{{Zawgyi/Unicode}}
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေကြောင့် တိမ်းရှောင်နေကြရတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေ စားနပ်ရိက္ခာပြတ်လပ်မှုနဲ့ ရင်ဆိုင်နေကြရသလို ဆောင်းဝင်လာချိန်မှာ စောင်နဲ့အနွေးထည် တွေလို အကူအညီတွေလည်း လိုအပ်နေတဲ့အကြောင်း ကိုသက်နိုင် သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက မြောက်ဦး မြေပုံနဲ့ ရသေ့တောင်မြို့နယ်တွေမှာ ရှိတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည် စခန်းတွေမှာ ဒီရက်ပိုင်းအတွင်း ရိက္ခာအခက်အခဲနဲ့ ဆောင်းတွင်းကာလအတွက် အရေးပေါ် အကူအညီတွေ လိုအပ်နေတယ်လို့ စခန်းတာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။ မြေပုံမြို့နယ် ကိုင်းကြီးစစ်ရှောင်စခန်းမှာ ဆိုရင်လည်း စားနပ်ရိက္ခာပြတ်လပ်နေတာ တစ်လနီးပါးရှိနေပြီလို့ စခန်းတာဝန်ခံ ကိုရွှေစိုးက ပြောပါတယ်။
“ ကျနော်တို့ စခန်းမှာ ရိက္ခာပြတ်နေတာ တစ်လလောက်ရှိပါပြီဗျာ။ အခုတော့ နီးစပ်ရာ ကျေးရွာ တွေက အကူအညီတောင်းပြီးတော့ စားနေရတယ်။ အကူအညီတွေလည်းမလာတော့ဘူး ကျနော်တို့က အစိုးရဆီက အကူအညီမရတာလည်း တစ်နှစ်ကျော်သွားးပါပြီ။ ကျနော်တို့ တောင်းထားတာလည်းရှိတယ်။ သူတို့က ပေးမယ်ပြောပြီးတော့ အခုထိမပေးသေးဘူး။ လမ်းကြောင်းလည်းအဆင်ပြေတယ်။ သူတို့မလာချင်လို့ နေမှာပါ။ နောက်တစ်ခုကတော့ အနွေးထည်တွေ စောင်တွေ လိုတယ်ဗျာ။ လိုတာတွေတော့ တော်တော်များတယ်။ အရမ်းအေးနေပြီအခုက။”
စစ်ရှောင်ဦးရေ သောင်းဂဏန်းကျော်ရှိနေတဲ့ ရသေ့တောင်မြို့နယ်မှာလည်း စားနပ်ရိက္ခာ အထောက်အပံံ့တွေ လျော့နည်းလာနေပြီး၊ ဆောင်းတွင်းမှာ စောင်တွေ၊ အနွေးထည်တွေ အရေးတကြီး လိုအပ်နေတယ်လို့လည်း ဒုက္ခသည်တွေကို အကူအညီပေးနေတဲ့ ဒေသခံတဦးဖြစ်တဲ့ ကိုဘက္ကာ ပြောပါတယ်။
“ ကျနော်တို့ ရသေ့တောင်ဖက်မှာ မြို့ပေါ်မှာရော နယ်တွေမှာရောရှိတဲ့ IDPတွေမှာ အဓိက လိုအပ်တာကတော့ တစ်နှစ်ကျော်နှစ်လောက်နီးပါးလောက် အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်နေတော့ အခု လည်း ဆောင်းတွင်းဖက်ကို ဝင်လာတော့ အဓိကတော့ ဒီဖက်မှာ တအားချမ်းတော့ ကလေး တွေ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေကတော့ သူတို့မှာ ငွေကြေးလည်းမရှိဘူး ပုဆိုးတို့ ဆောင်တို့ အနွေး ထည်တို့ အများကြီးလိုအပ်တယ်ဗျာ။”
ဒုက္ခသည် သုံးထောင်ကျော်ရှိတဲ့ မြောက်ဦးမြို့နယ်က တိမ်ညိုစစ်ရှောင်မှာလည်း အစိုးရက ထောက်ပံ့ထားတဲ့ ဆန်အိတ် ၆၀၀ လောက်ကို တပ်မတော်စစ်ကြောင်းတစ်ခုက သိမ်းဆည်းသွားတာကြောင့် စားနပ်ရိက္ခာ ပြတ်လပ်နေတယ်လို့လည်း စခန်းတာဝန်ခံ ဦးဝေလှအောင်က ပြောပါတယ်။
“ အဲဒီဆန်အိတ်တွေ မရှိတော့လိုပဲ ကျနော်တို့ ဆီမှာက လဝက်တစ်ကြိမ် ရိက္ခာဝယ်တာလေ အခုလက်ရှိ တပ်က သိမ်းသွားတဲ့ ဆန်အိတ်တွေက အခုလဒုတိယလအတွက်ထားတာလေ အဲဒီဆန်အိတ်တွေ မရှိတော့တဲ့ အခါကျတော့ အခက်အခဲဖြစ်သွားတာပေါ့ဗျာ။ စစ်ရှောင်က ၃၅၅၃၃ဦးရှိတယ် ။ တစ်နေ့ကို ဆန်အိတ် ၆၀လောက်ကုန်တာပေါ့ဗျာ။ ကျနော်တို့ဆီက သိမ်းသွားတဲ့ ဆန်အိတ်တွေနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး အစိုးရ ဘာတွေလုပ်ဆောင်နေ တယ်ဆိုတာကိုလည်း ကျနော်တို့မသိရဘူး။ အဓိကတော့ ဒါဟာ အစိုးရက ထောက်ပံ့ထားတဲ့ ဆန်အိတ်တွေ ဖြစ်တယ် စစ်ရှောင်တွေ စားဖို့အတွက် ထောက်ပံ့ထားတာလည်းဖြစ်တယ်။ ဒါကို အတတ်နိုင် ဆုံး ဖြေရှင်းပေးစေချင်တာပေါ့ဗျာ။”
ဆန်အိတ်တွေကို တပ်မတော်က သိမ်းဆည်းသွားတယ်ဆိုတဲ့ ပြောဆိုချက်နဲ့ ပတ်သက်လို့ အကြောင်းရင်းကို သိနိုင်ဖို့ တပ်မတော်ပြောခွင့်ရသူကို ဆက်သွယ်ခဲ့ပေမဲ့ မရခဲ့ပါဘူး။ ရခိုင်ပြည်နယ် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲမှူဦးစီးဌာန ဦးစီးအရာရှိ ဦးရဲမင်းဦးတော့ ဒုက္ခသည်စခန်းက ဆန်အိတ်တွေကို သိမ်းဆည်းသွားတဲ့အကြောင်း သတင်းတွေအရ သိရကြောင်းနဲ့ တာဝန်ရှိသူတွေ ဖြေရှင်းပေးနိုင်လိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ကြောင်း ပြောပါတယ်။
“မြောက်ဦးက တရားဝင်စာတော့ ရောက်မလာဘူး ဒါပေမယ့် သတင်းအနေအထားအရ မြေပြင် အနေအထားအရ အခင်းဖြစ်စဉ်ကို ကျနော်တို့သိရတယ်။ သိရချင်းပဲ ကျနော်တို့က မြောက်ဦး ခရိုင်ရုံးက ရောက်မလာတော့ ကျနော်တို့က ဆက်ပြီးတော့ တက်ဖို့ ခက်နေတာပေါ့။ အဓိက ဖြစ်စဉ်ဖြစ်ရပ်ကိုတော့ သိတယ်။ ဒါပေမယ့် ဖြစ်စဉ်ဖြစ်ရပ်ကို သိပေမယ့်လည်း အဓိက တာဝန်ရှိတဲ့ အစိုးရပိုင်းကလည်း ဒီကိစ္စအပေါ်မှာ ဖြေရှင်းပေးနိုင်လိမ့်မယ်လို့ ကျနော်တို့လည်း မျှော်လင့်ပါတယ်။ တစ်ခြားတော့ မရှိပါဘူး ဒီဟာကိုနောက်ထပ် သီးခြားထောက်ပံ့ဖို့ကတော့ ညွန်ကြားထားတာလည်းမရှိပါဘူး။”
ရခိုင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ AA နဲ့ တပ်မတော်ကြား ၂ နှစ်နီးပါးကြာ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးကြရတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည် ၂ သိန်းကျော်ရှိနေတယ်လို့လည်း ဒေသခံ အကူအညီပေးရေး အဖွဲ့တွေက ခန့်မှန်းထားပါတယ်။
စစ်ရေးတင်းမာမှုတွေကြောင့် နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့က ကျင်းပခဲ့တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ရခိုင်ပြည်နယ်က မဲဆန္ဒနယ် တော်တော်များများကိုလည်း ဖျက်ခဲ့ရတာပါ။ ရွေးကောက်ပွဲ အပြီးမှာပဲ မကျင်းပဖြစ်တဲ့ နေရာတွေမှာ ပြန်ကျင်းပနိုင်မယ့် အခြေအနေတွေ ဖန်တီးဖို့ AA အဖွဲ့က ကမ်းလှမ်းခဲ့သလို တပ်မတော်ကလည်း ကြိုဆိုခဲ့တာကြောင့် လတ်တလော ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ တိုက်ပွဲတွေလည်း ငြိမ်သက်နေပါတယ်ခင်ဗျာ။
.................................
{{Unicode}}
ရခိုငျပွညျနယျမှာ လကျနကျကိုငျပဋိပက်ခတှကွေောင့ျ တိမျးရှောငျနကွေရတဲ့ ဒုက်ခသညျတှေ စားနပျရိက်ခာပွတျလပျမှုနဲ့ ရငျဆိုငျနကွေရသလို ဆောငျးဝငျလာခြိနျမှာ စောငျနဲ့ အနှေးထညျတှလေို အကူအညီတှလေညျး လိုအပျနတေဲ့အကွောငျး ကိုသကျနိုငျ သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျမွောကျပိုငျးက မွောကျဦး မွပေုံနဲ့ ရသေ့တောငျမွို့နယျတှမှော ရှိတဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျ စခနျးတှမှော ဒီရကျပိုငျးအတှငျး ရိက်ခာအခကျအခဲနဲ့ ဆောငျးတှငျးကာလအတှကျ အရေးပေါျ အကူအညီတှေ လိုအပျနတေယျလို့ စခနျးတာဝနျရှိသူတှကေ ပွောပါတယျ။ မွပေုံမွို့နယျ ကိုငျးကွီးစဈရှောငျစခနျးမှာ ဆိုရငျလညျး စားနပျရိက်ခာပွတျလပျနတော တဈလနီးပါးရှိနပွေီလို့ စခနျးတာဝနျခံ ကိုရှှစေိုးက ပွောပါတယျ။
“ ကနြောျတို့ စခနျးမှာ ရိက်ခာပွတျနတော တဈလလောကျရှိပါပွီဗြာ။ အခုတော့ နီးစပျရာ ကြေးရှာ တှကေ အကူအညီတောငျးပွီးတော့ စားနရေတယျ။ အကူအညီတှလေညျးမလာတော့ဘူး ကနြောျတို့က အစိုးရဆီက အကူအညီမရတာလညျး တဈနှဈကြောျသှားးပါပွီ။ ကနြောျတို့ တောငျးထားတာလညျးရှိတယျ။ သူတို့က ပေးမယျပွောပွီးတော့ အခုထိမပေးသေးဘူး။ လမျးကွောငျးလညျးအဆငျပွတေယျ။ သူတို့မလာခငြျလို့ နမှောပါ။ နောကျတဈခုကတော့ အနှေးထညျတှေ စောငျတှေ လိုတယျဗြာ။ လိုတာတှတေော့ တောျတောျမြားတယျ။ အရမျးအေးနပွေီအခုက။”
စဈရှောငျဦးရေ သောငျးဂဏနျးကြောျရှိနတေဲ့ ရသေ့တောငျမွို့နယျမှာလညျး စားနပျရိက်ခာ အထောကျအပံံ့တှေ လြော့နညျးလာနပွေီး၊ ဆောငျးတှငျးမှာ စောငျတှေ၊ အနှေးထညျတှေ အရေးတကွီး လိုအပျနတေယျလို့လညျး ဒုက်ခသညျတှကေို အကူအညီပေးနတေဲ့ ဒသေခံတဦးဖွဈတဲ့ ကိုဘက်ကာ ပွောပါတယျ။
“ ကနြောျတို့ ရသေ့တောငျဖကျမှာ မွို့ပေါျမှာရော နယျတှမှောရောရှိတဲ့ IDPတှမှော အဓိက လိုအပျတာကတော့ တဈနှဈကြောျနှဈလောကျနီးပါးလောကျ အလုပျလကျမဲ့ဖွဈနတေော့ အခု လညျး ဆောငျးတှငျးဖကျကို ဝငျလာတော့ အဓိကတော့ ဒီဖကျမှာ တအားခမြျးတော့ ကလေး တှေ သကျကွီးရှယျအိုတှကေတော့ သူတို့မှာ ငှကွေေးလညျးမရှိဘူး ပုဆိုးတို့ ဆောငျတို့ အနှေး ထညျတို့ အမြားကွီးလိုအပျတယျဗြာ။”
ဒုက်ခသညျ သုံးထောငျကြောျရှိတဲ့ မွောကျဦးမွို့နယျက တိမျညိုစဈရှောငျမှာလညျး အစိုးရက ထောကျပံ့ထားတဲ့ ဆနျအိတျ ၆၀၀ လောကျကို တပျမတောျစဈကွောငျးတဈခုက သိမျးဆညျးသှားတာကွောင့ျ စားနပျရိက်ခာ ပွတျလပျနတေယျလို့လညျး စခနျးတာဝနျခံ ဦးဝလှေအောငျက ပွောပါတယျ။
“ အဲဒီဆနျအိတျတှေ မရှိတော့လိုပဲ ကနြောျတို့ ဆီမှာက လဝကျတဈကွိမျ ရိက်ခာဝယျတာလေ အခုလကျရှိ တပျက သိမျးသှားတဲ့ ဆနျအိတျတှကေ အခုလဒုတိယလအတှကျထားတာလေ အဲဒီဆနျအိတျတှေ မရှိတော့တဲ့ အခါကတြော့ အခကျအခဲဖွဈသှားတာပေါ့ဗြာ။ စဈရှောငျက ၃၅၅၃၃ဦးရှိတယျ ။ တဈနေ့ကို ဆနျအိတျ ၆၀လောကျကုနျတာပေါ့ဗြာ။ ကနြောျတို့ဆီက သိမျးသှားတဲ့ ဆနျအိတျတှနေဲ့ ပတျသတျပွီး အစိုးရ ဘာတှလေုပျဆောငျနေ တယျဆိုတာကိုလညျး ကနြောျတို့မသိရဘူး။ အဓိကတော့ ဒါဟာ အစိုးရက ထောကျပံ့ထားတဲ့ ဆနျအိတျတှေ ဖွဈတယျ စဈရှောငျတှေ စားဖို့အတှကျ ထောကျပံ့ထားတာလညျးဖွဈတယျ။ ဒါကို အတတျနိုငျ ဆုံး ဖွရှေငျးပေးစခေငြျတာပေါ့ဗြာ။”
ဆနျအိတျတှကေို တပျမတောျက သိမျးဆညျးသှားတယျဆိုတဲ့ ပွောဆိုခကြျနဲ့ ပတျသကျလို့ အကွောငျးရငျးကို သိနိုငျဖို့ တပျမတောျပွောခှင့ျရသူကို ဆကျသှယျခဲ့ပမေဲ့ မရခဲ့ပါဘူး။ ရခိုငျပွညျနယျ သဘာဝဘေးအန်တရာယျဆိုငျရာ စီမံခန့ျခှဲမှူဦးစီးဌာန ဦးစီးအရာရှိ ဦးရဲမငျးဦးတော့ ဒုက်ခသညျစခနျးက ဆနျအိတျတှကေို သိမျးဆညျးသှားတဲ့အကွောငျး သတငျးတှအေရ သိရကွောငျးနဲ့ တာဝနျရှိသူတှေ ဖွရှေငျးပေးနိုငျလိမ့ျမယျလို့ မြှောျလင့ျကွောငျး ပွောပါတယျ။
“မွောကျဦးက တရားဝငျစာတော့ ရောကျမလာဘူး ဒါပမေယ့ျ သတငျးအနအေထားအရ မွပွေငျ အနအေထားအရ အခငျးဖွဈစဉျကို ကနြောျတို့သိရတယျ။ သိရခငြျးပဲ ကနြောျတို့က မွောကျဦး ခရိုငျရုံးက ရောကျမလာတော့ ကနြောျတို့က ဆကျပွီးတော့ တကျဖို့ ခကျနတောပေါ့။ အဓိက ဖွဈစဉျဖွဈရပျကိုတော့ သိတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ဖွဈစဉျဖွဈရပျကို သိပမေယ့ျလညျး အဓိက တာဝနျရှိတဲ့ အစိုးရပိုငျးကလညျး ဒီကိစ်စအပေါျမှာ ဖွရှေငျးပေးနိုငျလိမ့ျမယျလို့ ကနြောျတို့လညျး မြှောျလင့ျပါတယျ။ တဈခွားတော့ မရှိပါဘူး ဒီဟာကိုနောကျထပျ သီးခွားထောကျပံ့ဖို့ကတော့ ညှနျကွားထားတာလညျးမရှိပါဘူး။”
ရခိုငျလကျနကျကိုငျအဖှဲ့ AA နဲ့ တပျမတောျကွား ၂ နှဈနီးပါးကွာ တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ ရခိုငျပွညျနယျမှာ နရေပျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးကွရတဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျ ၂ သိနျးကြောျရှိနတေယျလို့လညျး ဒသေခံ အကူအညီပေးရေး အဖှဲ့တှကေ ခန့ျမှနျးထားပါတယျ။
စဈရေးတငျးမာမှုတှကွေောင့ျ နိုဝငျဘာလ ၈ ရကျနေ့က ကငြျးပခဲ့တဲ့ ရှေးကောကျပှဲမှာ ရခိုငျပွညျနယျက မဲဆန်ဒနယျ တောျတောျမြားမြားကိုလညျး ဖကြျခဲ့ရတာပါ။ ရှေးကောကျပှဲ အပွီးမှာပဲ မကငြျးပဖွဈတဲ့ နရောတှမှော ပွနျကငြျးပနိုငျမယ့ျ အခွအေနတှေေ ဖနျတီးဖို့ AA အဖှဲ့က ကမျးလှမျးခဲ့သလို တပျမတောျကလညျး ကွိုဆိုခဲ့တာကွောင့ျ လတျတလော ရခိုငျပွညျနယျမှာ တိုကျပှဲတှလေညျး ငွိမျသကျနပေါတယျခငျဗြာ။
