ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္မွာ ေဖေဖာ္ဝါရီလကုန္ပိုင္းက ပါတီမွတ္ပုံတင္ထားတဲ့ ရခိုင့္ဦးေဆာင္ပါတီ AFP ပါတီအေနနဲ႔ ဥပေဒအရ စစ္ေဆးေမးျမန္တာေတြရွိလာႏိုင္တာေၾကာင့္ အစစ္မခံခ်င္တဲ့ သူေတြ ပါတီကေနမိမိဆႏၵအေလ်ာက္ႏုတ္ထြက္ႏိုင္တယ္လို႔ ပါတီဥကၠ႒က ေျပာပါတယ္။ ဒီလိုေျပာလိုက္တဲ့အေပၚ ရခိုင္ေဒသခံေတြၾကား ေဝဖန္မႈေတြ ထြက္ေပၚေနတဲ့အေၾကာင္း သတင္းေပးပို႔တာကို ကိုစံေက်ာ္က ေျပာျပပါမယ္။
ျပည္ေထာင္စုေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ထံမွာ ပထမဆုံး မွတ္ပုံတင္ထားတဲ့ ရခိုင့္ဦးေဆာင္ပါတီ AFP အတြင္း ပါတီဝင္ CEC တစ္ဦးခ်င္းစီကို ပါတီမွတ္ပုံတင္ ဥပေဒအရ စစ္ေဆးေမးျမန္းတာေတြရွိလာႏိုင္တာေၾကာင့္ စစ္ေဆးေမးျမန္း မခံခ်င္သူေတြအေနနဲ႔ ပါတီကေန မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ ႏုတ္ထြက္လိုပါက ႏုတ္ထြက္ႏိုင္တယ္လို႔ ရခိုင့္ဦးေဆာင္ပါတီ ဥကၠ႒ေဒါက္တာ ေအးေမာင္က ေျပာပါတယ္။
“ ဥပမာ မိမိရဲ႕ ဆႏၵအေလ်ာက္ CEC ထဲမွာ မပါလိုေတာ့ဘူးဆိုရင္ အစစ္ေဆးခံရမွာကို မလို လားရင္ CEC ထဲကေနႏုတ္ထြက္စာတင္ရမွာေပါ့၊ အဲလို ႏုတ္ထြက္တဲ့ဥစၥာကို CEC က အတည္ျပဳၿပီးရင္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ကိုတင္ရတာဗ်ာ တစ္ဦးခ်င္းစာရင္းကို အဲတာက် ေနာ္တို႔ လုပ္ရမယ့္ လုပ္ငန္းဗ်ာ။ CEC ထဲမွာ ဒီလိုမ်ိဳးလာၿပီးေတာ့ စစ္တာေဆးတာ ေတြကို မခံခ်င္ေတာ့ဘူး စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္တယ္ေပါ့ဗ်ာ၊ အဲတာေၾကာင့္ ဒီလိုအမ်ိဳးစစ္ေဆး မခံခ်င္ေတာ့တဲ့သူေတြဟာ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ CEC ထဲကေန ေနာက္ကိုဆုတ္ရမယ္၊ မပါလိုေတာ့ ေၾကာင္းအဲလို ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာမွ က်ေနာ္တို႔က ဒီပုဂၢိဳလ္ဟာ CEC မွာ မပါေတာ့ပါဘူး၊ မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ CECထဲကေန ႏုတ္ထြက္ေၾကာင္း ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ကို တင္ျပရ တာဗ်ာ၊ ”
ေဒါက္တာေအးေမာင္ဦးေဆာင္တဲ့ ရခိုင့္ဦးေဆာင္ပါတီဟာ ရခိုင္အေျခစိုက္ပါတီတခုျဖစ္သလို စစ္ေကာင္စီက်င္းပမယ့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲအတြက္ ရခိုင္ျပည္နယ္ကေန ပထမဆုံး မွတ္ပုံတင္ထား တဲ့ ပါတီတခုလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ေဒါက္တာေအးေမာင္ဟာ RNDP နဲ႔ ALD ေပါင္းထားတဲ့ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ ANP ပါတီမွာ ဥကၠ႒တာဝန္အရင္က ယူခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိအေနအထားအရ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာ ရခိုင္လက္နက္ကိုင္ AA အဖြဲ႕အေပၚ လူထုေထာက္ခံမႈ ျမင့္တက္ေနတဲ့ ရခိုင္မွာ ျပည္သူအမ်ားစုဟာ ပါတီႏိုင္ငံေရးကို စိတ္ဝင္စားမႈ အားနည္းပါတယ္။ ဒီလိုအခ်ိန္မ်ိဳးမွာ စစ္ေကာင္စီဦးေဆာင္တဲ့က်င္းပမယ့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲဝင္ဖို႔ႀကိဳစားေနတဲ့ ေဒါက္ေအးေမာင္အေပၚရခိုင္ျပည္သူၾကားေဝဖန္မႈေတြ ရွိေနတာပါ။ ရခိုင္အေရးေလ့ လာသုံးသက္သူ တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးထြန္းၾကည္ကေတာ့ အခုလိုေျပာပါတယ္။
“ ေဒါက္တာေအးေမာင္က အရင္ကတည္းက ႀကံ့ဖြတ္ပါတီနဲ႔ နီးစပ္တဲ့လူတစ္ေယာက္ျဖစ္တယ္၊ ဆိုေတာ့ အားလုံးကလည္း RNDP စေပၚကတည္းက ဒီအသံေတြ ထြက္ခဲ့ဖူးတယ္ေပါ့ေနာ္၊ ဆိုေတာ့ အခုအခ်ိန္မွာလည္း စစ္ေကာင္စီရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးပဋိပကၡအေပၚမွာ ရႈျမင္ၾကတဲ့ အခါမွာလည္း ေဒါက္တာေအးေမာင္သည္ စစ္ေကာင္စီကို ကာကြယ္ၿပီးေတာ့ ေတာက္ ေလ်ာက္ေျပာဆိုေနတာကို ေတြ႕ေနရတယ္၊ ဒါေတြအကုန္လုံးကို ျပန္ၿပီးေတာ့ ၿခဳံၾကည့္လိုက္ မယ္ဆိုရင္ ေဒါက္တာေအးေမာင္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးသည္ လက္ရွိ စစ္အုပ္စုကို ဝန္းရံထားတဲ့ လူေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအေတြးအေခၚနဲ႔ တထပ္တည္းသြားေနတယ္ဆိုတဲ့ဟာ က်ေနာ္တို႔ျမင္ ေတြ႕ရတယ္။”
ဒါ့အျပင္ရခိုင္လက္နက္ကိုင္ AA အဖြဲ႕ ၾသဇာေညာင္းတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ တခ်ိဳ႕ပါတီေတြအေနနဲ႔ စစ္ေကာင္စီက်င္းပမယ့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲအတြက္ ပါတီမွတ္ပုံတင္ေရးကိစၥဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ဖို႔ ခက္ခဲေနၾကတယ္လို႔လည္း ဦးထြန္းၾကည္က သူ႔အျမင္ကိုေျပာပါတယ္။
“ ဒီေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ တခ်ိဳ႕အရင္က ေဒါက္တာေအးေမာင္ကိုယ္တိုင္ ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ ANP ပါတီတို႔ဆိုရင္လည္း ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ဝင္ဖို႔ မဝင္ဖို႔ကိုေတာင္ Yes or No လုပ္လို႔မရတဲ့ အေနအထားကို ျပန္ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ရခိုင္လူထုရဲ႕ ရခိုင္ႏိုင္ငံေရးအေပၚမွာထားတဲ့ သေဘာထားကို ျမင္ႏိုင္မယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။”
အာဏာသိမ္း အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ စစ္ေကာင္စီက ၿပီးခဲ့တဲ့ဇန္နဝါရီလ ၃၁ ရက္ေန႔မွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ မွတ္ပုံတင္ေရးဥပေဒသစ္ကိုျပဌာန္းလိုက္ၿပီး ရက္ေပါင္း ၆၀ အတြင္း ပါတီေတြ မွတ္ပုံတင္ဖို႔ ေၾကညာထားပါတယ္။ ။ ဒါေပမယ့္လည္း ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၈ ရက္ေန႔အထိ ျမန္မာတႏိုင္ငံလုံးမွာ မွတ္ပုံတင္ထားတဲ့ ပါတီ ၁၃ ခုသာ ရွိေသးတယ္လို႔ ျပည္ေထာင္စု ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
{Unicode}
အစစ်ဆေးမခံချင်တဲ့ CEC တွေထွက်နိုင်လို့ AFP ပါတီပြော
ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်မှာ ဖေဖော်ဝါရီလကုန်ပိုင်းက ပါတီမှတ်ပုံတင်ထားတဲ့ ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ AFP ပါတီအနေနဲ့ ဥပဒေအရ စစ်ဆေးမေးမြန်တာတွေရှိလာနိုင်တာကြောင့် အစစ်မခံချင်တဲ့ သူတွေ ပါတီကနေမိမိဆန္ဒအလျောက်နုတ်ထွက်နိုင်တယ်လို့ ပါတီဥက္ကဋ္ဌက ပြောပါတယ်။ ဒီလိုပြောလိုက်တဲ့အပေါ် ရခိုင်ဒေသခံတွေကြား ဝေဖန်မှုတွေ ထွက်ပေါ်နေတဲ့အကြောင်း သတင်းပေးပို့တာကို ကိုစံကျော်က ပြောပြပါမယ်။
ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ထံမှာ ပထမဆုံး မှတ်ပုံတင်ထားတဲ့ ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ AFP အတွင်း ပါတီဝင် CEC တစ်ဦးချင်းစီကို ပါတီမှတ်ပုံတင် ဥပဒေအရ စစ်ဆေးမေးမြန်းတာတွေရှိလာနိုင်တာကြောင့် စစ်ဆေးမေးမြန်း မခံချင်သူတွေအနေနဲ့ ပါတီကနေ မိမိဆန္ဒအလျောက် နုတ်ထွက်လိုပါက နုတ်ထွက်နိုင်တယ်လို့ ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ ဥက္ကဋ္ဌဒေါက်တာ အေးမောင်က ပြောပါတယ်။
“ ဥပမာ မိမိရဲ့ ဆန္ဒအလျောက် CEC ထဲမှာ မပါလိုတော့ဘူးဆိုရင် အစစ်ဆေးခံရမှာကို မလို လားရင် CEC ထဲကနေနုတ်ထွက်စာတင်ရမှာပေါ့၊ အဲလို နုတ်ထွက်တဲ့ဥစ္စာကို CEC က အတည်ပြုပြီးရင် ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ကိုတင်ရတာဗျာ တစ်ဦးချင်းစာရင်းကို အဲတာကျ နော်တို့ လုပ်ရမယ့် လုပ်ငန်းဗျာ။ CEC ထဲမှာ ဒီလိုမျိုးလာပြီးတော့ စစ်တာဆေးတာ တွေကို မခံချင်တော့ဘူး စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်တယ်ပေါ့ဗျာ၊ အဲတာကြောင့် ဒီလိုအမျိုးစစ်ဆေး မခံချင်တော့တဲ့သူတွေဟာ ကိုယ့်ကိုကိုယ် CEC ထဲကနေ နောက်ကိုဆုတ်ရမယ်၊ မပါလိုတော့ ကြောင်းအဲလို ပြီးတဲ့နောက်မှာမှ ကျနော်တို့က ဒီပုဂ္ဂိုလ်ဟာ CEC မှာ မပါတော့ပါဘူး၊ မိမိဆန္ဒအလျောက် CECထဲကနေ နုတ်ထွက်ကြောင်း ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ကို တင်ပြရ တာဗျာ၊ ”
ဒေါက်တာအေးမောင်ဦးဆောင်တဲ့ ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီဟာ ရခိုင်အခြေစိုက်ပါတီတခုဖြစ်သလို စစ်ကောင်စီကျင်းပမယ့် ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ရခိုင်ပြည်နယ်ကနေ ပထမဆုံး မှတ်ပုံတင်ထား တဲ့ ပါတီတခုလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒေါက်တာအေးမောင်ဟာ RNDP နဲ့ ALD ပေါင်းထားတဲ့ ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ ANP ပါတီမှာ ဥက္ကဋ္ဌတာဝန်အရင်က ယူခဲ့သူဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိအနေအထားအရ ရခိုင်ပြည်နယ်ထဲမှာ ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့အပေါ် လူထုထောက်ခံမှု မြင့်တက်နေတဲ့ ရခိုင်မှာ ပြည်သူအများစုဟာ ပါတီနိုင်ငံရေးကို စိတ်ဝင်စားမှု အားနည်းပါတယ်။ ဒီလိုအချိန်မျိုးမှာ စစ်ကောင်စီဦးဆောင်တဲ့ကျင်းပမယ့် ရွေးကောက်ပွဲဝင်ဖို့ကြိုစားနေတဲ့ ဒေါက်အေးမောင်အပေါ်ရခိုင်ပြည်သူကြားဝေဖန်မှုတွေ ရှိနေတာပါ။ ရခိုင်အရေးလေ့ လာသုံးသက်သူ တဦးဖြစ်တဲ့ ဦးထွန်းကြည်ကတော့ အခုလိုပြောပါတယ်။
“ ဒေါက်တာအေးမောင်က အရင်ကတည်းက ကြံ့ဖွတ်ပါတီနဲ့ နီးစပ်တဲ့လူတစ်ယောက်ဖြစ်တယ်၊ ဆိုတော့ အားလုံးကလည်း RNDP စပေါ်ကတည်းက ဒီအသံတွေ ထွက်ခဲ့ဖူးတယ်ပေါ့နော်၊ ဆိုတော့ အခုအချိန်မှာလည်း စစ်ကောင်စီရဲ့ နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခအပေါ်မှာ ရှုမြင်ကြတဲ့ အခါမှာလည်း ဒေါက်တာအေးမောင်သည် စစ်ကောင်စီကို ကာကွယ်ပြီးတော့ တောက် လျောက်ပြောဆိုနေတာကို တွေ့နေရတယ်၊ ဒါတွေအကုန်လုံးကို ပြန်ပြီးတော့ ခြုံကြည့်လိုက် မယ်ဆိုရင် ဒေါက်တာအေးမောင်ရဲ့ နိုင်ငံရေးသည် လက်ရှိ စစ်အုပ်စုကို ဝန်းရံထားတဲ့ လူတွေရဲ့ နိုင်ငံရေးအတွေးအခေါ်နဲ့ တထပ်တည်းသွားနေတယ်ဆိုတဲ့ဟာ ကျနော်တို့မြင် တွေ့ရတယ်။”
ဒါ့အပြင်ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့ သြဇာညောင်းတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ တချို့ပါတီတွေအနေနဲ့ စစ်ကောင်စီကျင်းပမယ့် ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ပါတီမှတ်ပုံတင်ရေးကိစ္စဆုံးဖြတ်ချက်ချဖို့ ခက်ခဲနေကြတယ်လို့လည်း ဦးထွန်းကြည်က သူ့အမြင်ကိုပြောပါတယ်။
“ ဒီရွေးကောက်ပွဲမှာ တချို့အရင်က ဒေါက်တာအေးမောင်ကိုယ်တိုင် ဦးဆောင်ခဲ့တဲ့ ANP ပါတီတို့ဆိုရင်လည်း ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ဖို့ မဝင်ဖို့ကိုတောင် Yes or No လုပ်လို့မရတဲ့ အနေအထားကို ပြန်ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် ရခိုင်လူထုရဲ့ ရခိုင်နိုင်ငံရေးအပေါ်မှာထားတဲ့ သဘောထားကို မြင်နိုင်မယ်လို့ ကျနော်ထင်တယ်။”
အာဏာသိမ်း အုပ်ချုပ်နေတဲ့ စစ်ကောင်စီက ပြီးခဲ့တဲ့ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်နေ့မှာ နိုင်ငံရေးပါတီတွေ မှတ်ပုံတင်ရေးဥပဒေသစ်ကိုပြဌာန်းလိုက်ပြီး ရက်ပေါင်း ၆၀ အတွင်း ပါတီတွေ မှတ်ပုံတင်ဖို့ ကြေညာထားပါတယ်။ ။ ဒါပေမယ့်လည်း ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၈ ရက်နေ့အထိ မြန်မာတနိုင်ငံလုံးမှာ မှတ်ပုံတင်ထားတဲ့ ပါတီ ၁၃ ခုသာ ရှိသေးတယ်လို့ ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
