[ Zawgyi ]
မြန်မာနိုင်ငံမှာ လတ်တလော ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အကျပ်အတည်းတွေကို အချိန်မီ မဖြေရှင်းနိုင်ရင် ဒီထက်ပိုဆိုးလာနိုင်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ အဆင့်မြင့်အရာရှိက သတိပေးလိုက်ပါတယ်။ လူပေါင်းသန်းချီ စာနာမှု အကူအညီတွေ လိုအပ်နေတဲ့ အခြေအနေမှာ နိုင်ငံရေးကို ရှေ့တန်းမတင်ကြဖို့လည်း မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းရေးမှူး Andrew Kirkwood က တိုက်တွန်းလိုက်တာပါ။ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ အဆင့်မြင့်အရာရှိရဲ့ ကြာသပတေးနေ့ အွန်လိုင်းသတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောကြားချက်တွေကိုတော့ ကိုအောင်လွင်ဦး ကပြောပြပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ၈ လရှိလာချိန်မှာ နိုင်ငံရေး၊ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းတွေဟာ စိုးရိမ်စရာ ကောင်းလောက်အောင် ကြီးထွားလာနေတဲ့အကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ ယာယီဌာနေ ညှိနှိုင်းရေးမှူးလည်းဖြစ်၊ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းရေးမှူးလည်းဖြစ်တဲ့ Andrew Kirkwood ကပြောလိုက်တာပါ။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဆယ်စုနှစ် တခုကျော်ကြာ တာဝန်ယူခဲ့တဲ့ ကာလတလျှောက် လက်ရှိအခြေအနေဟာ အဆိုးဆုံးအဖြစ်နဲ့လည်း နယူးယောက် ကုလသမဂ္ဂ ရုံးချုပ်မှာ ကျင်းပတဲ့ ကြာသပတေးနေ့က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲကို အွန်လိုင်းက ပါဝင်ရာမှာ ပြောဆိုလိုက်တာပါ။
“အခုလောက် ဆိုးတဲ့ အခြေအနေမျိုး အရင်က မကြုံခဲ့ဖူးပါဘူး။ ဒီထက်ပို ဆိုးလာမှာကိုလည်း စိုးရိမ်ရပါတယ်။”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ စစ်အာဏာသိမ်းတာကို ဆန့်ကျင်အုံကြွမှုတွေနဲ့အတူ နောက်ဆက်တွဲ မတည်မငြိမ် အခြေအနေတွေကြောင့် အရင်က စာနာမှုအကူအညီ လိုအပ်သူ ၁ သန်းလောက် ရှိနေရာကနေ ၃ သန်းအထိ တိုးလာခဲ့တဲ့အတွက် စိုးရိမ်စရာ ကောင်းတယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။
“လူသားချင်း စာနာမှု အကူအညီလိုအပ်နေသူ အရေအတွက်ဟာ အခုဆိုရင် ၃ သန်း ရှိနေပါပြီ။ ဒါဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ၈ လအတွင်း ၃ ဆဖြစ်လာတာပါ။ နောက်ထပ် သန်း ၂၀ လောက်ဟာလည်း ဆင်းရဲမွဲတေမှုအဆင့် သတ်မှတ်ချက်အောက်မှာ ရှိနေပါတယ်။ လူဦးရေ တဝက်လောက် ဆင်းရဲမှုနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အခြေအနေမျိုးကို အနည်းဆုံး လွန်ခဲ့တဲ့ အနှစ် ၂၀ မှာ မတွေ့ခဲ့ဖူးပါဘူး။”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စာနာမှု အကူအညီလိုအပ်နေသူ ၃ သန်းလောက်အတွက် ဒီနှစ်မှာ ရန်ပုံငွေ ဒေါ်လာ ၃၈၅ သန်း လိုအပ်ပေမဲ့ အခုအချိန်အထိ ၃ ပုံ ၁ ပုံသာ ရရှိထားသေးတယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။ စစ်အာဏာသိမ်းမှု နောက်ဆက်တွဲ နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းတွေနဲ့ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေ အပြင်းအထန် ကြုံခဲ့ရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စာနာမှု အကူအညီတွေ ပေးအပ်ရာမှာ သွားရေးလာရေး၊ လုံခြုံရေး စိန်ခေါ်မှုတွေ ကြီးကြီးမားမား ရှိနေတာကိုလည်း ကုလသမဂ္ဂ ဌာနေအရာရှိ Kirkwood ကပြောဆိုခဲ့တာပါ။ အကူအညီလိုအပ်ချက်တွေ ကြီးကြီးမားမား ရှိနေချိန်မှာ ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့အစည်းတွေ အပါအဝင် စာနာမှု အကူအညီပေးတဲ့ သူတွေကို နိုင်ငံရေးအမြင်နဲ့ မကြည့်ကြဖို့လည်း တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။
“ခံစားချက်တွေက သိပ်ကိုမြင့်မားနေပါတယ်။ လူတော်တော်များများကလည်း စိတ်ပျက်နေကြပါတယ်။ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောရရင် စာနာမှု အကူအညီပေးတာဟာ ပဋိပက္ခမှာ တဖက်ဖက်ကို ဘက်လိုက်တယ်ဆိုတဲ့ အမြင်လွဲမှားမှုတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂနဲ့ မိတ်ဖက် အဖွဲ့အစည်းတွေဟာ စာနာမှု အကူအညီတွေကို နိုင်ငံတကာမှာ လက်ခံထားတဲ့ အခြေခံစည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေနဲ့အညီ ပေးအပ်ဖို့ သန္နိဓာန်ချထားပါတယ်။ မြန်မာပြည်သူတွေကို ကူညီတဲ့ နေရာမှာလည်း သေချာပေါက် ဘက်လိုက်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။”
မြန်မာနိုင်ငံ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အကျပ်အတည်းတွေဟာ ထိန်းမနိုင်သိမ်းမရ အဆင့်အထိ ရောက်မလာအောင် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝန်းက ကြိုးပမ်းကြဖို့ ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်ရဲ့ တိုက်တွန်းချက် ထွက်ပေါ်လာပြီး နောက်တရက်မှာပဲ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အရာရှိရဲ့ သတိပေးချက် ထွက်ပေါ်လာတာပါ။ ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ် Antonio Guterres ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က အာဏာကို ပိုမိုချုပ်ကိုင်လာတာကို တန်ပြန်ဖို့ ခက်ခဲလာမှာကို စိုးရိမ်ကြောင်းနဲ့ အခြေအနေတွေဟာ ဒေသတွင်းမှာ သာမက တခြားကိုပါ ပျံ့နှံ့လာမှာ စိုးရိမ်ကြောင်း အထွေထွေ ညီလာခံကို ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ပေးပို့တဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ ပြောဆိုထားပါတယ်။
[ Unicode ]
စာနာမှု အကူအညီ လိုအပျခြိနျ နိုငျငံရေးကို ရှေ့တနျးမတငျဖို့လိုအပျ (Andrew Kirkwood)
မွနျမာနိုငျငံမှာ လတျတလော ရငျဆိုငျနရေတဲ့ အကပြျအတညျးတှကေို အခြိနျမီ မဖွရှေငျးနိုငျရငျ ဒီထကျပိုဆိုးလာနိုငျကွောငျး မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ ကုလသမဂ်ဂ အဆင့ျမွင့ျအရာရှိက သတိပေးလိုကျပါတယျ။ လူပေါငျးသနျးခြီ စာနာမှု အကူအညီတှေ လိုအပျနတေဲ့ အခွအေနမှော နိုငျငံရေးကို ရှေ့တနျးမတငျကွဖို့လညျး မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ ကုလသမဂ်ဂ လူသားခငြျး စာနာထောကျထားမှုဆိုငျရာ ညှိနှိုငျးရေးမှူး Andrew Kirkwood က တိုကျတှနျးလိုကျတာပါ။ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ ကုလသမဂ်ဂ အဆင့ျမွင့ျအရာရှိရဲ့ ကွာသပတေးနေ့ အှနျလိုငျးသတငျးစာရှငျးလငျးပှဲမှာ ပွောကွားခကြျတှကေိုတော့ ကိုအောငျလှငျဦး ကပွောပွပေးမှာ ဖွဈပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး ၈ လရှိလာခြိနျမှာ နိုငျငံရေး၊ လူသားခငြျးစာနာမှုဆိုငျရာ အကပြျအတညျးတှဟော စိုးရိမျစရာ ကောငျးလောကျအောငျ ကွီးထှားလာနတေဲ့အကွောငျး မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ ကုလသမဂ်ဂ ယာယီဌာနေ ညှိနှိုငျးရေးမှူးလညျးဖွဈ၊ လူသားခငြျး စာနာထောကျထားမှုဆိုငျရာ ညှိနှိုငျးရေးမှူးလညျးဖွဈတဲ့ Andrew Kirkwood ကပွောလိုကျတာပါ။ မွနျမာနိုငျငံမှာ ဆယျစုနှဈ တခုကြောျကွာ တာဝနျယူခဲ့တဲ့ ကာလတလြှောကျ လကျရှိအခွအေနဟော အဆိုးဆုံးအဖွဈနဲ့လညျး နယူးယောကျ ကုလသမဂ်ဂ ရုံးခြုပျမှာ ကငြျးပတဲ့ ကွာသပတေးနေ့က သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲကို အှနျလိုငျးက ပါဝငျရာမှာ ပွောဆိုလိုကျတာပါ။
“အခုလောကျ ဆိုးတဲ့ အခွအေနမြေိုး အရငျက မကွုံခဲ့ဖူးပါဘူး။ ဒီထကျပို ဆိုးလာမှာကိုလညျး စိုးရိမျရပါတယျ။”
မွနျမာနိုငျငံမှာ ဖဖေောျဝါရီလ ၁ ရကျနေ့ စဈအာဏာသိမျးတာကို ဆန့ျကငြျအုံကွှမှုတှနေဲ့အတူ နောကျဆကျတှဲ မတညျမငွိမျ အခွအေနတှေကွေောင့ျ အရငျက စာနာမှုအကူအညီ လိုအပျသူ ၁ သနျးလောကျ ရှိနရောကနေ ၃ သနျးအထိ တိုးလာခဲ့တဲ့အတှကျ စိုးရိမျစရာ ကောငျးတယျလို့လညျး ပွောပါတယျ။
“လူသားခငြျး စာနာမှု အကူအညီလိုအပျနသေူ အရအေတှကျဟာ အခုဆိုရငျ ၃ သနျး ရှိနပေါပွီ။ ဒါဟာ ပွီးခဲ့တဲ့ ၈ လအတှငျး ၃ ဆဖွဈလာတာပါ။ နောကျထပျ သနျး ၂၀ လောကျဟာလညျး ဆငျးရဲမှဲတမှေုအဆင့ျ သတျမှတျခကြျအောကျမှာ ရှိနပေါတယျ။ လူဦးရေ တဝကျလောကျ ဆငျးရဲမှုနဲ့ ရငျဆိုငျနရေတဲ့ အခွအေနမြေိုးကို အနညျးဆုံး လှနျခဲ့တဲ့ အနှဈ ၂၀ မှာ မတှေ့ခဲ့ဖူးပါဘူး။”
မွနျမာနိုငျငံမှာ စာနာမှု အကူအညီလိုအပျနသေူ ၃ သနျးလောကျအတှကျ ဒီနှဈမှာ ရနျပုံငှေ ဒေါျလာ ၃၈၅ သနျး လိုအပျပမေဲ့ အခုအခြိနျအထိ ၃ ပုံ ၁ ပုံသာ ရရှိထားသေးတယျလို့လညျး ပွောပါတယျ။ စဈအာဏာသိမျးမှု နောကျဆကျတှဲ နိုငျငံရေး အကပြျအတညျးတှနေဲ့ ကိုဗဈကပျရောဂါ ကူးစကျမှုတှေ အပွငျးအထနျ ကွုံခဲ့ရတဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ စာနာမှု အကူအညီတှေ ပေးအပျရာမှာ သှားရေးလာရေး၊ လုံခွုံရေး စိနျခေါျမှုတှေ ကွီးကွီးမားမား ရှိနတောကိုလညျး ကုလသမဂ်ဂ ဌာနအေရာရှိ Kirkwood ကပွောဆိုခဲ့တာပါ။ အကူအညီလိုအပျခကြျတှေ ကွီးကွီးမားမား ရှိနခြေိနျမှာ ကုလသမဂ်ဂ အဖှဲ့အစညျးတှေ အပါအဝငျ စာနာမှု အကူအညီပေးတဲ့ သူတှကေို နိုငျငံရေးအမွငျနဲ့ မကွည့ျကွဖို့လညျး တိုကျတှနျးလိုကျပါတယျ။
“ခံစားခကြျတှကေ သိပျကိုမွင့ျမားနပေါတယျ။ လူတောျတောျမြားမြားကလညျး စိတျပကြျနကွေပါတယျ။ ပှင့ျပှင့ျလငျးလငျး ပွောရရငျ စာနာမှု အကူအညီပေးတာဟာ ပဋိပက်ခမှာ တဖကျဖကျကို ဘကျလိုကျတယျဆိုတဲ့ အမွငျလှဲမှားမှုတှလေညျး ရှိပါတယျ။ ကုလသမဂ်ဂနဲ့ မိတျဖကျ အဖှဲ့အစညျးတှဟော စာနာမှု အကူအညီတှကေို နိုငျငံတကာမှာ လကျခံထားတဲ့ အခွခေံစညျးမဉြျးစညျးကမျးတှနေဲ့အညီ ပေးအပျဖို့ သန်နိဓာနျခထြားပါတယျ။ မွနျမာပွညျသူတှကေို ကူညီတဲ့ နရောမှာလညျး သခြောပေါကျ ဘကျလိုကျမှာ မဟုတျပါဘူး။”
မွနျမာနိုငျငံ ရငျဆိုငျနရေတဲ့ အကပြျအတညျးတှဟော ထိနျးမနိုငျသိမျးမရ အဆင့ျအထိ ရောကျမလာအောငျ နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝနျးက ကွိုးပမျးကွဖို့ ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျရဲ့ တိုကျတှနျးခကြျ ထှကျပေါျလာပွီး နောကျတရကျမှာပဲ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ အရာရှိရဲ့ သတိပေးခကြျ ထှကျပေါျလာတာပါ။ ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျ Antonio Guterres ကတော့ မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျက အာဏာကို ပိုမိုခြုပျကိုငျလာတာကို တနျပွနျဖို့ ခကျခဲလာမှာကို စိုးရိမျကွောငျးနဲ့ အခွအေနတှေဟော ဒသေတှငျးမှာ သာမက တခွားကိုပါ ပြံ့နှံ့လာမှာ စိုးရိမျကွောငျး အထှထှေေ ညီလာခံကို ဗုဒ်ဓဟူးနေ့က ပေးပို့တဲ့ အစီရငျခံစာမှာ ပွောဆိုထားပါတယျ။
