ကမ္ဘာ့ဘဏ် စီးပွားရေး သုံးသပ်ချက်မှာ မြန်မာအခြေအနေ ချန်လှပ်ခဲ့တဲ့အပေါ် အကဲခတ်တွေအမြင်
{{Zawgyi/Unicode}}
မကြာသေးခင်က ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်ရဲ့ ကမ္ဘာတဝှမ်း စီးပွားရေး အခြေအနေ သုံးသပ်ချက် ၄ လပတ် အစီရင်ခံစာမှာ မြန်မာနိုင်ငံကို ချန်လှပ်ထားခဲ့ပါတယ်။ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါနဲ့ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း အကျပ်အတည်းတွေ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေတွေကို တိတိကျကျ မသိနိုင်တာဟာ အစီရင်ခံစာမှာ ချန်လှပ်ခဲ့ရတဲ့ အကြောင်းရင်းတခု ဖြစ်နိုင်တယ်လို့လည်း အကဲခတ်တွေက ခန့်မှန်းပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ရန်ကုန်ကပေးပို့တဲ့ သတင်းကိုတော့ ကိုခင်မောင်စိုးမင်း ပြောပြပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ကမ္ဘာ့ဘဏ်က သူ့ရဲ့ဇွန်လမှာထုတ်ပြန်တဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စီးပွားရေး အစီရင်ခံစာမှာ တရုတ်နဲ့ အာရှပစိဖိတ်ဒေသထဲက ၂၂နိုင်ငံရဲ့ GDP တိုးတက်နှုန်းကို ခန့်မှန်းတွက်ချက်ထားပေမဲ့ မြန်မာနိုင်ငံကိုတော့ ဒီစာရင်းထဲမှာ ချန်လှပ်ထားခဲ့တယ်လို့ ရေးသားထားပါတယ်။ အကြောင်းကတော့ မြန်မာပြည်တွင်းက မသေချာ၊ မရေရာမှုတွေကြောင့်လို့ မှတ်ချက်ရေးသား ဖော်ပြထားပါတယ်။
စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးနဲ့ လုံခြုံရေးအခြေအနေတွေ ယိုယွင်းနေချိန်မှာပဲ ကမ္ဘာ့ဘဏ်ရဲ့ သုံးသပ်ချက်မှာ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်လို့ ချန်လှပ်ခဲ့တဲ့အပေါ် စီးပွားရေးပညာရှင် ဦးဇော်ဖေဝင်းက အခုလို သုံးသပ်ပါတယ်။
" စစ်ကောင်စီကပေးတဲ့ စာရင်းဇယားတွေက reliable မဖြစ်ဘူး။ တကယ်လက်တွေ့က နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ တော်တော်လျော့သွားပြီးတော့ စီးပွားရေးအခြေအနေ တော်တော်ကျပ်တည်းနေတယ်။ သူတို့ကြေညာတာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ရက်သုံးရက်က သတင်းစာထဲမှာ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ ဘယ်လိုတိုးတက်လာတယ်တို့ နိုင်ငံခြားကိုဆန်ပို့တာ ဘယ်လောက်တိုးတက်လာတယ်တို့ စသည်ဖြင့် အဲဒီလို reliable မဖြစ်တဲ့ စာရင်းဇယားတွေအပေါ်မှာ အခြေခံပြီးတော့ ခန့်မှန်းယူရင် ခန့်မှန်းချက်က မှားဖို့ပဲများတယ်။ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်အနေနဲ့က ဒါတွေကို အသုံးမချဘဲနဲ့ပေါ့ ရှောင်လိုက်တဲ့သဘောမျိုး ဖြစ်နိုင်တာပေါ့။ အဲဒီနှစ်ချက်ပါပဲ။"
မြန်မာလိုဘဲ အခုနှစ် စီးပွားရေးကို ခန့်မှန်းလို့မရနိုင်တဲ့ နိုင်ငံတွေအဖြစ် အာဖဂန်နစ္စတန်၊ လီဘနွန်၊ လစ်ဗျား၊ ဆီးရီးယား၊ ယီမင်တို့ကိုလည်း ကမ္ဘာဘဏ်က ချွင်းချက်အနေနဲ့ အခုအစီရင်ခံစာမှာ ချန်လှပ်ထားခဲ့တာပါ။
မြန်မာငွေတန်ဖိုးက အမေရိကန်ဒေါ်လာနဲ့ လဲလှယ်တာမှာ ၂နှစ်အတွင်း ရာခိုင်နှုန်း ၆၀ကျော်လောက် ကျသွားပါတယ်။ ဒေါ်လာငွေ ရှားပါးတာကိုထိန်းချုပ်ဖို့ စစ်ကောင်စီဘက်က ကြိုးစားပေမဲ့လည်း သွင်းကုန်လိုအပ်ချက်များတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအဖို့ ကုန်ဈေးနှုန်းတက်တဲ့ဘက်ကိုပဲ ပိုပြီးသက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။
အခုနှစ်အစ ဇန်နဝါရီ ၂၆ရက်မှာ ထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်ရဲ့ အစီရင်ခံစာမှာတော့ ပြည်တွင်းက ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းတွေ အရောင်းနဲ့ အကျိုးအမြတ်ကျလာတာ၊ ငွေသားစီးဆင်းမှု အကျပ်အတည်း၊ ကုန်ကြမ်းရရှိမှု၊ ဘဏ်ဝန်ဆောင်မှု၊ အင်တာနက်ရရှိမှု ဒါတွေမှာ အခက်ခဲဖြစ်နေတာတွေကို ထောက်ပြထားပါတယ်။
လယ်သမားတွေအတွက် သွင်းအားစုတွေ ဈေးတက်လာတာ၊ ချေးငွေရဖို့ခက်ခဲတာ၊ ကုန်စည်သယ်ယူရေးခက်ခဲတာ ဒါတွေကို ဆက်ပြီးရင်ဆိုင်နေရတယ်လို့ အဲဒီတုန်းက အစီရင်ခံစာမှာ ရေးသားထားတာပါ။ နေရပ်စွန့်ခွာတာတွေ များလာတဲ့အတွက် အလုပ်လက်မဲ့နှုန်းနဲ့အတူ ကျွမ်းကျင် လုပ်သားရင်းမြစ်နဲ့ ကုန်ထုတ်စွမ်းအားတွေ သိသိသာသာ လျော့ကျသွားလိမ့်မယ်လို့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်ရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အကြီးတန်း စီးပွားရေးပညာရှင် Kim Edwards က အဲဒီတုန်းက သတိပေးခဲ့တာပါ။
မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ၂၀၁၉ GDP တိုးတက်နှုန်းကို ၆.၈ ရှိတယ်လို့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က တွက်ချက်ခဲ့ပြီး အဲဒီနှစ် တရုတ်နိုင်ငံထက်တောင် အနည်းငယ်များနေတာပါ။ ကိုဗစ်ရောဂါဝင်လာတဲ့ ၂၀၂၀ မှာတော့ မြန်မာ့ GDP ကထက်ဝက်လောက်ကျသွားပြီး စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ၂၀၂၁ မှာတော့ အနှုတ် ၁၈အထိ ရောက်ခဲ့တယ်လို့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က တွက်ချက်ခဲ့ပါတယ်။
စစ်ကောင်စီအကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကတော့ စီးပွားရေးမောင်းနှင်အားကို မဖြစ်မနေဆောင်ရွက်ရမယ်လို့ ကြာသပတေးနေ့က ရန်ကုန်တိုင်း အစိုးရအဖွဲ့ရုံးမှာ ပြောပါတယ်။ စိုက်ပျိုးရေးအထွက်နည်းနေတာကို တဧကအလိုက် အထွက်တိုးအောင်လုပ်ဖို့၊ လျှပ်စစ်ကိုချွေတာသုံးဖို့၊ နိုင်ငံခြားသုံးငွေလျှော့ချပြီး ကုန်သွယ်မှုလိုငွေပြတာကို လျှော့ချဖို့ ဒါတွေကိုမှာကြားခဲ့တယ်လို့ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ်ရုံးက ဇွန်လ၉ရက်နေ့စွဲနဲ့ သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
ယူကရိန်းစစ်ပွဲကြောင့်လည်း ငွေဖောင်းပွတာ၊ အတိုးနှုန်းကြီးလာတာတွေကြောင့် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးက ၂၀၂၂ ထဲမှာ ကျသွားနိုင်တယ်လို့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ခန့်မှန်းပါတယ်။ ဒါက ၁၉၇၀ နောက်ပိုင်းတခါမှ မကြုံဖူးသေးတဲ့ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးမှုတွေ နှေးကွေးနေတယ်လို့ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က အခုဇွန်လမှာထုတ်ပြန်တဲ့ အစီရင်ခံစာမှာ ရေးသားထားပါတယ်။
.....................................................
ကမ်ဘာ့ဘဏျ စီးပှားရေး သုံးသပျခကြျမှာ မွနျမာအခွအေနေ ခနြျလှပျခဲ့တဲ့အပေါျ အကဲခတျတှအေမွငျ
{{Zawgyi/Unicode}}
မကွာသေးခငျက ထုတျပွနျလိုကျတဲ့ ကမ်ဘာ့ဘဏျရဲ့ ကမ်ဘာတဝှမျး စီးပှားရေး အခွအေနေ သုံးသပျခကြျ ၄ လပတျ အစီရငျခံစာမှာ မွနျမာနိုငျငံကို ခနြျလှပျထားခဲ့ပါတယျ။ ကိုဗဈကပျရောဂါနဲ့ စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး အကပြျအတညျးတှေ ရငျဆိုငျနရေတဲ့ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ အခွအေနတှေကေို တိတိကကြြ မသိနိုငျတာဟာ အစီရငျခံစာမှာ ခနြျလှပျခဲ့ရတဲ့ အကွောငျးရငျးတခု ဖွဈနိုငျတယျလို့လညျး အကဲခတျတှကေ ခန့ျမှနျးပါတယျ။ ဒီအကွောငျး ရနျကုနျကပေးပို့တဲ့ သတငျးကိုတော့ ကိုခငျမောငျစိုးမငျး ပွောပွပေးမှာ ဖွဈပါတယျ။
ကမ်ဘာ့ဘဏျက သူ့ရဲ့ဇှနျလမှာထုတျပွနျတဲ့ ကမ်ဘာလုံးဆိုငျရာ စီးပှားရေး အစီရငျခံစာမှာ တရုတျနဲ့ အာရှပစိဖိတျဒသေထဲက ၂၂နိုငျငံရဲ့ GDP တိုးတကျနှုနျးကို ခန့ျမှနျးတှကျခကြျထားပမေဲ့ မွနျမာနိုငျငံကိုတော့ ဒီစာရငျးထဲမှာ ခနြျလှပျထားခဲ့တယျလို့ ရေးသားထားပါတယျ။ အကွောငျးကတော့ မွနျမာပွညျတှငျးက မသခြော၊ မရရောမှုတှကွေောင့ျလို့ မှတျခကြျရေးသား ဖောျပွထားပါတယျ။
စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး မွနျမာနိုငျငံမှာ နိုငျငံရေး၊ စီးပှားရေးနဲ့ လုံခွုံရေးအခွအေနတှေေ ယိုယှငျးနခြေိနျမှာပဲ ကမ်ဘာ့ဘဏျရဲ့ သုံးသပျခကြျမှာ မွနျမာနိုငျငံနဲ့ ပတျသကျလို့ ခနြျလှပျခဲ့တဲ့အပေါျ စီးပှားရေးပညာရှငျ ဦးဇောျဖဝေငျးက အခုလို သုံးသပျပါတယျ။
" စဈကောငျစီကပေးတဲ့ စာရငျးဇယားတှကေ reliable မဖွဈဘူး။ တကယျလကျတှေ့က နိုငျငံခွား ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုတှေ တောျတောျလြော့သှားပွီးတော့ စီးပှားရေးအခွအေနေ တောျတောျကပြျတညျးနတေယျ။ သူတို့ကွညောတာ ပွီးခဲ့တဲ့နှဈရကျသုံးရကျက သတငျးစာထဲမှာ နိုငျငံခွားရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုတှေ ဘယျလိုတိုးတကျလာတယျတို့ နိုငျငံခွားကိုဆနျပို့တာ ဘယျလောကျတိုးတကျလာတယျတို့ စသညျဖွင့ျ အဲဒီလို reliable မဖွဈတဲ့ စာရငျးဇယားတှအေပေါျမှာ အခွခေံပွီးတော့ ခန့ျမှနျးယူရငျ ခန့ျမှနျးခကြျက မှားဖို့ပဲမြားတယျ။ အဲဒါကွောင့ျမို့လို့ ကမ်ဘာ့ဘဏျအနနေဲ့က ဒါတှကေို အသုံးမခဘြဲနဲ့ပေါ့ ရှောငျလိုကျတဲ့သဘောမြိုး ဖွဈနိုငျတာပေါ့။ အဲဒီနှဈခကြျပါပဲ။"
မွနျမာလိုဘဲ အခုနှဈ စီးပှားရေးကို ခန့ျမှနျးလို့မရနိုငျတဲ့ နိုငျငံတှအေဖွဈ အာဖဂနျနစ်စတနျ၊ လီဘနှနျ၊ လဈဗြား၊ ဆီးရီးယား၊ ယီမငျတို့ကိုလညျး ကမ်ဘာဘဏျက ခြှငျးခကြျအနနေဲ့ အခုအစီရငျခံစာမှာ ခနြျလှပျထားခဲ့တာပါ။
မွနျမာငှတေနျဖိုးက အမရေိကနျဒေါျလာနဲ့ လဲလှယျတာမှာ ၂နှဈအတှငျး ရာခိုငျနှုနျး ၆၀ကြောျလောကျ ကသြှားပါတယျ။ ဒေါျလာငှေ ရှားပါးတာကိုထိနျးခြုပျဖို့ စဈကောငျစီဘကျက ကွိုးစားပမေဲ့လညျး သှငျးကုနျလိုအပျခကြျမြားတဲ့ မွနျမာနိုငျငံအဖို့ ကုနျဈေးနှုနျးတကျတဲ့ဘကျကိုပဲ ပိုပွီးသကျရောကျခဲ့ပါတယျ။
အခုနှဈအစ ဇနျနဝါရီ ၂၆ရကျမှာ ထုတျပွနျခဲ့တဲ့ ကမ်ဘာ့ဘဏျရဲ့ အစီရငျခံစာမှာတော့ ပွညျတှငျးက ကုနျထုတျလုပျငနျးတှေ အရောငျးနဲ့ အကြိုးအမွတျကလြာတာ၊ ငှသေားစီးဆငျးမှု အကပြျအတညျး၊ ကုနျကွမျးရရှိမှု၊ ဘဏျဝနျဆောငျမှု၊ အငျတာနကျရရှိမှု ဒါတှမှော အခကျခဲဖွဈနတောတှကေို ထောကျပွထားပါတယျ။
လယျသမားတှအေတှကျ သှငျးအားစုတှေ ဈေးတကျလာတာ၊ ခြေးငှရေဖို့ခကျခဲတာ၊ ကုနျစညျသယျယူရေးခကျခဲတာ ဒါတှကေို ဆကျပွီးရငျဆိုငျနရေတယျလို့ အဲဒီတုနျးက အစီရငျခံစာမှာ ရေးသားထားတာပါ။ နရေပျစှန့ျခှာတာတှေ မြားလာတဲ့အတှကျ အလုပျလကျမဲ့နှုနျးနဲ့အတူ ကြှမျးကငြျ လုပျသားရငျးမွဈနဲ့ ကုနျထုတျစှမျးအားတှေ သိသိသာသာ လြော့ကသြှားလိမ့ျမယျလို့ ကမ်ဘာ့ဘဏျရဲ့ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ အကွီးတနျး စီးပှားရေးပညာရှငျ Kim Edwards က အဲဒီတုနျးက သတိပေးခဲ့တာပါ။
မွနျမာနိုငျငံရဲ့ ၂၀၁၉ GDP တိုးတကျနှုနျးကို ၆.၈ ရှိတယျလို့ ကမ်ဘာ့ဘဏျက တှကျခကြျခဲ့ပွီး အဲဒီနှဈ တရုတျနိုငျငံထကျတောငျ အနညျးငယျမြားနတောပါ။ ကိုဗဈရောဂါဝငျလာတဲ့ ၂၀၂၀ မှာတော့ မွနျမာ့ GDP ကထကျဝကျလောကျကသြှားပွီး စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး ၂၀၂၁ မှာတော့ အနှုတျ ၁၈အထိ ရောကျခဲ့တယျလို့ ကမ်ဘာ့ဘဏျက တှကျခကြျခဲ့ပါတယျ။
စဈကောငျစီအကွီးအကဲ ဗိုလျခြုပျမှူးကွီး မငျးအောငျလှိုငျကတော့ စီးပှားရေးမောငျးနှငျအားကို မဖွဈမနဆေောငျရှကျရမယျလို့ ကွာသပတေးနေ့က ရနျကုနျတိုငျး အစိုးရအဖှဲ့ရုံးမှာ ပွောပါတယျ။ စိုကျပြိုးရေးအထှကျနညျးနတောကို တဧကအလိုကျ အထှကျတိုးအောငျလုပျဖို့၊ လြှပျစဈကိုခြှတောသုံးဖို့၊ နိုငျငံခွားသုံးငှလြှေော့ခပြွီး ကုနျသှယျမှုလိုငှပွေတာကို လြှော့ခဖြို့ ဒါတှကေိုမှာကွားခဲ့တယျလို့ တပျမတောျကာကှယျရေး ဦးစီးခြုပျရုံးက ဇှနျလ၉ရကျနေ့စှဲနဲ့ သတငျးထုတျပွနျထားပါတယျ။
ယူကရိနျးစဈပှဲကွောင့ျလညျး ငှဖေောငျးပှတာ၊ အတိုးနှုနျးကွီးလာတာတှကွေောင့ျ ကမ်ဘာ့စီးပှားရေးက ၂၀၂၂ ထဲမှာ ကသြှားနိုငျတယျလို့ ကမ်ဘာ့ဘဏျက ခန့ျမှနျးပါတယျ။ ဒါက ၁၉၇၀ နောကျပိုငျးတခါမှ မကွုံဖူးသေးတဲ့ စီးပှားရေးဖှံ့ဖွိုးမှုတှေ နှေးကှေးနတေယျလို့ ကမ်ဘာ့ဘဏျက အခုဇှနျလမှာထုတျပွနျတဲ့ အစီရငျခံစာမှာ ရေးသားထားပါတယျ။