(Zawgyi/Unicode)
COVID 19 ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ အနေနဲ့ စီးပွားရေးမှာ သိသိသာသာ ရိုက်ခတ်မှုတွေ ရှိနေပြီ၊ ပြည်တွင်း အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်မှု အပြင် ပြည်ပက ပြန်လာသူတွေ အတွက် အလုပ်အကိုင်ကိုလည်း စဉ်းစားဆောင်ရွက်ဖို့ လိုပြီလို့ ကုန်သည်စက်မှုအသင်းချုပ်က သတိပေးလိုက်ပြီး ဒီအပေါ် အစိုးရဘက်က ဘာတွေ ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်နေလဲ ဆိုတာ မ သိင်္ဂ ီထိုက် တင်ပြပေးပါမယ်။
COVID 19 ကပ်ဘေးရောဂါ ကူးစက် ပျံ့နှံ့မှု မဆိုးရွားပေမယ့် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးအပိုင်းမှာတော့ သိသိသာသာ ထိခိုက်တယ်လို့ ကုန်သည်များနဲ့ စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များ အသင်းချုပ် ဥက္ကဌ ဦးဇော်မင်းဝင်းက အင်္ဂါနေ့ ဆွေးနွေးပွဲမှာ ပြောဆို သတိပေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။
“ စီးပွားရေး အရ ထိခိုက်မှုတွေကတော့ သိသိသာသာ ကြုံတွေ့နေရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ရောဂါကူးစက်မှုကြောင့် ပြည်ပနဲ့ ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်နေတဲ့ အပိုင်းမှာကော ပြည်တွင်းမှာပါ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများ လည်ပတ် ရာမှာ အကန့်အသတ်များ ရှိလာတဲ့ အတွက် ကျနော်တို့ အနေနဲ့ အခက်အခဲတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ ”
နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံ ပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၊ ပြည်ထောင်စု ဝန်ကြီး ဦးသောင်းထွန်း၊ ဒုတိယ ဝန်ကြီး ဦးဆက်အောင်တို့ ပါဝင်တဲ့ အွန်လိုင်းက တဆင့် ဆွေးနွေးပွဲမှာ ကုန်သည် စက်မှု အသင်းချုပ် ဥက္ကဌက အခုလို ပြောခဲ့တာပါ။ ဒါ့အပြင် ပြည်တွင်း လုပ်ငန်းတွေက အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်မှုတွေ အပြင် ပြည်ပကနေ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား ထုနဲ့ ထည်နဲ့ နိုင်ငံတွင်း ပြန်ရောက်လာတဲ့ အရေးကိုလည်း ထောက်ပြသွားပါတယ်။
COVID 19 ကာလ စီးပွားရေး ထိခိုက်မှုတွေ ကုစားရေး အနေနဲ့ စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍ၊ လုပ်သားအင်အား အသုံးပြုရတဲ့ လုပ်ငန်းတွေ ပြန်လည် လည်ပတ်နိုင်ရေးတို့ အပါအဝင် စီးပွားရေး ပြန်လည် နိုးထရေး ဆောင်ရွက်ဖို့ အစိုးရဘက်က လုပ်ဖို့ ဦးဇော်မင်းဝင်းက တိုက်တွန်းသလို ပြည်ပက ဝင်လာတဲ့ လုပ်သား အင်အားထုကို အသုံးပြုနိုင်မယ့် အလားအလာကိုပါ ပြောသွားပါတယ်။
“ ပြည်ပက ဝင်ရောက်လာတဲ့ လုပ်သားများဟာ သက်ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများ အလိုက် အထိုက်အလျောက် ကျွမ်းကျင်ပြီး အတွေ့အကြုံရှိသူများ ပါဝင်သည့် အတွက် အကောင်းဘက်က ကြည့်မယ်ဆိုရင် ၎င်းတို့ရဲ့ အတွေ့အကြုံ ကျွမ်းကျင်မှု အလိုက် လုပ်ငန်းတွေမှာ အဆင်သင့် အသုံးပြုနိုင်ဖို့လည်း ကျနော်တို့ စီစဉ်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ”
ဒီလိုလုပ်ဖို့က ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာတဲ့ လုပ်သားတွေရဲ့ ကျွမ်းကျင်မှုတွေကို စစ်တမ်း တရပ် ကောက်ယူပြီး အလုပ်အကိုင် ရရှိရေး အတွက် အစိုးရနဲ့ ပုဂ္ဂလိကပိုင်း ချိတ်ဆက် ဆောင်ရွက်ရမယ်လို့ ထောက်ပြသွားပါတယ်။
အစိုးရဘက်ကတော့ ပြန်လည် ဝင်ရောက်လာသူတွေ အလုပ်အကိုင် ရရှိရေး အတွက် လက်တွေ့ အစီအစဉ်တွေ တင်ပြတာ မတွေ့ရပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ဝန်ကြီး ဦးသောင်းထွန်းဘက်ကတော့ ပြည်တွင်းမှာ အလုပ်အကိုင်တွေ ဖော်ဆောင်ရေး အတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ ပိုရောက်လာဖို့ ဆောင်ရွက်နေတဲ့ အကြောင်း၊ အလုပ်အကိုင် တသိန်းကျော် ဖန်တီးပေးနိုင်ခဲ့ကြောင်း ဆွေးနွေးသွားပါတယ်။ နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကတော့ လျာထားတဲ့ အတိုင်း ဖြစ်လာဖို့ သူက မျှော်လင့်နေတာပါ။
နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံ ပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကလည်း ပြည်ပက ပြန်လည် ဝင်ရောက်လာသူတွေ အရေး အစိုးရရဲ့ စဉ်းစားချက်ကို ပြောပြပါတယ်။
ပြည်ပက ပြန်လာတဲ့ ကျမတို့ တတွေ ပြန်လာဖို့ရာ ရှိတယ် ဆိုကတည်းက ကျမတို့ တတွေ ဒါတွေ စပြီး စီစဉ်ပါတယ်။ ဘယ်လို ကျမတို့ ကျန်းမာရေး အရ ကာကွယ်မှုတွေ ယူမလဲ၊ နောက် ရေရှည်မှာ ပြန်လာတဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ စားဝတ်နေရေး အတွက် ဘယ်လို ပံ့ပိုးပေးမလဲ ဆိုတာတွေကို စဉ်းစား ရပါတယ်။”
ဒါ့အပြင် COVID 19 ရဲ့ သက်ရောက် ရိုက်ခတ်မှုတွေက လာမယ့် လပိုင်းတွေ အတွင်း ပိုများလာမယ်လို့လည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က သတိပေးပါတယ်။
“ဒီ COVID ရဲ့ အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေက ဒုတိယ လေးလပတ်ဆိုတာ ကျမတို့ အခု ဝင်နေပြီပေါ့နော်။ ဒုတိယ လေးလပတ်ထဲမှာ နည်းနည်း ထွက်လာပြီ။ ဒါပေမယ့် အများဆုံး ဖြစ်မှာကတော့ နောက်ဆုံး လေးလပတ်မှာ တတိယ လေးလပတ်မှာ အများဆုံး ဖြစ်ဖို့က ရှိတယ်ဆိုတော့ အဲဒါ အတွက်လည်း ကျမတို့ ပြင်ဆင်ထားပါတယ်။ ”
COVID 19 ကပ်ရောဂါကြောင့် ပြည်ပမှာ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ ပြန်လည် ဝင်ရောက်လာပေမယ့် အရေအတွက် ဘယ်လောက်ရှိနေလဲ ဆိုတာတော့ တိတိကျကျ မသိရပါဘူး။ မြန်မာ ရွှေ့ပြောင်း လုပ်သား အများစု အလုပ်လုပ်နေတဲ့ မလေးရှားနဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံတို့ကနေ ပြန်လာနေသူတွေ၊ ပြန်လာလိုသူတွေ ရှိနေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။
...............
ကိုဗဈကွောင့ျ မွနျမာ့စီးပှားရေး ဘယျလောကျထိခိုကျနသေလဲ
(Unicode)
COVID 19 ကွောင့ျ မွနျမာနိုငျငံ အနနေဲ့ စီးပှားရေးမှာ သိသိသာသာ ရိုကျခတျမှုတှေ ရှိနပွေီ၊ ပွညျတှငျး အလုပျလကျမဲ့ ဖွဈမှု အပွငျ ပွညျပက ပွနျလာသူတှေ အတှကျ အလုပျအကိုငျကိုလညျး စဉျးစားဆောငျရှကျဖို့ လိုပွီလို့ ကုနျသညျစကျမှုအသငျးခြုပျက သတိပေးလိုကျပွီး ဒီအပေါျ အစိုးရဘကျက ဘာတှေ ပွငျဆငျဆောငျရှကျနလေဲ ဆိုတာ မ သိငျ်ဂ ီထိုကျ တငျပွပေးပါမယျ။
COVID 19 ကပျဘေးရောဂါ ကူးစကျ ပြံ့နှံ့မှု မဆိုးရှားပမေယ့ျ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ စီးပှားရေးအပိုငျးမှာတော့ သိသိသာသာ ထိခိုကျတယျလို့ ကုနျသညျမြားနဲ့ စကျမှုလကျမှု လုပျငနျးရှငျမြား အသငျးခြုပျ ဥက်ကဌ ဦးဇောျမငျးဝငျးက အငျ်ဂါနေ့ ဆှေးနှေးပှဲမှာ ပွောဆို သတိပေးတာ ဖွဈပါတယျ။
“ စီးပှားရေး အရ ထိခိုကျမှုတှကေတော့ သိသိသာသာ ကွုံတှေ့နရေတာ ဖွဈပါတယျ။ ရောဂါကူးစကျမှုကွောင့ျ ပွညျပနဲ့ ဆကျသှယျဆောငျရှကျနတေဲ့ အပိုငျးမှာကော ပွညျတှငျးမှာပါ စီးပှားရေး လုပျငနျးမြား လညျပတျ ရာမှာ အကန့ျအသတျမြား ရှိလာတဲ့ အတှကျ ကနြောျတို့ အနနေဲ့ အခကျအခဲတှနေဲ့ ရငျဆိုငျနရေပါတယျ။ ”
နိုငျငံတောျ အတိုငျပငျခံ ပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ၊ ပွညျထောငျစု ဝနျကွီး ဦးသောငျးထှနျး၊ ဒုတိယ ဝနျကွီး ဦးဆကျအောငျတို့ ပါဝငျတဲ့ အှနျလိုငျးက တဆင့ျ ဆှေးနှေးပှဲမှာ ကုနျသညျ စကျမှု အသငျးခြုပျ ဥက်ကဌက အခုလို ပွောခဲ့တာပါ။ ဒါ့အပွငျ ပွညျတှငျး လုပျငနျးတှကေ အလုပျလကျမဲ့ဖွဈမှုတှေ အပွငျ ပွညျပကနေ ရှှေ့ပွောငျးလုပျသား ထုနဲ့ ထညျနဲ့ နိုငျငံတှငျး ပွနျရောကျလာတဲ့ အရေးကိုလညျး ထောကျပွသှားပါတယျ။
COVID 19 ကာလ စီးပှားရေး ထိခိုကျမှုတှေ ကုစားရေး အနနေဲ့ စိုကျပြိုးရေးကဏ်ဍ၊ လုပျသားအငျအား အသုံးပွုရတဲ့ လုပျငနျးတှေ ပွနျလညျ လညျပတျနိုငျရေးတို့ အပါအဝငျ စီးပှားရေး ပွနျလညျ နိုးထရေး ဆောငျရှကျဖို့ အစိုးရဘကျက လုပျဖို့ ဦးဇောျမငျးဝငျးက တိုကျတှနျးသလို ပွညျပက ဝငျလာတဲ့ လုပျသား အငျအားထုကို အသုံးပွုနိုငျမယ့ျ အလားအလာကိုပါ ပွောသှားပါတယျ။
“ ပွညျပက ဝငျရောကျလာတဲ့ လုပျသားမြားဟာ သကျဆိုငျရာ လုပျငနျးမြား အလိုကျ အထိုကျအလြောကျ ကြှမျးကငြျပွီး အတှေ့အကွုံရှိသူမြား ပါဝငျသည့ျ အတှကျ အကောငျးဘကျက ကွည့ျမယျဆိုရငျ ၎င်းငျးတို့ရဲ့ အတှေ့အကွုံ ကြှမျးကငြျမှု အလိုကျ လုပျငနျးတှမှော အဆငျသင့ျ အသုံးပွုနိုငျဖို့လညျး ကနြောျတို့ စီစဉျရမှာ ဖွဈပါတယျ။ ”
ဒီလိုလုပျဖို့က ပွနျလညျဝငျရောကျလာတဲ့ လုပျသားတှရေဲ့ ကြှမျးကငြျမှုတှကေို စဈတမျး တရပျ ကောကျယူပွီး အလုပျအကိုငျ ရရှိရေး အတှကျ အစိုးရနဲ့ ပုဂ်ဂလိကပိုငျး ခြိတျဆကျ ဆောငျရှကျရမယျလို့ ထောကျပွသှားပါတယျ။
အစိုးရဘကျကတော့ ပွနျလညျ ဝငျရောကျလာသူတှေ အလုပျအကိုငျ ရရှိရေး အတှကျ လကျတှေ့ အစီအစဉျတှေ တငျပွတာ မတှေ့ရပါဘူး။ ဒါပမေယ့ျ ဝနျကွီး ဦးသောငျးထှနျးဘကျကတော့ ပွညျတှငျးမှာ အလုပျအကိုငျတှေ ဖောျဆောငျရေး အတှကျ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုတှေ ပိုရောကျလာဖို့ ဆောငျရှကျနတေဲ့ အကွောငျး၊ အလုပျအကိုငျ တသိနျးကြောျ ဖနျတီးပေးနိုငျခဲ့ကွောငျး ဆှေးနှေးသှားပါတယျ။ နိုငျငံခွား ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုကတော့ လြာထားတဲ့ အတိုငျး ဖွဈလာဖို့ သူက မြှောျလင့ျနတောပါ။
နိုငျငံတောျ အတိုငျပငျခံ ပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကလညျး ပွညျပက ပွနျလညျ ဝငျရောကျလာသူတှေ အရေး အစိုးရရဲ့ စဉျးစားခကြျကို ပွောပွပါတယျ။
ပွညျပက ပွနျလာတဲ့ ကမြတို့ တတှေ ပွနျလာဖို့ရာ ရှိတယျ ဆိုကတညျးက ကမြတို့ တတှေ ဒါတှေ စပွီး စီစဉျပါတယျ။ ဘယျလို ကမြတို့ ကနြျးမာရေး အရ ကာကှယျမှုတှေ ယူမလဲ၊ နောကျ ရရှေညျမှာ ပွနျလာတဲ့ ပွညျသူတှရေဲ့ စားဝတျနရေေး အတှကျ ဘယျလို ပံ့ပိုးပေးမလဲ ဆိုတာတှကေို စဉျးစား ရပါတယျ။”
ဒါ့အပွငျ COVID 19 ရဲ့ သကျရောကျ ရိုကျခတျမှုတှကေ လာမယ့ျ လပိုငျးတှေ အတှငျး ပိုမြားလာမယျလို့လညျး ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျက သတိပေးပါတယျ။
“ဒီ COVID ရဲ့ အကြိုးသကျရောကျမှုတှကေ ဒုတိယ လေးလပတျဆိုတာ ကမြတို့ အခု ဝငျနပွေီပေါ့နောျ။ ဒုတိယ လေးလပတျထဲမှာ နညျးနညျး ထှကျလာပွီ။ ဒါပမေယ့ျ အမြားဆုံး ဖွဈမှာကတော့ နောကျဆုံး လေးလပတျမှာ တတိယ လေးလပတျမှာ အမြားဆုံး ဖွဈဖို့က ရှိတယျဆိုတော့ အဲဒါ အတှကျလညျး ကမြတို့ ပွငျဆငျထားပါတယျ။ ”
COVID 19 ကပျရောဂါကွောင့ျ ပွညျပမှာ ရှှေ့ပွောငျးအလုပျလုပျကိုငျနတေဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ ပွနျလညျ ဝငျရောကျလာပမေယ့ျ အရအေတှကျ ဘယျလောကျရှိနလေဲ ဆိုတာတော့ တိတိကကြြ မသိရပါဘူး။ မွနျမာ ရှှေ့ပွောငျး လုပျသား အမြားစု အလုပျလုပျနတေဲ့ မလေးရှားနဲ့ ထိုငျးနိုငျငံတို့ကနေ ပွနျလာနသေူတှေ၊ ပွနျလာလိုသူတှေ ရှိနဆေဲ ဖွဈပါတယျ။
