[Zawgyi/Unicode]
ရခိုင်ပြည်နယ် ရသေ့တောင်မြို့နယ်အတွင်း မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ AA ရခိုင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တို့ ဒီကနေ့ တိုက်ပွဲဖြစ်ရာမှာ အရပ်သားတချို့ ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့တဲ့အကြောင်း ပြောပြပေးပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုနိုင်ကွန်းအိန်က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
တပ်မတော်က နယ်မြေရှင်းလင်းတဲ့ စစ်ဆင်ရေးတွေ လုပ်မယ်လို့ ကြေညာခဲ့တဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ် ရသေ့တောင်မြို့နယ်မှာ တိုက်ပွဲတွေ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေရာမှာ အရပ်သားတချို့ပါ ထိခိုက်မှုတွေ ကြုံနေရတာပါ။ ဒီကနေ့မှာလည်း ရသေ့တောင်မြို့နယ် ကျောက်တန်းနဲ့ အောင်သာစည်ရွာဘက်မှာ တပ်မတော်နဲ့ နှစ်ဘက်တိုက်ပွဲ အပြင်းအထန်ဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ AA အဖွဲ့ပြောခွင့်ရ ခိုင်သုခက ပြောပါတယ်။
“ဒီနေ့မှာလည်းပဲ တိုက်ပွဲကတော့ မြန်မာစစ်တပ်ဘက်က ရသေ့တောင်အခြေစိုက်တပ်ရင်းတွေကနေပြီးတော့ လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ တောက်လျှောက်ပစ်နေတာပေါ့နော်။ လွန်ခဲ့တဲ့နာရီပိုင်းမှာပဲ သူတို့ မြေပြင်ထိုးစစ်တွေစပြီးတော့ လုပ်နေတယ်။ ကျောက်တန်းနဲ့ အောင်သာစည်ရွာ တဝိုက်ပေါ့နော်။ မြန်မာစစ်တပ်ဘက်က မြေပြင် ထိုးစစ်လုပ်နေတဲ့အတွက် ကြောင့်မို့လို့ တိုက်ပွဲအပြင်းထန်ဖြစ်နေတယ်။ နောက်ပြီးလို့ရှိရင် နေ့လယ်တနာရီခွဲမှာ မြန်မာစစ်တပ်ဘက်ကနေ ရဟတ်ယာဉ်တစီးနဲ့ အောင်သာစည်ကျောက်တန်း တဝိုက်ကို သူတို့ စက်သေနတ်နဲ့ ပစ်တာတွေ ရော့ကက်နဲ့ ပစ်တာတွေ လုပ်သွားတာပေါ့နော်။ ခုတိုက်ပွဲဖြစ်နေတဲ့ အောင်သာစည်ရွာထဲက တောင်ကုန်းတွေကို အဓိကထားပြီး သူတို့ ပစ်သွားတာရှိတယ်။”
ရသေ့တောင်မြို့ဘက်က ပစ်ခတ်တဲ့ လက်နက်ကြီးဒဏ်ကြောင့် ကျောက်တန်းကျေးရွာသား ၃ ဦး ကျည်ထိမှန်ဒဏ်ရာ ရခဲ့တယ်လို့ ကိုယ်တိုင်ဒဏ်ရာရသူ ဦးကျော်သန်းကပြောပါတယ်။
“ကျနော် ဦးကျော်သန်းပါ။ ကျနော်တို့ကလယ်ထွန်နေပါတယ်။ လယ်ထွန်နေတဲ့အချိန်မှာ ရသေ့တောင်ကနေပြီးမှ လက်နက်ကြီးနဲ့ လှမ်းထုတယ်။ ကျနော်တို့ဆီမှာ လာထိတယ်။ လက်မှာ တချက် ခေါင်းမှာ တချက်။ နှစ် ချက်ထိသွားတယ် ကျနော်တို့ဆီမှာ။ ထိတာကသုံးယောက်ထိပါတယ်။ နောက် နှစ်ယောက်က ရွာက မရောက်သေးဘူး ဒီမှာ။ လယ်ပြင်မှာပဲ ရှိသေးတယ်။ ရသေ့တောင်က လှမ်းပစ်တယ်။ အလုံး ၇၀ ကျော်လောက်ကျပြီ။”
တပ်မတော်က နယ်မြေရှင်းလင်းရေးလုပ်ဖို့ ရှိတာကြောင့် ရသေ့တောင်မြို့နယ် ကျောက်တန်းနဲ့အနီးဝန်းကျင် ကျေးရွာတွေက ဒေသခံတွေ ဘေးလွတ်ရာ တိမ်းရှောင်ဖို့ ပြီးခဲ့တဲ့လထဲ ညွှန်ကြားချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့တာကိုတော့ ရခိုင်ပြည်နယ် အစိုးရက ဇွန်လ ၂၆ ရက်နေ့မှာပဲ ရုပ်သိမ်းခဲ့ပေမဲ့လည်း တိုက်ပွဲတွေ ဆက်ဖြစ်နေတာပါ။
မနေ့ကလည်း ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်ဘက်မှာ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွါးခဲ့ကြောင်း AA ပြောခွင့်ရ ခိုင်သုခက ပြောပါ တယ်။
“မနေ့ကဇူလိုင်လ ၁၅ ရက်ပေါ့နော်။ ဘူးသီးတောင်မြို့ရဲ့ မြောက်ဘက် ချောင်းရှည်ရွာအနီးမှာ အင်အား ၇၀ လောက်ပါတဲ့ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ စစ်ကြောင်း တခုနဲ့ ကျနော်တို့ ရခိုင်တပ်တော်တပ်ဖွဲ့နဲ့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့တာ ရှိတယ်။ အဲဒီမိနစ် ၅၀ ကြာတဲ့တိုက်ပွဲအတွင်းမှာ ရန်သူ့ဘက်က အနည်းဆုံး ၇ ဦး ကျဆုံးပြီးတော့ ဒဏ်ရာရရှိသူလည်း အများပြားရှိတယ်ဗျ။”
မနေ့က ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်ဘက် တိုက်ပွဲအတွင်း မြန်မာစစ်တပ်ဘက်က ထိခိုက်မှုများတယ်လို့ AA အဖွဲ့ရဲ့ ပြောဆို ချက်ကိုတော့ သီးခြားအတည်ပြုလို့ မရပါဘူး။ ရခိုင်ပြည်နယ်က တိုက်ပွဲအခြေအနေကိုသိရှိဖို့ တပ်မတော်ဘက်ကို ဆက်သွယ်ခဲ့ရာမှာ ဒီကနေ့ ရသေ့တောင်တိုက်ပွဲ အခြေအနေ မသိရသေးသလို မနေ့က ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်ဘက်မှာ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားတာ မရှိဘူးလို့ တပ်မတော် သတင်းမှန်ပြန်ကြားရေးအဖွဲ့က ဗိုလ်မှူးချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက ပြောပါတယ်။
“ဒီနေ့ကိစ္စတော့ ကျနော်လည်း မသိသေးဘူးဗျာ။ မနေ့က အဲဒီဘက်မှာ မရှိပါဘူး။”
လတ်တလော တိုက်ပွဲတွေအတွင်း ဒေသခံတွေ ထိခိုက်သေဆုံးမှုတွေ၊ သံသယနဲ့ ဖမ်းဆီးခံရမှုတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင်လ ၁၃ ရက်နေ့က ရသေ့တောင်မြို့နယ်ချိန်ခါလီကျေးရွာဘက်ဖြစ်ပွါးတဲ့တိုက်ပွဲမှာ အရပ်သား နှစ် ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး သုံး ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သလို ဒုံးပိုက်နဲ့ ချိန်ခါလီရွာသားထောင်ချီ နေရပ်ကနေ တိမ်းရှောင်နေရပါတယ်။
စစ်ရှောင်ရွာသားတွေ ဒီနေ့အထိ နေရပ်မပြန်နိုင်သေးဘူးလို့ ချိန်ခါလီရွာသား တဦးကပြောပါတယ်။
“နေရပ်ကိုပြန်ဖို့ကတော့ ကျနော်တို့က လောလောဆယ်က ကြောက်လန့်ပြီး ထွက်ပြေးတာဆိုတော့ တပ်မတော်နည်းနည်းဆုတ်သွားလို့ရှိရင် ကျနော်တို့ ကျေးရွာသူ၊ ကျေးရွာသားတွေပြန်သွားမယ်။ ကျနော်တို့ စပါးတွေထယ်ထိုးလို့ တန်းလန်းတန်းလန်းဆိုတော့ အဲဒီမှာလယ်လုပ်ရတယ်ဆိုတော့ မပြန်လို့ မဖြစ်ဘူး။ တပ်မတော်မရှိရင်တော့ ကျနော်တို့ ပြန်ကြမှာ။”
ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ AA တို့တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေတာ တနှစ်ကျော်အတွင်း အရပ်သား ၂၀၀,၀၀၀ နီးပါး နေရပ်စွန့်ခွာ တိမ်းရှောင်နေရဆဲပါ။ နှစ်ဘက်စစ်ရေးပဋိပက္ခအတွင်း အရပ်သားတွေ သေဆုံးထိခိုက် ဒဏ်ရာရရှိမှုတွေကလည်း တိုးပွားလာနေပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်လာနေတဲ့အတွက် ဒေသခံတွေ စားနပ်ရိက္ခာပြတ်လပ်မှုတွေနဲ့ အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရတဲ့ အခြေအနေတွေ ပိုဆိုးလာမှာ စိုးရိမ်ကြောင်းလည်း နိုင်ငံတကာ အကူအညီပေးရေးအဖွဲ့ ၂၀ က မကြာသေးခင်ကပဲ သတိပေးထားတာပါ။
ရခိုင်ပြည်နယ်က လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေအတွင်း အရပ်သားတွေ ဖမ်းဆီးခံရတာ၊ ထိခိုက်သေဆုံးတာတွေ ရှိနေတဲ့အပေါ် ကုလသမဂ္ဂနဲ့ နိုင်ငံတကာ လူ့အခွင့်အရေး အဖွဲ့တွေကလည်း စိုးရိမ်မကင်းတဲ့ သဘောထားတွေ ထုတ်ပြန်ပြောဆိုမှုတွေ ရှိနေသလို တိုက်ပွဲရပ်တန့်ဖို့ကိုလည်း တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
[Unicode Version]
ရသေ့တောငျဘကျ တိုကျပှဲပွငျးထနျပွီး အရပျသားတှထေိခိုကျ
ရခိုငျပွညျနယျ ရသေ့တောငျမွို့နယျအတှငျး မွနျမာစဈတပျနဲ့ AA ရခိုငျလကျနကျကိုငျအဖှဲ့တို့ ဒီကနေ့ တိုကျပှဲဖွဈရာမှာ အရပျသားတခြို့ ထိခိုကျဒဏျရာ ရရှိခဲ့တဲ့အကွောငျး ပွောပွပေးပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုနိုငျကှနျးအိနျက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
တပျမတောျက နယျမွရှေငျးလငျးတဲ့ စဈဆငျရေးတှေ လုပျမယျလို့ ကွညောခဲ့တဲ့ ရခိုငျပွညျနယျ ရသေ့တောငျမွို့နယျမှာ တိုကျပှဲတှေ ဆကျလကျ ဖွဈပှားနရောမှာ အရပျသားတခြို့ပါ ထိခိုကျမှုတှေ ကွုံနရေတာပါ။ ဒီကနေ့မှာလညျး ရသေ့တောငျမွို့နယျ ကြောကျတနျးနဲ့ အောငျသာစညျရှာဘကျမှာ တပျမတောျနဲ့ နှဈဘကျတိုကျပှဲ အပွငျးအထနျဖွဈခဲ့တယျလို့ AA အဖှဲ့ပွောခှင့ျရ ခိုငျသုခက ပွောပါတယျ။
“ဒီနေ့မှာလညျးပဲ တိုကျပှဲကတော့ မွနျမာစဈတပျဘကျက ရသေ့တောငျအခွစေိုကျတပျရငျးတှကေနပွေီးတော့ လကျနကျကွီးတှနေဲ့ တောကျလြှောကျပဈနတောပေါ့နောျ။ လှနျခဲ့တဲ့နာရီပိုငျးမှာပဲ သူတို့ မွပွေငျထိုးစဈတှစေပွီးတော့ လုပျနတေယျ။ ကြောကျတနျးနဲ့ အောငျသာစညျရှာ တဝိုကျပေါ့နောျ။ မွနျမာစဈတပျဘကျက မွပွေငျ ထိုးစဈလုပျနတေဲ့အတှကျ ကွောင့ျမို့လို့ တိုကျပှဲအပွငျးထနျဖွဈနတေယျ။ နောကျပွီးလို့ရှိရငျ နေ့လယျတနာရီခှဲမှာ မွနျမာစဈတပျဘကျကနေ ရဟတျယာဉျတစီးနဲ့ အောငျသာစညျကြောကျတနျး တဝိုကျကို သူတို့ စကျသနေတျနဲ့ ပဈတာတှေ ရော့ကကျနဲ့ ပဈတာတှေ လုပျသှားတာပေါ့နောျ။ ခုတိုကျပှဲဖွဈနတေဲ့ အောငျသာစညျရှာထဲက တောငျကုနျးတှကေို အဓိကထားပွီး သူတို့ ပဈသှားတာရှိတယျ။”
ရသေ့တောငျမွို့ဘကျက ပဈခတျတဲ့ လကျနကျကွီးဒဏျကွောင့ျ ကြောကျတနျးကြေးရှာသား ၃ ဦး ကညြျထိမှနျဒဏျရာ ရခဲ့တယျလို့ ကိုယျတိုငျဒဏျရာရသူ ဦးကြောျသနျးကပွောပါတယျ။
“ကနြောျ ဦးကြောျသနျးပါ။ ကနြောျတို့ကလယျထှနျနပေါတယျ။ လယျထှနျနတေဲ့အခြိနျမှာ ရသေ့တောငျကနပွေီးမှ လကျနကျကွီးနဲ့ လှမျးထုတယျ။ ကနြောျတို့ဆီမှာ လာထိတယျ။ လကျမှာ တခကြျ ခေါငျးမှာ တခကြျ။ နှဈ ခကြျထိသှားတယျ ကနြောျတို့ဆီမှာ။ ထိတာကသုံးယောကျထိပါတယျ။ နောကျ နှဈယောကျက ရှာက မရောကျသေးဘူး ဒီမှာ။ လယျပွငျမှာပဲ ရှိသေးတယျ။ ရသေ့တောငျက လှမျးပဈတယျ။ အလုံး ၇၀ ကြောျလောကျကပြွီ။”
တပျမတောျက နယျမွရှေငျးလငျးရေးလုပျဖို့ ရှိတာကွောင့ျ ရသေ့တောငျမွို့နယျ ကြောကျတနျးနဲ့အနီးဝနျးကငြျ ကြေးရှာတှကေ ဒသေခံတှေ ဘေးလှတျရာ တိမျးရှောငျဖို့ ပွီးခဲ့တဲ့လထဲ ညှှနျကွားခကြျ ထုတျပွနျခဲ့တာကိုတော့ ရခိုငျပွညျနယျ အစိုးရက ဇှနျလ ၂၆ ရကျနေ့မှာပဲ ရုပျသိမျးခဲ့ပမေဲ့လညျး တိုကျပှဲတှေ ဆကျဖွဈနတောပါ။
မနေ့ကလညျး ဘူးသီးတောငျမွို့နယျဘကျမှာ မွနျမာစဈတပျနဲ့ တိုကျပှဲဖွဈပှါးခဲ့ကွောငျး AA ပွောခှင့ျရ ခိုငျသုခက ပွောပါ တယျ။
“မနေ့ကဇူလိုငျလ ၁၅ ရကျပေါ့နောျ။ ဘူးသီးတောငျမွို့ရဲ့ မွောကျဘကျ ခြောငျးရှညျရှာအနီးမှာ အငျအား ၇၀ လောကျပါတဲ့ မွနျမာစဈတပျရဲ့ စဈကွောငျး တခုနဲ့ ကနြောျတို့ ရခိုငျတပျတောျတပျဖှဲ့နဲ့ တိုကျပှဲဖွဈပှားခဲ့တာ ရှိတယျ။ အဲဒီမိနဈ ၅၀ ကွာတဲ့တိုကျပှဲအတှငျးမှာ ရနျသူ့ဘကျက အနညျးဆုံး ၇ ဦး ကဆြုံးပွီးတော့ ဒဏျရာရရှိသူလညျး အမြားပွားရှိတယျဗြ။”
မနေ့က ဘူးသီးတောငျမွို့နယျဘကျ တိုကျပှဲအတှငျး မွနျမာစဈတပျဘကျက ထိခိုကျမှုမြားတယျလို့ AA အဖှဲ့ရဲ့ ပွောဆို ခကြျကိုတော့ သီးခွားအတညျပွုလို့ မရပါဘူး။ ရခိုငျပွညျနယျက တိုကျပှဲအခွအေနကေိုသိရှိဖို့ တပျမတောျဘကျကို ဆကျသှယျခဲ့ရာမှာ ဒီကနေ့ ရသေ့တောငျတိုကျပှဲ အခွအေနေ မသိရသေးသလို မနေ့က ဘူးသီးတောငျမွို့နယျဘကျမှာ တိုကျပှဲဖွဈပှားတာ မရှိဘူးလို့ တပျမတောျ သတငျးမှနျပွနျကွားရေးအဖှဲ့က ဗိုလျမှူးခြုပျ ဇောျမငျးထှနျးက ပွောပါတယျ။
“ဒီနေ့ကိစ်စတော့ ကနြောျလညျး မသိသေးဘူးဗြာ။ မနေ့က အဲဒီဘကျမှာ မရှိပါဘူး။”
လတျတလော တိုကျပှဲတှအေတှငျး ဒသေခံတှေ ထိခိုကျသဆေုံးမှုတှေ၊ သံသယနဲ့ ဖမျးဆီးခံရမှုတှလေညျး ရှိနပေါတယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုငျလ ၁၃ ရကျနေ့က ရသေ့တောငျမွို့နယျခြိနျခါလီကြေးရှာဘကျဖွဈပှါးတဲ့တိုကျပှဲမှာ အရပျသား နှဈ ဦး သဆေုံးခဲ့ပွီး သုံး ဦး ဒဏျရာရရှိခဲ့သလို ဒုံးပိုကျနဲ့ ခြိနျခါလီရှာသားထောငျခြီ နရေပျကနေ တိမျးရှောငျနရေပါတယျ။
စဈရှောငျရှာသားတှေ ဒီနေ့အထိ နရေပျမပွနျနိုငျသေးဘူးလို့ ခြိနျခါလီရှာသား တဦးကပွောပါတယျ။
“နရေပျကိုပွနျဖို့ကတော့ ကနြောျတို့က လောလောဆယျက ကွောကျလန့ျပွီး ထှကျပွေးတာဆိုတော့ တပျမတောျနညျးနညျးဆုတျသှားလို့ရှိရငျ ကနြောျတို့ ကြေးရှာသူ၊ ကြေးရှာသားတှပွေနျသှားမယျ။ ကနြောျတို့ စပါးတှထေယျထိုးလို့ တနျးလနျးတနျးလနျးဆိုတော့ အဲဒီမှာလယျလုပျရတယျဆိုတော့ မပွနျလို့ မဖွဈဘူး။ တပျမတောျမရှိရငျတော့ ကနြောျတို့ ပွနျကွမှာ။”
ရခိုငျပွညျနယျအတှငျး မွနျမာစဈတပျနဲ့ AA တို့တိုကျပှဲဖွဈပှားနတော တနှဈကြောျအတှငျး အရပျသား ၂၀၀,၀၀၀ နီးပါး နရေပျစှန့ျခှာ တိမျးရှောငျနရေဆဲပါ။ နှဈဘကျစဈရေးပဋိပက်ခအတှငျး အရပျသားတှေ သဆေုံးထိခိုကျ ဒဏျရာရရှိမှုတှကေလညျး တိုးပှားလာနပေါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျမှာ တိုကျပှဲတှေ ပွငျးထနျလာနတေဲ့အတှကျ ဒသေခံတှေ စားနပျရိက်ခာပွတျလပျမှုတှနေဲ့ အိုးအိမျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးရတဲ့ အခွအေနတှေေ ပိုဆိုးလာမှာ စိုးရိမျကွောငျးလညျး နိုငျငံတကာ အကူအညီပေးရေးအဖှဲ့ ၂၀ က မကွာသေးခငျကပဲ သတိပေးထားတာပါ။
ရခိုငျပွညျနယျက လကျနကျကိုငျ ပဋိပက်ခတှအေတှငျး အရပျသားတှေ ဖမျးဆီးခံရတာ၊ ထိခိုကျသဆေုံးတာတှေ ရှိနတေဲ့အပေါျ ကုလသမဂ်ဂနဲ့ နိုငျငံတကာ လူ့အခှင့ျအရေး အဖှဲ့တှကေလညျး စိုးရိမျမကငျးတဲ့ သဘောထားတှေ ထုတျပွနျပွောဆိုမှုတှေ ရှိနသေလို တိုကျပှဲရပျတန့ျဖို့ကိုလညျး တိုကျတှနျးထားပါတယျ။
