[ Zawgyi ]
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက် မြန်မာတနိုင်ငံလုံးက စက်မှုဇုံတွေအပါအဝင်၊ တခြားကဏ္ဍပေါင်းစုံက ပေါ်ထွက်လာတဲ့ အလုပ်လက်မဲ့နှုန်းဟာ ၁၀ သိန်းကျော်ရှိသွားပြီလို့ အလုပ်သမား သမဂ္ဂတွေက ပြောလိုက်ပါတယ်။ မြန်မာပြည်တွင်းက စက်ရုံတွေပိတ်နေတဲ့ အခြေအနေနဲ့ အလုပ်လျှော့ချခံရမှု အခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ရန်ကုန်ကပေးပို့တဲ့သတင်းကို ကိုရဲမွန်က ပြောပြပေးမှာပါ။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းခဲ့ပြီးနောက် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လုံခြုံရေး မတည်ငြိမ်မှုတွေဖြစ်နေတာကြောင့် စက်ရုံ အလုပ်ရုံ လုပ်ငန်းကြီးတွေ တခုပြီး တခု ပိတ်နေကြပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ကပဲ အလုပ်သမား ထောင်ချီရှိတဲ့ ရန်ကုန်တိုင်း၊ လှိုင်သာယာစက်မှုဇုံက ဟန်မောက်အထည်ချုပ် ပိတ်တယ်လို့ ကြေညာခဲ့သလို အလုပ်သမားရာချီရှိတဲ့ စက်ရုံ ၂ ခုလည်း ထပ်ပိတ်ဖို့ ပြင်ဆင်နေပါတယ်။ ခုလို စက်ရုံတွေပိတ်နေတာကြောင့် အဲဒီစက်ရုံတွေမှာ အလုပ်လုပ်နေကြသူတွေ အလုပ်လက်မဲ့ပြဿနာတွေ ရှိလာနေတယ်လို့ အလုပ်သမားသမဂ္ဂတွေက ထောက်ပြနေပါတယ်။
“ ဆိုတော့ ရှေ့ဆက်ပြီးတော့မှ နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုတွေရဲ့ ဆိုးကျိုးကတော့ အလုပ်လက်မဲ့တွေ ဆက်ပြီးတော့မှဖြစ်မယ်၊ နောက် စက်ရုံကြီးတွေလည်း ဆက်လက်ထွက်ခွာနိုင်တယ်လို့ ကျမတို့ သုံးသပ်မိပါတယ်။ အထည်ချုပ်ကဏ္ဍကတော့ တော်တော်လေးကို ပျက်စီးသွားနိုင်တယ်ရှင့်။ နောက်ဆုံး တောင့်ခံထားနိုင်တာကတော့ ထုံးစံအတိုင်းပေါ့လေ စစ်ကောင်စီနဲ့ နီးကပ်တဲ့ တရုတ်နိုင်ငံသားပိုင် စက်ရုံအများစုနဲ့ တခြားနိုင်ငံသားလေးတွေပေါ့ ကိုရီးယားပိုင် စက်ရုံအချို့လေးတွေပဲ ကျန်ခဲ့နိုင်တယ်လို့ ကျမတို့ ခန့်မှန်းထားပါတယ်။”
အလုပ်သမားသမဂ္ဂတခုရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူဖြစ်ပါတယ်။ စစ်ကောင်စီအာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ရပ်ဆိုင်းသွားတဲ့ အထည်ချုပ်စက်ရုံပေါင်း မြန်မာနိုင်ငံတဝန်း ၂၀၀ ကျော်သွားပြီလို့ အလုပ်သမားသမဂ္ဂတချို့က ပြောပါတယ်။ ဝန်ထမ်းလစာမပေးနိုင်တာ၊ ကုန်ကြမ်းသွင်းဖို့ ခက်ခဲလာတာ၊ ကုန်ချောပို့လို့မရတော့တာ ဒီလိုအကျပ်အတည်းတွေကြောင့် စက်ရုံပိတ်သိမ်းတာတွေက အနေးနဲ့အမြန် ဖြစ်လာနိုင်တယ်ဆိုပြီး ခန့်မှန်းထားကြပါတယ်။
“ ကျမတို့ အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်တဲ့သူတွေအနေနဲ့ ကြိုးစားပြီးတော့ စာရင်းပြုစုထားတာကတော့ ဒီဖေဖော်ဝါရီလဆန်းကနေ အခုဇွန်လအထိဆိုရင် ၁,၀၀၀,၀၀၀ ( ဆယ်သိန်း) ဝန်းကျင်လောက် အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်သွားပြီလို့ ကျမတို့ ခန့်မှန်းရပါတယ်ရှင့်။ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးလုပ်သားတွေ အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်ကုန်ပါတယ်။ အဲဒီအတွက် ဆိုးကျိုးတွေကတော့ နောက်ဆက်တွဲ မိသားစုစားဝတ်နေရေး၊ ကျန်းမာရေး အဲဒါတွေကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ထိခိုက်သွားတယ်။ အဲဒီတော့ ကျမတို့အခုခန့်မှန်းတဲ့ ဆယ်သိန်းဝန်းကျင်ထက် ပိုနိုင်ပါတယ်။”
ရန်ကုန်စက်မှုဇုံတွေက အထည်ချုပ်လုပ်ငန်း တခုတည်းမှာတင် လုပ်ကိုင်နေတဲ့ လုပ်သားက ၇၀၀,၀၀၀ လောက်ရှိပါတယ်။ မန္တလေးတိုင်း၊ ပဲခူးတိုင်း၊ ဧရာဝတီတိုင်း ဒီနေရာတွေမှာလည်း စက်မှုဇုံအထည်ချုပ်လုပ်ငန်းတွေ ရှိပါတယ်။ တချို့စက်ရုံတွေက လုပ်ငန်းကောင်းကောင်း မလည်ပိတ်နိုင်တော့လို့ ဝန်ထမ်းလစာကို အပြည့်အဝ မပေးနိုင်ကြပါဘူး။ အလုပ်သမားခံစားခွင့်ငွေကို ထည့်မတွက်တော့ဘဲ အနည်းဆုံးလုပ်ခလစာနဲ့ တွက်ချက်ပြီးပေးတဲ့ စက်ရုံတွေလည်းရှိပါတယ်။ သွေးစည်းညီညွတ်သောသမဂ္ဂက မနန်းဝေက အခုလိုပြောပါတယ်။
“ အခုအခြေအနေက ဘယ်လိုဖြစ်သွားလဲဆိုတော့ ဘဏ်တွေကငွေထုတ်ရတာ ကျပ်တည်းသွားတယ်လေ၊ အလုပ်ရှင်တွေကလည်း အလုပ်သမားတွေကို လစာအပြည့်မပေးနိုင်တော့ဘူး အဲလိုမျိုး ဆက်တိုက်ကြားနေရတယ်။ နောက်ပိုင်းမှာ နိုင်ငံရေးအခြေအနေ ပိုဆိုးရွားလာနိုင်တယ်လို့ သတင်းတွေ ထွက်နေတာ အများကြီးရှိတာကိုး အဲဒါတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး လုပ်ငန်းရှင်တွေက စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေရှိနေလို့၊ တော်တော်များများကြားထားတာ စက်ရုံ ၂၀ လောက် ( ထပ်ပြီး) ပိတ်မယ်လို့ကြားထားတာ။”
နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး မတည်ငြိမ်တဲ့အခြေအနေမှာ အလုပ်ရှင်တွေက အလုပ်သမားအခွင့်အရေးကို ပိုပြီးချိုးဖောက်နေကြတယ်လို့ အလုပ်သမားတွေက ပြောပါတယ်။ ဒါကိုဖြေရှင်းနိုင်မယ့် အလုပ်ရှင်၊ အလုပ်သမား၊ အစိုးရ သုံးပွင့်ဆိုင်ယန္တရားကလည်း ရပ်ဆိုင်းသွားပါတယ်။ ဆန္ဒပြပွဲတွေ အတော်လေး အားကောင်းခဲ့တဲ့ မေလထဲမှာ စက်ရုံလုပ်သားတွေ ပါဝင်ခဲ့ကြသလို စစ်ကောင်စီရဲ့ ယန္တရားရပ်တန့်ဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး အကြမ်းအဖက်ဘဲ အာဏာဖီဆန်တဲ့ CDM လှုပ်ရှားမှုတွေကိုလည်း လုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ စစ်ကောင်စီကလည်း အလုပ်သမားအဖွဲ့အစည်း ၁၆ ခုကို တရားမဝင်အဖွဲ့အစည်းတွေအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံရေး၊ လုံခြုံရေး မတည်မငြိမ်ဖြစ်နေချိန်မှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ အန္တရာယ် ပြန်ရှိလာနေတဲ့အတွက် အလုပ်အကိုင်တွေ ထိခိုက်ပြီး ဝင်ငွေ ရပ်သွားမှာကို အလုပ်သမားတချို့ကလည်း စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။
[ Unicode ]
စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျ အလုပျပွုတျ စကျရုံလုပျသား ၁ သနျးကြောျရှိပွီ
စဈတပျက အာဏာသိမျးပွီးတဲ့နောကျ မွနျမာတနိုငျငံလုံးက စကျမှုဇုံတှအေပါအဝငျ၊ တခွားကဏ်ဍပေါငျးစုံက ပေါျထှကျလာတဲ့ အလုပျလကျမဲ့နှုနျးဟာ ၁၀ သိနျးကြောျရှိသှားပွီလို့ အလုပျသမား သမဂ်ဂတှကေ ပွောလိုကျပါတယျ။ မွနျမာပွညျတှငျးက စကျရုံတှပေိတျနတေဲ့ အခွအေနနေဲ့ အလုပျလြှော့ခခြံရမှု အခွအေနနေဲ့ ပတျသကျပွီး ရနျကုနျကပေးပို့တဲ့သတငျးကို ကိုရဲမှနျက ပွောပွပေးမှာပါ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျအာဏာသိမျးခဲ့ပွီးနောကျ နိုငျငံရေး၊ စီးပှားရေး၊ လုံခွုံရေး မတညျငွိမျမှုတှဖွေဈနတောကွောင့ျ စကျရုံ အလုပျရုံ လုပျငနျးကွီးတှေ တခုပွီး တခု ပိတျနကွေပါတယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့ရကျကပဲ အလုပျသမား ထောငျခြီရှိတဲ့ ရနျကုနျတိုငျး၊ လှိုငျသာယာစကျမှုဇုံက ဟနျမောကျအထညျခြုပျ ပိတျတယျလို့ ကွညောခဲ့သလို အလုပျသမားရာခြီရှိတဲ့ စကျရုံ ၂ ခုလညျး ထပျပိတျဖို့ ပွငျဆငျနပေါတယျ။ ခုလို စကျရုံတှပေိတျနတောကွောင့ျ အဲဒီစကျရုံတှမှော အလုပျလုပျနကွေသူတှေ အလုပျလကျမဲ့ပွူနာတှေ ရှိလာနတေယျလို့ အလုပျသမားသမဂ်ဂတှကေ ထောကျပွနပေါတယျ။
“ ဆိုတော့ ရှေ့ဆကျပွီးတော့မှ နိုငျငံရေးမတညျငွိမျမှုတှရေဲ့ ဆိုးကြိုးကတော့ အလုပျ လကျမဲ့တှေ ဆကျပွီးတော့မှဖွဈမယျ၊ နောကျ စကျရုံကွီးတှလေညျး ဆကျလကျထှကျခှာနိုငျတယျလို့ ကမြတို့ သုံးသပျမိပါတယျ။ အထညျခြုပျကဏ်ဍကတော့ တောျတောျလေးကို ပကြျစီးသှားနိုငျတယျရှင့ျ။ နောကျဆုံး တောင့ျခံထားနိုငျတာကတော့ ထုံးစံအတိုငျးပေါ့လေ စဈကောငျစီနဲ့ နီးကပျတဲ့ တရုတျနိုငျငံသားပိုငျ စကျရုံအမြားစုနဲ့ တခွားနိုငျငံသားလေးတှပေေါ့ ကိုရီးယားပိုငျ စကျရုံအခြို့လေးတှပေဲ ကနြျခဲ့နိုငျတယျလို့ ကမြတို့ ခန့ျမှနျးထားပါတယျ။”
အလုပျသမားသမဂ်ဂတခုရဲ့ ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူဖွဈပါတယျ။ စဈကောငျစီအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး ရပျဆိုငျးသှားတဲ့ အထညျခြုပျစကျရုံပေါငျး မွနျမာနိုငျငံတဝနျး ၂၀၀ ကြောျသှားပွီလို့ အလုပျသမားသမဂ်ဂတခြို့က ပွောပါတယျ။ ဝနျထမျးလစာမပေးနိုငျတာ၊ ကုနျကွမျးသှငျးဖို့ ခကျခဲလာတာ၊ ကုနျခြောပို့လို့မရတော့တာ ဒီလိုအကပြျအတညျးတှကွေောင့ျ စကျရုံပိတျသိမျးတာတှကေ အနေးနဲ့အမွနျ ဖွဈလာနိုငျတယျဆိုပွီး ခန့ျမှနျးထားကွပါတယျ။
“ ကမြတို့ အလုပျသမားအရေး ဆောငျရှကျတဲ့သူတှအေနနေဲ့ ကွိုးစားပွီးတော့ စာရငျးပွုစုထားတာကတော့ ဒီဖဖေောျဝါရီလဆနျးကနေ အခုဇှနျလအထိဆိုရငျ ၁,၀၀၀,၀၀၀ ( ဆယျသိနျး) ဝနျးကငြျလောကျ အလုပျလကျမဲ့ဖွဈသှားပွီလို့ ကမြတို့ ခန့ျမှနျးရပါတယျရှင့ျ။ အထူးသဖွင့ျ အမြိုးသမီးလုပျသားတှေ အလုပျလကျမဲ့ဖွဈကုနျပါတယျ။ အဲဒီအတှကျ ဆိုးကြိုးတှကေတော့ နောကျဆကျတှဲ မိသားစုစားဝတျနရေေး၊ ကနြျးမာရေး အဲဒါတှကေို ပွငျးပွငျးထနျထနျ ထိခိုကျသှားတယျ။ အဲဒီတော့ ကမြတို့အခုခန့ျမှနျးတဲ့ ဆယျသိနျးဝနျးကငြျထကျ ပိုနိုငျပါတယျ။”
ရနျကုနျစကျမှုဇုံတှကေ အထညျခြုပျလုပျငနျး တခုတညျးမှာတငျ လုပျကိုငျနတေဲ့ လုပျသားက ၇၀၀,၀၀၀ လောကျရှိပါတယျ။ မန်တလေးတိုငျး၊ ပဲခူးတိုငျး၊ ဧရာဝတီတိုငျး ဒီနရောတှမှောလညျး စကျမှုဇုံအထညျခြုပျလုပျငနျးတှေ ရှိပါတယျ။ တခြို့စကျရုံတှကေ လုပျငနျးကောငျးကောငျး မလညျပိတျနိုငျတော့လို့ ဝနျထမျးလစာကို အပွည့ျအဝ မပေးနိုငျကွပါဘူး။ အလုပျသမားခံစားခှင့ျငှကေို ထည့ျမတှကျတော့ဘဲ အနညျးဆုံးလုပျခလစာနဲ့ တှကျခကြျပွီးပေးတဲ့ စကျရုံတှလေညျးရှိပါတယျ။ သှေးစညျးညီညှတျသောသမဂ်ဂက မနနျးဝကေ အခုလိုပွောပါတယျ။
“ အခုအခွအေနကေ ဘယျလိုဖွဈသှားလဲဆိုတော့ ဘဏျတှကေငှထေုတျရတာ ကပြျတညျးသှားတယျလေ၊ အလုပျရှငျတှကေလညျး အလုပျသမားတှကေို လစာအပွည့ျမပေးနိုငျတော့ဘူး အဲလိုမြိုး ဆကျတိုကျကွားနရေတယျ။ နောကျပိုငျးမှာ နိုငျငံရေးအခွအေနေ ပိုဆိုးရှားလာနိုငျတယျလို့ သတငျးတှေ ထှကျနတော အမြားကွီးရှိတာကိုး အဲဒါတှနေဲ့ပတျသကျပွီး လုပျငနျးရှငျတှကေ စိုးရိမျပူပနျမှုတှရှေိနလေို့၊ တောျတောျမြားမြားကွားထားတာ စကျရုံ ၂၀ လောကျ ( ထပျပွီး) ပိတျမယျလို့ကွားထားတာ။”
နိုငျငံရေး၊ စီးပှားရေး မတညျငွိမျတဲ့အခွအေနမှော အလုပျရှငျတှကေ အလုပျသမားအခှင့ျအရေးကို ပိုပွီးခြိုးဖောကျနကွေတယျလို့ အလုပျသမားတှကေ ပွောပါတယျ။ ဒါကိုဖွရှေငျးနိုငျမယ့ျ အလုပျရှငျ၊ အလုပျသမား၊ အစိုးရ သုံးပှင့ျဆိုငျယန်တရားကလညျး ရပျဆိုငျးသှားပါတယျ။ ဆန်ဒပွပှဲတှေ အတောျလေး အားကောငျးခဲ့တဲ့ မလေထဲမှာ စကျရုံလုပျသားတှေ ပါဝငျခဲ့ကွသလို စဈကောငျစီရဲ့ ယန်တရားရပျတန့ျဖို့ ရညျရှယျပွီး အကွမျးအဖကျဘဲ အာဏာဖီဆနျတဲ့ CDM လှုပျရှားမှုတှကေိုလညျး လုပျခဲ့ကွပါတယျ။ စဈကောငျစီကလညျး အလုပျသမားအဖှဲ့အစညျး ၁၆ ခုကို တရားမဝငျအဖှဲ့အစညျးတှအေဖွဈ သတျမှတျခဲ့ပါတယျ။ နိုငျငံရေး၊ လုံခွုံရေး မတညျမငွိမျဖွဈနခြေိနျမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါ အန်တရာယျ ပွနျရှိလာနတေဲ့အတှကျ အလုပျအကိုငျတှေ ထိခိုကျပွီး ဝငျငှေ ရပျသှားမှာကို အလုပျသမားတခြို့ကလညျး စိုးရိမျနကွေပါတယျ။
