[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ရောဂါကူးစက်မှုတွေနဲ့ သေဆုံးသူတွေ တိုးလာနေတာကြောင့် သွားလာနေထိုင်မှုတွေကို အထူးဂရုစိုက် သတိထားကြဖို့ ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေ ထပ်မံသတိပေးနေကြတဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဒီအကြောင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက်စုစုက တင်ဆက်ပေးမှာပါ။
ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ဒီနေ့မွန်းလွဲပိုင်းအထိ ထုတ်ပြန်ချက်တွေအရ နောက်ထပ်သေဆုံးသူ ၇ ဦးအပါအဝင် စုစုပေါင်း ၆၈ ဦးနဲ့ ရောဂါကူးစက်ခံရသူ ၄,၂၀၀ ကျော်ရှိနေပါတယ်။ ဒါဟာဆိုရင် တလလောက် အချိန်အတွင်း သေဆုံးသူ ၆၀ ကျော်နဲ့ ကူးစက်မှု ၄,၀၀၀ လောက် တိုးလာတာပါ။ ဒီလို ကူးစက်မှုတွေနဲ့ သေဆုံးမှုတွေ သိသိသာသာ တိုးလာနေတာကြောင့် ရောဂါကူးစက်မှု ကာကွယ်ရေး လမ်းညွှန်ချက်တွေကို တိတိကျကျ လိုက်နာကြဖို့ ပိုအရေးကြီးလာနေပြီလို့ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရ ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုးက VOA ကိုပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့တွေက အလုပ်အကိုင်ကြောင့်ပဲဖြစ်စေ၊ စကားပြောတဲ့အခါပဲဖြစ်စေ၊ New Normal ဆိုတာ တကယ်တမ်းကျတော့ မလွယ်ဘူးလေ။ Old Normal ဆိုတာ ငယ်ငယ်တည်းက တသက်လုံး လုပ်လာတာ။ အခုမှ New Normal လုပ်ရတာဆိုတော့ မေ့လျော့လို့ပဲဖြစ်စေ၊ စိတ်လောကြီးလို့ပဲဖြစ်စေ၊ တဦးနဲ့တဦး နီးနီးကပ်ကပ်ဖြစ်သွားတဲ့အပိုင်းတွေ အမျာကြီးရှိတာပေါ့။ အဲလိုဖြစ်ခဲ့ရင် တယောက်နဲ့ တယောက်အချင်းအချင်း သတိပေးဖို့လိုတယ်။ အိမ်ကတယောက် အပြင်ထွက်တော့မယ်ဆိုရင်လည်း Mask တပ်သွားပါ၊ လက်သန့်ဆေးရည်ခဏခဏသုံးပါ၊ ဆပ်ပြာနဲ့ရေအသုံးပြုလို့ရရင်လည်း စက္ကန့်နှစ်ဆယ်ကြာအောင်ဆေးပါ၊ ပြန်ဝင်လာခဲ့ရင်လည်း အရင်ဆုံးလက်ဆေးလိုက်ဦး၊ ဒါမျိုးလေး အချင်းချင်းသတိပေးတဲ့ဟာကလေ မိသားစုအတွင်းမှာလည်း အရမ်းအသုံးဝင်ပါတယ်။"
ရောဂါပျောက်ကင်းလို့ ဆေးရုံဆင်းခွင့်ရသူကတော့ ၉၀၀ ကျော် ရှိပါတယ်။ ရောဂါပျောက်ကင်းသွားသူတွေ အပါအဝင်၊ သတ်မှတ်နေရာတွေမှာ အသွားအလာ ကန့်သတ်ခံထားရသူတွေ ရက်ပြည့်လို့ ပြန်လာကြတဲ့အခါ ပြည်သူလူထုအနေနဲ့ စိုးရိမ်ကြောက်လန့်မှု မရှိဘဲ သူတို့အပေါ်လက်ခံကြိုဆိုကြဖို့ ဗဟိုကူးစက်ရောဂါ တိုက်ဖျက်ရေးဌာနခွဲ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာခင်ခင်ကြီးက တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
“တချို့တွေက Quarantine နှစ်ပတ်ပြည့်ပြီးတော့ သူတို့ပြန်ထွက်လာတယ်၊ ဆေးရုံဆင်းတယ်။ အဲဒီလိုဆင်းလာတဲ့အခါမှာ သူတို့ကို ပုံမှန်ဘဝထဲကို ရောက်ရှိဖို့အတွက်က သက်ဆိုင်ရာပြည်သူလူထု၊ ပတ်ဝန်းကျင်၊ အိမ်နီးနားချင်း၊ ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာအုပ်စု၊ ဒါတွေကကြည်ကြည်ဖြူဖြူနဲ့ သူတို့ကိုမေတ္တာအပြည့်နဲ့ နွေးနွေးထွေးထွေး ကြိုဆိုရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ နွေးနွေးထွေးထွေး ကြိုဆိုတယ်ဆိုတာ ဖက်လှဲတကင်း အိုးစည်ဘုံမောင်းနဲ့ ကြိုဆိုဖို့ ဆိုလိုတာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ သို့သော်တချို့တွေ ကိုယ့်ရဲ့အိမ်ကိုပြန်လာတယ်၊ ကိုယ်ငှားနေတဲ့ဆီပြန်လာတယ်ဆို သူ့ကို အိမ်ဆက်မငှားတာတို့ နောက်တခုက ရပ်ကွက်ကလက်မခံတာတို့ သက်ဆိုင်ရာအုပ်ချုပ်ရေး အာဏာပိုင်တွေကနေပြီးတော့ သူတို့ကိုရပ်ကွက်ထဲမှာအိမ်မငှားဖို့အတွက် ဖိအားပေးတာတို့။ ဒါမျိုးတွေလည်း ရှိလာတယ်ဆိုတာ လုံးဝမဖြစ်သင့်တဲ့ကိစ္စဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့တွေကို စိတ်ချရအောင် အိမ်မှာတပတ်ဆက်နေခိုင်းတာ ဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့တွေကနေပြီးတော့ သူများကိုရောဂါ မကူးစက်စေနိုင်တော့ပါဘူး။"
နိုင်ငံတကာ ကြက်ခြေနီအဖွဲ့ချုပ် IFRC ရဲ့ မကြာသေးခင်တုန်းက စစ်တမ်းတခုမှာတော့ မြန်မာနိုင်ငံ အပါအဝင် အာရှဒေသ နိုင်ငံတွေမှာ ကိုဗစ်ရောဂါ ဖြစ်ပွားမှုအတွက် နိုင်ငံခြားသားတွေ၊ ပြည်တော်ပြန်တွေနဲ့ စည်းကမ်း မလိုက်နာသူတွေကို အပြစ်ဖို့တဲ့သူ အများစုဖြစ်တာတွေ့ရပြီး ကပ်ရောဂါကူးစက်မှုကို စိုးရိမ်ရာက ခွဲခြားဆက်ဆံမှုတွေ ကြုံရနိုင်တဲ့ အန္တရာယ်ရှိနေကြောင်းလည်း ဖော်ပြထားပါတယ်။
[Unicode Version]
ကိုဗဈအန်တရာယျ အခငြျးခငြျး သတိပေးကာကှယျဖို့လို
မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈရောဂါကူးစကျမှုတှနေဲ့ သဆေုံးသူတှေ တိုးလာနတောကွောင့ျ သှားလာနထေိုငျမှုတှကေို အထူးဂရုစိုကျ သတိထားကွဖို့ ကနြျးမာရေးပညာရှငျတှေ ထပျမံသတိပေးနကွေတဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဒီအကွောငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျစုစုက တငျဆကျပေးမှာပါ။
ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနရဲ့ ဒီနေ့မှနျးလှဲပိုငျးအထိ ထုတျပွနျခကြျတှအေရ နောကျထပျသဆေုံးသူ ၇ ဦးအပါအဝငျ စုစုပေါငျး ၆၈ ဦးနဲ့ ရောဂါကူးစကျခံရသူ ၄,၂၀၀ ကြောျရှိနပေါတယျ။ ဒါဟာဆိုရငျ တလလောကျ အခြိနျအတှငျး သဆေုံးသူ ၆၀ ကြောျနဲ့ ကူးစကျမှု ၄,၀၀၀ လောကျ တိုးလာတာပါ။ ဒီလို ကူးစကျမှုတှနေဲ့ သဆေုံးမှုတှေ သိသိသာသာ တိုးလာနတောကွောင့ျ ရောဂါကူးစကျမှု ကာကှယျရေး လမျးညှှနျခကြျတှကေို တိတိကကြြ လိုကျနာကွဖို့ ပိုအရေးကွီးလာနပွေီလို့ ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာန ပွောခှင့ျရ ဒေါကျတာသနျးနိုငျစိုးက VOA ကိုပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့တှကေ အလုပျအကိုငျကွောင့ျပဲဖွဈစေ၊ စကားပွောတဲ့အခါပဲဖွဈစေ၊ New Normal ဆိုတာ တကယျတမျးကတြော့ မလှယျဘူးလေ။ Old Normal ဆိုတာ ငယျငယျတညျးက တသကျလုံး လုပျလာတာ။ အခုမှ New Normal လုပျရတာဆိုတော့ မေ့လြော့လို့ပဲဖွဈစေ၊ စိတျလောကွီးလို့ပဲဖွဈစေ၊ တဦးနဲ့တဦး နီးနီးကပျကပျဖွဈသှားတဲ့အပိုငျးတှေ အမြာကွီးရှိတာပေါ့။ အဲလိုဖွဈခဲ့ရငျ တယောကျနဲ့ တယောကျအခငြျးအခငြျး သတိပေးဖို့လိုတယျ။ အိမျကတယောကျ အပွငျထှကျတော့မယျဆိုရငျလညျး Mask တပျသှားပါ၊ လကျသန့ျဆေးရညျခဏခဏသုံးပါ၊ ဆပျပွာနဲ့ရအေသုံးပွုလို့ရရငျလညျး စက်ကန့ျနှဈဆယျကွာအောငျဆေးပါ၊ ပွနျဝငျလာခဲ့ရငျလညျး အရငျဆုံးလကျဆေးလိုကျဦး၊ ဒါမြိုးလေး အခငြျးခငြျးသတိပေးတဲ့ဟာကလေ မိသားစုအတှငျးမှာလညျး အရမျးအသုံးဝငျပါတယျ။"
ရောဂါပြောကျကငျးလို့ ဆေးရုံဆငျးခှင့ျရသူကတော့ ၉၀၀ ကြောျ ရှိပါတယျ။ ရောဂါပြောကျကငျးသှားသူတှေ အပါအဝငျ၊ သတျမှတျနရောတှမှော အသှားအလာ ကန့ျသတျခံထားရသူတှေ ရကျပွည့ျလို့ ပွနျလာကွတဲ့အခါ ပွညျသူလူထုအနနေဲ့ စိုးရိမျကွောကျလန့ျမှု မရှိဘဲ သူတို့အပေါျလကျခံကွိုဆိုကွဖို့ ဗဟိုကူးစကျရောဂါ တိုကျဖကြျရေးဌာနခှဲ ညှှနျကွားရေးမှူး ဒေါကျတာခငျခငျကွီးက တိုကျတှနျးထားပါတယျ။
“တခြို့တှကေ Quarantine နှဈပတျပွည့ျပွီးတော့ သူတို့ပွနျထှကျလာတယျ၊ ဆေးရုံဆငျးတယျ။ အဲဒီလိုဆငျးလာတဲ့အခါမှာ သူတို့ကို ပုံမှနျဘဝထဲကို ရောကျရှိဖို့အတှကျက သကျဆိုငျရာပွညျသူလူထု၊ ပတျဝနျးကငြျ၊ အိမျနီးနားခငြျး၊ ရပျကှကျ၊ ကြေးရှာအုပျစု၊ ဒါတှကေကွညျကွညျဖွူဖွူနဲ့ သူတို့ကိုမတေ်တာအပွည့ျနဲ့ နှေးနှေးထှေးထှေး ကွိုဆိုရမှာဖွဈပါတယျ။ ဒီနရောမှာ နှေးနှေးထှေးထှေး ကွိုဆိုတယျဆိုတာ ဖကျလှဲတကငျး အိုးစညျဘုံမောငျးနဲ့ ကွိုဆိုဖို့ ဆိုလိုတာတော့ မဟုတျပါဘူး။ သို့သောျတခြို့တှေ ကိုယ့ျရဲ့အိမျကိုပွနျလာတယျ၊ ကိုယျငှားနတေဲ့ဆီပွနျလာတယျဆို သူ့ကို အိမျဆကျမငှားတာတို့ နောကျတခုက ရပျကှကျကလကျမခံတာတို့ သကျဆိုငျရာအုပျခြုပျရေး အာဏာပိုငျတှကေနပွေီးတော့ သူတို့ကိုရပျကှကျထဲမှာအိမျမငှားဖို့အတှကျ ဖိအားပေးတာတို့။ ဒါမြိုးတှလေညျး ရှိလာတယျဆိုတာ လုံးဝမဖွဈသင့ျတဲ့ကိစ်စဖွဈပါတယျ။ သူတို့တှကေို စိတျခရြအောငျ အိမျမှာတပတျဆကျနခေိုငျးတာ ဖွဈပါတယျ။ သူတို့တှကေနပွေီးတော့ သူမြားကိုရောဂါ မကူးစကျစနေိုငျတော့ပါဘူး။"
နိုငျငံတကာ ကွကျခွနေီအဖှဲ့ခြုပျ IFRC ရဲ့ မကွာသေးခငျတုနျးက စဈတမျးတခုမှာတော့ မွနျမာနိုငျငံ အပါအဝငျ အာရှဒသေ နိုငျငံတှမှော ကိုဗဈရောဂါ ဖွဈပှားမှုအတှကျ နိုငျငံခွားသားတှေ၊ ပွညျတောျပွနျတှနေဲ့ စညျးကမျး မလိုကျနာသူတှကေို အပွဈဖို့တဲ့သူ အမြားစုဖွဈတာတှေ့ရပွီး ကပျရောဂါကူးစကျမှုကို စိုးရိမျရာက ခှဲခွားဆကျဆံမှုတှေ ကွုံရနိုငျတဲ့ အန်တရာယျရှိနကွေောငျးလညျး ဖောျပွထားပါတယျ။
