[Zawgyi/Unicode]
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေ အများစုနဲ့ ကြုံနေရတဲ့ ရန်ကုန်တိုင်းမှာ ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းတွေ ပြန်လည်လုပ်ကိုင်ခွင့် ပြုခဲ့ပြီးနောက် စက်ရုံတချို့မှာ ရောဂါကူးစက်မှုတွေ ကြုံနေရတဲ့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် မအဂ္ဂနွန်က ပြောပြပါမယ်။
ကပ်ရောဂါ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေး သတ်မှတ်ချက်တွေနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ လုပ်ငန်းတွေ ပြန်လည်လုပ်ကိုင်နိုင်ကြောင်း ခွင့်ပြုလိုက်ပြီးနောက် ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း စက်ရုံတချို့မှာ ရောဂါကူးစက်မှု သတင်းတွေ ထွက်ပေါ်လာနေတာပါ။ အခုနောက်ဆုံးမှာ ဆိုရင်လည်း ရွှေပြည်သာမြို့နယ်က စက်ရုံတချို့မှာ အလုပ်သမား ၄၀၀ ကျော် ကူးစက်ခံထားရကြောင်း မြို့နယ် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးနဲ့ ကုသရေးဦးစီးဌာနမှူး ဒေါက်တာမြတ်မြတ်နှင်းက ပြောပါတယ်။
“လောလောဆယ် ကျမတို့ ရွှေပြည်သာစက်မှုဇုန်က ကျမတို့မှာက စက်မှုဇုန် ၁ ရယ်၊ ၂ ရယ်၊ ဝါးတစ်ရာစက်မှုဇုန်၊ သာဓုကန်စက်မှုဇုန်ဆိုပြီး ကျမတို့ စက်မှုဇုန် ၄ ခုပေါ့နော်... ကျမတို့က ဆောင်ရွက်ရတယ်ပေါ့နော်၊ အဲ့ဒီမှာ ကျမတို့ ရွှေပြည်သာမြို့နယ်နဲ့ဆိုရင် အခု positive ထွက်တယ်၊ ၁,၃၀၀ ကျော်မှာ စက်ရုံအလုပ်သားပေါင်း ၄၀၀ လောက်ပေါ့နော် positive ထွက်ပါတယ်။ primary contact က လောလောဆယ် ကျမ အတိအကျတော့ မပြောနိုင်တော့ ၅,၀၀၀ လောက်တော့ရှိမယ်။”
ရောဂါကူးစက်သူ အလုပ်သမားတွေနဲ့ ထိတွေ့ဆက်ဆံခဲ့ဖူးသူတွေကိုတော့ စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးနေပါတယ်။ ကျန်းမာရေးအတွက် သတ်မှတ်ချက်နဲ့ ကိုက်ညီမှုရှိတဲ့ စက်ရုံတွေကို ပြန်ဖွင့်နိုင်ကြောင်း အောက်တိုဘာ ၁၂ နေ့မှာ ခွင့်ပြုပြီးနောက် မင်္ဂလာဒုံစက်မှုဇုန်က မှန်ဘီလူးစက်ရုံမှာလည်း ရာဂဏန်းရှိတဲ့ အလုပ်သမားတွေ ရောဂါပိုးကူးစက်နေတာ တွေ့ရှိခဲ့တာပါ။ အလုပ်သမားတွေ လုပ်ငန်းခွင်မှာ ထမင်းစားချိန် နှာခေါင်းစည်း အကာအကွယ် ဖယ်ရှားတဲ့အခါ ရောဂါကူးစက်နိုင်တဲ့ အန္တရာယ် ရှိတယ်လို့လည်း ရွှေပြည်သာမြို့နယ် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးနဲ့ ကုသရေးဦးစီးဌာနမှူး ဒေါက်တာမြတ်မြတ်နှင်းက ပြောပါတယ်။
လှိုင်ယာသာမြို့နယ်က အထည်ချုပ်စက်ရုံတချို့မှာလည်း ရောဂါကူးစက်မှု သတင်းတွေ ထွက်ပေါ်နေတယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ အလုပ်သမားသမဂ္ဂများအဖွဲ့ချုပ်ရဲ့ အလုပ်သမားကိုယ်စားလှယ် ဒေါ်သင်ဇာထက်က ပြောပါတယ်။
“မနေ့တုန်းက ဆိုလို့ရှိရင် ကျမတို့ ဒီလှိုင်သာယာမှာပေါ့နော်၊ Positive စစ်ဆေးတဲ့ဌာနမှာပေ့ါ။ မနေ့က တစ်ရက်ကလေးကိုပဲ ကျမတို့ ဒီအချိန်ပိုင်းလေးအတွင်းမှာ ၂၅ ယောက်စစ်တာတောင် ၁၅ ယောက်က positive၊ ၁၀ ယောက်က Negative ပေါ့နော် အဲ့ဒီလိုမျိုး အနေအထားမျိုးတွေ့ရတဲ့အထဲမှာမှ စက်ရုံ အလုပ်သားများတယ်၊ စက်ရုံအလုပ်သားများတယ်ရှင့်။ အဲ့စက်ရုံအလုပ်သားနဲ့ ထိစပ်ပြီး မိသားစုကလေးတွေ ဒီဟာကို ကူးစက်တာကို ကျမတို့ တွေ့ရတယ်။”
ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်း အများအပြားရှိရာ လှိုင်သာယာမြို့နယ်မှာ အလုပ်သမားတွေကြား ရောဂါကူးစက်မှုတွေ ကြုံနေရသလို၊ ရောဂါလက္ခဏာ ရှိသူတွေ တိုးလာနေတယ်လို့လည်း ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေက ပြောပါတယ်။ လှိုင်သာယာမြို့နယ် ဖျားနာကု ဆေးခန်းမှာဆိုရင်လည်း နေ့စဉ်လာတဲ့ လူ ၁၀၀ ကျော်လောက်မှာ ကိုဗစ်ရောဂါလက္ခဏာတခုဖြစ်တဲ့ အနံ့အာရုံမရတဲ့အတွက် လာရောက်စစ်ဆေးတဲ့ အလုပ်သမားတွေ ရှိနေတယ်လို့ ဖျားနာကုဆေးခန်း တာဝန်ခံ ဒေါက်တာနိုင်မင်းထွဋ်က ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ ဆေးခန်းက များသောအားဖြင့် အကုန်လုံးက နယ်ပယ်အသီးအသီး လာကြတယ်ပေါ့နော်၊ အခုဆိုရင် မဲရုံစောင့်မယ့် ကျောင်းဆရာမတွေ ဖျားလို့လာကြတာတွေရှိတယ်ပေါ့နော်၊ နောက် ဝန်ထမ်းတွေ အလုပ်သမားတွေ လာပြတာရှိတယ်၊ ရပ်ကွက်ထဲမှာ အမေတွေအဖွားတွေ လာပြတာတွေရှိတယ်ပေါ့နော်၊ စက်ရုံအလုပ်သမားသီးသန့်တော့ ကျနော်တို့ ခွဲပြောလို့မရဘူးခင်ဗျ၊ အကုန်လုံးလာပြကြတယ်ခင်ဗျာ။ ခန့်မှန်ခြေတော့ ဒီရက်ပိုင်းမှာ ၈၀ နဲ့အထက်မှာပဲ ရှိနေတယ်ခင်ဗျာ၊ ခန့်မှန်းခြေဆိုရင် အမြဲတမ်း ၈၀ က အနည်းဆုံးတော့ ၈၀ ပေါ့နော်၊ အများဆုံးကတော့ ၁၁၀ ပေါ့ အဲ့လောက်ထိရှိတယ်။”
ရန်ကုန်တိုင်းမှာ အများစုအပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေ တကျော့ပြန် တိုးလာနေချိန်မှာပဲ ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းတွေကို အစိုးရက ပြန်လုပ်ခွင့်ပြုလိုက်တဲ့အတွက် စိုးရိမ်မှုတွေလည်း ထွက်ပေါ်နေတာပါ။ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံ ပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကတော့ ကပ်ရောဂါကြောင့် တိုင်းပြည်စီးပွားရေး ထိခိုက်နေချိန်မှာ ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းတွေကို အချိန်ကြာကြာ ရပ်ဆိုင်းထားမယ်ဆိုရင် ရင်းနှီးမြှုုပ်နှံမှုတွေနဲ့ အတူ နောက်ဆက်တွဲ အလုပ်သမားတွေရဲ့ ဘဝရပ်တည်မှုကိုပါ ထိခိုက်လာနိုင်ကြောင်း ပြောဆိုထားတာပါ။ ဒါပေမဲ့လည်းလုပ်ငန်းတွေကို ပြန်လည်ပတ်ရာမှာ ရောဂါအန္တရာယ် ကာကွယ်ရေး စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေကို တိတိကျကျ လိုက်နာဖို့ လိုအပ်ကြောင်းလည်း သတိပေးထားပါတယ်။
[Unicode Version]
ပွနျဖှင့ျရနျကုနျစကျရုံတခြို့ ကိုဗဈကူးစကျမှု ဖွဈနေ
ကိုဗဈကပျရောဂါ ကူးစကျမှုတှေ အမြားစုနဲ့ ကွုံနရေတဲ့ ရနျကုနျတိုငျးမှာ ကုနျထုတျလုပျငနျးတှေ ပွနျလညျလုပျကိုငျခှင့ျ ပွုခဲ့ပွီးနောကျ စကျရုံတခြို့မှာ ရောဂါကူးစကျမှုတှေ ကွုံနရေတဲ့အကွောငျး ပွောပွပါမယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ မအဂ်ဂနှနျက ပွောပွပါမယျ။
ကပျရောဂါ ကာကှယျထိနျးခြုပျရေး သတျမှတျခကြျတှနေဲ့ ကိုကျညီတဲ့ လုပျငနျးတှေ ပွနျလညျလုပျကိုငျနိုငျကွောငျး ခှင့ျပွုလိုကျပွီးနောကျ ရနျကုနျတိုငျးအတှငျး စကျရုံတခြို့မှာ ရောဂါကူးစကျမှု သတငျးတှေ ထှကျပေါျလာနတောပါ။ အခုနောကျဆုံးမှာ ဆိုရငျလညျး ရှှပွေညျသာမွို့နယျက စကျရုံတခြို့မှာ အလုပျသမား ၄၀၀ ကြောျ ကူးစကျခံထားရကွောငျး မွို့နယျ ပွညျသူ့ကနြျးမာရေးနဲ့ ကုသရေးဦးစီးဌာနမှူး ဒေါကျတာမွတျမွတျနှငျးက ပွောပါတယျ။
“လောလောဆယျ ကမြတို့ ရှှပွေညျသာစကျမှုဇုနျက ကမြတို့မှာက စကျမှုဇုနျ ၁ ရယျ၊ ၂ ရယျ၊ ဝါးတဈရာစကျမှုဇုနျ၊ သာဓုကနျစကျမှုဇုနျဆိုပွီး ကမြတို့ စကျမှုဇုနျ ၄ ခုပေါ့နောျ... ကမြတို့က ဆောငျရှကျရတယျပေါ့နောျ၊ အဲ့ဒီမှာ ကမြတို့ ရှှပွေညျသာမွို့နယျနဲ့ဆိုရငျ အခု positive ထှကျတယျ၊ ၁,၃၀၀ ကြောျမှာ စကျရုံအလုပျသားပေါငျး ၄၀၀ လောကျပေါ့နောျ positive ထှကျပါတယျ။ primary contact က လောလောဆယျ ကမြ အတိအကတြော့ မပွောနိုငျတော့ ၅,၀၀၀ လောကျတော့ရှိမယျ။”
ရောဂါကူးစကျသူ အလုပျသမားတှနေဲ့ ထိတှေ့ဆကျဆံခဲ့ဖူးသူတှကေိုတော့ စောင့ျကွည့ျစဈဆေးနပေါတယျ။ ကနြျးမာရေးအတှကျ သတျမှတျခကြျနဲ့ ကိုကျညီမှုရှိတဲ့ စကျရုံတှကေို ပွနျဖှင့ျနိုငျကွောငျး အောကျတိုဘာ ၁၂ နေ့မှာ ခှင့ျပွုပွီးနောကျ မငျ်ဂလာဒုံစကျမှုဇုနျက မှနျဘီလူးစကျရုံမှာလညျး ရာဂဏနျးရှိတဲ့ အလုပျသမားတှေ ရောဂါပိုးကူးစကျနတော တှေ့ရှိခဲ့တာပါ။ အလုပျသမားတှေ လုပျငနျးခှငျမှာ ထမငျးစားခြိနျ နှာခေါငျးစညျး အကာအကှယျ ဖယျရှားတဲ့အခါ ရောဂါကူးစကျနိုငျတဲ့ အန်တရာယျ ရှိတယျလို့လညျး ရှှပွေညျသာမွို့နယျ ပွညျသူ့ကနြျးမာရေးနဲ့ ကုသရေးဦးစီးဌာနမှူး ဒေါကျတာမွတျမွတျနှငျးက ပွောပါတယျ။
လှိုငျယာသာမွို့နယျက အထညျခြုပျစကျရုံတခြို့မှာလညျး ရောဂါကူးစကျမှု သတငျးတှေ ထှကျပေါျနတေယျလို့ မွနျမာနိုငျငံလုံးဆိုငျရာ အလုပျသမားသမဂ်ဂမြားအဖှဲ့ခြုပျရဲ့ အလုပျသမားကိုယျစားလှယျ ဒေါျသငျဇာထကျက ပွောပါတယျ။
“မနေ့တုနျးက ဆိုလို့ရှိရငျ ကမြတို့ ဒီလှိုငျသာယာမှာပေါ့နောျ၊ Positive စဈဆေးတဲ့ဌာနမှာပေ့ါ။ မနေ့က တဈရကျကလေးကိုပဲ ကမြတို့ ဒီအခြိနျပိုငျးလေးအတှငျးမှာ ၂၅ ယောကျစဈတာတောငျ ၁၅ ယောကျက positive၊ ၁၀ ယောကျက Negative ပေါ့နောျ အဲ့ဒီလိုမြိုး အနအေထားမြိုးတှေ့ရတဲ့အထဲမှာမှ စကျရုံ အလုပျသားမြားတယျ၊ စကျရုံအလုပျသားမြားတယျရှင့ျ။ အဲ့စကျရုံအလုပျသားနဲ့ ထိစပျပွီး မိသားစုကလေးတှေ ဒီဟာကို ကူးစကျတာကို ကမြတို့ တှေ့ရတယျ။”
ကုနျထုတျလုပျငနျး အမြားအပွားရှိရာ လှိုငျသာယာမွို့နယျမှာ အလုပျသမားတှကွေား ရောဂါကူးစကျမှုတှေ ကွုံနရေသလို၊ ရောဂါလက်ခဏာ ရှိသူတှေ တိုးလာနတေယျလို့လညျး ကနြျးမာရေးဝနျထမျးတှကေ ပွောပါတယျ။ လှိုငျသာယာမွို့နယျ ဖြားနာကု ဆေးခနျးမှာဆိုရငျလညျး နေ့စဉျလာတဲ့ လူ ၁၀၀ ကြောျလောကျမှာ ကိုဗဈရောဂါလက်ခဏာတခုဖွဈတဲ့ အနံ့အာရုံမရတဲ့အတှကျ လာရောကျစဈဆေးတဲ့ အလုပျသမားတှေ ရှိနတေယျလို့ ဖြားနာကုဆေးခနျး တာဝနျခံ ဒေါကျတာနိုငျမငျးထှဋျက ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ ဆေးခနျးက မြားသောအားဖွင့ျ အကုနျလုံးက နယျပယျအသီးအသီး လာကွတယျပေါ့နောျ၊ အခုဆိုရငျ မဲရုံစောင့ျမယ့ျ ကြောငျးဆရာမတှေ ဖြားလို့လာကွတာတှရှေိတယျပေါ့နောျ၊ နောကျ ဝနျထမျးတှေ အလုပျသမားတှေ လာပွတာရှိတယျ၊ ရပျကှကျထဲမှာ အမတှေအေဖှားတှေ လာပွတာတှရှေိတယျပေါ့နောျ၊ စကျရုံအလုပျသမားသီးသန့ျတော့ ကနြောျတို့ ခှဲပွောလို့မရဘူးခငျဗြ၊ အကုနျလုံးလာပွကွတယျခငျဗြာ။ ခန့ျမှနျခွတေော့ ဒီရကျပိုငျးမှာ ၈၀ နဲ့အထကျမှာပဲ ရှိနတေယျခငျဗြာ၊ ခန့ျမှနျးခွဆေိုရငျ အမွဲတမျး ၈၀ က အနညျးဆုံးတော့ ၈၀ ပေါ့နောျ၊ အမြားဆုံးကတော့ ၁၁၀ ပေါ့ အဲ့လောကျထိရှိတယျ။”
ရနျကုနျတိုငျးမှာ အမြားစုအပါအဝငျ မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါ ကူးစကျမှုတှေ တကြော့ပွနျ တိုးလာနခြေိနျမှာပဲ ကုနျထုတျလုပျငနျးတှကေို အစိုးရက ပွနျလုပျခှင့ျပွုလိုကျတဲ့အတှကျ စိုးရိမျမှုတှလေညျး ထှကျပေါျနတောပါ။ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံ ပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကတော့ ကပျရောဂါကွောင့ျ တိုငျးပွညျစီးပှားရေး ထိခိုကျနခြေိနျမှာ ကုနျထုတျလုပျငနျးတှကေို အခြိနျကွာကွာ ရပျဆိုငျးထားမယျဆိုရငျ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုတှနေဲ့ အတူ နောကျဆကျတှဲ အလုပျသမားတှရေဲ့ ဘဝရပျတညျမှုကိုပါ ထိခိုကျလာနိုငျကွောငျး ပွောဆိုထားတာပါ။ ဒါပမေဲ့လညျးလုပျငနျးတှကေို ပွနျလညျပတျရာမှာ ရောဂါအန်တရာယျ ကာကှယျရေး စညျးမဉြျးစညျးကမျးတှကေို တိတိကကြြ လိုကျနာဖို့ လိုအပျကွောငျးလညျး သတိပေးထားပါတယျ။
