=== [[ ZAWGYI ]] ===
ဥရောပမှာ HIMARS ဒုံးစနစ် သင်တန်းဖွင့်ဖို့ အမေရိကန် ပြင်ဆင်
အမေရိကန် အနေနဲ့ High Mobility Artillery Rocket System (HIMARS) ဟိုင်းမားစ်လို့ ခေါ်တဲ့ ရွေ့လျားနိုင်စွမ်းမြင့်မားတဲ့ တာလတ်ပစ် ဒုံးကျည်စနစ်ကို ကိုင်တွယ်အသုံးပြုနိုင်ဖို့ လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးမယ့် စင်တာတခုကို မြောက်အတ္တလန်တိတ် သဘောတူစာချုပ် စစ်ရေးမဟာမိတ် (NATO) နေတိုးအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံတွေအတွက် ဥရောပတိုက်မှာ တည်ဆောက်သွားဖို့ ရှိတယ်လို့ ထိပ်တန်း အမေရိကန် စစ်ဗိုလ်ချုပ်တစ်ဦးက ဗွီအိုအေကို သီးသန့် ပြောလိုက်ပါတယ်။ ဒီ ဟိုင်းမားစ် ဒုံးကျည်စနစ် ယူကရိန်း စစ်မြေပြင်မှာ အောင်အောင်မြင်မြင် အသုံးပြုပြီးနောက်ပိုင်း ဒါကို အရှေ့ဥရောပနိုင်ငံတွေက တောင်းဆိုလာတဲ့ အချိန်မှာပဲ အခုလို ပြောလာတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
“ကနဦး အဆင့်တွေမှာပဲ ရှိပါသေးတယ်၊ နေရာဒေသတခုမှာ နိုင်ငံအများအပြားကို စုစည်းပြီး အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်” လို့ V တပ်ဖွဲ့တွေရဲ့တပ်မှူး ဒုတိယ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဂျွန်ကိုလက်ရှက်စကီး (John Kolasheski)က ပြောပါတယ်။ နေတိုးရဲ့ အရှေ့ဘက်ခြမ်းက အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့တွေရဲ့ စစ်ဆင်ရေးတွေအတွက် တာဝန်ရှိတဲ့ ဒုတိယ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးက ပြီးခဲ့တဲ့ အင်္ဂါနေ့ နှောင်းပိုင်းက ဗွီအိုအေနဲ့ သီးသန့်မေးမြန်းခန်းမှာ ပြောသွားတာပါ။
ပိုလန်ကို ဟိုင်းမားစ်လောင်ချာ ၁၈ ခု ရောင်းချနိုင်မယ့် အစီအစဉ်ကို အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက အင်္ဂါနေ့မှာ သဘောတူလိုက်ပြီးနောက်မှာ အခုလို သတင်းထွက်ပေါ်လာတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အမေရိကန်က ရောင်းပေးဖို့ရှိတဲ့ အထဲမှာ တကြိမ်တည်း အချက်ပေါင်းများစွာ ပစ်ခတ်နိုင်တဲ့ Guided Multiple Launch Rocket System စနစ်သုံး ပဲ့ထိန်းတပ် ဒုံးကျည်လက်နက် ရာချီပါဝင်သလို ခြေလျင်တပ်သုံး ဗျူဟာမြောက် ဒုံးကျည် (Army Tactical Missile Systems) စနစ်သုံး ဒုံးကျည် ဒါဇင်နဲ့ချီလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ပိုလန်အစိုးရက အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀ ဘီလီယံဖိုး တန်ကြေးရှိတဲ့ စစ်လက်နက်ပစ္စည်းတွေ ဝယ်ယူနိုင်ရေး အမေရိကန်ကို တောင်းဆိုထားတာပါ။
ဟိုင်းမားစ် ဒုံးကျည်စနစ် လေ့ကျင့်ပေးဖို့ အဆိုပြု စဉ်းစားချက်မှာ ပါဝင်နိုင်မယ့် နိုင်ငံတွေကတော့ နေတိုးအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံတွေထဲက အမေရိကန်အနေနဲ့ တာဝေးပစ် အမြောက်တွေ ရောင်းချဖို့ ခွင့်ပြုထားပြီးသား နိုင်ငံတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီထဲမှာ နေတိုး အရှေ့ခြမ်းထဲက အက်စ်တိုးနီးယား၊ ပိုလန်နဲ့ ရိုမေးနီးယားတို့ ပါဝင်ပါတယ်။
“ယူကရိန်းမှာ ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ ကြမ်းကြုပ်ရက်စက်မှုတွေကို သူတို့ (နေတိုးအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေ) မျက်မြင်တွေ့သိထားပါတယ်၊ ဒါက အရေးတကြီးသဘောဆောင်သလို ရည်ရွယ်ချက်လည်း ရှိပါတယ်၊ နေတိုးအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံတွေရဲ့ နယ်မြေကို ထိထိရောက်ရောက် ကာကွယ်ရေးအတွက် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံပေါင်း ၃၀ စလုံးက စည်းစည်းလုံးလုံး ညီညီညွတ်ညွတ်နဲ့ လက်တွဲဆောင်ရွက်သွားရမှာပါ” လို့ ကိုလက်ရှက်စကီးက ပြောပါတယ်။
“ယူကရိန်း စစ်ပွဲက ပေးတဲ့ အရေးကြီးဆုံးသင်ခန်းစာ တခုကတော့ ‘တာဝေးပစ်ခတ်နိုင်ဖို့က အလွန့်အလွန်ကို အရေးကြီးတယ်’ ဆိုတာပါ” လို့ အက်စတိုးနီးယား ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဟာနို ပက်ဗ်ကာ (Hanno Pevkur)က အခု သီတင်းပတ် အစောပိုင်းတုန်းက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။ ရုရှား ယူကရိန်း ကျူးကျော် စစ်ပွဲရဲ့ အရှိန်အဟုန်ကို ဟိုင်းမားစ် ဒုံးကျည်တွေက ပြောင်းလဲပစ်စေနိုင်ခဲ့တယ်လို့ အသိအမှတ်ပြုခံထားရပါတယ်။
အက်စတိုးနီးယားက ဟိုင်းမားစ် ဒုံးစနစ် ၆ ခု ဝယ်ထားပြီး ဒါကို လာမယ့် ၂၀၂၄-၂၀၂၅ မှာ ရရှိနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ရပါတယ်။ အက်စ်တိုးနီးယား၊ လတ်ဗီးယားနဲ့ လစ်သူအေးနီးယား တွေပါဝင်တဲ့ ဘော်လ်တစ်ပင်လယ် အရှေ့ကမ်းရိုးတန်းက ဘော်လ်တစ်ဒေသမှာ အမေရိကန် ဟိုင်းမားစ် တပ်စု တစုက ထပ်ဆောင်း ကာကွယ်ရေး စွမ်းရည်တွေကို လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးနေပါတယ်။ ဒီတပ်စုအနေနဲ့ “ဒီနေ့” က စတင်ပြီး အက်စ်တိုးနီးယား တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကို ဒုံးကျည်စနစ် သင်ကြားပေးဖို့ ခွင့်ပြုထားလို့ (ဒုံးကျည်တွေ ရလာရင်) သူတို့အနေနဲ့ “ပထမဆုံး ရက်” က စတင်ပြီး ဒုံးကျည်တွေ သုံးလာနိုင်မှာ ဖြစ်တယ်လို့ ဝန်ကြီး ပက်ဗ်ကာက ဆိုပါတယ်။
- ပိုလန်က အေဗရန်စ် တင့်ကား လေ့ကျင့်ရေး အကယ်ဒမီ -
ဟိုင်းမားစ် ဒုံးစနစ် အကယ်ဒမီသင်တန်းကျောင်းက ပိုလန်နိုင်ငံ ပန့်ဇနန် (Poznan) မြို့မှာ မနှစ်က စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့တဲ့ အေဗရန်စ် (Abrams) တင့်ကား လေ့ကျင့်ရေး ကျောင်းလို “အလားတူ တည်ဆောက်ဖွဲ့စည်းပုံ” ဖြစ်လာလိမ့်မယ်လို့ ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီး ကိုလက်ရှက်စကီးက ပြောပါတယ်။ ပိုလန်တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကို အမေရိကန်လုပ် အေဗရန်စ်အမျိုးအစား ပင်မ စစ်ပွဲသုံးတင့်ကားတွေနဲ့ ကျွမ်းဝင်လာအောင် ရည်ရွယ်ပြီး အဲဒီ တင့်ကားလေ့ကျင့်ရေး အကယ်ဒမီကျောင်းကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့တာပါ။ ပိုလန်ဟာ အမရိကန်ရဲ့ ဥရောပမိတ်ဆွေနိုင်ငံထဲမှာ အေဗရန်စ် တင့်ကားတွေကို ပထမဦးဆုံးရခဲ့တဲ့ နိုင်ငံ ဖြစ်ပါတယ်။ အမ်-၁ အေ-၂ အမျိုးအစား အေဗရန်စ် တင့်ကား အစီး ၂၅၀ ကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်တုန်းက ဝယ်ယူရရှိခဲ့ပြီး အမ်-၁ အေ-၁ အမျိုးစား အေဗရန်စ် တင့်ကား ၁၁၆ စီးကို ဒီနှစ် ဇန်နဝါရီမှာ ဝယ်ယူ ရရှိထားပါတယ်။
ဒီ အေဗရန်စ် အစီအစဉ်မှာ ပိုလန် တပ်ဖွဲ့တွေကို အမေရိကန်တင့်ကား တပ်ဖွဲ့နဲ့ တွဲပြီး အလုပ်သင် တွဲလျက် လုပ်ဆောင်တာ ပါဝင်ပြီး ဒါက တင့်ကားတွေကို ဘယ်လို ကိုင်တွယ် ပစ်ခတ် ရမယ်ဆိုတာနဲ့ ဘယ်လို ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရမယ်ဆိုတာကို လေ့လာမယ့် အစီအစဉ်လည်း ပါဝင်တယ်လို့ ကိုလက်ရှက်စကီးက ပြောပါတယ်။ မနှစ် နွေရာသီမှာ အေဗရန်စ် အကယ်ဒမီ စတင်ဖွင့်လှစ်ပြီးနောက်ပိုင်းမှာ ပိုလန် တင့်ကားမောင်း တပ်ဖွဲ့ တဖွဲ့နဲ့ ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရေး တပ်ဖွဲ့ တဖွဲ့တို့ သင်တန်းအောင်မြင် ပြီးမြောက်ထားပါတယ်။ အရှေဥရောပက အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့တွေ အတွက် ပိုလန်ဟာ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အချက်အချာ ကျတဲ့ ဒေသအဖြစ် အလျင်အမြန် ဖြစ်လာနေပါတယ်။ ယူကရိန်းကို အနောက်အုပ်စု အနေနဲ့ တင့်ကားတွေ ပို့ပေးဖို့ကိုလည်း ပိုလန်က ပြတ်ပြတ်သားသား ထောက်ခံ တောင်းဆိုနေတာပါ။
‘ဖြစ်တည်မှု အပေါ် ခြိမ်းခြောက်မှု’
ဂျာမန်လုပ် ကျားသစ် ၂ အမျိုးအစား (Leopard 2) တင့်ကား တွေကို ယူကရိန်းတပ်တွေ အတွက် လေ့ကျင့်ပေးတာကို စတင်နေပြီလို့ ပိုလန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး မာရီရုစ် ဘလက်ရှ်ချက်ခ် (Mariusz Blaszczak) ကလည်း ပြီးခဲ့တဲ့ စနေနေ့က ထုတ်ပြောထားပါတယ်။
ပိုလန်က အေဗရန်စ် တင့်ကား လေ့ကျင့်ရေး အကယ်ဒမီကျောင်းမှာ ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့တွေကို အေဗရန်စ် တင့် မောင်းနှင် ပစ်ခတ် အသုံးပြုဖို့ အတွက် သင်ကြားပေးမလား ဆိုတဲ့ ဗွီအိုအေရဲ့ မေးခွန်းကိုတော့ ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီး ကိုလက်ရှက်စကီးက “အခုလောလောဆယ် မဆုံးဖြတ်ရသေးဘူး” လို့ ပြန်လည်ဖြေကြားခဲ့ပါတယ်။ ယူကရိန်းတပ်တွေကို အေဗရန်စ် တင့်ကားတွေ ပေးမယ်လို့ သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်က အရင်လမှာ ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အမေရိကန်မှာ အေဗရန်စ် တင့်ကား လက်ကျန် ပိုပိုလျှံလျှံ မရှိသေးလို့ အရင်ဦဆုံး တင့်ကားတွေ ရဖို့ စီစဉ်ရမယ်လို့ ပန်တဂွန် စစ်ဌာနချုပ်က ပြောထားပါတယ်။ ဒါက တင့်ကားတွေ ယူကရိန်းကို ပေးပို့နိုင်ဖို့ နှောင့်နှေးကြန့်ကြာစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါပေမယ့် ဂျာမနီ နိုင်ငံလုပ် ကျားသစ် ၂ အမျိုးအစား (Leopard 2) တင့်ကားတွေနဲ့ ဗြိတိန်ထုတ် ချဲလန်ဂျာ (Challenger 2) အမျိုးအစား တင့်ကား တွေကတော့ ယူကရိန်းတပ်တွေ လေ့ကျင့်သင်ကြားပြီးတာနဲ့ ယူကရိန်း စစ်မြေပြင်ကို ရောက်ရှိလာဖို့ ရှိနေပါတယ်။ “တင့်ကားတွေကို မျှော်လင့်တကြီးနဲ့ကို စောင့်နေကြတာပါ၊ ကျွန်တော်တို့ သိပ်နောက်ကျ မသွားဖို့ မျှော်လင့်ပါတယ်” လို့ အက်စတိုးနီးယား ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဟာနိုပက်ဗ်ကာက ပြောပါတယ်။
လပိုင်းအတွင်းမှာ ယူကရိန်းတပ်တွေ အနေနဲ့ ကျားသစ် ၂ အမျိုးအစား (Leopard 2) တင့်ကားတွေနဲ့ ချဲလန်ဂျာ (Challenger 2) အမျိုးအစား တင့်ကားတွေကို ကိုင်တွယ် အသုံးပြုနိုင်ဖို့က လက်တွေ့ မျှော်လင့်နိုင်မလား ဆိုတာကိုတော့ ကိုလက်ရှက်စကီးက “ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ထင်ပါတယ်” လို့ ဆိုပါတယ်။
“သူတို့က စိတ်ဓာတ်တွေ အလွန့် အလွန် တက်ကြွနေတာပါ၊ သူတို့က သိပ်ကို စိတ်အားထက်သန်နေပါတယ်၊ ကျွန်တော် ဆိုလိုတာက ဒါက သူတို့ အတွက် (သူတို့ရဲ့) ဖြစ်တည်မှု အပေါ် ခြိမ်းခြောက်ခံနေရတယ်လို့ ခံယူထားတာပါ” လို့ သူက ပြောပါတယ်။
ယူကရိန်းတပ်တွေကို အမေရိကန်က လေ့ကျင့်ပေးနေတဲ့ ဂျာမနီက စစ်စခန်းတွေနဲ့ ပိုလန်က အေဗရန်စ် တင့်ကား လေ့ကျင့်ရေး အကယ်ဒမီကျောင်းတွေကို လေ့လာ သတင်းယူခွင့် အတွက် ဗွီအိုအေက တောင်းခံခဲ့ပေမယ့် ပန်တဂွန် စစ်ဌာနချုပ်ကတော့ ခွင်မပြုခဲ့ပါဘူး။
=== {{ UNICODE }} ===
ဥရောပမှာ HIMARS ဒုံးစနဈ သငျတနျးဖှင့ျဖို့ အမရေိကနျ ပွငျဆငျ
အမရေိကနျ အနနေဲ့ High Mobility Artillery Rocket System (HIMARS) ဟိုငျးမားဈလို့ ခေါျတဲ့ ရှေ့လြားနိုငျစှမျးမွင့ျမားတဲ့ တာလတျပဈ ဒုံးကညြျစနဈကို ကိုငျတှယျအသုံးပွုနိုငျဖို့ လေ့ကငြ့ျသငျကွားပေးမယ့ျ စငျတာတခုကို မွောကျအတ်တလနျတိတျ သဘောတူစာခြုပျ စဈရေးမဟာမိတျ (NATO) နတေိုးအဖှဲ့ဝငျ နိုငျငံတှအေတှကျ ဥရောပတိုကျမှာ တညျဆောကျသှားဖို့ ရှိတယျလို့ ထိပျတနျး အမရေိကနျ စဈဗိုလျခြုပျတဈဦးက ဗှီအိုအကေို သီးသန့ျ ပွောလိုကျပါတယျ။ ဒီ ဟိုငျးမားဈ ဒုံးကညြျစနဈ ယူကရိနျး စဈမွပွေငျမှာ အောငျအောငျမွငျမွငျ အသုံးပွုပွီးနောကျပိုငျး ဒါကို အရှေ့ဥရောပနိုငျငံတှကေ တောငျးဆိုလာတဲ့ အခြိနျမှာပဲ အခုလို ပွောလာတာလညျး ဖွဈပါတယျ။
“ကနဦး အဆင့ျတှမှောပဲ ရှိပါသေးတယျ၊ နရောဒသေတခုမှာ နိုငျငံအမြားအပွားကို စုစညျးပွီး အကောငျအထညျဖောျဖို့ ဖွဈလာနိုငျပါတယျ” လို့ V တပျဖှဲ့တှရေဲ့တပျမှူး ဒုတိယ ဗိုလျခြုပျကွီး ဂြှနျကိုလကျရှကျစကီး (John Kolasheski)က ပွောပါတယျ။ နတေိုးရဲ့ အရှေ့ဘကျခွမျးက အမရေိကနျတပျဖှဲ့တှရေဲ့ စဈဆငျရေးတှအေတှကျ တာဝနျရှိတဲ့ ဒုတိယ ဗိုလျခြုပျကွီးက ပွီးခဲ့တဲ့ အငျ်ဂါနေ့ နှောငျးပိုငျးက ဗှီအိုအနေဲ့ သီးသန့ျမေးမွနျးခနျးမှာ ပွောသှားတာပါ။
ပိုလနျကို ဟိုငျးမားဈလောငျခြာ ၁၈ ခု ရောငျးခနြိုငျမယ့ျ အစီအစဉျကို အမရေိကနျ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာနက အငျ်ဂါနေ့မှာ သဘောတူလိုကျပွီးနောကျမှာ အခုလို သတငျးထှကျပေါျလာတာလညျး ဖွဈပါတယျ။ အမရေိကနျက ရောငျးပေးဖို့ရှိတဲ့ အထဲမှာ တကွိမျတညျး အခကြျပေါငျးမြားစှာ ပဈခတျနိုငျတဲ့ Guided Multiple Launch Rocket System စနဈသုံး ပဲ့ထိနျးတပျ ဒုံးကညြျလကျနကျ ရာခြီပါဝငျသလို ခွလေငြျတပျသုံး ဗြူဟာမွောကျ ဒုံးကညြျ (Army Tactical Missile Systems) စနဈသုံး ဒုံးကညြျ ဒါဇငျနဲ့ခြီလညျး ပါဝငျပါတယျ။ ပိုလနျအစိုးရက အမရေိကနျဒေါျလာ ၁၀ ဘီလီယံဖိုး တနျကွေးရှိတဲ့ စဈလကျနကျပစ်စညျးတှေ ဝယျယူနိုငျရေး အမရေိကနျကို တောငျးဆိုထားတာပါ။
ဟိုငျးမားဈ ဒုံးကညြျစနဈ လေ့ကငြ့ျပေးဖို့ အဆိုပွု စဉျးစားခကြျမှာ ပါဝငျနိုငျမယ့ျ နိုငျငံတှကေတော့ နတေိုးအဖှဲ့ဝငျ နိုငျငံတှထေဲက အမရေိကနျအနနေဲ့ တာဝေးပဈ အမွောကျတှေ ရောငျးခဖြို့ ခှင့ျပွုထားပွီးသား နိုငျငံတှေ ဖွဈပါတယျ။ အဲဒီထဲမှာ နတေိုး အရှေ့ခွမျးထဲက အကျဈတိုးနီးယား၊ ပိုလနျနဲ့ ရိုမေးနီးယားတို့ ပါဝငျပါတယျ။
“ယူကရိနျးမှာ ဖွဈပကြျနတေဲ့ ကွမျးကွုပျရကျစကျမှုတှကေို သူတို့ (နတေိုးအဖှဲ့ဝငျနိုငျငံတှေ) မကြျမွငျတှေ့သိထားပါတယျ၊ ဒါက အရေးတကွီးသဘောဆောငျသလို ရညျရှယျခကြျလညျး ရှိပါတယျ၊ နတေိုးအဖှဲ့ဝငျ နိုငျငံတှရေဲ့ နယျမွကေို ထိထိရောကျရောကျ ကာကှယျရေးအတှကျ အဖှဲ့ဝငျနိုငျငံပေါငျး ၃၀ စလုံးက စညျးစညျးလုံးလုံး ညီညီညှတျညှတျနဲ့ လကျတှဲဆောငျရှကျသှားရမှာပါ” လို့ ကိုလကျရှကျစကီးက ပွောပါတယျ။
“ယူကရိနျး စဈပှဲက ပေးတဲ့ အရေးကွီးဆုံးသငျခနျးစာ တခုကတော့ ‘တာဝေးပဈခတျနိုငျဖို့က အလှန့ျအလှနျကို အရေးကွီးတယျ’ ဆိုတာပါ” လို့ အကျစတိုးနီးယား ကာကှယျရေးဝနျကွီး ဟာနို ပကျဗျကာ (Hanno Pevkur)က အခု သီတငျးပတျ အစောပိုငျးတုနျးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။ ရုရှား ယူကရိနျး ကြူးကြောျ စဈပှဲရဲ့ အရှိနျအဟုနျကို ဟိုငျးမားဈ ဒုံးကညြျတှကေ ပွောငျးလဲပဈစနေိုငျခဲ့တယျလို့ အသိအမှတျပွုခံထားရပါတယျ။
အကျစတိုးနီးယားက ဟိုငျးမားဈ ဒုံးစနဈ ၆ ခု ဝယျထားပွီး ဒါကို လာမယ့ျ ၂၀၂၄-၂၀၂၅ မှာ ရရှိနိုငျဖို့ မြှောျလင့ျရပါတယျ။ အကျဈတိုးနီးယား၊ လတျဗီးယားနဲ့ လဈသူအေးနီးယား တှပေါဝငျတဲ့ ဘောျလျတဈပငျလယျ အရှေ့ကမျးရိုးတနျးက ဘောျလျတဈဒသေမှာ အမရေိကနျ ဟိုငျးမားဈ တပျစု တစုက ထပျဆောငျး ကာကှယျရေး စှမျးရညျတှကေို လေ့ကငြ့ျသငျကွားပေးနပေါတယျ။ ဒီတပျစုအနနေဲ့ “ဒီနေ့” က စတငျပွီး အကျဈတိုးနီးယား တပျဖှဲ့ဝငျတှကေို ဒုံးကညြျစနဈ သငျကွားပေးဖို့ ခှင့ျပွုထားလို့ (ဒုံးကညြျတှေ ရလာရငျ) သူတို့အနနေဲ့ “ပထမဆုံး ရကျ” က စတငျပွီး ဒုံးကညြျတှေ သုံးလာနိုငျမှာ ဖွဈတယျလို့ ဝနျကွီး ပကျဗျကာက ဆိုပါတယျ။
- ပိုလနျက အဗေရနျဈ တင့ျကား လေ့ကငြ့ျရေး အကယျဒမီ -
ဟိုငျးမားဈ ဒုံးစနဈ အကယျဒမီသငျတနျးကြောငျးက ပိုလနျနိုငျငံ ပန့ျဇနနျ (Poznan) မွို့မှာ မနှဈက စတငျဖှင့ျလှဈခဲ့တဲ့ အဗေရနျဈ (Abrams) တင့ျကား လေ့ကငြ့ျရေး ကြောငျးလို “အလားတူ တညျဆောကျဖှဲ့စညျးပုံ” ဖွဈလာလိမ့ျမယျလို့ ဒုဗိုလျခြုပျကွီး ကိုလကျရှကျစကီးက ပွောပါတယျ။ ပိုလနျတပျဖှဲ့ဝငျတှကေို အမရေိကနျလုပျ အဗေရနျဈအမြိုးအစား ပငျမ စဈပှဲသုံးတင့ျကားတှနေဲ့ ကြှမျးဝငျလာအောငျ ရညျရှယျပွီး အဲဒီ တင့ျကားလေ့ကငြ့ျရေး အကယျဒမီကြောငျးကို ဖှင့ျလှဈခဲ့တာပါ။ ပိုလနျဟာ အမရိကနျရဲ့ ဥရောပမိတျဆှနေိုငျငံထဲမှာ အဗေရနျဈ တင့ျကားတှကေို ပထမဦးဆုံးရခဲ့တဲ့ နိုငျငံ ဖွဈပါတယျ။ အမျ-၁ အေ-၂ အမြိုးအစား အဗေရနျဈ တင့ျကား အစီး ၂၅၀ ကို ၂၀၂၂ ခုနှဈတုနျးက ဝယျယူရရှိခဲ့ပွီး အမျ-၁ အေ-၁ အမြိုးစား အဗေရနျဈ တင့ျကား ၁၁၆ စီးကို ဒီနှဈ ဇနျနဝါရီမှာ ဝယျယူ ရရှိထားပါတယျ။
ဒီ အဗေရနျဈ အစီအစဉျမှာ ပိုလနျ တပျဖှဲ့တှကေို အမရေိကနျတင့ျကား တပျဖှဲ့နဲ့ တှဲပွီး အလုပျသငျ တှဲလကြျ လုပျဆောငျတာ ပါဝငျပွီး ဒါက တင့ျကားတှကေို ဘယျလို ကိုငျတှယျ ပဈခတျ ရမယျဆိုတာနဲ့ ဘယျလို ပွုပွငျထိနျးသိမျးရမယျဆိုတာကို လေ့လာမယ့ျ အစီအစဉျလညျး ပါဝငျတယျလို့ ကိုလကျရှကျစကီးက ပွောပါတယျ။ မနှဈ နှရောသီမှာ အဗေရနျဈ အကယျဒမီ စတငျဖှင့ျလှဈပွီးနောကျပိုငျးမှာ ပိုလနျ တင့ျကားမောငျး တပျဖှဲ့ တဖှဲ့နဲ့ ပွုပွငျထိနျးသိမျးရေး တပျဖှဲ့ တဖှဲ့တို့ သငျတနျးအောငျမွငျ ပွီးမွောကျထားပါတယျ။ အရှေဥရောပက အမရေိကနျတပျဖှဲ့တှေ အတှကျ ပိုလနျဟာ စဈဘကျဆိုငျရာ အခကြျအခြာ ကတြဲ့ ဒသေအဖွဈ အလငြျအမွနျ ဖွဈလာနပေါတယျ။ ယူကရိနျးကို အနောကျအုပျစု အနနေဲ့ တင့ျကားတှေ ပို့ပေးဖို့ကိုလညျး ပိုလနျက ပွတျပွတျသားသား ထောကျခံ တောငျးဆိုနတောပါ။
‘ဖွဈတညျမှု အပေါျ ခွိမျးခွောကျမှု’
ဂြာမနျလုပျ ကြားသဈ ၂ အမြိုးအစား (Leopard 2) တင့ျကား တှကေို ယူကရိနျးတပျတှေ အတှကျ လေ့ကငြ့ျပေးတာကို စတငျနပွေီလို့ ပိုလနျကာကှယျရေးဝနျကွီး မာရီရုဈ ဘလကျရျှခကြျချ (Mariusz Blaszczak) ကလညျး ပွီးခဲ့တဲ့ စနနေေ့က ထုတျပွောထားပါတယျ။
ပိုလနျက အဗေရနျဈ တင့ျကား လေ့ကငြ့ျရေး အကယျဒမီကြောငျးမှာ ယူကရိနျးတပျဖှဲ့တှကေို အဗေရနျဈ တင့ျ မောငျးနှငျ ပဈခတျ အသုံးပွုဖို့ အတှကျ သငျကွားပေးမလား ဆိုတဲ့ ဗှီအိုအရေဲ့ မေးခှနျးကိုတော့ ဒုဗိုလျခြုပျကွီး ကိုလကျရှကျစကီးက “အခုလောလောဆယျ မဆုံးဖွတျရသေးဘူး” လို့ ပွနျလညျဖွကွေားခဲ့ပါတယျ။ ယူကရိနျးတပျတှကေို အဗေရနျဈ တင့ျကားတှေ ပေးမယျလို့ သမ်မတ ဂြိုးဘိုငျဒနျက အရငျလမှာ ကွညောခဲ့ပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ အမရေိကနျမှာ အဗေရနျဈ တင့ျကား လကျကနြျ ပိုပိုလြှံလြှံ မရှိသေးလို့ အရငျဦဆုံး တင့ျကားတှေ ရဖို့ စီစဉျရမယျလို့ ပနျတဂှနျ စဈဌာနခြုပျက ပွောထားပါတယျ။ ဒါက တင့ျကားတှေ ယူကရိနျးကို ပေးပို့နိုငျဖို့ နှောင့ျနှေးကွန့ျကွာစမှော ဖွဈပါတယျ။
ဒါပမေယ့ျ ဂြာမနီ နိုငျငံလုပျ ကြားသဈ ၂ အမြိုးအစား (Leopard 2) တင့ျကားတှနေဲ့ ဗွိတိနျထုတျ ခြဲလနျဂြာ (Challenger 2) အမြိုးအစား တင့ျကား တှကေတော့ ယူကရိနျးတပျတှေ လေ့ကငြ့ျသငျကွားပွီးတာနဲ့ ယူကရိနျး စဈမွပွေငျကို ရောကျရှိလာဖို့ ရှိနပေါတယျ။ “တင့ျကားတှကေို မြှောျလင့ျတကွီးနဲ့ကို စောင့ျနကွေတာပါ၊ ကြှနျတောျတို့ သိပျနောကျကြ မသှားဖို့ မြှောျလင့ျပါတယျ” လို့ အကျစတိုးနီးယား ကာကှယျရေးဝနျကွီး ဟာနိုပကျဗျကာက ပွောပါတယျ။
လပိုငျးအတှငျးမှာ ယူကရိနျးတပျတှေ အနနေဲ့ ကြားသဈ ၂ အမြိုးအစား (Leopard 2) တင့ျကားတှနေဲ့ ခြဲလနျဂြာ (Challenger 2) အမြိုးအစား တင့ျကားတှကေို ကိုငျတှယျ အသုံးပွုနိုငျဖို့က လကျတှေ့ မြှောျလင့ျနိုငျမလား ဆိုတာကိုတော့ ကိုလကျရှကျစကီးက “ဖွဈနိုငျတယျလို့ ထငျပါတယျ” လို့ ဆိုပါတယျ။
“သူတို့က စိတျဓာတျတှေ အလှန့ျ အလှနျ တကျကွှနတောပါ၊ သူတို့က သိပျကို စိတျအားထကျသနျနပေါတယျ၊ ကြှနျတောျ ဆိုလိုတာက ဒါက သူတို့ အတှကျ (သူတို့ရဲ့) ဖွဈတညျမှု အပေါျ ခွိမျးခွောကျခံနရေတယျလို့ ခံယူထားတာပါ” လို့ သူက ပွောပါတယျ။
ယူကရိနျးတပျတှကေို အမရေိကနျက လေ့ကငြ့ျပေးနတေဲ့ ဂြာမနီက စဈစခနျးတှနေဲ့ ပိုလနျက အဗေရနျဈ တင့ျကား လေ့ကငြ့ျရေး အကယျဒမီကြောငျးတှကေို လေ့လာ သတငျးယူခှင့ျ အတှကျ ဗှီအိုအကေ တောငျးခံခဲ့ပမေယ့ျ ပနျတဂှနျ စဈဌာနခြုပျကတော့ ခှငျမပွုခဲ့ပါဘူး။
