[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရဆဲ ဖြစ်တာကြောင့် ရောဂါထိန်းချုပ်ရေး ကန့်သတ်ချက်တွေကို လိုက်နာကြဖို့ လိုအပ်သလို၊ ကပ်ရောဂါကာလ အစီအမံတွေကြောင့် ရောဂါကူးစက်မှု အန္တရာယ်ဖြစ်နိုင်တာကို သတိထားဖို့လည်း တာဝန်ရှိသူတွေ တိုက်တွန်းနေတဲ့အကြောင်း ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် မစုစုက တင်ဆက်ပေးမှာပါ။
ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေ အများဆုံး ကြုံနေရတဲ့ ရန်ကုန်တိုင်း အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံအဝန်း ရောဂါအန္တရာယ်ကို သတိထားကြဖို့နဲ့ ရောဂါထိန်းချုပ်ရေး စည်းကမ်းတွေကို လိုက်နာကြဖို့ ကိုဗစ်ရောဂါ ကာကွယ်၊ ထိန်းချုပ်၊ ကုသရေး အမျိုးသားအဆင့်ဗဟိုကော်မတီ ဥက္ကဋ္ဌ၊ နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က သတိပေးလိုက်ပါတယ်။ ကပ်ရောဂါရဲ့ နောက်ဆက်တွဲ အကျိုးဆက်တွေကို တိတိကျကျ မသိနိုင်သေးခင်မှာ ရောဂါမကူးစက်အောင် ဆင်ခြင်ဖို့ လိုအပ်ကြောင်းလည်း ကပ်ရောဂါနောက်ဆုံး အခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်လို့ မနေ့တုန်းက အွန်လိုင်းကပြောတဲ့ မိန့်ခွန်းမှာ သတိပေးခဲ့တာပါ။
ပြည်တွင်းကူးစက်သူ နေ့စဉ် ၁,၀၀၀ ဝန်းကျင်လောက် ရှိနေချိန်မှာ အိမ်ပြင်မထွက်ရ အမိန့်အပါအဝင် ကန့်သတ်ချက်တွေကိုလည်း သက်ဆိုင်ရာ ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းတွေမှာ ထုတ်ပြန်နေကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း မနေ့တုန်းက မန္တလေးတိုင်းအတွင်း နယ်ကျော်ခရီးသွားခွင့် ထောက်ခံချက်ရဖို့ ကြိုးပမ်းကြသူတွေ အများအပြား စုဝေးခဲ့တဲ့ အခြေအနေမျိုးတွေကိုတော့ ရှောင်ရှားဖို့ လိုတယ်လို့လည်း ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရ၊ ဗဟိုကူးစက်ရောဂါ တိုက်ဖျက်ရေးဌာနခွဲ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာခင်ခင်ကြီးက VOA ကိုပြောပါတယ်။
"သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းနဲ့ပြည်နယ်တွေမှာတော့ Stay at Home လုပ်တယ်၊ တချို့နေရာတွေမှာတော့ တိုင်းနဲ့ပြည်နယ်အစီအစဉ်အလိုက် Semi-Lockdown ပုံစံမျိုးတွေ လုပ်ပြီးတော့ ရောဂါကူးစက်မှုကို ထိန်းချုပ်တယ်ဆိုတာ ကောင်းတဲ့ဟာတွေတော့ ရှိပါတယ်။ သို့သော် မြို့နယ်ကျော်သွားလာခွင့်တို့ကို လူအုပ်စုနဲ့ထုတ်ယူရလောက်အောင် ဖြစ်နေတဲ့အစီအစဉ်တွေကတော့ မကောင်းပါဘူး။ ဒါကတော့ ဘယ်လိုမှ မဖြစ်သင့်ပါဘူး၊ နည်းလမ်းရှာသင့်ပါတယ်။ ဒီထဲမှာသာ ရောဂါဖြစ်ပွားတဲ့သူ၊ ရောဂါပိုးကူးစက်ခံရပြီးတော့ လက္ခဏာမပြတဲ့သူ၊ ဒါမှမဟုတ်ရင်လည်း ရောဂါပိုးကို အလွန်လျင်မြန်စွာ ဖြန့်နိုင်တဲ့ Super Spreader လို့ခေါ်တဲ့အုပ်စုတွေ ပါလာရင်တော့ ရောဂါဖြစ်ပွားမှုတွေက အများကြီးဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ ဒါလေးတွေကိုတော့ အထူးဆင်ခြင်ပြီးတော့ သက်ဆိုင်ရာအုပ်ချုပ်ရေး အာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေအနေနဲ့ ဉာဏ်ပညာကြီးမားစွာနဲ့ ပြင်ဆင်ပြီးတော့ဆောင်ရွက်သင့်ပါတယ်။"
နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံရဲ့ မိန့်ခွန်းမှာတော့ ရောဂါကူးစက်သူ စုစုပေါင်းရဲ့ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ရှိတဲ့ ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း အထူးသတိထားဖို့ တိုက်တွန်းထားပါတယ်။ ရောဂါကူးစက်သူ တိုးလာနေပြီး အချိန်ကာလ ကြာမြင့်လာတာနဲ့အမျှ ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း ကျန်းမာရေးနဲ့ လူမှုရေး အကူအညီပေးနေသူတွေအတွက် အခက်အခဲတွေလည်း ပိုများလာနေတယ်လို့ ရန်ကုန်တိုင်း၊ စေတနာ့ဝန်ထမ်းတွေရဲ့ တာဝန်ခံ ကိုဒီငြိမ်းလင်းက ပြောပါတယ်။
"အလှူရှင်တွေက ပြိုင်းလာတဲ့အခါကျတော့ အထဲမှာရှိတဲ့ Volunteer တွေအတွက် အစားအသောက်ထောက်ပံ့တာနဲ့ ရေသန့်ထောက်ပံ့တဲ့ ကိစ္စမျိုးတွေမှာ အခက်အခဲရှိလာတယ်။ လူနာအဝင်များရင် သူတို့ရဲ့အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းတွေကလည်း များတယ်လေ။ အခြေခံပစ္စည်းတွေအကုန်လုံးက အစိုးရနဲ့ ဒီလှူဒါန်းထားတဲ့ အလှူရှင်တွေကထောက်ပံ့ကြတာကိုး။ အဲဒီပစ္စည်းပိုင်းတွေနည်းလာတဲ့အခါမှာ ကျနော်တို့ ခါတိုင်းလို မြန်မြန်ဆန်ဆန် မြိုင်မြိုင်ဆိုင်ဆိုင်မလုပ်နိုင်တဲ့ အပိုင်းလေးတွေရှိလာတာပေါ့။ တချို့ဟာလေးတွေက ပြန်ပြီးတော့လျှော့သုံးရတဲ့အပိုင်းလေးတွေ ရှိလာတယ်၊ အဲလိုအခက်အခဲလေးတွေတော့ ရှိတယ်ခင်ဗျ။"
ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ဒီကနေ့မွန်းလွဲပိုင်းထုတ်ပြန်ပြီးချိန်အထိ ပြည်တွင်းမှာကပ်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူ ၂,၀၀၀ ကျော်နဲ့ ရောဂါအတည်ပြုလူနာပေါင်း ၁၀၀,၀၀၀ ကျော် ရှိနေပါတယ်။
[Unicode Version]
လူစုလူဝေးမှုရှောငျဖို့ ကနြျးမာရေးတာဝနျရှိသူတှေ ထပျမံတိုကျတှနျး
မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါနဲ့ ရငျဆိုငျနရေဆဲ ဖွဈတာကွောင့ျ ရောဂါထိနျးခြုပျရေး ကန့ျသတျခကြျတှကေို လိုကျနာကွဖို့ လိုအပျသလို၊ ကပျရောဂါကာလ အစီအမံတှကွေောင့ျ ရောဂါကူးစကျမှု အန်တရာယျဖွဈနိုငျတာကို သတိထားဖို့လညျး တာဝနျရှိသူတှေ တိုကျတှနျးနတေဲ့အကွောငျး ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ မစုစုက တငျဆကျပေးမှာပါ။
ကပျရောဂါ ကူးစကျမှုတှေ အမြားဆုံး ကွုံနရေတဲ့ ရနျကုနျတိုငျး အပါအဝငျ မွနျမာနိုငျငံအဝနျး ရောဂါအန်တရာယျကို သတိထားကွဖို့နဲ့ ရောဂါထိနျးခြုပျရေး စညျးကမျးတှကေို လိုကျနာကွဖို့ ကိုဗဈရောဂါ ကာကှယျ၊ ထိနျးခြုပျ၊ ကုသရေး အမြိုးသားအဆင့ျဗဟိုကောျမတီ ဥက်ကဋ်ဌ၊ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျက သတိပေးလိုကျပါတယျ။ ကပျရောဂါရဲ့ နောကျဆကျတှဲ အကြိုးဆကျတှကေို တိတိကကြြ မသိနိုငျသေးခငျမှာ ရောဂါမကူးစကျအောငျ ဆငျခွငျဖို့ လိုအပျကွောငျးလညျး ကပျရောဂါနောကျဆုံး အခွအေနနေဲ့ ပတျသကျလို့ မနေ့တုနျးက အှနျလိုငျးကပွောတဲ့ မိန့ျခှနျးမှာ သတိပေးခဲ့တာပါ။
ပွညျတှငျးကူးစကျသူ နေ့စဉျ ၁,၀၀၀ ဝနျးကငြျလောကျ ရှိနခြေိနျမှာ အိမျပွငျမထှကျရ အမိန့ျအပါအဝငျ ကန့ျသတျခကြျတှကေိုလညျး သကျဆိုငျရာ ပွညျနယျနဲ့ တိုငျးတှမှော ထုတျပွနျနကွေပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လညျး မနေ့တုနျးက မန်တလေးတိုငျးအတှငျး နယျကြောျခရီးသှားခှင့ျ ထောကျခံခကြျရဖို့ ကွိုးပမျးကွသူတှေ အမြားအပွား စုဝေးခဲ့တဲ့ အခွအေနမြေိုးတှကေိုတော့ ရှောငျရှားဖို့ လိုတယျလို့လညျး ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာန ပွောခှင့ျရ၊ ဗဟိုကူးစကျရောဂါ တိုကျဖကြျရေးဌာနခှဲ ညှှနျကွားရေးမှူး ဒေါကျတာခငျခငျကွီးက VOA ကိုပွောပါတယျ။
"သကျဆိုငျရာ တိုငျးနဲ့ပွညျနယျတှမှောတော့ Stay at Home လုပျတယျ၊ တခြို့နရောတှမှောတော့ တိုငျးနဲ့ပွညျနယျအစီအစဉျအလိုကျ Semi-Lockdown ပုံစံမြိုးတှေ လုပျပွီးတော့ ရောဂါကူးစကျမှုကို ထိနျးခြုပျတယျဆိုတာ ကောငျးတဲ့ဟာတှတေော့ ရှိပါတယျ။ သို့သောျ မွို့နယျကြောျသှားလာခှင့ျတို့ကို လူအုပျစုနဲ့ထုတျယူရလောကျအောငျ ဖွဈနတေဲ့အစီအစဉျတှကေတော့ မကောငျးပါဘူး။ ဒါကတော့ ဘယျလိုမှ မဖွဈသင့ျပါဘူး၊ နညျးလမျးရှာသင့ျပါတယျ။ ဒီထဲမှာသာ ရောဂါဖွဈပှားတဲ့သူ၊ ရောဂါပိုးကူးစကျခံရပွီးတော့ လက်ခဏာမပွတဲ့သူ၊ ဒါမှမဟုတျရငျလညျး ရောဂါပိုးကို အလှနျလငြျမွနျစှာ ဖွန့ျနိုငျတဲ့ Super Spreader လို့ခေါျတဲ့အုပျစုတှေ ပါလာရငျတော့ ရောဂါဖွဈပှားမှုတှကေ အမြားကွီးဖွဈလာနိုငျပါတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့ ဒါလေးတှကေိုတော့ အထူးဆငျခွငျပွီးတော့ သကျဆိုငျရာအုပျခြုပျရေး အာဏာပိုငျအဖှဲ့အစညျးတှအေနနေဲ့ ဉာဏျပညာကွီးမားစှာနဲ့ ပွငျဆငျပွီးတော့ဆောငျရှကျသင့ျပါတယျ။"
နိုငျငံတောျ အတိုငျပငျခံရဲ့ မိန့ျခှနျးမှာတော့ ရောဂါကူးစကျသူ စုစုပေါငျးရဲ့ ၇၀ ရာခိုငျနှုနျးကြောျရှိတဲ့ ရနျကုနျတိုငျးအတှငျး အထူးသတိထားဖို့ တိုကျတှနျးထားပါတယျ။ ရောဂါကူးစကျသူ တိုးလာနပွေီး အခြိနျကာလ ကွာမွင့ျလာတာနဲ့အမြှ ရနျကုနျတိုငျးအတှငျး ကနြျးမာရေးနဲ့ လူမှုရေး အကူအညီပေးနသေူတှအေတှကျ အခကျအခဲတှလေညျး ပိုမြားလာနတေယျလို့ ရနျကုနျတိုငျး၊ စတေနာ့ဝနျထမျးတှရေဲ့ တာဝနျခံ ကိုဒီငွိမျးလငျးက ပွောပါတယျ။
"အလှူရှငျတှကေ ပွိုငျးလာတဲ့အခါကတြော့ အထဲမှာရှိတဲ့ Volunteer တှအေတှကျ အစားအသောကျထောကျပံ့တာနဲ့ ရသေန့ျထောကျပံ့တဲ့ ကိစ်စမြိုးတှမှော အခကျအခဲရှိလာတယျ။ လူနာအဝငျမြားရငျ သူတို့ရဲ့အသုံးအဆောငျပစ်စညျးတှကေလညျး မြားတယျလေ။ အခွခေံပစ်စညျးတှအေကုနျလုံးက အစိုးရနဲ့ ဒီလှူဒါနျးထားတဲ့ အလှူရှငျတှကေထောကျပံ့ကွတာကိုး။ အဲဒီပစ်စညျးပိုငျးတှနေညျးလာတဲ့အခါမှာ ကနြောျတို့ ခါတိုငျးလို မွနျမွနျဆနျဆနျ မွိုငျမွိုငျဆိုငျဆိုငျမလုပျနိုငျတဲ့ အပိုငျးလေးတှရှေိလာတာပေါ့။ တခြို့ဟာလေးတှကေ ပွနျပွီးတော့လြှော့သုံးရတဲ့အပိုငျးလေးတှေ ရှိလာတယျ၊ အဲလိုအခကျအခဲလေးတှတေော့ ရှိတယျခငျဗြ။"
ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနရဲ့ ဒီကနေ့မှနျးလှဲပိုငျးထုတျပွနျပွီးခြိနျအထိ ပွညျတှငျးမှာကပျရောဂါကွောင့ျ သဆေုံးသူ ၂,၀၀၀ ကြောျနဲ့ ရောဂါအတညျပွုလူနာပေါငျး ၁၀၀,၀၀၀ ကြောျ ရှိနပေါတယျ။
