဖမ္းဆီးသြားတယ္။ အဲ့ဒါနဲ႔ပဲ ရဲစခန္းကို မေခၚခင္ ထုႏွက္ၿပီးမွ ရဲစခန္းကို ေခၚသြားတယ္။ ”(ေဖာက္ခြဲမႈသံသယနဲ႔ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရသူ အရပ္သား)
"ဒီစာအုပ္ကို အြန္လိုင္းမွာ ေၾကညာတယ္။ မိတၱဴရၿပီ ဘာညာဆိုၿပီး။ ပုံႏွိပ္ျခင္းႏွင့္ ထုတ္ေဝျခင္းလုပ္ငန္းဥပေဒ ပုဒ္မ (၁၇) မွာ ပုဒ္မ (၈) ပါ စည္းကမ္းခ်က္နဲ႔အညီ ထုတ္ေဝျခင္း၊ ျဖန႔္ခ်ီျခင္း သို႔မဟုတ္ ျပည္ပမွတင္သြင္းျခင္း မျပဳရဆိုတဲ့ တားျမစ္ခ်က္ရွိတယ္။” (ဦးေက်ာ္ေဌး- မူပိုင္ခြင့္ႏွင့္ မွတ္ပုံတင္ဌာနရဲ႕ ၫႊန္မႉး)
ဒီသီတင္းပတ္ထဲ ပင္လယ္ျပင္ထဲ စက္ေလွေမွာက္ၿပီး ကေလးငယ္ေလးေတြအပါအဝင္ ေလွစီးေျပး ႐ိုဟင္ဂ်ာ တဒါဇင္ေက်ာ္ ပင္လယ္ျပင္ထဲ အသက္ဆုံးခဲ့ရတဲ့အတြက္ ဝမ္းနည္းတုန္လႈပ္ရပါေၾကာင္း ကုလမဟာမင္းႀကီးက ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။ ဒီလို႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ပင္လယ္ထဲ အသက္ဆုံးရတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြ မၾကာခဏႀကဳံရတာ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ။
ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း ေညာင္ေ႐ႊ၊ ပင္းတယနဲ႔ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္တို႔မွာ ယာယီခိုလႈံေနၾကတဲ့ ကယားျပည္နယ္က ေနရပ္စြန႔္ခြာလာသူေတြကို ကုလသမဂၢ ကမာၻ႔စားနပ္ရိကၡာအစီအစဥ္ WFP က စားနပ္ရိကၡာ ျဖန႔္ျဖဴးေပးေနၿပီး၊ ေဒသခံအရပ္ဘက္ အဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ ႐ြက္ေနတယ္လို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းတုန္းက ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး တမူးၿမိဳ႕အနီးမွာ ေဒသခံကာကြယ္ေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြနဲ႔ စစ္ေကာင္စီတပ္ တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ပြားေနပါတယ္။ စစ္ေကာင္စီက နယ္ေျမရွင္းလင္းေနတဲ့ စစ္ကိုင္းတိုင္းက ၿမိဳ႕နယ္ အခ်ိဳ႕မွာလည္း တယ္လီဖုန္းဆက္သြယ္ေခၚဆိုမႈလိုင္းေတြ ေခတၱျပတ္ေတာက္ေနပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲ မဲမသမာမႈရွိခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္နဲ႔ အာဏာသိမ္းခဲ့တဲ့စစ္ေကာင္စီဟာ အခ်ဳိးက်ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္နဲ႔ကိုက္ညီမယ့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းတခ်ဳိ႕ကို ျပင္ဆင္ဖယ္ဖ်က္တာမ်ဳိး၊ မဲေပးခြင့္နဲ႔ ႀကိဳတင္မဲဆိုင္ရာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြကို အဓိက ျပင္ဆင္သြားမွာျဖစ္ေၾကာင္း ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ တာဝန္ရွိသူက ေျပာပါတယ္။
“စစ္တပ္အုပ္စိုးတဲ့စနစ္မွာ မူးယစ္ေဆးဝါး အရမ္းေပါေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စိုးရိမ္လို႔ ကေလးေတြေက်ာင္းထားတာေပါ့ေနာ္။ ကြမ္းယာဝယ္တာေတာင္ ေစာင့္ေနရအုံးမယ္။ မူးယစ္ေဆးဝါးေစာင့္စရာမလိုဘူး။ ကေလးေတြ ဒီတိုင္းေက်ာင္းမထားဘဲ ပစ္ထားရင္ ဒီမူးယစ္ေဆးဝါးလြန္ကဲလို႔ ဒီေလာင္းကစားနယ္ပယ္ေတြ ေရာက္သြားေရာ။” (မိဘတဦး-ေမာ္လၿမိဳင္)
လူဦးေရတသန္းနီးပါး ခိုလႈံရာ လူေနထူထပ္မ်ားျပားလြန္းလွတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံတြင္းက ဒုကၡသည္စခန္းေတြထဲမွာ ငါးႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ ေနထိုင္ေနၾကရတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာလူငယ္ေတြ၊ သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြ၊ အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ ကေလးသူငယ္ေတြဟာ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီ ပိတ္ေလွာင္ခံထားရသလို ျဖစ္ေနၿပီး အနာဂတ္မဲ့၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ေပ်ာက္ဆုံးေနၾကရပါတယ္။
အေမရိကန္ - အာဆီယံ ထိပ္သီးအစည္းအေဝးကိုၿပီးခဲ့တဲ့ ၾကာသပေတးေန႔က ဝါရွင္တန္ဒီစီမွာက်င္းပတာနဲ႔တခ်ိန္တည္း NUG အစိုးရကိုယ္စားလွယ္ကို အေမရိကန္အစိုးရက လက္ခံေတြ႕ဆုံတာဟာ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အစည္းဆန႔္က်င္ေရး အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕မူဝါဒကို ေမးခြန္းထုတ္လိုတယ္ဆိုၿပီး ျမန္မာစစ္ေကာင္စီက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေဝဖန္ခဲ့ပါတယ္။
“အေရွ႕စီးကေတာ့ ခန႔္မွန္းေျခေပါ့။ အတိအက် စာရင္းေတာ့ မေကာက္ရေသးဘူး။ အိမ္ေျခ ၆၀၀ ခန႔္ေပါ့။ တင္သားကေတာ့ ၈ လုံး၊ ရွားဖိုက ၁၁၆ လုံးေပါ့။ စုစုေပါင္းဆိုရင္ေတာ့ ၇၂၄ လုံးေလာင္သြားတယ္ဗ်။ ေရရွင္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ခန႔္မွန္းေျခ သူတို႔ကို လွမ္းေမးထားတာေတာ့ ၃၅၀ လို႔ေျပာတယ္ဗ်။“ (မီးေလာင္ျပင္ေတြၾကည့္ခဲ့သူ ရြာခံ)
ေနာက္ထပ္ၾကည့္႐ႈရန္
