(Zawgyi/Unicode)
ဘင်္ဂလားဒေ့ရ်ှနိုင်ငံ ဒုက္ခသည်စခန်းက မူဆလင်အယောက် ၈၀ ဟာ ရခိုင်ပြည်နယ် မောင်တောမြို့နယ် လှဖိုးခေါင် စခန်းမှာ မိမိဆန္ဒအလျောက် ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာပြီး လက်ရှိ COVID-19 ရောဂါပိုးရှိ၊ မရှိ သီးခြားခွဲပြီး ဆေးစစ်မှု ခံနေရတဲ့ အကြောင်းသတင်းပေးပို့သွားမှာပါ။
တဘက်နိုင်ငံကနေ မိမိဆန္ဒအလျောက် ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာတဲ့ မူဆလင်တွေကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရ်ှ ဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ COVID-19 ရောဂါဖြစ်ပွါးနေမှုကြောင့် ကြိုတင်တားဆီးတဲ့အနေနဲ့ လှဖိုးခေါင်စခန်းမှာ သီးခြားခွဲထားပြီး ဆေးစစ်နေတယ်လို့ မောင်တောခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးစိုးအောင်က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“အဲ ၈၁ ယောက်ရှိတယ်ခင်ဗျ။ ဘယ်လိုအခြေအနေ ရှိတယ်တော့ ကျနော်တို့ အခုဟာ Facility Quarantine ပေါ့။ ဟိုဘက်မှာ COVID ဖြစ်ပြီး သေတဲ့လူနာတွေလည်း များနေပြီးတော့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရ်ှမှာ။ အဲဒီကပြန်လာတာဖြစ်တဲ့အတွက် Facility Quarantine လောလောဆယ် လုပ်ထားတယ် ၁၄ ရက်။ နောက် ၁၄ ရက်စောင့်ကြည့်ပြီးတော့မှ ရောဂါလက္ခဏာ မတွေ့ဘူးဆိုရင်တော့ အစီစဉ်အတိုင်း ဆက်လုပ်မှာပေါ့။”
ဒီဒုက္ခသည် ၈၀ ကျော်ဟာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရ်ှနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ ဒုက္ခသည်စခန်းတွေထဲကနေ မနေ့ကနဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်တွေတုန်းက မောင်တောမြို့ လှဖိုးခေါင်ကြိုဆိုရေးစခန်းကို ဝင်ရောက်လာတာပါ။
တဘက်နိုင်ငံက ဝင်ရောက်လာသူတွေကို ရောဂါပိုးရှိ၊ မရှိ သီးသန့်ခွဲစစ်ဆေးနေပေမဲ့ စခန်းနေ ဝန်ထမ်းတွေကတော့ စိုးရိမ်ကြပါတယ်။
“ဘင်္ဂလားက ဝင်လာတဲ့ ဘင်္ဂလီတွေဆို အထက (၂) တွေ အလယ်တန်းကျောင်းတွေမှာသူတို့နေနေ။ သူတို့မှာ ဗိုင်းရပ်စ်ပါတယ်ဆိုရင် ဘယ်လိုထားမလဲ။ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ပါလာမယ်ဆိုရင် ဘယ်လိုထားမလဲ အဲတာ စိုးရိမ်တာ။”
ရခိုင်ပြည်နယ် ကျန်းမာရေးဦးစီးဌာနက ပြောခွင့်ရဒေါက်တာစိုးဝင်းပိုင်ကတော့ လှဖိုးခေါင်ကြိုဆိုရေးစခန်းက ဝင်လာသူတွေကို စောင့်ကြည့်နေဆဲဖြစ်ပြီး ရခိုင်တပြည်နယ်လုံး COVID-19 ရောဂါကြိုတင်ကာကွယ်တားဆီးနေတဲ့ အခြေအနေကို အခုလိုပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ လှဖိုးခေါင်စခန်းကပေါ့နော်။ အဲဒီမှာ ကျနော်တို့ စောင့်ကြည့်နေတာ ရှိတယ်။ ရခိုင်တပြည်နယ်လုံးအနေနဲ့ မြို့နယ် ၁၇ မြို့နယ်မှာ စစ်တွေကတော့ ကျနော်တို့ ပြင်ဆင်နေတုန်းရှိတယ်။ ၁၆ မြို့နယ်မှာ ကျနော်တိုပ တမြို့နယ် တမြို့နယ်က ကျနော်တို့ နေရာသတ်မှတ်ထားတာ ရှိတယ်။ အခု ၂၀ လောက်ရှိတယ်။ အဲဒီမှာ လူပေါင်း ၈၆၀ လောက်ကိုကျနော်တို့ Quarantine လုပ်နိုင်တယ်။ စောင့်ကြည့်နိုင်တာပေါ့နော်။ ပြည်နယ်ကို နိုင်ငံခြားကဝင်လာတဲ့ လူတွေပါလာရင် ဘယ်လိုစောင့်ကြည့်မလဲ စစ်တွေလေဆိပ်တို့ ကျောက်ဖြူလေဆိပ်တို့ သံတွဲလေဆိပ်တို့မှာ ခရီးသွားပြည်သူတွေကို ကျနော်တို့ နိုင်ငံခြားကပြန်လာတဲ့ လူတွေရှိလား။ အဲတာတွေ စမ်းစစ်နေတယ်။ အမ်း၊ တောင်ကုတ်၊ ဂွမှာ ကျနော်တို့ နိုင်ငံခြားကပြန်လာတဲ့လူဆိုရင် ၁၄ ရက် Quarantine ထားပါတယ်။ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ Home Quarantine ပေါ့နော် ... ၁,၄၀၀ ကျော်ရှိပါတယ်။”
လက်ရှိ COVID-19 ဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါဟာ ကူးစက်မှု မြန်ဆန်လို့ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါအဖြစ် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ချုပ် WHO က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
တခြားနိုင်ငံတွေက လူအဝင်ထွက်အသွားအလာ ထိန်းချုပ်တာ နယ်စပ်ဂိတ်ပိတ်ပင်တာ လုပ်ဆောင်နေပေမဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ် နယ်စပ်ဂိတ်ကို မပိတ်သေးတဲ့အပေါ် စိုးရိမ်ကြောင်း မောင်တောမြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးမောင်မောင်အုန်းက ပြောပါတယ်။
“အဲဒီဘက်မှာ အဲဒီရောဂါဖြစ်နေတယ်ဆိုတော့ ဒီဘက်ကို ပိတ်ထားရမှာလေ။ အမှန်ကနယ်စပ်ကို အကုန်လုံး ပိတ်ရမှာလေ။ ကြားထဲမှာ သူက လက်ခံတယ်။ ဝင်လာတဲ့လူတွေကို အဲတာပဲ ကျနော်တို့ စိုးရိမ်တာ။ ပြည်သူတွေကလည်း အလွန့်အလွန် စိုးရိမ်နေကြတာပေါ့ ဒီဘက်မှာ။”
COVID-19 ဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါဖြစ်ပွါးမှု များနေတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရ်ှနိုင်ငံနဲ့ ထိစပ်နေတဲ့ မောင်တောမြို့နယ်က နယ်စပ်ကြိုဆိုရေး စခန်းတွေကတော့ ပိတ်ပင်တာ မရှိသေးတဲ့ အခြေအနေမှာ ဒေသခံတွေ စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်ကနေ ဘင်္ဂလားဒေ့ရ်ှနိုင်ငံထဲ ထွက်ပြေးသွားကြတဲ့ ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည်တွေကို ပြန်လည်လက်ခံရေးအတွက် နိုင်ငံတကာက ဖိအားပေးသလို၊ မြန်မာအစိုးရဘက်ကလည်း ရိုဟင်ဂျာအသုံးအနှုန်း လက်မခံပေမဲ့လို့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရ်ှနဲ့ သဘောတူထားတဲ့အတိုင်း တရားဝင် ကြိုဆိုလက်ခံရေးတွေကို မြန်မြန်ဆန်ဆန်လုပ်သွားဖို့ ပြင်ဆင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ နှစ်နိုင်ငံ သဘောတူညီချက်အတိုင်း အစီအစဉ်တွေစဖို့ အခုအချိန်အထိ အဆင်မပြေသေးပေမဲ့လို့၊ တဦးစ၊ နှစ်ဦးစ ကိုယ့်အစီအစဉ်နဲ့ ကိုယ် ပြန်ဝင်လာကြတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေ ရှိနေတာပါ။
[Unicode Version]
ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှဘကျက ပွနျဝငျလာသူတှေ မောငျတောမှာ သီးခွားခှဲစောင့ျကွည့ျနေ
ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံ ဒုက်ခသညျစခနျးက မူဆလငျအယောကျ ၈၀ ဟာ ရခိုငျပွညျနယျ မောငျတောမွို့နယျ လှဖိုးခေါငျ စခနျးမှာ မိမိဆန်ဒအလြောကျ ပွနျလညျဝငျရောကျလာပွီး လကျရှိ COVID-19 ရောဂါပိုးရှိ၊ မရှိ သီးခွားခှဲပွီး ဆေးစဈမှုခံနရေတဲ့ အကွောငျးသတငျးပေးပို့သှားမှာပါ။
တဘကျနိုငျငံကနေ မိမိဆန်ဒအလြောကျ ပွနျလညျဝငျရောကျလာတဲ့ မူဆလငျတှကေို ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ ဒုက်ခသညျစခနျးတှေ မှာ COVID-19 ရောဂါဖွဈပှါးနမှေုကွောင့ျ ကွိုတငျတားဆီးတဲ့အနေနဲ့ လှဖိုးခေါငျစခနျးမှာ သီးခွားခှဲထားပွီး ဆေးစဈနတေယျလို့ မောငျတောခရိုငျအုပျခြုပျရေးမှူး ဦးစိုးအောငျက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“အဲ ၈၁ ယောကျရှိတယျခငျဗြ။ ဘယျလိုအခွအေနေ ရှိတယျတော့ ကနြောျတို့ အခုဟာ Facility Quarantine ပေါ့။ ဟိုဘကျမှာ COVID ဖွဈပွီး သတေဲ့လူနာတှလေညျး မြားနပွေီးတော့ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှမှာ။ အဲဒီကပွနျလာတာဖွဈတဲ့အတှကျ Facility Quarantine လောလောဆယျ လုပျထားတယျ ၁၄ ရကျ။ နောကျ ၁၄ ရကျစောင့ျကွည့ျပွီးတော့မှ ရောဂါလက်ခဏာ မတှေ့ဘူးဆိုရငျတော့ အစီစဉျအတိုငျး ဆကျလုပျမှာပေါ့။”
ဒီဒုက်ခသညျ ၈၀ ကြောျဟာ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံမှာရှိတဲ့ ဒုက်ခသညျစခနျးတှထေဲကနေ မနေ့ကနဲ့ ပွီးခဲ့တဲ့ရကျတှတေုနျးက မောငျတောမွို့ လှဖိုးခေါငျကွိုဆိုရေးစခနျးကို ဝငျရောကျလာတာပါ။
တဘကျနိုငျငံက ဝငျရောကျလာသူတှကေို ရောဂါပိုးရှိ၊ မရှိ သီးသန့ျခှဲစဈဆေးနပေမေဲ့ စခနျးနေ ဝနျထမျးတှကေတော့ စိုးရိမျကွပါတယျ။
“ဘငျ်ဂလားက ဝငျလာတဲ့ ဘငျ်ဂလီတှဆေို အထက (၂) တှေ အလယျတနျးကြောငျးတှမှောသူတို့နနေေ။ သူတို့မှာ ဗိုငျးရပျဈပါတယျဆိုရငျ ဘယျလိုထားမလဲ။ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ပါလာမယျဆိုရငျ ဘယျလိုထားမလဲ အဲတာ စိုးရိမျတာ။”
ရခိုငျပွညျနယျ ကနြျးမာရေးဦးစီးဌာနက ပွောခှင့ျရဒေါကျတာစိုးဝငျးပိုငျကတော့ လှဖိုးခေါငျကွိုဆိုရေးစခနျးက ဝငျလာသူတှကေို စောင့ျကွည့ျနဆေဲဖွဈပွီး ရခိုငျတပွညျနယျလုံး COVID-19 ရောဂါကွိုတငျကာကှယျတားဆီးနတေဲ့ အခွအေနေ ကို အခုလိုပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ လှဖိုးခေါငျစခနျးကပေါ့နောျ။ အဲဒီမှာ ကနြောျတို့ စောင့ျကွည့ျနတော ရှိတယျ။ ရခိုငျတပွညျနယျလုံးအနနေဲ့ မွို့နယျ ၁၇ မွို့နယျမှာ စဈတှကေတော့ ကနြောျတို့ ပွငျဆငျနတေုနျးရှိတယျ။ ၁၆ မွို့နယျမှာ ကနြောျတိုပ တမွို့နယျ တမွို့နယျက ကနြောျတို့ နရောသတျမှတျထားတာ ရှိတယျ။ အခု ၂၀ လောကျရှိတယျ။ အဲဒီမှာ လူပေါငျး ၈၆၀ လောကျကိုကနြောျတို့ Quarantine လုပျနိုငျတယျ။ စောင့ျကွည့ျနိုငျတာပေါ့နောျ။ ပွညျနယျကို နိုငျငံခွားကဝငျလာတဲ့ လူတှပေါလာရငျ ဘယျလိုစောင့ျကွည့ျမလဲ စဈတှလေဆေိပျတို့ ကြောကျဖွူလဆေိပျတို့ သံတှဲလဆေိပျတို့မှာ ခရီးသှားပွညျသူတှကေို ကနြောျတို့ နိုငျငံခွားကပွနျလာတဲ့ လူတှရှေိလား။ အဲတာတှေ စမျးစဈနတေယျ။ အမျး၊ တောငျကုတျ၊ ဂှမှာ ကနြောျတို့ နိုငျငံခွားကပွနျလာတဲ့လူဆိုရငျ ၁၄ ရကျ Quarantine ထားပါတယျ။ ရခိုငျပွညျနယျမှာ Home Quarantine ပေါ့နောျ ... ၁,၄၀၀ ကြောျရှိပါတယျ။”
လကျရှိ COVID-19 ဗိုငျးရပျဈရောဂါဟာ ကူးစကျမှု မွနျဆနျလို့ ကမ်ဘာ့ကပျရောဂါအဖွဈ ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ခြုပျ WHO က ထုတျပွနျထားပါတယျ။
တခွားနိုငျငံတှကေ လူအဝငျထှကျအသှားအလာ ထိနျးခြုပျတာ နယျစပျဂိတျပိတျပငျတာ လုပျဆောငျနပေမေဲ့ ရခိုငျပွညျနယျ နယျစပျဂိတျကို မပိတျသေးတဲ့အပေါျ စိုးရိမျကွောငျး မောငျတောမွို့နယျ ပွညျနယျလှှတျတောျကိုယျစားလှယျ ဦးမောငျမောငျအုနျးက ပွောပါတယျ။
“အဲဒီဘကျမှာ အဲဒီရောဂါဖွဈနတေယျဆိုတော့ ဒီဘကျကို ပိတျထားရမှာလေ။ အမှနျကနယျစပျကို အကုနျလုံး ပိတျရမှာလေ။ ကွားထဲမှာ သူက လကျခံတယျ။ ဝငျလာတဲ့လူတှကေို အဲတာပဲ ကနြောျတို့ စိုးရိမျတာ။ ပွညျသူတှကေလညျး အလှန့ျအလှနျ စိုးရိမျနကွေတာပေါ့ ဒီဘကျမှာ။”
COVID-19 ဗိုငျးရပျဈရောဂါဖွဈပှါးမှု မြားနတေဲ့ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံနဲ့ ထိစပျနတေဲ့ မောငျတောမွို့နယျက နယျစပျကွိုဆိုရေး စခနျးတှကေတော့ ပိတျပငျတာ မရှိသေးတဲ့ အခွအေနမှော ဒသေခံတှေ စိုးရိမျနကွေပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျကနေ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံထဲ ထှကျပွေးသှားကွတဲ့ ရိုဟငျဂြာ ဒုက်ခသညျတှကေို ပွနျလညျလကျခံရေးအတှကျ နိုငျငံတကာက ဖိအားပေးသလို၊ မွနျမာအစိုးရဘကျကလညျး ရိုဟငျဂြာအသုံးအနှုနျး လကျမခံပမေဲ့လို့ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနဲ့ သဘောတူထားတဲ့အတိုငျး တရားဝငျ ကွိုဆိုလကျခံရေးတှကေို မွနျမွနျဆနျဆနျလုပျသှားဖို့ ပွငျဆငျခဲ့ပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ နှဈနိုငျငံ သဘောတူညီခကြျအတိုငျး အစီအစဉျတှစေဖို့ အခုအခြိနျအထိ အဆငျမပွသေေးပမေဲ့လို့၊ တဦးစ၊ နှဈဦးစ ကိုယ့ျအစီအစဉျနဲ့ ကိုယျ ပွနျဝငျလာကွတဲ့ ဒုက်ခသညျတှေ ရှိနတောပါ။
