(Zawgyi/Unicode)
မြန်မာအာဏာသိမ်းစစ်တပ်အပေါ် အမေရိကန်က အရေးယူဒဏ်ခတ်ဖို့ သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်အစိုးရအဖွဲ့ ဖိအားအပေးခံနေရချိန်မှာပဲ အမေရိကန်ရေနံကုမ္ပဏီကြီးတခုဖြစ်တဲ့ Chevron ကော်ပိုရေးရှင်းက မြန်မာနိုင်ငံတွင်းက သူတို့ရဲ့စွမ်းအင်လုပ်ငန်းတွေမထိခိုက်အောင် လုပ်ပေးဖို့ အမေရိကန်လွှတ်တော်အမတ်တွေနဲ့ အစိုးရအရာရှိတွေကို လိုက်ဆွယ်နေတာ တွေ့ရတယ်လို့ ဗဟိုအစိုးရက ပြောပါတယ်။
ရေနံပေါကြွယ်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ ရေနံနဲ့ သဘာဝဓါတ်ငွေ့ ကုမ္ပဏီလက်တဆုပ်စာလောက်ထဲမှာ Chevron လည်းပါဝင်နေတာ ဖြစ်ပြီး ရေနံဟာ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးကတည်းက ပြည်သူကို အကြမ်းဖက်ခြေမှုန်းနေတဲ့ စစ်တပ်ရဲ့ အဓိက ဝင်ငွေရလမ်းတခု ဖြစ်နေတာပါ။
သူတို့ ကုမ္ပဏီကို အကာကွယ်ပေးဖို့အတွက် Chevron က ဒီနှစ် ပထမ ၃ လအတွင်း အမေရိကန်မှာ အခုလို လိုက်ဆွယ်ဖို့ ဒေါ်လာ ၂ သန်းကျော် သုံးစွဲခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ မြန်မာအပါအဝင် နိုင်ငံအများအပြားမှာရှိတဲ့ သူတို့ကုမ္ပဏီနဲ့ ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံခြားရေးဌာန၊ စီးပွါးကူးသန်းဌာနနဲ့ အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီတွေက အရာရှိတွေအပြင် အမေရိကန်လွှတ်တော်အမတ်တွေနဲ့ပါ ဆွေးနွေးမှုတွေ လုပ်ရာမှာ သုံးစွဲတာ ဖြစ်ကြောင်း ဖေါ်ပြထားပေမယ့် အသေးစိတ်ကိုတော့ ထုတ်မပြောပါဘူး။
ဒီလို Chevron က သူတို့အကျိုးစီးပွားအတွက် လိုက်ဆွယ်နေတယ်ဆိုတဲ့ ပြောကြားချက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဘိုင်ဒန်အစိုးရအဖွဲ့တာဝန်ရှိသူတွေဆီကရော Chevron ပြောခွင့်ရဆီကပါ ချက်ချင်းတုန့်ပြန်တာ မရှိသေးဘူးလို့ ရိုက်တာသတင်းမှာ ဖေါ်ပြထားပါတယ်။
Chevron ဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်အာဏာမသိမ်းခင် ကလည်း အခုလို မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်တာဝန်ရှိသူတွေကို ဆွယ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
Chevron ဟာ မြန်မာနိုင်ငံက ရတနာ သဘာဝဓါတ်ငွေ့လုပ်ကွက်မှာ ၂၈.၃ ရာခိုင်နှုန်းရှယ်ယာပါသလို မြန်မာကနေ ထိုင်းကိုသွယ်တန်းတဲ့ ရေနံပိုက်လိုင်းမှာလည်း ၂၈.၃ ရာခိုင်နှုန်း ပိုင်ဆိုင်ပါတယ်။ သယံဇာတတူးဖေါ်ရေးလုပ်ငန်း ပွင့်လင်းမြင်သာရေးဆိုင်ရာ EITI နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့ ရဲ့ စာရင်းတွေ အရ Chevron က ၂၀၁၄ ကနေ ၂၀၁၈ အတွင်း မြန်မာအစိုးရကို ဒေါ်လာ သန်း ၅၀ ပေးခဲ့တယ်လို့ ဖေါ်ပြထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ လုပ်ကိုင်နေတဲ့ Chevron, Total, Woodside Petroleum အပါအဝင် နိုင်ငံတကာရေနံကုမ္ပဏီကြီးတွေ အနေနဲ့ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ဆက်ပြီးမလုပ်ဖို့ လူ့အခွင့်ရေးဖွဲ့က တိုက်တွန်းနေသလို ကုလသမဂ္ဂရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံလူ့အခွင့်ရေးဆိုင်ရာ စုံစမ်းရေးမှုက လည်း မြန်မာစစ်တပ် ငွေရပေါက်လမ်း ဖြစ်တဲ့ ရေနံသဘာဝဓါတ်ငွေ့ လုပ်ငန်းကို ပိတ်ဆို့ အရေးယူဖို့ တောင်းဆိုထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။
...........
မွနျမာနိုငျငံက သူတို့လုပျငနျးကို အကာအကှယျပေးဖို့ ကနျလှှတျတောျနဲ့ အစိုးရကို Chevron စညျးရုံး
(Unicode)
မွနျမာအာဏာသိမျးစဈတပျအပေါျ အမရေိကနျက အရေးယူဒဏျခတျဖို့ သမ်မတ ဂြိုးဘိုငျဒနျအစိုးရအဖှဲ့ ဖိအားအပေးခံနရေခြိနျမှာပဲ အမရေိကနျရနေံကုမ်ပဏီကွီးတခုဖွဈတဲ့ Chevron ကောျပိုရေးရှငျးက မွနျမာနိုငျငံတှငျးက သူတို့ရဲ့စှမျးအငျလုပျငနျးတှမေထိခိုကျအောငျ လုပျပေးဖို့ အမရေိကနျလှှတျတောျအမတျတှနေဲ့ အစိုးရအရာရှိတှကေို လိုကျဆှယျနတော တှေ့ရတယျလို့ ဗဟိုအစိုးရက ပွောပါတယျ။
ရနေံပေါကွှယျတဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာဝငျရောကျလုပျကိုငျနတေဲ့ ရနေံနဲ့ သဘာဝဓါတျငှေ့ ကုမ်ပဏီလကျတဆုပျစာလောကျထဲမှာ Chevron လညျးပါဝငျနတော ဖွဈပွီး ရနေံဟာ စဈတပျအာဏာသိမျးပွီးကတညျးက ပွညျသူကို အကွမျးဖကျခွမှေုနျးနတေဲ့ စဈတပျရဲ့ အဓိက ဝငျငှရေလမျးတခု ဖွဈနတောပါ။
သူတို့ ကုမ်ပဏီကို အကာကှယျပေးဖို့အတှကျ Chevron က ဒီနှဈ ပထမ ၃ လအတှငျး အမရေိကနျမှာ အခုလို လိုကျဆှယျဖို့ ဒေါျလာ ၂ သနျးကြောျ သုံးစှဲခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။ ဒါဟာ မွနျမာအပါအဝငျ နိုငျငံအမြားအပွားမှာရှိတဲ့ သူတို့ကုမ်ပဏီနဲ့ ပတျသကျပွီး နိုငျငံခွားရေးဌာန၊ စီးပှါးကူးသနျးဌာနနဲ့ အမြိုးသားလုံခွုံရေးကောငျစီတှကေ အရာရှိတှအေပွငျ အမရေိကနျလှှတျတောျအမတျတှနေဲ့ပါ ဆှေးနှေးမှုတှေ လုပျရာမှာ သုံးစှဲတာ ဖွဈကွောငျး ဖေါျပွထားပမေယ့ျ အသေးစိတျကိုတော့ ထုတျမပွောပါဘူး။
ဒီလို Chevron က သူတို့အကြိုးစီးပှားအတှကျ လိုကျဆှယျနတေယျဆိုတဲ့ ပွောကွားခကြျနဲ့ ပတျသကျပွီး ဘိုငျဒနျအစိုးရအဖှဲ့တာဝနျရှိသူတှဆေီကရော Chevron ပွောခှင့ျရဆီကပါ ခကြျခငြျးတုန့ျပွနျတာ မရှိသေးဘူးလို့ ရိုကျတာသတငျးမှာ ဖေါျပွထားပါတယျ။
Chevron ဟာ မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျအာဏာမသိမျးခငျ ကလညျး အခုလို မွနျမာနိုငျငံနဲ့ ပတျသကျပွီး အမရေိကနျတာဝနျရှိသူတှကေို ဆှယျခဲ့တာဖွဈပါတယျ။
Chevron ဟာ မွနျမာနိုငျငံက ရတနာ သဘာဝဓါတျငှေ့လုပျကှကျမှာ ၂၈.၃ ရာခိုငျနှုနျးရှယျယာပါသလို မွနျမာကနေ ထိုငျးကိုသှယျတနျးတဲ့ ရနေံပိုကျလိုငျးမှာလညျး ၂၈.၃ ရာခိုငျနှုနျး ပိုငျဆိုငျပါတယျ။ သယံဇာတတူးဖေါျရေးလုပျငနျး ပှင့ျလငျးမွငျသာရေးဆိုငျရာ EITI နိုငျငံတကာ အဖှဲ့ ရဲ့ စာရငျးတှေ အရ Chevron က ၂၀၁၄ ကနေ ၂၀၁၈ အတှငျး မွနျမာအစိုးရကို ဒေါျလာ သနျး ၅၀ ပေးခဲ့တယျလို့ ဖေါျပွထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ လုပျကိုငျနတေဲ့ Chevron, Total, Woodside Petroleum အပါအဝငျ နိုငျငံတကာရနေံကုမ်ပဏီကွီးတှေ အနနေဲ့ မွနျမာစဈတပျနဲ့ဆကျပွီးမလုပျဖို့ လူ့အခှင့ျရေးဖှဲ့က တိုကျတှနျးနသေလို ကုလသမဂ်ဂရဲ့ မွနျမာနိုငျငံလူ့အခှင့ျရေးဆိုငျရာ စုံစမျးရေးမှုက လညျး မွနျမာစဈတပျ ငှရေပေါကျလမျး ဖွဈတဲ့ ရနေံသဘာဝဓါတျငှေ့ လုပျငနျးကို ပိတျဆို့ အရေးယူဖို့ တောငျးဆိုထားတာ ဖွဈပါတယျ။
