(Zawgyi/Unicode)
စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင် ကန့်ကွက်တဲ့ လူထု တောင်းဆို ဆန္ဒပြမှုတွေ နိုင်ငံအဝှမ်း အရှိန်မြင့် ဖြစ်ပေါ်နေချိန်မှာဘဲ အာဏာဖီဆန်ရေး သပိတ်လှုပ်ရှားမှုမှာ ပုဂ္ဂလိက စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံက လုပ်သားတွေအားလုံး ပါဝင်လာဖို့ အလုပ်သမား သမဂ္ဂအဖွဲ့အစည်းတွေ စုပေါင်းပြီး တိုက်တွန်းလိုက်ကြပါတယ်။
စီးပွားရေးတခုလုံး ရပ်တန့်ဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး အကြမ်းမဖက်ဘဲ အာဏာဖီဆန်တဲ့ သပိတ်လှုပ်ရှားမှုကို တနိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ဒီကနေ့ မတ်လ ၈ ရက်နေ့ကနေ စတင်လုပ်ဆောင်ဖို့ အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်း ၂၀ ကျော်က တိုက်တွန်းလိုက်တာပါ။
နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းတွေရဲ့ အာဏာဖီဆန်ရေး လှုပ်ရှားမှု CDM နဲ့ ကျောင်းသားလူငယ်တွေရဲ့ သပိတ်အားကောင်းနေပြီး ပုဂ္ဂလိက စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံတွေမှာ လုပ်ကိုင်နေကြတဲ့ အလုပ်သမားတွေလည်း ပါဝင်လာဖို့လည်း အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်းတွေက တိုက်တွန်းလိုက်တာပါ။ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အာဏာသိမ်းပြီး ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာပဲ အလုပ်သမား အဖွဲ့အစည်းပေါင်းစုံ အစည်းအဝေးလုပ်ပြီး အခုလို အစီအစဉ်တွေ ရေးဆွဲခဲ့ကြောင်း ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ အလုပ်သမား သမဂ္ဂများအဖွဲ့အချုပ် ဗဟိုစည်းရုံးရေး ကော်မတီဝင် ကိုကျော်ကျော်က ပြောပါတယ်။
“ ကျနော်တို့ ဆုံးဖြတ်ထားတာ တခုရှိတယ်၊ မတ်လ ၂၇ ရက်မတိုင်ခင် နိုင်ငံတော်ရဲ့ ယန္တရားအားလုံး ရပ်တန့်ရေးကို ကျနော်တို့ လှုပ်ရှားကြမယ်ဆိုပြီး ဆုံးဖြတ်ထားတာ ရှိတယ်။ တဖက်က CDM ဆိုတဲ့ဟာက အုပ်ချုပ်ရေး ယန္တရား ရပ်တန့်သွားအောင် လုပ်သလိုပဲ အလုပ်သမား အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ လှုပ်ရှားမှုကလည်း စီးပွားရေး ယန္တရားအားလုံး ရပ်တန့်သွားအောင် လုပ်ဖို့အတွက် တွန်းအားတခု ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ ယုံကြည်ပါတယ်။”
စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အာဏာရယူပြီးနောက်ပိုင်း ပြည်ပရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ကုမ္ပဏီတချို့ဟာ ပြည်တွင်းလုပ်ငန်းတွေကို ရပ်တန့်လိုက်ပါတယ်။ ပြည်တွင်း အထည်ချုပ်အပါအဝင် ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းတချို့ကလည်း ဝန်ထမ်းအင်အားနည်းသွားကြောင့် လည်ပတ်ဖို့ အခက်အခဲကြုံနေရပါတယ်။
ဖေဖော်ဝါရီလဆန်းကတည်းက လစာမဲ့ ခွင့်ပေးထားတဲ့ စက်မှုဇုံ စက်ရုံအများစုက မတ်လဆန်းမှာ ပြန်ဖွင့်ကြပါတယ်။ ပြည်ပ ကုန်အမှာတွေက လေးလပိုင်း မြန်မာနှစ်ကူး ကာလအထိပဲ ရှိနေပြီး လက်တလော အခြေအနေတွေကြောင့် သင်္ကြန်နောက်ပိုင်း လုပ်ငန်းအခြေအနေကို မှန်းလို့မရကြောင်း ရွေလင်ပန်းစက်မှုဇုံ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးအေးသောင်းက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။ ဒီရက်ပိုင်းမှာတော့ သွားရေးလာရေးကအစ ခက်ခဲမှုတွေရှိနေလို့ စက်ရုံတွေမှာ လုပ်သားအင်အား ထက်ဝက်လောက် လျော့ကျသွားကြောင်း သူကပြောပါတယ်။
“ ဒါကိုယ်ပိုင်ဆန္ဒအရဘာဖြစ်ချင်လဲ ဆန္ဒသွားပြချင်တာညှိ၊ စက်ရုံ HR တွေနဲ့ညှိ၊ မန်နေဂျာတွေနဲ့ညှိ၊ ညှိလို့မရရင် တာဝန်ခံတွေနဲ့ညှိ၊ ညှိလို့မရရင် နောက်ဘိတ်ဆုံး သူဌေးနဲ့ညှိပေါ့နော်၊ လုံးဝမရဘူး ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ ဇုံရုံးကလူတွေ လာညှိပေးကြတာပေါ့ဗျာ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ CMP ( လက်ခစားအထည်ချုပ်) ရဲ့သဘာဝက အလျော်အစား ရှိတာကိုး။ အော်ဒါတခုယူထားတယ်ဆို ဘယ်နေ့တင်ရမယ်ဆိုတဲ့ target က ရှိပြီးသား။ နောက်ပိုင်းက ယုံကြည်မှု နည်းလာတယ်ဆိုရင်တော့ အော်ဒါက တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ပျောက်သွားမှာပေါ့ ဒါကတော့ သဘာဝကိုး။ ကျနော်မြင်နေတာကတော့ လတ်တလော သင်္ကြန်အထိကတော့ အော်ဒါတွေက ရှိကြသေးတာပေါ့၊ သွားတော့ သွားနေကြသေးတာပေါ့ ရာနှုန်းပြည့်တော့ ဘယ်စက်ရုံမှ မလည်နိုင်ဘူးပေါ့။ ဥပမာ လူ ၁၀၀၀ ရှိတဲ့စက်ရုံက လူ ၅၀၀ လောက်လာတယ်၊ လူ ၂၀၀၀ ရှိတဲ့စက်ရုံက လူ ၁၀၀၀ လောက်ပဲလာတယ်၊ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ကတော့ လာကြပါတယ်။ “
စက်ရုံလုပ်သားတွေလည်း သပိတ်လှုပ်ရှားမှုမှာ အသီးသီးပါဝင်လာနေကြတာမှာ တချို့ကတော့ အခက်အခဲတွေကြောင့် အလုပ်ကထွက်ပြီး နေရပ်ကို ပြန်နေကြပါတယ်။
“ ရန်ကုန်မှာနေတဲ့ စက်ရုံဝန်ထမ်းတွေကတော့ ဒီလမှာ လစာတွေနည်းကြတယ်၊ အိမ်လစာတွေရှိတယ်ပေါ့၊ စားဝတ်နေရေးရှိတယ်၊ လုံးဝအဆင်မပြေ ကြပါဘူး။ နယ်ကို ဒီလ ၅ ရက် လစာထုတ်ပြီး နောက်ပိုင်း နယ်ပြန်တဲ့သူတွေ များပါတယ်ရှင့်။”
လှိုင်သာယာက စက်ရုံအလုပ်သမားတဦး ပြောသွားတာပါ။
စက်ရုံအများစုရှိတဲ့ လှိုင်သာယာ၊ ရွှေပြည်သာ၊ ဒဂုံဆိပ်ကမ်း ဒီနေရာတွေမှာ လူငယ်တွေရဲ့ သပိတ်လှုပ်ရှားမှုတွေ ဆက်အားကောင်းနေပါတယ်။ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အာဏယူထားတဲ့ တလကျော်အတွင်းမှာ သပိတ်လှုပ်ရှားမှုတွေကို ဖြိုခွဲတာမှာ သေဆုံးသူ ၅၀ ကျော်နဲ့ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်း ခံရသူ ၂,၀၀၀ နီးပါးရှိလာတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
..............
စကျရုံအလုပျရုံအာလုံး သပိတျမှောကျကွဖို့ အလုပျသမားသမဂ်ဂတှေ ဆောျသွ
(Unicode)
စဈအာဏာသိမျးမှုကို ဆန့ျကငြျ ကန့ျကှကျတဲ့ လူထု တောငျးဆို ဆန်ဒပွမှုတှေ နိုငျငံအဝှမျး အရှိနျမွင့ျ ဖွဈပေါျနခြေိနျမှာဘဲ အာဏာဖီဆနျရေး သပိတျလှုပျရှားမှုမှာ ပုဂ်ဂလိက စကျရုံ၊ အလုပျရုံက လုပျသားတှအေားလုံး ပါဝငျလာဖို့ အလုပျသမား သမဂ်ဂအဖှဲ့အစညျးတှေ စုပေါငျးပွီး တိုကျတှနျးလိုကျကွပါတယျ။
စီးပှားရေးတခုလုံး ရပျတန့ျဖို့ ရညျရှယျပွီး အကွမျးမဖကျဘဲ အာဏာဖီဆနျတဲ့ သပိတျလှုပျရှားမှုကို တနိုငျငံလုံးအတိုငျးအတာနဲ့ ဒီကနေ့ မတျလ ၈ ရကျနေ့ကနေ စတငျလုပျဆောငျဖို့ အလုပျသမားအဖှဲ့အစညျး ၂၀ ကြောျက တိုကျတှနျးလိုကျတာပါ။
နိုငျငံ့ဝနျထမျးတှရေဲ့ အာဏာဖီဆနျရေး လှုပျရှားမှု CDM နဲ့ ကြောငျးသားလူငယျတှရေဲ့ သပိတျအားကောငျးနပွေီး ပုဂ်ဂလိက စကျရုံ၊ အလုပျရုံတှမှော လုပျကိုငျနကွေတဲ့ အလုပျသမားတှလေညျး ပါဝငျလာဖို့လညျး အလုပျသမားအဖှဲ့အစညျးတှကေ တိုကျတှနျးလိုကျတာပါ။ စဈအုပျခြုပျရေးကောငျစီ အာဏာသိမျးပွီး ရကျပိုငျးအတှငျးမှာပဲ အလုပျသမား အဖှဲ့အစညျးပေါငျးစုံ အစညျးအဝေးလုပျပွီး အခုလို အစီအစဉျတှေ ရေးဆှဲခဲ့ကွောငျး ဗမာနိုငျငံလုံးဆိုငျရာ အလုပျသမား သမဂ်ဂမြားအဖှဲ့အခြုပျ ဗဟိုစညျးရုံးရေး ကောျမတီဝငျ ကိုကြောျကြောျက ပွောပါတယျ။
“ ကနြောျတို့ ဆုံးဖွတျထားတာ တခုရှိတယျ၊ မတျလ ၂၇ ရကျမတိုငျခငျ နိုငျငံတောျရဲ့ ယန်တရားအားလုံး ရပျတန့ျရေးကို ကနြောျတို့ လှုပျရှားကွမယျဆိုပွီး ဆုံးဖွတျထားတာ ရှိတယျ။ တဖကျက CDM ဆိုတဲ့ဟာက အုပျခြုပျရေး ယန်တရား ရပျတန့ျသှားအောငျ လုပျသလိုပဲ အလုပျသမား အဖှဲ့အစညျးတှရေဲ့ လှုပျရှားမှုကလညျး စီးပှားရေး ယန်တရားအားလုံး ရပျတန့ျသှားအောငျ လုပျဖို့အတှကျ တှနျးအားတခု ဖွဈလိမ့ျမယျလို့ ယုံကွညျပါတယျ။”
စဈအုပျခြုပျရေးကောငျစီ အာဏာရယူပွီးနောကျပိုငျး ပွညျပရငျးနှီးမွှုပျနှံမှု ကုမ်ပဏီတခြို့ဟာ ပွညျတှငျးလုပျငနျးတှကေို ရပျတန့ျလိုကျပါတယျ။ ပွညျတှငျး အထညျခြုပျအပါအဝငျ ကုနျထုတျလုပျငနျးတခြို့ကလညျး ဝနျထမျးအငျအားနညျးသှားကွောင့ျ လညျပတျဖို့ အခကျအခဲကွုံနရေပါတယျ။
ဖဖေောျဝါရီလဆနျးကတညျးက လစာမဲ့ ခှင့ျပေးထားတဲ့ စကျမှုဇုံ စကျရုံအမြားစုက မတျလဆနျးမှာ ပွနျဖှင့ျကွပါတယျ။ ပွညျပ ကုနျအမှာတှကေ လေးလပိုငျး မွနျမာနှဈကူး ကာလအထိပဲ ရှိနပွေီး လကျတလော အခွအေနတှေကွေောင့ျ သငျ်ကွနျနောကျပိုငျး လုပျငနျးအခွအေနကေို မှနျးလို့မရကွောငျး ရှလေငျပနျးစကျမှုဇုံ ဥက်ကဋ်ဌ ဦးအေးသောငျးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။ ဒီရကျပိုငျးမှာတော့ သှားရေးလာရေးကအစ ခကျခဲမှုတှရှေိနလေို့ စကျရုံတှမှော လုပျသားအငျအား ထကျဝကျလောကျ လြော့ကသြှားကွောငျး သူကပွောပါတယျ။
“ ဒါကိုယျပိုငျဆန်ဒအရဘာဖွဈခငြျလဲ ဆန်ဒသှားပွခငြျတာညှိ၊ စကျရုံ HR တှနေဲ့ညှိ၊ မနျနဂြောတှနေဲ့ညှိ၊ ညှိလို့မရရငျ တာဝနျခံတှနေဲ့ညှိ၊ ညှိလို့မရရငျ နောကျဘိတျဆုံး သူဌေးနဲ့ညှိပေါ့နောျ၊ လုံးဝမရဘူး ဆိုရငျတော့ ကနြောျတို့ ဇုံရုံးကလူတှေ လာညှိပေးကွတာပေါ့ဗြာ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ CMP ( လကျခစားအထညျခြုပျ) ရဲ့သဘာဝက အလြောျအစား ရှိတာကိုး။ အောျဒါတခုယူထားတယျဆို ဘယျနေ့တငျရမယျဆိုတဲ့ target က ရှိပွီးသား။ နောကျပိုငျးက ယုံကွညျမှု နညျးလာတယျဆိုရငျတော့ အောျဒါက တဖွညျးဖွညျးနဲ့ ပြောကျသှားမှာပေါ့ ဒါကတော့ သဘာဝကိုး။ ကနြောျမွငျနတောကတော့ လတျတလော သငျ်ကွနျအထိကတော့ အောျဒါတှကေ ရှိကွသေးတာပေါ့၊ သှားတော့ သှားနကွေသေးတာပေါ့ ရာနှုနျးပွည့ျတော့ ဘယျစကျရုံမှ မလညျနိုငျဘူးပေါ့။ ဥပမာ လူ ၁၀၀၀ ရှိတဲ့စကျရုံက လူ ၅၀၀ လောကျလာတယျ၊ လူ ၂၀၀၀ ရှိတဲ့စကျရုံက လူ ၁၀၀၀ လောကျပဲလာတယျ၊ ၅၀ ရာခိုငျနှုနျးလောကျကတော့ လာကွပါတယျ။ “
စကျရုံလုပျသားတှလေညျး သပိတျလှုပျရှားမှုမှာ အသီးသီးပါဝငျလာနကွေတာမှာ တခြို့ကတော့ အခကျအခဲတှကွေောင့ျ အလုပျကထှကျပွီး နရေပျကို ပွနျနကွေပါတယျ။
“ ရနျကုနျမှာနတေဲ့ စကျရုံဝနျထမျးတှကေတော့ ဒီလမှာ လစာတှနေညျးကွတယျ၊ အိမျလစာတှရှေိတယျပေါ့၊ စားဝတျနရေေးရှိတယျ၊ လုံးဝအဆငျမပွေ ကွပါဘူး။ နယျကို ဒီလ ၅ ရကျ လစာထုတျပွီး နောကျပိုငျး နယျပွနျတဲ့သူတှေ မြားပါတယျရှင့ျ။”
လှိုငျသာယာက စကျရုံအလုပျသမားတဦး ပွောသှားတာပါ။
စကျရုံအမြားစုရှိတဲ့ လှိုငျသာယာ၊ ရှှပွေညျသာ၊ ဒဂုံဆိပျကမျး ဒီနရောတှမှော လူငယျတှရေဲ့ သပိတျလှုပျရှားမှုတှေ ဆကျအားကောငျးနပေါတယျ။ စဈအုပျခြုပျရေးကောငျစီ အာဏယူထားတဲ့ တလကြောျအတှငျးမှာ သပိတျလှုပျရှားမှုတှကေို ဖွိုခှဲတာမှာ သဆေုံးသူ ၅၀ ကြောျနဲ့ ဖမျးဆီးထိနျးသိမျး ခံရသူ ၂,၀၀၀ နီးပါးရှိလာတာလညျး ဖွဈပါတယျ။
