[Zawgyi/Unicode]
၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးတွေ စလုပ်ခွင့်ရတဲ့ ဒီနေ့ စက်တင်ဘာ ၈ ရက်မှာ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ကပ်ရောဂါ ညွှန်ကြားချက်၊ ကန့်သတ်ချက်တွေနဲ့ ပါတီတွေ ဘယ်လိုမဲဆွယ်ကြပါလဲ၊ သူတို့ပြောပြတဲ့ အခြေအနေကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုဇော်ထက်က တင်ပြပေးပါမယ်။
လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေ မဲဆွယ်တဲ့အခါ လိုက်နာရမယ့် စည်းကမ်းတွေကို ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ COVID ကပ်ရောဂါ ကာကွယ်ရေး ကန့်သတ်ချက်တွေနဲ့ ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီအတွက် တကယ်တမ်းမြေပြင်မှာ စည်းရုံးရေးလုပ်ငန်းတွေဟာ ခက်ခဲကြောင်း ပါတီတချို့က ဝေဖန်ကြပါတယ်။
ပါတီအနိုင်ရရေးထက် ပြည်သူလူထုရဲ့ ကျန်းမာရေးကို အလေးထားပြီးမှ မဲဆွယ်ရတာဖြစ်လို့ ပါတီစည်းရုံးရေးက ခက်ခဲကြောင်း ကမာရွတ်မြို့နယ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်နေရာဝင်ပြိုင်မယ့် ပြည်သူ့ပါတီက ဦးနေယံဦးက ပြောပါတယ်။
“ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ချမှတ်ထားတဲ့ စည်းကမ်းတွေကို ကျနော်တို့ လိုက်နာမယ်၊ လိုက်နာတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် မြေပြင် ကွင်းဆင်းရေးအလုပ်ကိုတော့ ခဲယဉ်းတယ်ဗျ၊ လက်တွေ့မှာ ၆ ပေအကွာဆိုတာ တကယ်ကို မလွယ်တာပါ။ လူစုလူဝေးအရ ကျနော်တို့ မဲဆွယ်စည်းရုံးဖို့ဆိုတာ အရမ်ကိုမှ ခက်ခဲပါတယ်။ အဲဒီတော့ ကျနော်တို့က နည်းလမ်းလေးတွေတော့ ရှာရမှာပေါ့ဗျာ အွန်လိုင်းကိုသုံးမယ်၊ လူမစုဘဲ နှစ်ယောက်တတွဲ ခွဲသွားမယ်၊ ခွဲပစ်မယ်ပေါ့ ဒီလိုနည်းလမ်းလေးတွေသုံးမယ်။ ပြန်ချုံ့ရမယ်ဆိုရင် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ချမှတ်ထားတဲ့ စည်းကမ်းတွေ လိုက်နာသွားဖို့ရှိပါတယ်။”
မန္တလေး၊ အမရပူရမြို့နယ် တိုင်းလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းဖြစ်တဲ့ ပြည်သူ့ရှေ့ဆောင်ပါတီ PPP ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇာနည်အောင်အောင်ကတော့ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးအခက်အခဲတွေကြောင့် လူမှုကွန်ရက်ကို အသုံးပြုမဲဆွယ်သွားဖို့ရှိတယ်လို့ပြောပါတယ်။
“အခုဟာက COVID ကာလဖြစ်တဲ့အတွက် ကျနော်တို့မှာ စိန်ခေါ်မှုက များပါတယ်ဗျ၊ လူကလည်း ကန့်သတ်ချက်တွေလည်း ရှိတဲ့အတွက် ကျနော်တို့ အခုလုပ်တာတောင်မှ ဒေသန္တရအမိန့်တို့ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ အမိန့်တွေကို လိုက်နာပြီး ဆောင်ရွက်နေရတာ ဖြစ်ပါတယ်ဗျ။ ဒီ COVID ကာလအခြေအနေပေါ် မူတည်ပြီးတော့ social media ကိုပဲ အားပြုပြီးတော့ ဆောင်ရွက်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်ခင်ဗျ။”
ရွေးကောက်ပွဲ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး စတင်သည့်နေ့ မန္တလေးမြို့ မြင်ကွင်းတချို့
အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် NLD ပါတီ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်ကတော့ ပါတီအားလုံးက ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေအတိုင်း လုပ်ရမှာဖြစ်လို့ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးဟာ ညီတူညီမျှ အခြေအနေသာဖြစ်တယ်လို့ မီဒီယာတွေကို ပြောခဲ့တာပါ။
“အဲဒီတော့ COVID-19 ကလည်း ဒီဟာက စိန်ခေါ်မှုအသစ်ဗျ၊ ကျနော်တို့မှ စိန်ခေါ်မှုအသစ်မဟုတ်ဘူး၊ အမေရိကားအတွက်လည်း ရွေးကောက်ပွဲရှိတယ်။ စိန်ခေါ်မှုအသစ်။ အဲဒီတော့ ပါတီတိုင်း အသစ်ပါ ဘယ်သူမှ အသာရတာ မရှိဘူး။ Pandemic ဖြစ်နေတဲ့ ရောဂါကာလ အချိန်ကြီးတခုမှာ စည်းရုံးရေးလုပ်တယ်၊ ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်တယ်၊ မဖြစ်တယ် ဆိုတာကတော့ အစိုးရရော၊ ပြည်သူရော၊ ကျန်းမာရေးဌာနပေါ့ သက်ဆိုင်ရာ ဌာနတွေအားလုံးက ဒီ COVID ကို ဘယ်လောက် တားနိုင်သလဲဆိုတဲ့ အပေါ်မှာလည်း မူတည်မယ်နဲ့ တူပါတယ်။ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲကတော့ ပြိုင်ဆိုင်မှုကြီးမားမယ်၊ ပြဿနာတွေလည်း အရင်ကထက် ပိုရှုပ်နိုင်တယ် စိန်ခေါ်မှု အသစ်ဖြစ်နေလို့။”
ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက “ အိမ်မှာနေ” ညွှန်ကြားချက်ထုတ်ထားတဲ့ မြို့နယ်တွေမှာ ပါတီကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေ မဲဆွယ်ခွင့်မရပါဘူး။ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး လှည့်လည်သူတွေလိုက်နာဖို့၊ အင်တာနက်ကိုသုံးပြီး မဲဆွယ်တာမှာလိုက်နာဖို့၊ အိမ်တိုင်ရာရောက်မဲဆွယ်တာမှာ လူ ၁၅ ယောက်ထက် မပိုဖို့ ဒါတွေကို ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ဒါတွေက ပါတီကြီးတွေအတွက် အခက်အခဲမရှိပေမဲ့ ပါတီငယ်တွေ၊ လူမျိုးစုပါတီတွေအတွက်တော့ စိန်ခေါ်မှုဖြစ်မယ်လို့ ပြောကြတာလည်းရှိပါတယ်။
ကမာရွတ်မြို့နယ် ရန်ကုန်တိုင်းလွှတ်တော်နေရာ ဝင်ပြိုင်မယ့် ပြည်သူ့ပါတီက ဦးရဲနိုင်အောင်ကတော့ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်နဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုကနေ အဖြေရှာနိုင်လိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ထားပါတယ်။
“ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ငန်းစဉ်သည် တိုင်းပြည်ရဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာကို လွှဲပေးရမယ့် လုပ်ငန်းစဉ် ဖြစ်တဲ့အတွက် လွတ်လပ်မျှတပါတယ်ဆိုတဲ့ အခြေခံစံနှုန်းတော့ ပြည့်စုံဖို့လိုတယ်၊ ဒါသည်ကျနော်တို့ ပကတိလိုအပ်ချက် ဒီမိုကရေစီစံနှုန်းအရ လိုအပ်ချက် ဖြစ်တဲ့အတွက် ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်က နိုင်ငံရေးပါတီတွေနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမယ် အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ အမှန်တကယ် ဆွေးနွေးပြီးတော့ လုပ်သင့်လုပ်ထိုက်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေကို ဆောင်ရွက်မယ်၊ ချမှတ်မယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ ပြည်သူ့ပါတီသည် တခြားနိုင်ငံရေးပါတီတွေအားလုံးနဲ့ တန်းတူ ကျော်ဖြတ်ရမယ့်၊ ကျော်ဖြတ်သင့်တဲ့ အခက်အခဲမှန်သမျှကို ကျော်ဖြတ်ပြီးတော့ ပြည်သူလူထုရဲ့ ထောက်ခံမှုရအောင် သန္ဒိဌာန်ချထားပါတယ်။”
နိုဝင်ဘာ ၈ ရက်မှာကျင်းပမယ့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို တသီးပုဂ္ဂလ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေနဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီ ၉၀ ကျော်က ကိုယ်စားလှယ်လောင်း စုစုပေါင်း ၆,၉၆၉ ယောက် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ကြမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
[Unicode Version]
မဲဆှယျစညျးရုံးမှု ကပျဘေးကွောင့ျ အခကျအခဲရှိနေ
၂၀၂၀ အထှထှေရှေေးကောကျပှဲ မဲဆှယျစညျးရုံးရေးတှေ စလုပျခှင့ျရတဲ့ ဒီနေ့ စကျတငျဘာ ၈ ရကျမှာ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနရဲ့ ကပျရောဂါ ညှှနျကွားခကြျ၊ ကန့ျသတျခကြျတှနေဲ့ ပါတီတှေ ဘယျလိုမဲဆှယျကွပါလဲ၊ သူတို့ပွောပွတဲ့ အခွအေနကေို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုဇောျထကျက တငျပွပေးပါမယျ။
လှှတျတောျကိုယျစားလှယျလောငျးတှေ မဲဆှယျတဲ့အခါ လိုကျနာရမယ့ျ စညျးကမျးတှကေို ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနရဲ့ COVID ကပျရောဂါ ကာကှယျရေး ကန့ျသတျခကြျတှနေဲ့ ပွညျထောငျစု ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျက ကွညောခကြျထုတျပွနျခဲ့ပါတယျ။ ဒီအတှကျ တကယျတမျးမွပွေငျမှာ စညျးရုံးရေးလုပျငနျးတှဟော ခကျခဲကွောငျး ပါတီတခြို့က ဝဖေနျကွပါတယျ။
ပါတီအနိုငျရရေးထကျ ပွညျသူလူထုရဲ့ ကနြျးမာရေးကို အလေးထားပွီးမှ မဲဆှယျရတာဖွဈလို့ ပါတီစညျးရုံးရေးက ခကျခဲကွောငျး ကမာရှတျမွို့နယျ ပွညျသူ့လှှတျတောျနရောဝငျပွိုငျမယ့ျ ပွညျသူ့ပါတီက ဦးနယေံဦးက ပွောပါတယျ။
“ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနက ခမြှတျထားတဲ့ စညျးကမျးတှကေို ကနြောျတို့ လိုကျနာမယျ၊ လိုကျနာတာ ဖွဈတဲ့အတှကျ မွပွေငျ ကှငျးဆငျးရေးအလုပျကိုတော့ ခဲယဉျးတယျဗြ၊ လကျတှေ့မှာ ၆ ပအေကှာဆိုတာ တကယျကို မလှယျတာပါ။ လူစုလူဝေးအရ ကနြောျတို့ မဲဆှယျစညျးရုံးဖို့ဆိုတာ အရမျကိုမှ ခကျခဲပါတယျ။ အဲဒီတော့ ကနြောျတို့က နညျးလမျးလေးတှတေော့ ရှာရမှာပေါ့ဗြာ အှနျလိုငျးကိုသုံးမယျ၊ လူမစုဘဲ နှဈယောကျတတှဲ ခှဲသှားမယျ၊ ခှဲပဈမယျပေါ့ ဒီလိုနညျးလမျးလေးတှသေုံးမယျ။ ပွနျခြုံ့ရမယျဆိုရငျ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနက ခမြှတျထားတဲ့ စညျးကမျးတှေ လိုကျနာသှားဖို့ရှိပါတယျ။”
မန်တလေး၊ အမရပူရမွို့နယျ တိုငျးလှှတျတောျကိုယျစားလှယျလောငျးဖွဈတဲ့ ပွညျသူ့ရှေ့ဆောငျပါတီ PPP ဥက်ကဋ်ဌ ဦးဇာနညျအောငျအောငျကတော့ မဲဆှယျစညျးရုံးရေးအခကျအခဲတှကွေောင့ျ လူမှုကှနျရကျကို အသုံးပွုမဲဆှယျသှားဖို့ရှိတယျလို့ပွောပါတယျ။
“အခုဟာက COVID ကာလဖွဈတဲ့အတှကျ ကနြောျတို့မှာ စိနျခေါျမှုက မြားပါတယျဗြ၊ လူကလညျး ကန့ျသတျခကြျတှလေညျး ရှိတဲ့အတှကျ ကနြောျတို့ အခုလုပျတာတောငျမှ ဒသေန်တရအမိန့ျတို့ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနရဲ့ အမိန့ျတှကေို လိုကျနာပွီး ဆောငျရှကျနရေတာ ဖွဈပါတယျဗြ။ ဒီ COVID ကာလအခွအေနပေေါျ မူတညျပွီးတော့ social media ကိုပဲ အားပွုပွီးတော့ ဆောငျရှကျသှားမှာ ဖွဈပါတယျခငျဗြ။”
အမြိုးသား ဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ NLD ပါတီ ဒုဥက်ကဋ်ဌ ဒေါကျတာဇောျမွင့ျမောငျကတော့ ပါတီအားလုံးက ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနရဲ့ ထုတျပွနျခကြျတှအေတိုငျး လုပျရမှာဖွဈလို့ မဲဆှယျစညျးရုံးရေးဟာ ညီတူညီမြှ အခွအေနသောဖွဈတယျလို့ မီဒီယာတှကေို ပွောခဲ့တာပါ။
“အဲဒီတော့ COVID-19 ကလညျး ဒီဟာက စိနျခေါျမှုအသဈဗြ၊ ကနြောျတို့မှ စိနျခေါျမှုအသဈမဟုတျဘူး၊ အမရေိကားအတှကျလညျး ရှေးကောကျပှဲရှိတယျ။ စိနျခေါျမှုအသဈ။ အဲဒီတော့ ပါတီတိုငျး အသဈပါ ဘယျသူမှ အသာရတာ မရှိဘူး။ Pandemic ဖွဈနတေဲ့ ရောဂါကာလ အခြိနျကွီးတခုမှာ စညျးရုံးရေးလုပျတယျ၊ ရှေးကောကျပှဲဖွဈတယျ၊ မဖွဈတယျ ဆိုတာကတော့ အစိုးရရော၊ ပွညျသူရော၊ ကနြျးမာရေးဌာနပေါ့ သကျဆိုငျရာ ဌာနတှအေားလုံးက ဒီ COVID ကို ဘယျလောကျ တားနိုငျသလဲဆိုတဲ့ အပေါျမှာလညျး မူတညျမယျနဲ့ တူပါတယျ။ ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲကတော့ ပွိုငျဆိုငျမှုကွီးမားမယျ၊ ပွူနာတှလေညျး အရငျကထကျ ပိုရှုပျနိုငျတယျ စိနျခေါျမှု အသဈဖွဈနလေို့။”
ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနက “ အိမျမှာနေ” ညှှနျကွားခကြျထုတျထားတဲ့ မွို့နယျတှမှော ပါတီကိုယျစားလှယျလောငျးတှေ မဲဆှယျခှင့ျမရပါဘူး။ မဲဆှယျစညျးရုံးရေး လှည့ျလညျသူတှလေိုကျနာဖို့၊ အငျတာနကျကိုသုံးပွီး မဲဆှယျတာမှာလိုကျနာဖို့၊ အိမျတိုငျရာရောကျမဲဆှယျတာမှာ လူ ၁၅ ယောကျထကျ မပိုဖို့ ဒါတှကေို ပွညျထောငျစု ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျက ထုတျပွနျထားပါတယျ။ ဒါတှကေ ပါတီကွီးတှအေတှကျ အခကျအခဲမရှိပမေဲ့ ပါတီငယျတှေ၊ လူမြိုးစုပါတီတှအေတှကျတော့ စိနျခေါျမှုဖွဈမယျလို့ ပွောကွတာလညျးရှိပါတယျ။
ကမာရှတျမွို့နယျ ရနျကုနျတိုငျးလှှတျတောျနရော ဝငျပွိုငျမယ့ျ ပွညျသူ့ပါတီက ဦးရဲနိုငျအောငျကတော့ ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျနဲ့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးမှုကနေ အဖွရှောနိုငျလိမ့ျမယျလို့ မြှောျလင့ျထားပါတယျ။
“ရှေးကောကျပှဲလုပျငနျးစဉျသညျ တိုငျးပွညျရဲ့ အခြုပျအခွာအာဏာကို လှှဲပေးရမယ့ျ လုပျငနျးစဉျ ဖွဈတဲ့အတှကျ လှတျလပျမြှတပါတယျဆိုတဲ့ အခွခေံစံနှုနျးတော့ ပွည့ျစုံဖို့လိုတယျ၊ ဒါသညျကနြောျတို့ ပကတိလိုအပျခကြျ ဒီမိုကရစေီစံနှုနျးအရ လိုအပျခကြျ ဖွဈတဲ့အတှကျ ပွညျထောငျစုရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျက နိုငျငံရေးပါတီတှနေဲ့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးမယျ အရပျဘကျအဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့ အမှနျတကယျ ဆှေးနှေးပွီးတော့ လုပျသင့ျလုပျထိုကျတဲ့ လုပျငနျးတှကေို ဆောငျရှကျမယျ၊ ခမြှတျမယျဆိုရငျ ကနြောျတို့ ပွညျသူ့ပါတီသညျ တခွားနိုငျငံရေးပါတီတှအေားလုံးနဲ့ တနျးတူ ကြောျဖွတျရမယ့ျ၊ ကြောျဖွတျသင့ျတဲ့ အခကျအခဲမှနျသမြှကို ကြောျဖွတျပွီးတော့ ပွညျသူလူထုရဲ့ ထောကျခံမှုရအောငျ သန်ဒိဌာနျခထြားပါတယျ။”
နိုဝငျဘာ ၈ ရကျမှာကငြျးပမယ့ျ အထှထှေရှေေးကောကျပှဲကို တသီးပုဂ်ဂလ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျလောငျးတှနေဲ့ နိုငျငံရေးပါတီ ၉၀ ကြောျက ကိုယျစားလှယျလောငျး စုစုပေါငျး ၆,၉၆၉ ယောကျ ဝငျရောကျယှဉျပွိုငျကွမှာ ဖွဈပါတယျ။
