ဂျနီဗာမြို့မှာ သီတင်း ၅ ပတ်ခွဲကြာကျင်းပမယ့် ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ ညီလာခံအဖွင့်မှာပဲ ယူကရိန်းအပေါ် ရုရှားကျူးကျော်စစ်က အဓိကလွှမ်းမိုးနေပါတယ်။ ရုရှားရဲ့ရန်လိုမှုကြောင့် လူအမြောက်အမြား သတ်ဖြတ်ခံနေရပြီး ဒီကနေ့ခေတ်မှာ အဆိုးရွားဆုံး လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေ ကြုံနေရတယ်လို့လည်း ကုလသမဂ္ဂ အကြီးအကဲက ပြောဆိုလိုက်တာပါ။
“နေရာအနှံ့အပြားမှာ သေဆုံးမှုတွေ၊ ထိခိုက်ပျက်စီးမှုတွေနဲ့ နေရပ်စွန့်ခွာရမှုတွေ ပေါ်ပေါက်ခဲ့ရပါတယ်။ အရပ်သားတွေ၊ အရပ်ဖက် အဆောက်အအုံတွေကို တိုက်ခိုက်မှုတွေကြောင့် အများအပြားသေကြေထိခိုက်ခဲ့ရပြီး ဆိုးရွားတဲ့ဒုက္ခတွေကြုံကြရပါတယ်။” လို့ ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ် Antonio Guterres က တနင်္လာနေ့ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီညီလာခံ အဖွင့်မိန့်ခွန်းမှာ ပြောကြားသွားတာပါ။
ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်ကနေ ဆိုင်းငံ့ထားတဲ့ ရုရှားကတော့ ပထမဆုံးအကြိမ် အဖြစ် ဒီ အစည်းအဝေးတွေမှာ ကိုယ်စားပြု ပြန်လည်ပါဝင်လာဖို့ရှိနေပါတယ်။
“အသက်၊ လွတ်လပ်ခွင့်၊ လုံခြုံစိတ်ချစွာနေထိုင်နိုင်ခွင့်နဲ့ အခြားအခွင့်အရေး၊ လွတ်လပ်ခွင့်တွေအာမခံပြီး ပြဌာန်းထားတဲ့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလူ့အခွင့်အရေးကြေညာစာတမ်းဟာ “ဘက်ပေါင်းစုံကနေ စော်ကားတိုက်ခိုက်ခံနေရပါတယ်” လို့လည်း ကုလသမဂ္ဂအကြီးအကဲက စိုးရိမ်စရာ လူ့အခွင့်အရေးအခြေအနေကို အလေးထားတင်ပြခဲ့ပါတယ်။
ကမ္ဘာတဝန်းမှာလည်း လူ့အခွင့်အရေး ဖြစ်ပေါ်တိုးတက်မှုရပ်တန့်သွားသလို တချို့ ဖြစ်စဉ်တွေမှာဆိုရင် လူသားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုက နောက်ကြောင်းပြန်နေပြီလို့လည်း သူကသတိပေးခဲ့ပါတယ်။ အလွန်အမင်းဆင်းရဲမွဲတေမှုနဲ့ ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှုဟာ ဆယ်စုနှစ်များစွာအတွင်းမှာ ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် မြင့်တက်လာနေကြောင်းလည်း ပြောပါတယ်။ အကြမ်းဖက်မှု၊ ပဋိပက္ခနဲ့ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေကြောင့် လူပေါင်း သန်း ၁၀၀ ကျော် နေရပ်စွန့်ထွက်ပြေးနေရတယ် လို့လည်း ပြောပါတယ်။
ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီး Volker Türk ကတော့ ဆယ်စုနှစ်များစွ လုပ်ဆောင်ခဲ့ရတဲ့ တိုးတက်မှုအများစုဟာ နောက်ပြန်ဆုတ်သွားပြီလို့ ဆိုပါတယ်။
အဖွဲ့ဝင် ၄၇ ဦး ပါ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ ညီလာခံမှာ မြန်မာ၊ အာဖဂန်နစ္စတန်၊ ဆီးရီးယား အစရှိတဲ့ နိုင်ငံတွေက လူ့အခွင့်အရေး အခြေအနေတွေကိုလည် သုံးသပ် ဆွေးနွေးကြဖို့ရှိပါတယ်။
==================
{{Unicode}}
ကုလလူ့အခှင့ျအရေးကောငျစီ ညီလာခံမှာ ရုရှားကြူးကြောျစဈ လှှမျးမိုးနေ
ဂနြီဗာမွို့မှာ သီတငျး ၅ ပတျခှဲကွာကငြျးပမယ့ျ ကုလသမဂ်ဂလူ့အခှင့ျအရေးကောငျစီ ညီလာခံအဖှင့ျမှာပဲ ယူကရိနျးအပေါျ ရုရှားကြူးကြောျစဈက အဓိကလှှမျးမိုးနပေါတယျ။ ရုရှားရဲ့ရနျလိုမှုကွောင့ျ လူအမွောကျအမွား သတျဖွတျခံနရေပွီး ဒီကနေ့ခတျေမှာ အဆိုးရှားဆုံး လူ့အခှင့ျအရေးခြိုးဖောကျမှုတှေ ကွုံနရေတယျလို့လညျး ကုလသမဂ်ဂ အကွီးအကဲက ပွောဆိုလိုကျတာပါ။
“နရောအနှံ့အပွားမှာ သဆေုံးမှုတှေ၊ ထိခိုကျပကြျစီးမှုတှနေဲ့ နရေပျစှန့ျခှာရမှုတှေ ပေါျပေါကျခဲ့ရပါတယျ။ အရပျသားတှေ၊ အရပျဖကျ အဆောကျအအုံတှကေို တိုကျခိုကျမှုတှကွေောင့ျ အမြားအပွားသကွေထေိခိုကျခဲ့ရပွီး ဆိုးရှားတဲ့ဒုက်ခတှကွေုံကွရပါတယျ။” လို့ ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျ Antonio Guterres က တနငျ်လာနေ့ လူ့အခှင့ျအရေးကောငျစီညီလာခံ အဖှင့ျမိန့ျခှနျးမှာ ပွောကွားသှားတာပါ။
ပွီးခဲ့တဲ့နှဈက အဖှဲ့ဝငျအဖွဈကနေ ဆိုငျးငံ့ထားတဲ့ ရုရှားကတော့ ပထမဆုံးအကွိမျ အဖွဈ ဒီ အစညျးအဝေးတှမှော ကိုယျစားပွု ပွနျလညျပါဝငျလာဖို့ရှိနပေါတယျ။
“အသကျ၊ လှတျလပျခှင့ျ၊ လုံခွုံစိတျခစြှာနထေိုငျနိုငျခှင့ျနဲ့ အခွားအခှင့ျအရေး၊ လှတျလပျခှင့ျတှအောမခံပွီး ပွဌာနျးထားတဲ့ အပွညျပွညျဆိုငျရာလူ့အခှင့ျအရေးကွညောစာတမျးဟာ “ဘကျပေါငျးစုံကနေ စောျကားတိုကျခိုကျခံနရေပါတယျ” လို့လညျး ကုလသမဂ်ဂအကွီးအကဲက စိုးရိမျစရာ လူ့အခှင့ျအရေးအခွအေနကေို အလေးထားတငျပွခဲ့ပါတယျ။
ကမ်ဘာတဝနျးမှာလညျး လူ့အခှင့ျအရေး ဖွဈပေါျတိုးတကျမှုရပျတန့ျသှားသလို တခြို့ ဖွဈစဉျတှမှောဆိုရငျ လူသားဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျမှုက နောကျကွောငျးပွနျနပွေီလို့လညျး သူကသတိပေးခဲ့ပါတယျ။ အလှနျအမငျးဆငျးရဲမှဲတမှေုနဲ့ ငတျမှတျခေါငျးပါးမှုဟာ ဆယျစုနှဈမြားစှာအတှငျးမှာ ပထမဆုံးအကွိမျအဖွဈ မွင့ျတကျလာနကွေောငျးလညျး ပွောပါတယျ။ အကွမျးဖကျမှု၊ ပဋိပက်ခနဲ့ လူ့အခှင့ျအရေးခြိုးဖောကျမှုတှကွေောင့ျ လူပေါငျး သနျး ၁၀၀ ကြောျ နရေပျစှန့ျထှကျပွေးနရေတယျ လို့လညျး ပွောပါတယျ။
ကုလသမဂ်ဂလူ့အခှင့ျအရေးဆိုငျရာ မဟာမငျးကွီး Volker Türk ကတော့ ဆယျစုနှဈမြားစှ လုပျဆောငျခဲ့ရတဲ့ တိုးတကျမှုအမြားစုဟာ နောကျပွနျဆုတျသှားပွီလို့ ဆိုပါတယျ။
အဖှဲ့ဝငျ ၄၇ ဦး ပါ လူ့အခှင့ျအရေးကောငျစီ ညီလာခံမှာ မွနျမာ၊ အာဖဂနျနစ်စတနျ၊ ဆီးရီးယား အစရှိတဲ့ နိုငျငံတှကေ လူ့အခှင့ျအရေး အခွအေနတှေကေိုလညျ သုံးသပျ ဆှေးနှေးကွဖို့ရှိပါတယျ။
