[Zawgyi/Unicode]
ဘဏ်တွေမှာ ငွေအပ်ထားသူတွေ ငွေထုတ်ယူနိုင်ဖို့ အခက်အခဲတွေ ရှိနေချိန်မှာ ပြည်သူတွေဟာ ကိုယ်လိုချင်တဲ့ ငွေပမာဏပေါ်အလိုက် ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ အကျိုးဆောင်ခပေးပြီး အပြင်ကနေ ငွေသားရအောင် လုပ်နေကြရပါတယ်။ Wave Money လိုငွေပို့တဲ့ လုပ်ငန်းတွေမှာလည်း ဝန်ဆောင်မှုအပြင် အပိုငွေထပ်ပေးပြီး ထုတ်ယူရတဲ့ပြဿနာတွေ ရှိလာနေပါတယ်။ ခုလို ဘဏ်လုပ်ငန်းကြောင့်ဖြစ်တဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ဂယက်အကြောင်း ရန်ကုန်လာတဲ့ သတင်းအပြည့်အစုံကို အလိမ္မာက တင်ဆက်ပေးမှာပါ။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ဘဏ်စနစ်တွေ ကမောက်ကမဖြစ်နေတာမှာ ပြည်သူတွေဟာ ပုဂ္ဂလိကဘဏ်တွေမှာ အပ်နှံထားတဲ့ ကိုယ်ပိုင်ငွေကြေးကို ပြန်လည်ထုတ်ယူနိုင်ဖို့ အခက်အခဲတွေ တော်တော်လေး ရှိနေကြပါတယ်။ ပြည်တွင်းမှာ လူသုံးများတဲ့ ပုဂ္ဂလိက ဘဏ်တွေထဲက ကမ္ဘောဇဘဏ်မှာ အပ်ငွေထုတ်ယူလိုသူတွေအနေနဲ့ ATM စက်မှာ တနေ့ကို အများဆုံး ငွေကျပ် ၂၀၀,၀၀၀ သာ ထုတ်ယူနိုင်ပြီး တပတ်ကို အများဆုံး ၄၀၀,၀၀၀ သာ ထုတ်ယူနိုင်တာပါ။ KBZPay နဲ့ ထုတ်မယ်ဆိုရင်တော့ တပတ်ကို အများဆုံး ၂၀၀,၀၀၀ သာ ထုတ်ယူနိုင်တယ်လို့ ပြောင်းလဲ သတ်မှတ်ထားပါတယ်။
ဒီလို ငွေထုတ်ယူနိုင်တဲ့ ပမာဏကို အဆမတန်လျှော့ချလိုက်တာ၊ ATM စက်တိုင်းမှာ ငွေထုတ်ယူလို့မရတာနဲ့ ရတဲ့ စက်တွေမှာ တန်းစီစောင့်ရတာတွေ ရှိလာလို့ အပြင်ကနေ ပမာဏအပေါ်လိုက်ပြီး ရာခိုင်နှုန်း ဝန်ဆောင်မှုနဲ့ ငွေသားလဲလှယ်ပေးသူတွေဆီကနေ ငွေသားရအောင် လုပ်လာကြရပါတယ်။ တရားမဝင် ခုလို လုပ်နေတာတွေကို အရေးယူမယ်လို့ ဗဟိုဘဏ်က ပြောထားပေမဲ့ လောလောဆယ် ငွေလိုချင်သူတွေ ဒီနည်းနဲ့ လုပ်နေကြရတဲ့အတွက် ငွေသားလဲလှယ်သူတွေကြားမှာလည်း လိမ်လည်တဲ့ ပြဿနာတွေ ရှိလာနေပါတယ်။
ငွေသားလဲပေးတဲ့သူကို ငွေပမာဏရဲ့ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း အထိ ပိုပေးပြီး ဘဏ်စာရင်း လွှဲပေးရတဲ့အထိ ဖြစ်နေပါတယ်။ မန္တလေးမှာ အတိုး ၇.၅ ရာခိုင်နှုန်းယူပြီး ငွေသားလဲလှယ်ပေးနေသူတဦးကတော့ ဒီရာခိုင်နှုန်းဟာ လျှော့ယူထားတဲ့ပမာဏဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“ရာခိုင်နှုန်းက ၇.၅ ယူတယ်၊ သူများတွေ ၈ အထိတောင် ယူနေတာ။ ညီမကကျတော့ ရာခိုင်နှုန်းကို ငွေသားထဲက နုတ်တယ်ဆိုတော့ သိန်း ၂၀ ဆိုရင် ၁၈ သိန်းခွဲယူပြီး ညီမကို KPay ကနေ သိန်း ၂၀ ပေးရမှာ။ ဘဏ်စာအုပ် နံပါတ်ကနေ လွှဲလို့ရတယ်၊ K pay ရတယ်၊ ဖုန်းနံပါတ်နဲ့လည်း ရတယ်။ ဘဏ်စာအုပ်နဲ့ဆို (ရာခိုင်နှုန်း) ဈေးပိုများတယ်၊ စာအုပ်နဲ့ကျတော့ ဘဏ်သွားပြီး ထုတ်ရတာမျိုးလေ။ Mobile Banking နဲ့ K Pay တို့ကကျတော့ လွယ်တယ်။ ဒီအတိုင်းလွှဲလိုက်ရုံပဲ ဘဏ်ပိတ်လည်း ရတယ်ဆိုတော့လေ။”
နောက်ထပ် သုံးစွဲသူများတဲ့ AYA Bank မှာတော့ ATM စက်ကနေ တရက်ကို ငွေကျပ် ၃၀၀,၀၀၀ သာ ထုတ်ယူနိုင်ပြီး တပတ်ကို အများဆုံး ထုတ်ယူနိုင်တဲ့ပမာဏ ၅၀၀,၀၀၀ ကျပ်သာ သတ်မှတ်ထားပါတယ်။ ဘဏ်စနစ်မလိုဘဲ ပြည်တွင်းမှာ တနေရာကနေ တနေရာ ငွေလွှဲတဲ့စနစ်မှာ လူသုံးများတဲ့ Wave Money ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းမှာတော့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ငွေလွှဲခ ပိုပေးနေရတဲ့အပြင် ငွေထုတ်ယူတဲ့အခါမှာလည်း ငွေကျပ် ၁၀၀,၀၀၀ ထုတ်ရင် ၇,၀၀၀ ပေးရတဲ့အထိ ပေါက်ဈေး ဖြစ်နေပါတယ်။ ဒါတောင်မှ အရင်ကလို ဆိုင်တိုင်းမှာ Wave Money ငွေထုတ်ယူဖို့က မလွယ်တော့ပါဘူး။ ရန်ကင်းမြို့နယ်က Wave Money ဝန်ဆောင်မှုပေးနေတဲ့ ဆိုင်မှာတော့ အခုလတ်တလောမှာ ငွေသွင်းတာသာ လက်ခံပြီး ငွေထုတ်ပေးတာမရှိသေးဘူးလို့ ပြောပါတယ်။
“ငွေထုတ်လို့ မရပါဘူးရှင့်၊ အလွှဲပဲ ရပါတယ်။ အလွှဲကတော့ လွှဲခကရှိတယ်။ ၁၀၀,၀၀၀ ဆိုရင် ၁,၅၀၀၊ ၁၀,၀၀၀ ဆိုရင် ၄၀၀၊ အဲဒါ သူ့နှုန်းအတိုင်းပဲ ယူတယ်ရှင့်။ အခုလောလောဆယ်တော့ ငွေထုတ်မရသေးဘူး။ တပတ် - နှစ်ပတ်တော့ ရဦးမယ်မထင်ဘူး။ ”
စစ်အာဏာမသိမ်းခင် ကာလတုန်းက Wave Money ဝန်ဆောင်မှုပေးနေတဲ့ ဆိုင်တိုင်းကနေ ငွေကျပ် ၁၀ သိန်းအထိ လွှဲနိုင်၊ ထုတ်နိုင်တယ်ဆိုပေမဲ့ အခုနောက်ပိုင်းမှာတော့ ဆိုင်တော်တော်များများက ငွေထုတ်ပေးတဲ့ဝန်ဆောင်မှုကို ရပ်ထားကြပါတယ်။ ငွေကျပ် ၁သိန်းအထိဆို လွှဲမယ့်သူက ၄၀၀ ထပ်ဆောင်းပေးရမှာဖြစ်ပြီး၊ ၁၀၀,၀၀၀ ကနေ ၂၅၀,၀၀၀ အထိဆို ၇၀၀ ကျပ်၊ ၂၅၀,၀၀၀ ကနေ ၅၀၀,၀၀၀ အထိဆို ၁,၀၀၀ ဆိုပြီး လွှဲတဲ့သူကသာ အပိုထပ်ဆောင်းပေးရတဲ့ နှုန်းထားသတ်မှတ်ထားတာပါ။
ဒါပေမဲ့ အခုအခါမှာတော့ လွှဲတဲ့သူသာမကဘဲ ငွေထုတ်ယူမယ့်သူကပါ ဆိုင်ကပြောတဲ့ နှုန်းထားအတိုင်း အပိုဆောင်းပေးနေရတဲ့ အခြေအနေကို ရင်ဆိုင်နေရတယ်လို့ ရန်ကုန်ကနေ ဧရာဝတီတိုင်းဘက်ကို Wave Money ဝန်ဆောင်မှုကနေတဆင့် ငွေအမြဲလွှဲနေသူတဦးက ပြောပါတယ်။
“အခုရက်ပိုင်း ငွေလွှဲတာ ၁၀၀,၀၀၀ လွှဲတာကို ၁,၅၀၀ ပေးရတယ်။ ဟိုကထုတ်တဲ့သူကို ဘယ်လောက်ပေးရလဲ မေးကြည့်တော့ ၂,၀၀၀ ပေးရတယ်တဲ့။ သူက သက်သာတယ်ပြောရမယ်။ တချို့နေရာတွေမှာ ၂,၀၀၀ မရဘူး။ အရင်တုန်းက ငွေလွှဲရင် လွှဲတဲ့သူကပဲ ပေးရတယ်။ ထုတ်တဲ့သူက ပိုက်ဆံမပေးရဘူး။ အခုက နှစ်ဘက်စားဖြစ်နေတယ်။”
ပြည်တွင်းမှာရှိတဲ့ ဘဏ်တွေက အလုပ်သမားတွေ စုပေါင်းထားတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဘဏ် အလုပ်သမားသမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ်ကတော့ KBZ၊ AYA၊ MAB နဲ့ တခြားပုဂ္ဂလိက ဘဏ်ခွဲတွေက တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ ငွေပွဲစားတွေပေါင်းပြီး ငွေလဲတဲ့အခါ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ထပ်တိုးယူနေတာကို ကန့်ကွက် ရှုတ်ချထားပါတယ်။
အခုလို ငွေသားရယူနိုင်ဖို့ တရားမဝင် ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ အကျိုးဆောင်ခလို ယူနေကြတာကို ဥပဒေအရ အရေးယူဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ ဗဟိုဘဏ်က ပြောကြားထားပေမဲ့လည်း ဘဏ်တွေကနေ ငွေထုတ်ယူနိုင်ဖို့ ခက်ခဲနေတာကြောင့် ဒီနည်းနဲ့ပဲ အများက လုပ်နေကြပါတယ်။ စစ်အာဏာသိမ်းခဲ့ပြီးနောက် နိုင်ငံမတည်မငြိမ်ဖြစ်နေတာ၊ အုပ်ချုပ်နေသူတွေနဲ့ ဘဏ်လုပ်ငန်းအပေါ် အယုံအကြည်နည်းပါးတာကြောင့် ဘဏ်တွေမှာ အပ်နှံထားတဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ ငွေတွေ ပြန်ရနိုင်ဖို့အတွက် နည်းမျိုးစုံသုံး ကြိုးစားနေကြတာဖြစ်ပါတယ်။
[Unicode Version]
ဘဏျအပျငှထေုတျဖို့ အကြိုးဆောငျခ ပေးနရေ
ဘဏျတှမှော ငှအေပျထားသူတှေ ငှထေုတျယူနိုငျဖို့ အခကျအခဲတှေ ရှိနခြေိနျမှာ ပွညျသူတှဟော ကိုယျလိုခငြျတဲ့ ငှပေမာဏပေါျအလိုကျ ရာခိုငျနှုနျးနဲ့ အကြိုးဆောငျခပေးပွီး အပွငျကနေ ငှသေားရအောငျ လုပျနကွေရပါတယျ။ Wave Money လိုငှပေို့တဲ့ လုပျငနျးတှမှောလညျး ဝနျဆောငျမှုအပွငျ အပိုငှထေပျပေးပွီး ထုတျယူရတဲ့ပွူနာတှေ ရှိလာနပေါတယျ။ ခုလို ဘဏျလုပျငနျးကွောင့ျဖွဈတဲ့ နောကျဆကျတှဲ ဂယကျအကွောငျး ရနျကုနျလာတဲ့ သတငျးအပွည့ျအစုံကို အလိမ်မာက တငျဆကျပေးမှာပါ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျ ဘဏျစနဈတှေ ကမောကျကမဖွဈနတောမှာ ပွညျသူတှဟော ပုဂ်ဂလိကဘဏျတှမှော အပျနှံထားတဲ့ ကိုယျပိုငျငှကွေေးကို ပွနျလညျထုတျယူနိုငျဖို့ အခကျအခဲတှေ တောျတောျလေး ရှိနကွေပါတယျ။ ပွညျတှငျးမှာ လူသုံးမြားတဲ့ ပုဂ်ဂလိက ဘဏျတှထေဲက ကမ်ဘောဇဘဏျမှာ အပျငှထေုတျယူလိုသူတှအေနနေဲ့ ATM စကျမှာ တနေ့ကို အမြားဆုံး ငှကေပြျ ၂၀၀,၀၀၀ သာ ထုတျယူနိုငျပွီး တပတျကို အမြားဆုံး ၄၀၀,၀၀၀ သာ ထုတျယူနိုငျတာပါ။ KBZPay နဲ့ ထုတျမယျဆိုရငျတော့ တပတျကို အမြားဆုံး ၂၀၀,၀၀၀ သာ ထုတျယူနိုငျတယျလို့ ပွောငျးလဲ သတျမှတျထားပါတယျ။
ဒီလို ငှထေုတျယူနိုငျတဲ့ ပမာဏကို အဆမတနျလြှော့ခလြိုကျတာ၊ ATM စကျတိုငျးမှာ ငှထေုတျယူလို့မရတာနဲ့ ရတဲ့ စကျတှမှော တနျးစီစောင့ျရတာတှေ ရှိလာလို့ အပွငျကနေ ပမာဏအပေါျလိုကျပွီး ရာခိုငျနှုနျး ဝနျဆောငျမှုနဲ့ ငှသေားလဲလှယျပေးသူတှဆေီကနေ ငှသေားရအောငျ လုပျလာကွရပါတယျ။ တရားမဝငျ ခုလို လုပျနတောတှကေို အရေးယူမယျလို့ ဗဟိုဘဏျက ပွောထားပမေဲ့ လောလောဆယျ ငှလေိုခငြျသူတှေ ဒီနညျးနဲ့ လုပျနကွေရတဲ့အတှကျ ငှသေားလဲလှယျသူတှကွေားမှာလညျး လိမျလညျတဲ့ ပွူနာတှေ ရှိလာနပေါတယျ။
ငှသေားလဲပေးတဲ့သူကို ငှပေမာဏရဲ့ ၁၀ ရာခိုငျနှုနျး အထိ ပိုပေးပွီး ဘဏျစာရငျး လှှဲပေးရတဲ့အထိ ဖွဈနပေါတယျ။ မန်တလေးမှာ အတိုး ၇.၅ ရာခိုငျနှုနျးယူပွီး ငှသေားလဲလှယျပေးနသေူတဦးကတော့ ဒီရာခိုငျနှုနျးဟာ လြှော့ယူထားတဲ့ပမာဏဖွဈတယျလို့ ပွောပါတယျ။
“ရာခိုငျနှုနျးက ၇.၅ ယူတယျ၊ သူမြားတှေ ၈ အထိတောငျ ယူနတော။ ညီမကကတြော့ ရာခိုငျနှုနျးကို ငှသေားထဲက နုတျတယျဆိုတော့ သိနျး ၂၀ ဆိုရငျ ၁၈ သိနျးခှဲယူပွီး ညီမကို KPay ကနေ သိနျး ၂၀ ပေးရမှာ။ ဘဏျစာအုပျ နံပါတျကနေ လှှဲလို့ရတယျ၊ K pay ရတယျ၊ ဖုနျးနံပါတျနဲ့လညျး ရတယျ။ ဘဏျစာအုပျနဲ့ဆို (ရာခိုငျနှုနျး) ဈေးပိုမြားတယျ၊ စာအုပျနဲ့ကတြော့ ဘဏျသှားပွီး ထုတျရတာမြိုးလေ။ Mobile Banking နဲ့ K Pay တို့ကကတြော့ လှယျတယျ။ ဒီအတိုငျးလှှဲလိုကျရုံပဲ ဘဏျပိတျလညျး ရတယျဆိုတော့လေ။”
နောကျထပျ သုံးစှဲသူမြားတဲ့ AYA Bank မှာတော့ ATM စကျကနေ တရကျကို ငှကေပြျ ၃၀၀,၀၀၀ သာ ထုတျယူနိုငျပွီး တပတျကို အမြားဆုံး ထုတျယူနိုငျတဲ့ပမာဏ ၅၀၀,၀၀၀ ကပြျသာ သတျမှတျထားပါတယျ။ ဘဏျစနဈမလိုဘဲ ပွညျတှငျးမှာ တနရောကနေ တနရော ငှလှေှဲတဲ့စနဈမှာ လူသုံးမြားတဲ့ Wave Money ဝနျဆောငျမှု လုပျငနျးမှာတော့ သတျမှတျထားတဲ့ ငှလှေှဲခ ပိုပေးနရေတဲ့အပွငျ ငှထေုတျယူတဲ့အခါမှာလညျး ငှကေပြျ ၁၀၀,၀၀၀ ထုတျရငျ ၇,၀၀၀ ပေးရတဲ့အထိ ပေါကျဈေး ဖွဈနပေါတယျ။ ဒါတောငျမှ အရငျကလို ဆိုငျတိုငျးမှာ Wave Money ငှထေုတျယူဖို့က မလှယျတော့ပါဘူး။ ရနျကငျးမွို့နယျက Wave Money ဝနျဆောငျမှုပေးနတေဲ့ ဆိုငျမှာတော့ အခုလတျတလောမှာ ငှသှေငျးတာသာ လကျခံပွီး ငှထေုတျပေးတာမရှိသေးဘူးလို့ ပွောပါတယျ။
“ငှထေုတျလို့ မရပါဘူးရှင့ျ၊ အလှှဲပဲ ရပါတယျ။ အလှှဲကတော့ လှှဲခကရှိတယျ။ ၁၀၀,၀၀၀ ဆိုရငျ ၁,၅၀၀၊ ၁၀,၀၀၀ ဆိုရငျ ၄၀၀၊ အဲဒါ သူ့နှုနျးအတိုငျးပဲ ယူတယျရှင့ျ။ အခုလောလောဆယျတော့ ငှထေုတျမရသေးဘူး။ တပတျ - နှဈပတျတော့ ရဦးမယျမထငျဘူး။ ”
စဈအာဏာမသိမျးခငျ ကာလတုနျးက Wave Money ဝနျဆောငျမှုပေးနတေဲ့ ဆိုငျတိုငျးကနေ ငှကေပြျ ၁၀ သိနျးအထိ လှှဲနိုငျ၊ ထုတျနိုငျတယျဆိုပမေဲ့ အခုနောကျပိုငျးမှာတော့ ဆိုငျတောျတောျမြားမြားက ငှထေုတျပေးတဲ့ဝနျဆောငျမှုကို ရပျထားကွပါတယျ။ ငှကေပြျ ၁သိနျးအထိဆို လှှဲမယ့ျသူက ၄၀၀ ထပျဆောငျးပေးရမှာဖွဈပွီး၊ ၁၀၀,၀၀၀ ကနေ ၂၅၀,၀၀၀ အထိဆို ၇၀၀ ကပြျ၊ ၂၅၀,၀၀၀ ကနေ ၅၀၀,၀၀၀ အထိဆို ၁,၀၀၀ ဆိုပွီး လှှဲတဲ့သူကသာ အပိုထပျဆောငျးပေးရတဲ့ နှုနျးထားသတျမှတျထားတာပါ။
ဒါပမေဲ့ အခုအခါမှာတော့ လှှဲတဲ့သူသာမကဘဲ ငှထေုတျယူမယ့ျသူကပါ ဆိုငျကပွောတဲ့ နှုနျးထားအတိုငျး အပိုဆောငျးပေးနရေတဲ့ အခွအေနကေို ရငျဆိုငျနရေတယျလို့ ရနျကုနျကနေ ဧရာဝတီတိုငျးဘကျကို Wave Money ဝနျဆောငျမှုကနတေဆင့ျ ငှအေမွဲလှှဲနသေူတဦးက ပွောပါတယျ။
“အခုရကျပိုငျး ငှလှေှဲတာ ၁၀၀,၀၀၀ လှှဲတာကို ၁,၅၀၀ ပေးရတယျ။ ဟိုကထုတျတဲ့သူကို ဘယျလောကျပေးရလဲ မေးကွည့ျတော့ ၂,၀၀၀ ပေးရတယျတဲ့။ သူက သကျသာတယျပွောရမယျ။ တခြို့နရောတှမှော ၂,၀၀၀ မရဘူး။ အရငျတုနျးက ငှလှေှဲရငျ လှှဲတဲ့သူကပဲ ပေးရတယျ။ ထုတျတဲ့သူက ပိုကျဆံမပေးရဘူး။ အခုက နှဈဘကျစားဖွဈနတေယျ။”
ပွညျတှငျးမှာရှိတဲ့ ဘဏျတှကေ အလုပျသမားတှေ စုပေါငျးထားတဲ့ မွနျမာနိုငျငံဘဏျ အလုပျသမားသမဂ်ဂမြား အဖှဲ့ခြုပျကတော့ KBZ၊ AYA၊ MAB နဲ့ တခွားပုဂ်ဂလိက ဘဏျခှဲတှကေ တာဝနျရှိသူတှနေဲ့ ငှပှေဲစားတှပေေါငျးပွီး ငှလေဲတဲ့အခါ ရာခိုငျနှုနျးနဲ့ထပျတိုးယူနတောကို ကန့ျကှကျ ရှုတျခထြားပါတယျ။
အခုလို ငှသေားရယူနိုငျဖို့ တရားမဝငျ ရာခိုငျနှုနျးနဲ့ အကြိုးဆောငျခလို ယူနကွေတာကို ဥပဒအေရ အရေးယူဆောငျရှကျသှားမယျလို့ ဗဟိုဘဏျက ပွောကွားထားပမေဲ့လညျး ဘဏျတှကေနေ ငှထေုတျယူနိုငျဖို့ ခကျခဲနတောကွောင့ျ ဒီနညျးနဲ့ပဲ အမြားက လုပျနကွေပါတယျ။ စဈအာဏာသိမျးခဲ့ပွီးနောကျ နိုငျငံမတညျမငွိမျဖွဈနတော၊ အုပျခြုပျနသေူတှနေဲ့ ဘဏျလုပျငနျးအပေါျ အယုံအကွညျနညျးပါးတာကွောင့ျ ဘဏျတှမှော အပျနှံထားတဲ့ ကိုယ့ျရဲ့ ငှတှေေ ပွနျရနိုငျဖို့အတှကျ နညျးမြိုးစုံသုံး ကွိုးစားနကွေတာဖွဈပါတယျ။
