စစ်ကိုင်းတိုင်း ကျွန်းလှမြို့နယ်ထဲက ကျွန်းလှမြို့အဝင်အထွက်ကို စစ်ကောင်စီက ပိတ်ထားတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ ဒီလို ပိတ်လိုက်တာကြောင့် ကျွန်းလှမြို့ကိုသာ အားကိုးအားထားပြုပြီး စားသောက်နေထိုင်ကြရတဲ့ ကျွန်းလှမြို့နယ်အတွင်းက ကျေးရွာတွေဟာ စားသောက်ရေးနဲ့ ကျန်းမာရေးအအပါအဝင် အခက်အခဲတွေကြုံနေကြရတဲ့အကြောင်း သတင်းပေးပို့တာကို မစုမြတ်မွန်က ပြောပြပါမယ်။
စစ်ကိုင်းတိုင်း ကျွန်းလှမြို့ အဝင်အထွက်အားလုံးကို မတ်လ ၁ ရက် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ထဲကစလို့ ဘယ်သူမှ ဝင်ခွင့်မပေးပဲ ပိတ်ထားတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ ဒေသခံတွေရဲ့ အပြောအရ စစ်တပ်နဲ့ ပျုစောထီးအဖွဲ့တွေက တားဆီးနေတာလို့ ပြောပါတယ်။ မြို့ထဲ အဝင်အထွက်တွေကို ၃ ရက် ပိတ်မယ်လို့ ပျူစောထီးတွေက ပြောတဲ့အကြောင်း ဒေသခံ ကိုချမ်းက VOA ကို ခုလိုပြောပြပါတယ်။ ဘာလို့ အခုလိုပိတ်တာလဲဆိုတာ ဒေသခံတွေ ဘာမှ မသိရဘူးလို့ ပြောပါတယ်။
“၃ ရက်ပိတ်မယ်လို့ မြို့ထဲကနေ သတင်းကြားတယ်လို့တော့ ပြောကြတယ်ဗျ၊ ဒါပေမယ့်လည်း မသေချာလောက်ပါဘူးဗျ။ ဘယ်လိုပိတ်တာလည်းတော့ မသိဘူးဗျ၊ ၃ ရက်ပိတ်မယ် ကျွန်တော်တို့ဝင်ရင် အဝင်ကိုမခံပါဘူးဗျ။ ၁ ရက်နေ့ကစပြီးတော့ အဲ့နေ့က သွားတဲ့သူတွေက လုံးဝကို ပိတ်လိုက်ပါပြီပေါ့၊ လမ်းမှာလည်း သူတို့ရဲ့ ပျူစောထီးဂိတ်စခန်းတွေက ရှိသေးတော့ အဲ့ဂိတ်တွေက ကျွန်းလှကိုဝင်မရတော့ဘူး၊ လုံးဝကို သွားမရတော့ပါဘူး၊ အဝင်အထွက်ပိတ်တယ် ၃ ရက်ဆိုပြီးတော့ ဒီလိုပဲ ပြောလွှတ်လိုက်တာပါဗျ၊ ကျွန်တော်တို့ကို တရားဝင်ကြေညာတာမျိုးလည်း ဘာမှကို မရှိပါဘူးဗျ။ ဘယ်လိုကြောင့်ပိတ်တယ်လို့ကို ကျွန်တော်တို့မသိရပါဘူး၊ ပိတ်ချင်လို့ပိတ်တာနေမှာပေါ့ဗျာ။”
ကျွန်းလှမြို့ထဲမှာတော့ စစ်ကောင်စီရဲ့ ကားတွေ သွားလာ လှုပ်ရှားနေတာတွေရှိသလို ပျူစောထီးအဖွဲ့တွေလည်း လက်နက်တွေပါကိုင်ပြီး သွားလာနေတဲ့ အခြေအနေကိုလည်း ကိုချမ်းက ပြောပြပါတယ်။
“မြို့ထဲမှာကတော့ လက်နက်ကိုင်ထားတဲ့ ပျူစောထီးတွေ သူတို့မြို့ပတ်ပတ်လည်ကို ကင်းပတ်နေတယ်ဗျ။ ပြီးတော့ ဒီမနက်ခင်းလောက်ကမှစကြားတာပါဗျ သူတို့မြို့ထဲမှာ တော်တော်အလုပ်ရှုပ်ပြီးတော့မှ ကားတွေနဲ့ မြို့ရဲ့မြောက်ဖက်ကို ထွက်ပြီးတော့မှ လုပ်ကြတယ်လို့လည်း ပြောတယ်ဗျ။ ဒါလည်း ကျွန်တော်အကြားပါဗျ၊ ကျွန်တော်သေချာတော့ မမြင်ရဘူး။ ဒါပေမယ့် အထဲမှာက ကျွန်းလှမြို့ထဲမှာက ပျူစောထီး တော်တော်များများလေးလဲ ရှိတယ်၊ သူတို့က လက်နက်တွေကိုင်ပြီးတော့ မြို့ထဲမှာ တော်တော်သောင်းကျန်းနေတဲ့အဖွဲ့ပါဗျ။”
ကျွန်းလှမြို့နယ်တခုလုံးမှာရှိတဲ့ ကျေးရွာတွေ အားလုံးဟာ စီးပွားရေး စားသောက်ရေး ကျန်းမာရေးတွေအပါအဝင် အစစအရာရာကို ကျွန်းလှမြို့ကိုပဲ အားကိုးနေရတာဖြစ်တဲ့အတွက် ခုလို ကျွန်းလှမြို့အဝင်အထွက်ပိတ်လိုက်တာကြောင့် ဒေသခံတွေ အခက်အခဲ အများကြီး ဖြစ်နေရပါတယ်။
“ဝင်လို့လဲမရ ပြုလို့လဲမရ သူတို့က ပိတ်ထားတော့ စားရေးသောက်ရေး အခက်အခဲနဲ့ ဒီ ၃ ရက်ဆိုလဲ ၃ ရက် ပိတ်တယ်ဆိုရင် ကျွန်တော်တို့မှာ အတော်ခက်ခဲတဲ့ သူတွေပေါ့။ ဝယ်ရခြမ်းရတာကအစ အကုန်ခက်ခဲတဲ့သူတွေချည်းပါပဲ။ ဒီဖက်နယ်တွေမှာလည်း သိတဲ့အတိုင်းပါဘဲ ကျွန်တော်တို့ဖက်တွေမှာ စစ်ကောင်စီက စစ်ကြောင်တွေ ထိုးပြီးတော့မှ လုပ်နေကြတော့ ကျွန်တော်တို့မှာလည်း တော်တော်ခက်ခဲတာတွေ ရှိပါတယ်။ အဲ့အတွက် ကျွန်တော်တို့ ကုန်ပစ္စည်းတွေက စပြီးတော့မှပေါ့ဗျာ လူသုံးကုန်ပစ္စည်းတွေကအစ အကုန်ခက်ခဲပါတယ်ဗျာ အဲ့ဒီကိုပဲ ကျွန်တော်တို့က အားကိုးနေရတာဆိုတော့ ကျွန်တော်တို့မှာ ဘယ်မှ သွားဝယ်လို့မရဘူးဗျ၊ ဒီလမ်းကြောလေး တစ်ခုပဲ ရှိတာ။ အရင် ကြိုသီရင်လဲ ကျွန်တော်တို့ကြိုပြီးတော့ စုဆောင်းထားကြမှာပေါ့ဗျာ။ ခုက ကြိုလည်း မသိရဘဲ တန်းပြီး ပိတ်လိုက်တော့ ကျွန်တော်တို့မှာ တော်တော်ခက်ခဲသွားတာပေါ့။ တချို့တွေမှာ ကျန်းမာရေး အခြေအနေတွေက စပြီးတော့မှ မနက်ကဆို ကျွန်တော်တို့ ရွာသားတစ်ယောက်ဆိုရင် ကျန်းမာရေးနဲ့ကလေးကို ဆေးခန်းပြရမယ်ဟာပေါ့၊ ကလေးဆေးထိုးဖို့ ဆေးခန်းချိန်းထားတဲ့ရက်ကို အဲ့ဒါကို ဒီလိုပိတ်လိုက်တာဆိုတော့ သူလည်း အခက်အခဲဖြစ်တာပေါ့၊ ကလေးကလည်း ဆေးမထိုးခဲ့ရဘဲ ပြန်လာခဲ့ရတာပေါ့။”
ကျွန်းလှမြို့နယ်အတွင်းမှာရှိတဲ့ တချို့ကျေးရွာတွေကို စစ်တပ်က နယ်မြေရှင်းလင်းရေး စစ်ကြောင်းတွေဝင်သလို၊ တချို့ နေအိမ်တွေကို မီးရှို့တာတွေကြောင့် ဒေသခံရွာသားတွေ ထွက်ပြေး ပုန်းရှောင်နေကြရတာလည်း ရှိပါတယ်။ လောလောဆယ်မှာတော့ ကျွန်းလှမြို့ အဝင်အထွက် ပိတ်ထားတဲ့အတွက် မြို့နယ်ထဲက ဒေသခံတွေ တော်တော်လေး အခက်အခဲ ဖြစ်နေကြပါတယ်။
{Unicode}
ကြှနျးလှမွို့အဝငျအထှကျ ပိတျထားလို့ဒသေခံတှေ အခကျတှေ့
စဈကိုငျးတိုငျး ကြှနျးလှမွို့နယျထဲက ကြှနျးလှမွို့အဝငျအထှကျကို စဈကောငျစီက ပိတျထားတယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။ ဒီလို ပိတျလိုကျတာကွောင့ျ ကြှနျးလှမွို့ကိုသာ အားကိုးအားထားပွုပွီး စားသောကျနထေိုငျကွရတဲ့ ကြှနျးလှမွို့နယျအတှငျးက ကြေးရှာတှဟော စားသောကျရေးနဲ့ ကနြျးမာရေးအအပါအဝငျ အခကျအခဲတှကွေုံနကွေရတဲ့အကွောငျး သတငျးပေးပို့တာကို မစုမွတျမှနျက ပွောပွပါမယျ။
စဈကိုငျးတိုငျး ကြှနျးလှမွို့ အဝငျအထှကျအားလုံးကို မတျလ ၁ ရကျ ဗုဒ်ဓဟူးနေ့ထဲကစလို့ ဘယျသူမှ ဝငျခှင့ျမပေးပဲ ပိတျထားတယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။ ဒသေခံတှရေဲ့ အပွောအရ စဈတပျနဲ့ ပြုစောထီးအဖှဲ့တှကေ တားဆီးနတောလို့ ပွောပါတယျ။ မွို့ထဲ အဝငျအထှကျတှကေို ၃ ရကျ ပိတျမယျလို့ ပြူစောထီးတှကေ ပွောတဲ့အကွောငျး ဒသေခံ ကိုခမြျးက VOA ကို ခုလိုပွောပွပါတယျ။ ဘာလို့ အခုလိုပိတျတာလဲဆိုတာ ဒသေခံတှေ ဘာမှ မသိရဘူးလို့ ပွောပါတယျ။
“၃ ရကျပိတျမယျလို့ မွို့ထဲကနေ သတငျးကွားတယျလို့တော့ ပွောကွတယျဗြ၊ ဒါပမေယ့ျလညျး မသခြောလောကျပါဘူးဗြ။ ဘယျလိုပိတျတာလညျးတော့ မသိဘူးဗြ၊ ၃ ရကျပိတျမယျ ကြှနျတောျတို့ဝငျရငျ အဝငျကိုမခံပါဘူးဗြ။ ၁ ရကျနေ့ကစပွီးတော့ အဲ့နေ့က သှားတဲ့သူတှကေ လုံးဝကို ပိတျလိုကျပါပွီပေါ့၊ လမျးမှာလညျး သူတို့ရဲ့ ပြူစောထီးဂိတျစခနျးတှကေ ရှိသေးတော့ အဲ့ဂိတျတှကေ ကြှနျးလှကိုဝငျမရတော့ဘူး၊ လုံးဝကို သှားမရတော့ပါဘူး၊ အဝငျအထှကျပိတျတယျ ၃ ရကျဆိုပွီးတော့ ဒီလိုပဲ ပွောလှှတျလိုကျတာပါဗြ၊ ကြှနျတောျတို့ကို တရားဝငျကွညောတာမြိုးလညျး ဘာမှကို မရှိပါဘူးဗြ။ ဘယျလိုကွောင့ျပိတျတယျလို့ကို ကြှနျတောျတို့မသိရပါဘူး၊ ပိတျခငြျလို့ပိတျတာနမှောပေါ့ဗြာ။”
ကြှနျးလှမွို့ထဲမှာတော့ စဈကောငျစီရဲ့ ကားတှေ သှားလာ လှုပျရှားနတောတှရှေိသလို ပြူစောထီးအဖှဲ့တှလေညျး လကျနကျတှပေါကိုငျပွီး သှားလာနတေဲ့ အခွအေနကေိုလညျး ကိုခမြျးက ပွောပွပါတယျ။
“မွို့ထဲမှာကတော့ လကျနကျကိုငျထားတဲ့ ပြူစောထီးတှေ သူတို့မွို့ပတျပတျလညျကို ကငျးပတျနတေယျဗြ။ ပွီးတော့ ဒီမနကျခငျးလောကျကမှစကွားတာပါဗြ သူတို့မွို့ထဲမှာ တောျတောျအလုပျရှုပျပွီးတော့မှ ကားတှနေဲ့ မွို့ရဲ့မွောကျဖကျကို ထှကျပွီးတော့မှ လုပျကွတယျလို့လညျး ပွောတယျဗြ။ ဒါလညျး ကြှနျတောျအကွားပါဗြ၊ ကြှနျတောျသခြောတော့ မမွငျရဘူး။ ဒါပမေယ့ျ အထဲမှာက ကြှနျးလှမွို့ထဲမှာက ပြူစောထီး တောျတောျမြားမြားလေးလဲ ရှိတယျ၊ သူတို့က လကျနကျတှကေိုငျပွီးတော့ မွို့ထဲမှာ တောျတောျသောငျးကနြျးနတေဲ့အဖှဲ့ပါဗြ။”
ကြှနျးလှမွို့နယျတခုလုံးမှာရှိတဲ့ ကြေးရှာတှေ အားလုံးဟာ စီးပှားရေး စားသောကျရေး ကနြျးမာရေးတှအေပါအဝငျ အစစအရာရာကို ကြှနျးလှမွို့ကိုပဲ အားကိုးနရေတာဖွဈတဲ့အတှကျ ခုလို ကြှနျးလှမွို့အဝငျအထှကျပိတျလိုကျတာကွောင့ျ ဒသေခံတှေ အခကျအခဲ အမြားကွီး ဖွဈနရေပါတယျ။
“ဝငျလို့လဲမရ ပွုလို့လဲမရ သူတို့က ပိတျထားတော့ စားရေးသောကျရေး အခကျအခဲနဲ့ ဒီ ၃ ရကျဆိုလဲ ၃ ရကျ ပိတျတယျဆိုရငျ ကြှနျတောျတို့မှာ အတောျခကျခဲတဲ့ သူတှပေေါ့။ ဝယျရခွမျးရတာကအစ အကုနျခကျခဲတဲ့သူတှခေညြျးပါပဲ။ ဒီဖကျနယျတှမှောလညျး သိတဲ့အတိုငျးပါဘဲ ကြှနျတောျတို့ဖကျတှမှော စဈကောငျစီက စဈကွောငျတှေ ထိုးပွီးတော့မှ လုပျနကွေတော့ ကြှနျတောျတို့မှာလညျး တောျတောျခကျခဲတာတှေ ရှိပါတယျ။ အဲ့အတှကျ ကြှနျတောျတို့ ကုနျပစ်စညျးတှကေ စပွီးတော့မှပေါ့ဗြာ လူသုံးကုနျပစ်စညျးတှကေအစ အကုနျခကျခဲပါတယျဗြာ အဲ့ဒီကိုပဲ ကြှနျတောျတို့က အားကိုးနရေတာဆိုတော့ ကြှနျတောျတို့မှာ ဘယျမှ သှားဝယျလို့မရဘူးဗြ၊ ဒီလမျးကွောလေး တဈခုပဲ ရှိတာ။ အရငျ ကွိုသီရငျလဲ ကြှနျတောျတို့ကွိုပွီးတော့ စုဆောငျးထားကွမှာပေါ့ဗြာ။ ခုက ကွိုလညျး မသိရဘဲ တနျးပွီး ပိတျလိုကျတော့ ကြှနျတောျတို့မှာ တောျတောျခကျခဲသှားတာပေါ့။ တခြို့တှမှော ကနြျးမာရေး အခွအေနတှေကေ စပွီးတော့မှ မနကျကဆို ကြှနျတောျတို့ ရှာသားတဈယောကျဆိုရငျ ကနြျးမာရေးနဲ့ကလေးကို ဆေးခနျးပွရမယျဟာပေါ့၊ ကလေးဆေးထိုးဖို့ ဆေးခနျးခြိနျးထားတဲ့ရကျကို အဲ့ဒါကို ဒီလိုပိတျလိုကျတာဆိုတော့ သူလညျး အခကျအခဲဖွဈတာပေါ့၊ ကလေးကလညျး ဆေးမထိုးခဲ့ရဘဲ ပွနျလာခဲ့ရတာပေါ့။”
ကြှနျးလှမွို့နယျအတှငျးမှာရှိတဲ့ တခြို့ကြေးရှာတှကေို စဈတပျက နယျမွရှေငျးလငျးရေး စဈကွောငျးတှဝေငျသလို၊ တခြို့ နအေိမျတှကေို မီးရှို့တာတှကွေောင့ျ ဒသေခံရှာသားတှေ ထှကျပွေး ပုနျးရှောငျနကွေရတာလညျး ရှိပါတယျ။ လောလောဆယျမှာတော့ ကြှနျးလှမွို့ အဝငျအထှကျ ပိတျထားတဲ့အတှကျ မွို့နယျထဲက ဒသေခံတှေ တောျတောျလေး အခကျအခဲ ဖွဈနကွေပါတယျ။
