ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်နှစ်အတွင်းမှာ နိုင်ငံတကာရောက်မြန်မာတွေထံက အလှူငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၅၆ သန်းရရှိခဲ့တယ်။ဒါဟာ အလွန်အရေးပါပြီး ကြီးမားထင်ရှားတဲ့ ပမာဏဖြစ်တယ်လို့ NUG သမ္မတရုံးပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးကျော်ဇော်က ပြောတဲ့အကြောင်းကိုလည်း Aljazeera ဆောင်းပါးမှာ ဖော်ပြထားတာတွေ့ရပါတယ်။
အာရှတလွှား အွန်လိုင်းကနေ လိမ်လည်နေတဲ့ ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းတွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပိုအခြေစိုက်လာနေတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ အစီရင်ခံစာသစ်က ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံကို အာဏာသိမ်းအုပ်ချုပ်နေတဲ့ စစ်ကောင်စီရဲ့ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းမှု ဘယ်လိုရှိပါလဲ။
အစီရင်ခံစာကို UNODC ကထုတ်ပြန်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး တရုတ်နဲ့ ထိုင်ဝမ်က ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းတွေဟာ မဲခေါင်ဒေသနိုင်ငံတွေအပြင် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံမှာပါ အခြေစိုက်ပြီး၊ အင်တာနက်ကနေ လူမှုရေး အရှုပ်အထွေးတွေနဲ့ ခြိမ်းခြောက် လိမ်လည်တာ၊ ငွေညစ်တာတွေ ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေမှာလည်း လိမ်လည်မှုတွေ ကျုးလွန်နေတယ်။
ပြောရရင် စစ်တပ်ကအာဏာသိမ်းလိုက်ချိန်ကစလို့ လူမှုရေး၊ စီးပွါးရေး၊ နိုင်ငံရေးအထိုင် အားလုံးပျက်စီး သွားခဲ့ပါပြီ။ ဒါကြောင့်လည်း USIP ဆောင်းပါးက စစ်ကောင်စီဟာ ဒီအကျပ်အတည်းကနေရုန်းထွက် နိုင်မလား။ စစ်ကောင်စီဟာ ဒီအကြပ်အတည်းကို ကျော်နိုင်မလားလို့ မေးခွန်းထုတ်ထားတာပါ။
မြန်မာ့အရေးဖြေရှင်းမယ်ဆိုရင် နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်းအနေနဲ့ အခြေအနေသစ်နဲ့ကိုက်ညီတဲ့ နည်းလမ်းကိုရှာဖွေ၊ တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေကြားမှာလည်း အခုထက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အားကောင်းအောင် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုတွေလုပ်ဖို့လိုအပ်တယ်လို့ နိုင်ငံရေးအကဲခတ်တွေက သုံးသပ်ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဆင်းရဲ၊ ချမ်းသာကွာဟမှု အထူးကြီးမားပြီး အကျပ်အတည်းကို ဖြေရှင်းဖို့အတွက် နိုင်ငံရေးဘောဂစနစ်ဖွဲ့တည်မှုကို အခြေခံကျကျ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှ ရမယ်လို့ ပညာရှင်တွေက သုံးသပ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့၊ မြန်မာ့ မီဒီယာမြင်ကွင်း သုံးသပ်ချက်ကို ဆောင်းပါးရှင် ပြည်သွေးနိုင်နဲ့အတူ အလိမ္မာ တင်ဆက်ပေးထားပါတယ်။
" ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ သူ့သားသမီးတွေရော ကင်းလို့လား။ ပိုတောင်ဆိုးသေးတယ်လို့ပြောရမယ်။ ခုဟာက တိုင်းပြည်စီးပွါးရေးအခြေအနေက ပိုဆိုးလာတယ်။ ဒီတော့ စီးပွါးရေးလုပ်ကွက်၊စီးပွါးရေးခွင်က ကျဉ်းလာတယ်။အဲဒီတော့ စီးပွါးရေးဝေစုကနည်းလာတယ်။စားကျက်လုရင်းက ခုလို ဖြုတ်ထုတ်၊ဖမ်းဆီးတာတွေ ဖြစ်လာတာနေမှာပေါ့”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူထုကိုနှိပ်ကွပ် ထင်ရာလုပ်နေတဲ့ စစ်အာဏာရှင်တွေကို ဒီတိုင်းစောင့်ကြည့်မနေဘဲ မြန်မာနိုင်ငံ စစ်အာဏာရှင်လက်အောက်က လွတ်မြောက်ရေးကြိုးပမ်းဖို့ အာဆီယံနိုင်ငံတွေရဲ့ လူထုက လိုလားနေပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူထုကိုနှိပ်ကွပ် ထင်ရာလုပ်နေတဲ့ စစ်အာဏာရှင်တွေကို ဒီတိုင်းစောင့်ကြည့်မနေဘဲ မြန်မာနိုင်ငံ စစ်အာဏာရှင်လက်အောက်က လွတ်မြောက်ရေးကြိုးပမ်းဖို့ အာဆီယံနိုင်ငံတွေရဲ့ လူထုက လိုလားနေပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ပြည်သွေးနိုင်က သုံးသပ်ပြီး အလိမ္မာနဲ့အတူ တင်ဆက်ပေးထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ တရှိန်ထိုးကျဆင်းနေတဲ့ စီးပွားရေးအခြေအနေဟာ စစ်တပ်အုပ်ချုပ်နေသရွေ့ နလံထူနိုင်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေး ကျွမ်းကျင်သူတွေက သုံးသပ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့၊ မြန်မာ့ မီဒီယာမြင်ကွင်း သုံးသပ်ချက်ကို ဆောင်းပါးရှင် ပြည်သွေးနိုင်နဲ့အတူ အလိမ္မာ တင်ဆက်ပေးထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ တရှိန်ထိုးကျဆင်းနေတဲ့ စီးပွားရေးအခြေအနေဟာ စစ်တပ်အုပ်ချုပ်နေသရွေ့ နလံထူနိုင်မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေး ကျွမ်းကျင်သူတွေက သုံးသပ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့၊ မြန်မာ့ မီဒီယာမြင်ကွင်း သုံးသပ်ချက်ကို ဆောင်းပါးရှင် ပြည်သွေးနိုင်တင်ဆက်ပေးထားပါတယ်။
ဒီရက်ပိုင်းတွေအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒေါ်လာစျေး၊ရွှေစျေးတွေတက်ပြီး စျေးကွက်တွေ မတည်မငြိမ်၊ ကမောက်ကမဖြစ်နေတဲ့ သတင်းတွေ၊ဆန်၊ဆီအပါအဝင် အခြေခံကုန်စျေးနှုန်းတွေ ဆက်တိုက်တက်နေတဲ့သတင်းတွေ ကြားနေရပါတယ်။
ဩဂုတ်လ ၂၂ ရက်နေ့က ကျင်းပခဲ့တဲ့ စစ်ကောင်စီ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ လက်ရှိ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ငွေကြေးအကျပ်အတည်း၊ ငွေ ဖောင်းပွမှုနဲ့ ကုန်စျေးနှုန်းကြီးမြင့်တာတွေကို ကုန်စျေးနှုန်း တည်ငြိမ်ရေး အစီအစဉ်တွေကို ရှင်းလင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
အာဆီယံအနေနဲ့ မြန်မာစစ်ကောင်စီကို လုပ်သင့်၊ လုပ်ထိုက်တာတွေကို လက်ခံယုံကြည်နိုင်လောက်တဲ့ပြောင်းလဲမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်လာအောင် မလုပ်ဆောင်နိုင်ဘဲနဲ့ အရှေ့တီမောအနေနဲ့ အာဆီယံအပေါ်မှာ ယုံကြည်မှုမရှိဘူးလို့ တီမောဝန်ကြီးချုပ်က ဆိုပါတယ်။
အာဆီယံအနေနဲ့ မြန်မာစစ်ကောင်စီကိုလုပ်သင့်၊လုပ်ထိုက်တာတွေကို လက်ခံယုံကြည်နိုင်လောက်တဲ့ပြောင်းလဲမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်လာအောင် မလုပ်ဆောင်နိုင်ဘဲအရှေ့တီမောအနေနဲ့ အာဆီယံအပေါ်မှာယုံကြည်မှုမရှိဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။ကမ္ဘာ့၊မြန်မာ့ မီဒီယာမြင်ကွင်း သုံးသပ်ချက်ကို ဆောင်းပါးရှင် ပြည်သွေးနိုင်နဲ့အတူ အလိမ္မာတင်ဆက်ပေးထားပါတယ်။
အခုတလော စစ်တပ်ထိပ်တန်းဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေ၊အဆင့်မြင့်စစ်တပ်အရာရှိကြီးတွေ၊ ဖမ်းဆီးခံရတာ၊ ရာထူးကဖယ်ရှားခံရတဲ့သတင်းတွေမကြာခဏ တွေ့နေရပါတယ်။ စစ်အာဏာ သိမ်းပြီးကတည်းက နိုင်ငံရဲ့ အထွေထွေ အကြပ်အတည်း ပိုဆိုးသထက် ဆိုးလာချိန်မှာပဲ ဒီလို တပ်တွင်းပြောင်းလဲမှုတွေက ဘာသဘော ဖြစ်နိုင်ပါလဲ။
အခုတလော စစ်တပ်ထိပ်တန်းဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေ၊အဆင့်မြင့်စစ်တပ်အရာရှိကြီးတွေ၊ဖမ်းဆီးခံရတာ၊ရာထူးကဖယ်ရှားခံရတဲ့သတင်းတွေမကြာခဏ တွေ့နေရပါတယ်။ စစ်အာဏာ သိမ်းပြီးကတည်းက နိုင်ငံရဲ့ အထွေထွေ အကြပ်အတည်း ပိုဆိုးသထက် ဆိုးလာချိန်မှာပဲ ဒီလို တပ်တွင်းပြောင်းလဲမှုတွေက ဘာသဘော ဖြစ်နိုင်ပါလဲ။
စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးပြစ်ဒဏ်ချထားတဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ သတင်းတွေ ခပ်စိတ်စိတ်ထွက်လာနေတာဟာ အဘက်ဘက်ကအကြပ်ရိုက်နေတဲ့ စစ်ကောင်စီ၊ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ထုတ်ကစားပြီလို့ အကဲခတ်တွေက သုံးသပ်ပါတယ်။
စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးပြစ်ဒဏ်ချထားတဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ သတင်းတွေ ခပ်စိတ်စိတ်ထွက်လာနေတာဟာ အဘက်ဘက်ကအကြပ်ရိုက်နေတဲ့ စစ်ကောင်စီ၊ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ထုတ်ကစားပြီလို့ အကဲခတ်တွေက သုံးသပ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့၊ မြန်မာ့ မီဒီယာမြင်ကွင်းအစီအစဉ်မှာ ဆောင်းပါးရှင်ပြည်သွေးနိုင်နဲ့အတူ အလိမ္မာတင်ဆက်ထားပါတယ်။
စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် စစ်ကောင်စီက မတရားဖမ်းဆီးထောင်ချတာ၊ ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေကို တရားလက်လွတ် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်သတ်ဖြတ်တာတွေ ပိုတိုးလုပ်ဆောင်နေပါတယ်။ ဒီလိုလုပ်ရပ်တွေအဆုံးသတ်စေဖို့ ဘယ်လိုထိရောက်တဲ့အရေးယူ အပြစ်ပေးမှုတွေ လုပ်သင့်ပါသလဲ။
နောက်ထပ်ကြည့်ရှုရန်
