[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးကတည်းက ဖမ်းဆီးထားတဲ့ နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို တွေ့ခွင့်ရဖို့ ဥပဒေအကျိုးဆောင်က ကြိုးပမ်းနေပါတယ်။ စစ်တပ်က ဖမ်းဆီးထားတဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ သမ္မတဦးဝင်းမြင့်တို့ကို ဥပဒေအရ ခံစားခွင့်တွေ ဆုံးရှုံးနေတဲ့အပေါ် ဥပဒေပညာရှင်တွေရဲ့ သုံးသပ်ချက်တွေကိုတော့ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် မစုစုက ပြောပြပေးပါမယ်။
နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ပို့ကုန်၊ သွင်းကုန် ဥပဒေ ပုဒ်မ ၈၊ သမ္မတဦးဝင်းမြင့်ကို သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲမှုဥပဒေ ပုဒ်မ ၂၅ တို့နဲ့ ဇဗ္ဗူသီရိမြို့နယ် တရားရုံးမှာ အမှုဖွင့်ထားပေမဲ့ ဒီနေ့အထိ ဥပဒေအကျိုးဆောင်တွေနဲ့ တွေ့ခွင့်မရသေးပါဘူး။ ဒါကြောင့်လည်း တွေ့ခွင့်ရဖို့ အာဏာပိုင်တွေထံ တောင်းခံထားတယ်လို့ အမှုမှာ လိုက်ပါအကျိုးဆောင်ပေးဖို့ ပြင်ဆင်ထားတဲ့ တရားလွှတ်တော်ရှေ့နေ ဦးခင်မောင်ဇော်က နေပြည်တော်မှာ ဒီကနေ့ပဲ သတင်းထောက်တွေကို ပြောပါတယ်။
"တွေ့ဖို့အလားအလာ ယတိပြတ်ပြောမယ်ဗျာ... အလားအလာ မရှိဘူး။ အခုမရှိလို့ ဒီလိုဖြစ်နေတာပေါ့။ ကျနော်ပြောတာက ဒီလို အဲဒီအလားအလာအတွက် ကျနော်တို့ကြိုးစားမယ်။ ကြိုးစားမယ်ဆိုတာက ဥပဒေနဲ့အညီ ရှေ့နေ့က ညွှန်ကြားချက်ယူဖို့ ရှိတဲ့အတွက်ကြောင့် တွေ့ဖို့ကြိုးစားပါမယ်။ သက်ဆိုင်ရာခရိုင် ရဲတပ်ဖွဲ့မှူးကို ကျနော်တို့ထပ်ပြီးတော့ ကြိုးစားပါ့မယ်။ အဲဒီတော့ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် တရားရေးရဲ့ သဘောထားကတော့ ရှေ့နေမပါလို့မဖြစ်ဘူး။ အဲဒီတော့ ရှေ့နေပါရင်လည်း ရှေ့နေက ညွှန်ကြားချက်ယူဖို့ တွေ့ရမှာပေါ့ဗျာ။ အဲဒီ တွေ့ရမှာကို ဘယ်လိုစီစဉ်ပေးမလဲဆိုတာကိုတော့ ကျနော်တို့မသိဘူးပေါ့ အဲဒါကတော့။"
နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့်တို့ကို ရမန်ချုပ်ရက်ပြည့်တဲ့ နေ့ရက် အတိအကျကိုလည်း မသိရဘူးလို့ ရှေ့နေ ဦးခင်မောင်ဇော်က ပြောပါတယ်။ အစောပိုင်း သတင်းတွေအရ ဒီကနေ့ ရမန်ပြည့်တဲ့ ရက်အဖြစ် သိထားရတာကြောင့် ရှေ့နေပါဝါတင်ဖို့လာတာ ဖြစ်ပေမဲ့ ခရိုင်တရားသူကြီးက ၁၇ ရက်နေ့အထိ ရမန်ယူထားကြောင်း ပြောဆိုခဲ့ပြီး၊ အမှုကိုလည်း ဇဗ္ဗူသီရိမြို့နယ်တရားရုံးမှာ Video Conferencing နဲ့သာ လုပ်ဆောင်မှာဖြစ်တယ်လို့ ပြောဆိုခဲ့ကြောင်းလည်း ရှေ့နေ ဦးခင်မောင်ဇော်က ပြောပါတယ်။
ပြည်ထောင်စုရှေ့နေများနဲ့ ဥပဒေအထောက်အကူပြုသူများအဖွဲ့ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ ရှေ့နေ ဦးကြီးမြင့်ကတော့ ဖမ်းဆီးခံထားရသူတွေကို ဥပဒေအကျိုးဆောင်တွေ တွေ့ခွင့်မရတာဟာ အခြေခံအခွင့်ရေးတွေကို ချိုးဖောက်ရာရောက်တယ်လို့ ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
"အဖမ်းခံရပြီဆိုကတည်းက ရှေ့နေတွေနဲ့ တွေ့ခွင့်ပေးရမယ်ဆိုတာ ဒါကျင့်ထုံးဥပဒေတွေမှာ ပြဌာန်းထားပြီးသားပဲလေ။ ၁ ရက်နေ့က ဖမ်းတယ်ဆိုတော့ ရမန်ကြီး ၁၄ ရက်နဲ့ပေါင်းလိုက်ရင် ၁၅ ရက်နေ့ ဒီနေ့မှာ ရုံးထုတ်ရမယ်လေ။ ဒါမှမဟုတ်ရင်လည်း ရမန်ဆက်ယူရမယ်လေ။ ဒါ ဥပဒေပဲလေ။ သူတို့က အဲဒါကို ရက်စွဲကိုပြောင်းလိုက်ပြီးတော့ ၁၇ ရက်နေ့ဆိုပြီးတော့ နောက်ထပ် ၂ ရက်ထပ်တိုးလိုက်တာ အဲဒီကတည်းကစ ဥပဒေက မညီတော့ဘူးလေ။ Video Conference နဲ့ ကြားနာရမယ် ဆိုတဲ့အခါကျတော့ ဒီကသွားတင်တဲ့ ရှေ့နေက ဘယ်သွားတင်ရမှာလဲ။ သူတို့က တရားရုံးထဲလည်း အဝင်မခံဘူးလေ။ တရားခံနဲ့ တရားရုံးနဲ့ပဲ တိုက်ရိုက်ဆက်ဆံမယ်ဆိုတဲ့ အခါကျတော့ ရှေ့နေက ဘယ်သွားတင်ရမှာလဲ။ အဲဒါတွေကတော့ ဥပဒေနဲ့ တခုမှမညီပါဘူး။"
နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အပေါ် စွဲဆိုထားတဲ့ ပို့ကုန်၊သွင်းကုန်ဥပဒေ ပုဒ်မ ၈ အရ အပြစ်ရှိကြောင်း ဆုံးဖြတ်မယ်ဆိုရင်တော့ အမြင့်ဆုံးပြစ်ဒဏ် ထောင် ၃ နှစ် ကျခံရမှာဖြစ်သလို၊ သမ္မတဦးဝင်းမြင့်အပေါ် စွဲဆိုထားတဲ့ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲမှုဥပဒေ ပုဒ်မ ၂၅ ဟာလည်း အမြင်ဆုံးပြစ်ဒဏ် ထောင်ဒဏ် ၃ နှစ်ကျခံရနိုင်ပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲအပြတ်အသတ်နဲ့ အနိုင်ရခဲ့တဲ့ NLD ပါတီနာယကဖြစ်သူ ဦးဝင်းထိန်ကိုလည်း နိုင်ငံတော်အကြည်ညိုပျက်စေမှု ပုဒ်မ ၁၂၄ က နဲ့ ရမန်ယူထားတာ ၁၉ ရက်နေ့ဆို ပြည့်မှာဖြစ်ပေမဲ့ ဘယ်တရားရုံးမှာ ရုံးထုတ်စစ်ဆေးသွားမလဲဆိုတာကိုတော့ မသိရသေးပါဘူး။
အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနကတော့ ထိန်းသိမ်းခံထားရတဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ အဆက်အသွယ်ရဖို့ ကြိုးပမ်းခဲ့ပေမဲ့ မြန်မာအာဏာပိုင်တွေက ငြင်းပယ်ခဲ့ကြောင်း ပြောဆိုထားပါတယ်။
[Unicode Version]
ဖမျးဆီးခံရသူဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ တှေ့ခှင့ျရဖို့ ရှေ့နဖွေဈသူတှေ ကွိုးပမျး
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျက အာဏာသိမျးပွီးကတညျးက ဖမျးဆီးထားတဲ့ နိုငျငံတောျ အတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကို တှေ့ခှင့ျရဖို့ ဥပဒအေကြိုးဆောငျက ကွိုးပမျးနပေါတယျ။ စဈတပျက ဖမျးဆီးထားတဲ့ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ သမ်မတဦးဝငျးမွင့ျတို့ကို ဥပဒအေရ ခံစားခှင့ျတှေ ဆုံးရှုံးနတေဲ့အပေါျ ဥပဒပေညာရှငျတှရေဲ့ သုံးသပျခကြျတှကေိုတော့ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ မစုစုက ပွောပွပေးပါမယျ။
နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျကို ပို့ကုနျ၊ သှငျးကုနျ ဥပဒေ ပုဒျမ ၈၊ သမ်မတဦးဝငျးမွင့ျကို သဘာဝဘေးအန်တရာယျဆိုငျရာ စီမံခန့ျခှဲမှုဥပဒေ ပုဒျမ ၂၅ တို့နဲ့ ဇဗ်ဗူသီရိမွို့နယျ တရားရုံးမှာ အမှုဖှင့ျထားပမေဲ့ ဒီနေ့အထိ ဥပဒအေကြိုးဆောငျတှနေဲ့ တှေ့ခှင့ျမရသေးပါဘူး။ ဒါကွောင့ျလညျး တှေ့ခှင့ျရဖို့ အာဏာပိုငျတှထေံ တောငျးခံထားတယျလို့ အမှုမှာ လိုကျပါအကြိုးဆောငျပေးဖို့ ပွငျဆငျထားတဲ့ တရားလှှတျတောျရှေ့နေ ဦးခငျမောငျဇောျက နပွေညျတောျမှာ ဒီကနေ့ပဲ သတငျးထောကျတှကေို ပွောပါတယျ။
"တှေ့ဖို့အလားအလာ ယတိပွတျပွောမယျဗြာ... အလားအလာ မရှိဘူး။ အခုမရှိလို့ ဒီလိုဖွဈနတောပေါ့။ ကနြောျပွောတာက ဒီလို အဲဒီအလားအလာအတှကျ ကနြောျတို့ကွိုးစားမယျ။ ကွိုးစားမယျဆိုတာက ဥပဒနေဲ့အညီ ရှေ့နေ့က ညှှနျကွားခကြျယူဖို့ ရှိတဲ့အတှကျကွောင့ျ တှေ့ဖို့ကွိုးစားပါမယျ။ သကျဆိုငျရာခရိုငျ ရဲတပျဖှဲ့မှူးကို ကနြောျတို့ထပျပွီးတော့ ကွိုးစားပါ့မယျ။ အဲဒီတော့ ဘယျလိုပဲဖွဈဖွဈ တရားရေးရဲ့ သဘောထားကတော့ ရှေ့နမေပါလို့မဖွဈဘူး။ အဲဒီတော့ ရှေ့နပေါရငျလညျး ရှေ့နကေ ညှှနျကွားခကြျယူဖို့ တှေ့ရမှာပေါ့ဗြာ။ အဲဒီ တှေ့ရမှာကို ဘယျလိုစီစဉျပေးမလဲဆိုတာကိုတော့ ကနြောျတို့မသိဘူးပေါ့ အဲဒါကတော့။"
နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ သမ်မတ ဦးဝငျးမွင့ျတို့ကို ရမနျခြုပျရကျပွည့ျတဲ့ နေ့ရကျ အတိအကကြိုလညျး မသိရဘူးလို့ ရှေ့နေ ဦးခငျမောငျဇောျက ပွောပါတယျ။ အစောပိုငျး သတငျးတှအေရ ဒီကနေ့ ရမနျပွည့ျတဲ့ ရကျအဖွဈ သိထားရတာကွောင့ျ ရှေ့နပေါဝါတငျဖို့လာတာ ဖွဈပမေဲ့ ခရိုငျတရားသူကွီးက ၁၇ ရကျနေ့အထိ ရမနျယူထားကွောငျး ပွောဆိုခဲ့ပွီး၊ အမှုကိုလညျး ဇဗ်ဗူသီရိမွို့နယျတရားရုံးမှာ Video Conferencing နဲ့သာ လုပျဆောငျမှာဖွဈတယျလို့ ပွောဆိုခဲ့ကွောငျးလညျး ရှေ့နေ ဦးခငျမောငျဇောျက ပွောပါတယျ။
ပွညျထောငျစုရှေ့နမြေားနဲ့ ဥပဒအေထောကျအကူပွုသူမြားအဖှဲ့ ဥက်ကဋ်ဌဖွဈသူ ရှေ့နေ ဦးကွီးမွင့ျကတော့ ဖမျးဆီးခံထားရသူတှကေို ဥပဒအေကြိုးဆောငျတှေ တှေ့ခှင့ျမရတာဟာ အခွခေံအခှင့ျရေးတှကေို ခြိုးဖောကျရာရောကျတယျလို့ ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
"အဖမျးခံရပွီဆိုကတညျးက ရှေ့နတှေနေဲ့ တှေ့ခှင့ျပေးရမယျဆိုတာ ဒါကငြ့ျထုံးဥပဒတှေမှော ပွဌာနျးထားပွီးသားပဲလေ။ ၁ ရကျနေ့က ဖမျးတယျဆိုတော့ ရမနျကွီး ၁၄ ရကျနဲ့ပေါငျးလိုကျရငျ ၁၅ ရကျနေ့ ဒီနေ့မှာ ရုံးထုတျရမယျလေ။ ဒါမှမဟုတျရငျလညျး ရမနျဆကျယူရမယျလေ။ ဒါ ဥပဒပေဲလေ။ သူတို့က အဲဒါကို ရကျစှဲကိုပွောငျးလိုကျပွီးတော့ ၁၇ ရကျနေ့ဆိုပွီးတော့ နောကျထပျ ၂ ရကျထပျတိုးလိုကျတာ အဲဒီကတညျးကစ ဥပဒကေ မညီတော့ဘူးလေ။ Video Conference နဲ့ ကွားနာရမယျ ဆိုတဲ့အခါကတြော့ ဒီကသှားတငျတဲ့ ရှေ့နကေ ဘယျသှားတငျရမှာလဲ။ သူတို့က တရားရုံးထဲလညျး အဝငျမခံဘူးလေ။ တရားခံနဲ့ တရားရုံးနဲ့ပဲ တိုကျရိုကျဆကျဆံမယျဆိုတဲ့ အခါကတြော့ ရှေ့နကေ ဘယျသှားတငျရမှာလဲ။ အဲဒါတှကေတော့ ဥပဒနေဲ့ တခုမှမညီပါဘူး။"
နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျအပေါျ စှဲဆိုထားတဲ့ ပို့ကုနျ၊သှငျးကုနျဥပဒေ ပုဒျမ ၈ အရ အပွဈရှိကွောငျး ဆုံးဖွတျမယျဆိုရငျတော့ အမွင့ျဆုံးပွဈဒဏျ ထောငျ ၃ နှဈ ကခြံရမှာဖွဈသလို၊ သမ်မတဦးဝငျးမွင့ျအပေါျ စှဲဆိုထားတဲ့ သဘာဝဘေးအန်တရာယျဆိုငျရာ စီမံခန့ျခှဲမှုဥပဒေ ပုဒျမ ၂၅ ဟာလညျး အမွငျဆုံးပွဈဒဏျ ထောငျဒဏျ ၃ နှဈကခြံရနိုငျပါတယျ။
ပွီးခဲ့တဲ့ရှေးကောကျပှဲမှာ မဲအပွတျအသတျနဲ့ အနိုငျရခဲ့တဲ့ NLD ပါတီနာယကဖွဈသူ ဦးဝငျးထိနျကိုလညျး နိုငျငံတောျအကွညျညိုပကြျစမှေု ပုဒျမ ၁၂၄ က နဲ့ ရမနျယူထားတာ ၁၉ ရကျနေ့ဆို ပွည့ျမှာဖွဈပမေဲ့ ဘယျတရားရုံးမှာ ရုံးထုတျစဈဆေးသှားမလဲဆိုတာကိုတော့ မသိရသေးပါဘူး။
အမရေိကနျနိုငျငံခွားရေး ဝနျကွီးဌာနကတော့ ထိနျးသိမျးခံထားရတဲ့ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ အဆကျအသှယျရဖို့ ကွိုးပမျးခဲ့ပမေဲ့ မွနျမာအာဏာပိုငျတှကေ ငွငျးပယျခဲ့ကွောငျး ပွောဆိုထားပါတယျ။
