(Zawgyi/Unicode)
တရုတ်နိုင်ငံထဲက ပြန်လာချင်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေအတွက် တရားဝင်နယ်စပ်ဂိတ်ဖြစ်တဲ့ မူဆယ်နန်းတော်ပေါက်ကို ဒီနေ့ ဇူလိုင် ၂၆ ရက်ကစပြီး နှစ်နိုင်ငံညှိနှိုင်းမှုနဲ့ ယာယီဖွင့်ပေးလိုက်ပါတယ်။ ရန်ကုန်က ပေးပို့လာတဲ့ တရုတ်- မြန်မာနယ်စပ်အခြေအနေတွေကို ကိုငြိမ်းချမ်းပြောပြမှာပါ။
တရုတ်နိုင်ငံကပြန်လာချင်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေအတွက် တနှစ်လောက်ပိတ်ထားတဲ့ မူဆယ်နန်းတော်ဂိတ်ပေါက်ကို နှစ်နိုင်ငံညှိနှိုင်းမှုနဲ့ ဒီတနင်္လာနေ့ကစလို့ ယာယီဖွင့်ပေးလိုက်တာပါ။ နေထိုင်ခွင့်သက်တမ်းမရှိ၊ ဝင်ငွေမရှိတော့တဲ့ တရုတ်ရွှေလီနဲ့ ကျယ်ဂေါင်က မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကို နေရပ်ပြန်ပို့မယ်လို့ ပြီးခဲ့တဲ့ သီတင်းတပတ်မှာ တရုတ်အာဏာပိုင်တွေက ကြေညာခဲ့ပြီးနောက် အခုလို တရားဝင် ခွင့်ပြုပေးလိုက်တာပါ။
တရုတ်ပြည်ထဲကနေ ပြန်လာမယ့် မြန်မာတွေအတွက် ဂိတ်ပေါက်ကို အကန့်အသတ်မရှိ ဖွင့်ပေးထားဖို့ နှစ်နိုင်ငံညှိနှိုင်းခဲ့ကြောင်း မူဆယ်မြို့နယ် ဒုတိယ ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးဥက္ကာက ပြောပါတယ်။ အစောပိုင်းမှာ နယ်စပ်ခိုးဝင်ပေါက်တွေကနေ မြန်မာသားတွေက ပြန်လာရတာမို့ တရားဝင်ဂိတ်ကို ဖွင့်ပေးဖို့ တရုတ်နဲ့ ညှိနှိုင်းခဲ့ကြောင်း ဗွီအိုအေကို သူကပြောပါတယ်။
“ ကျနော်တို့ အောက်ခြေဒေသ အာဏာပိုင်အဆင့်ကနေ တရုတ်ဘက်က တာဝန်ရှိသူတွေကို လှမ်းကန့်ကွက်လိုက်တာပေါ့။ ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကို အဲဒီလို လက်လွတ်စပယ် မလုပ်ဖို့၊ ဒါနှစ်နိုင်ငံ စာချုပ်ချုပ်ထားတဲ့အတိုင်းပဲ တရားဝင်ဂိတ်ပေါက်ကနေ ဖြတ်သန်း၊ သွားလာခွင့်ပြုဖို့ ဆိုပြီး အကြောင်းကြားလိုက်တာပေါ့။ တရုတ်ဘက်ကလည်း ပြန်ညှိနှိုင်းလာတော့ ဘယ်လိုဆောင်ရွက်ရင် ကောင်းမလဲလို့ လှမ်းပြီးတော့ပြောလို့ ကျနော်တို့က ဒါဆိုရင်တရားဝင် နန်းတော်ဂိတ်ကနေ လက်ခံပေးမယ်၊ ခင်ဗျားတို့ စနစ်တကျလွှဲပေးပါဆိုပြီး၊ သူတို့ဘက်ကလည်း သဘောတူတော့ ဒီနေ့ ၂၆ ရက်မနက်ကစပြီး မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ ပြန်လည်ဝင်ရောက် လာပြီပေါ့နော်။”
နန်းတော်ဂိတ်ကနေ တရားဝင်ပြန်လာမယ့်သူတွေက တရုတ်နိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်စစ်ဆေးပြီးကြောင်း အထောက်အထားပါရမှာပါ။ တကယ်လို့ အထောက်အထား မပါဘူးဆိုရင် မြန်မာဘက် မူဆယ်မြို့ကို ရောက်တဲ့အခါမှာ မြန်မာကျန်းမာရေးဌာန လမ်းညွှန်ချက်အတိုင်း ကိုဗစ်ရောဂါကို စစ်ဆေးရမှာဖြစ်ပါတယ်။
“ သူတို့ဘက်မှာ စစ်ဆေးပြီးတယ်ဆိုရင် ၇၂နာရီအတွင်း စစ်ဆေးပြီးကြောင်း ကိုဗစ်ရောဂါကာကွယ်ရေး စစ်ဆေးပြီးကြောင်းကို ရောဂါကင်းစင်ကြောင်း လက်မှတ်ပေါ့ အဲဒါလေးတွေပါအောင် ထည့်ပေးပါလို့ ညှိနှိုင်းထားပါတယ်။ ၇၂နာရီ ကျော်နေရင်တော့ ဒီဘက်မှာ ကျနော်တို့က ပြန်လည်စစ်ဆေးပြီး လက်ခံဆောင်ရွက်မှာပေါ့။”
ယခင်တုန်းကတော့ တရားဝင်နေထိုင်ခွင့်သက်တမ်း မရှိတော့တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားကို တရုတ်အာဏာပိုင်တွေက နယ်စပ်ကနေပြန်ပို့ပေးတာမှာ လူကလွဲလို့ တခြားပိုင်ဆိုင်မှု ဘာကိုမှယူဆောင်ခွင့် မပေးပါဘူး။ အခုတော့ လူတကိုယ်စာကိုယ်ပိုင်ပစ္စည်းမှန်သမျှ ယူခွင့်ရပြီလို့ မူဆယ်နန်းတော်ပေါက်ကနေ ဒီကနေ့ပြန်လာတဲ့ လူငယ်တဦးက ပြောပြပါတယ်။
“ ဖွင့်ပေးတယ်ဆိုတာက ဟုတ်တယ်၊ တိကျသွားပြီပေါ့နော်၊ တရားဝင်ဖွင့်ထားပေးတယ်။ မနက် ၈ နာရီကနေ ၁၂ နာရီအထိအောင် မြန်မာပြည်ဘက်ကို တရားဝင်ပြန်လို့ရတယ်လို့ ကြေညာထားတာပေါ့နော်။ အရင်တုန်းကဆိုရင် ကျနော်တို့ ပြန်မယ်ဆိုရင် မြန်မာပြည်ဘက်ကို သူတို့ရဲကားနဲ့ လိုက်ပို့ပေးတယ် ခိုးပေါက်ကနေ ပို့ပေးတာပေါ့နော်။ အခုက တရားဝင် နန်းတော်ပေါက်က ဖွင့်ပေးလိုက်တယ်ဆိုတော့ မူဆယ်ဘက်ကို တန်းရောက်တာပေါ့ဗျာ။ ပစ္စည်း တပိုင်တနိုင် ဆိုင်ကယ်နဲ့ လူတကိုယ်စာနဲ့ အဲဒီလောက်တော့ ယူလို့ရတယ် နောက်တခေါက်တော့ ပြန်ယူလို့တော့မရဘူး။”
ကိုဗစ်ရောဂါကာကွယ်ဖို့အတွက် တရုတ်နယ်စပ်မြို့တွေမှာ နေအိမ်ပြင်ပမထွက်ရအမိန့်ကို အကန့်အသတ်မရှိ ချမှတ်ထားပါတယ်။ တရုတ်နယ်စပ်က စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ ရပ်ဆိုင်းနေပြီး အလုပ်မရှိ၊ ဝင်ငွေမရှိတော့တဲ့ မြန်မာတွေက နေရပ်ပြန်နေကြတာပါ။ တကယ်လို့ တရုတ်ပြည်ထဲမှာ ဆက်ပြီးနေခွင့်ရချင်တယ်ဆိုရင် lockdown ကာလအတွင်း သုံးစွဲဖို့အတွက် လုံလောက်တဲ့ ငွေကြေးရှိကြောင်း ပြရမှာဖြစ်ပါတယ်။
နှစ်နိုင်ငံ ကုန်သွယ်မှုပမာဏ တနှစ်ကိုအမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၄၀၀၀ ကျော်ရှိတဲ့ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး အားလုံးကိုလည်း ဇူလိုင် ၁၂ရက်ကစပြီး တရုတ်က ဖြတ်တောက်ထားပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကုန်သွယ်ရေးလုပ်ငန်းကိုမှီခိုနေတဲ့ သိန်းနဲ့ချီတဲ့ ကုန်သည်၊ အောက်ခြေလုပ်သားတွေရဲ့ ဝင်ငွေတွေ ဆုံးရှုံးသွားကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်တွေက ပြောပါတယ်။
.....................................................................................
မြန်မာနိုင်ငံသားတွေနေရပ်ပြန်နိုင်ဖို့ မူဆယ် နန်းတော်ပေါက်နယ်စပ်ဂိတ်ဖွင့်ထားပေး
(Unicode)
မွနျမာနိုငျငံသားတှနေရေပျပွနျနိုငျဖို့ မူဆယျ နနျးတောျပေါကျနယျစပျဂိတျဖှင့ျထားပေး
တရုတျနိုငျငံထဲက ပွနျလာခငြျတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှအေတှကျ တရားဝငျနယျစပျဂိတျဖွဈတဲ့ မူဆယျနနျးတောျပေါကျကို ဒီနေ့ ဇူလိုငျ ၂၆ ရကျကစပွီး နှဈနိုငျငံညှိနှိုငျးမှုနဲ့ ယာယီဖှင့ျပေးလိုကျပါတယျ။ ရနျကုနျက ပေးပို့လာတဲ့ တရုတျ- မွနျမာနယျစပျအခွအေနတှေကေို ကိုငွိမျးခမြျးပွောပွမှာပါ။
တရုတျနိုငျငံကပွနျလာခငြျတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှအေတှကျ တနှဈလောကျပိတျထားတဲ့ မူဆယျနနျးတောျဂိတျပေါကျကို နှဈနိုငျငံညှိနှိုငျးမှုနဲ့ ဒီတနငျ်လာနေ့ကစလို့ ယာယီဖှင့ျပေးလိုကျတာပါ။ နထေိုငျခှင့ျသကျတမျးမရှိ၊ ဝငျငှမေရှိတော့တဲ့ တရုတျရှှလေီနဲ့ ကယြျဂေါငျက မွနျမာနိုငျငံသားတှကေို နရေပျပွနျပို့မယျလို့ ပွီးခဲ့တဲ့ သီတငျးတပတျမှာ တရုတျအာဏာပိုငျတှကေ ကွညောခဲ့ပွီးနောကျ အခုလို တရားဝငျ ခှင့ျပွုပေးလိုကျတာပါ။
တရုတျပွညျထဲကနေ ပွနျလာမယ့ျ မွနျမာတှအေတှကျ ဂိတျပေါကျကို အကန့ျအသတျမရှိ ဖှင့ျပေးထားဖို့ နှဈနိုငျငံညှိနှိုငျးခဲ့ကွောငျး မူဆယျမွို့နယျ ဒုတိယ ခရိုငျအုပျခြုပျရေးမှူး ဦးဥက်ကာက ပွောပါတယျ။ အစောပိုငျးမှာ နယျစပျခိုးဝငျပေါကျတှကေနေ မွနျမာသားတှကေ ပွနျလာရတာမို့ တရားဝငျဂိတျကို ဖှင့ျပေးဖို့ တရုတျနဲ့ ညှိနှိုငျးခဲ့ကွောငျး ဗှီအိုအကေို သူကပွောပါတယျ။
“ ကနြောျတို့ အောကျခွဒေသေ အာဏာပိုငျအဆင့ျကနေ တရုတျဘကျက တာဝနျရှိသူတှကေို လှမျးကန့ျကှကျလိုကျတာပေါ့။ ကနြောျတို့ မွနျမာနိုငျငံသားတှကေို အဲဒီလို လကျလှတျစပယျ မလုပျဖို့၊ ဒါနှဈနိုငျငံ စာခြုပျခြုပျထားတဲ့အတိုငျးပဲ တရားဝငျဂိတျပေါကျကနေ ဖွတျသနျး၊ သှားလာခှင့ျပွုဖို့ ဆိုပွီး အကွောငျးကွားလိုကျတာပေါ့။ တရုတျဘကျကလညျး ပွနျညှိနှိုငျးလာတော့ ဘယျလိုဆောငျရှကျရငျ ကောငျးမလဲလို့ လှမျးပွီးတော့ပွောလို့ ကနြောျတို့က ဒါဆိုရငျတရားဝငျ နနျးတောျဂိတျကနေ လကျခံပေးမယျ၊ ခငျဗြားတို့ စနဈတကလြှှဲပေးပါဆိုပွီး၊ သူတို့ဘကျကလညျး သဘောတူတော့ ဒီနေ့ ၂၆ ရကျမနကျကစပွီး မွနျမာနိုငျငံသားတှေ ပွနျလညျဝငျရောကျ လာပွီပေါ့နောျ။”
နနျးတောျဂိတျကနေ တရားဝငျပွနျလာမယ့ျသူတှကေ တရုတျနိုငျငံမှာ ကိုဗဈစဈဆေးပွီးကွောငျး အထောကျအထားပါရမှာပါ။ တကယျလို့ အထောကျအထား မပါဘူးဆိုရငျ မွနျမာဘကျ မူဆယျမွို့ကို ရောကျတဲ့အခါမှာ မွနျမာကနြျးမာရေးဌာန လမျးညှှနျခကြျအတိုငျး ကိုဗဈရောဂါကို စဈဆေးရမှာဖွဈပါတယျ။
“ သူတို့ဘကျမှာ စဈဆေးပွီးတယျဆိုရငျ ၇၂နာရီအတှငျး စဈဆေးပွီးကွောငျး ကိုဗဈရောဂါကာကှယျရေး စဈဆေးပွီးကွောငျးကို ရောဂါကငျးစငျကွောငျး လကျမှတျပေါ့ အဲဒါလေးတှပေါအောငျ ထည့ျပေးပါလို့ ညှိနှိုငျးထားပါတယျ။ ၇၂နာရီ ကြောျနရေငျတော့ ဒီဘကျမှာ ကနြောျတို့က ပွနျလညျစဈဆေးပွီး လကျခံဆောငျရှကျမှာပေါ့။”
ယခငျတုနျးကတော့ တရားဝငျနထေိုငျခှင့ျသကျတမျး မရှိတော့တဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားကို တရုတျအာဏာပိုငျတှကေ နယျစပျကနပွေနျပို့ပေးတာမှာ လူကလှဲလို့ တခွားပိုငျဆိုငျမှု ဘာကိုမှယူဆောငျခှင့ျ မပေးပါဘူး။ အခုတော့ လူတကိုယျစာကိုယျပိုငျပစ်စညျးမှနျသမြှ ယူခှင့ျရပွီလို့ မူဆယျနနျးတောျပေါကျကနေ ဒီကနေ့ပွနျလာတဲ့ လူငယျတဦးက ပွောပွပါတယျ။
“ ဖှင့ျပေးတယျဆိုတာက ဟုတျတယျ၊ တိကသြှားပွီပေါ့နောျ၊ တရားဝငျဖှင့ျထားပေးတယျ။ မနကျ ၈ နာရီကနေ ၁၂ နာရီအထိအောငျ မွနျမာပွညျဘကျကို တရားဝငျပွနျလို့ရတယျလို့ ကွညောထားတာပေါ့နောျ။ အရငျတုနျးကဆိုရငျ ကနြောျတို့ ပွနျမယျဆိုရငျ မွနျမာပွညျဘကျကို သူတို့ရဲကားနဲ့ လိုကျပို့ပေးတယျ ခိုးပေါကျကနေ ပို့ပေးတာပေါ့နောျ။ အခုက တရားဝငျ နနျးတောျပေါကျက ဖှင့ျပေးလိုကျတယျဆိုတော့ မူဆယျဘကျကို တနျးရောကျတာပေါ့ဗြာ။ ပစ်စညျး တပိုငျတနိုငျ ဆိုငျကယျနဲ့ လူတကိုယျစာနဲ့ အဲဒီလောကျတော့ ယူလို့ရတယျ နောကျတခေါကျတော့ ပွနျယူလို့တော့မရဘူး။”
ကိုဗဈရောဂါကာကှယျဖို့အတှကျ တရုတျနယျစပျမွို့တှမှော နအေိမျပွငျပမထှကျရအမိန့ျကို အကန့ျအသတျမရှိ ခမြှတျထားပါတယျ။ တရုတျနယျစပျက စီးပှားရေးလုပျငနျးတှေ ရပျဆိုငျးနပွေီး အလုပျမရှိ၊ ဝငျငှမေရှိတော့တဲ့ မွနျမာတှကေ နရေပျပွနျနကွေတာပါ။ တကယျလို့ တရုတျပွညျထဲမှာ ဆကျပွီးနခှေင့ျရခငြျတယျဆိုရငျ lockdown ကာလအတှငျး သုံးစှဲဖို့အတှကျ လုံလောကျတဲ့ ငှကွေေးရှိကွောငျး ပွရမှာဖွဈပါတယျ။
နှဈနိုငျငံ ကုနျသှယျမှုပမာဏ တနှဈကိုအမရေိကနျဒေါျလာ သနျး ၄၀၀၀ ကြောျရှိတဲ့ နယျစပျကုနျသှယျရေး အားလုံးကိုလညျး ဇူလိုငျ ၁၂ရကျကစပွီး တရုတျက ဖွတျတောကျထားပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ကုနျသှယျရေးလုပျငနျးကိုမှီခိုနတေဲ့ သိနျးနဲ့ခြီတဲ့ ကုနျသညျ၊ အောကျခွလေုပျသားတှရေဲ့ ဝငျငှတှေေ ဆုံးရှုံးသှားကွောငျး လုပျငနျးရှငျတှကေ ပွောပါတယျ။
