(Zawgyi/Unicode)
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ကူးစက်ခံရပြီး ပြန်လည်သက်သာ ပျောက်ကင်းသွားသူတဦးမှာ ရောဂါလက္ခဏာတွေ ဆက်တွေ့နေရတဲ့အပေါ် ဆေးပညာအသိုင်းအဝိုင်းက အနည်းအကျဉ်းလောက်ပဲ နားလည်ထားတာကို နောက်ဆုံးထုတ်ပြန်တဲ့ ထိပ်တန်းဆေးပညာဂျာနယ်တခုမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
ဒီဖြစ်ရပ်ဟာ ဆေးပညာအတွက် ခေတ်ပေါ်စိန်ခေါ်ချက်တခုဖြစ်ပြီး သင့်တော်မှန်ကန်စွာကိုင်တွယ်နိုင်ဖို့ အရင်လေ့လာဖို့ လိုသေးတယ်လို့လည်း The Lancet ဆေးပညာဂျာနယ်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ဒီရောဂါလက္ခဏာတွေကို ကာလရှည် ကိုဗစ်ရောဂါ “long COVID” ဆိုပြီး လူသိများလာသလို ရောဂါလက္ခဏာပျောက်သွားဖို့ တနှစ်လောက်ကြာနိုင်တယ်လို့လည်း The Lancet ဆေးပညာဂျာနယ်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
နောက်ဆက်တွဲခံစားရတဲ့ ရောဂါလက္ခဏာတွေထဲမှာ မောပန်းနွမ်းနယ်တာ၊ အသက်ရှုရခက်တာ၊ မေ့လွယ်တာနဲ့ စိတ်ဓာတ်ကျတာတွေလည်းပါဝင်ပါတယ်။ ပဟေဋိဆန်တဲ့ ဒီလိုနောက်ဆက်တွဲရောဂါလက္ခဏာရဲ့အဖြေကိုရှာတဲ့နေရာမှာ သိပ္ပံပညာအရရော ဆေးပညာအရပါ အပြည့်အ၀ အာရုံစိုက်ပြီး အင်တိုက်အားတိုက်လုပ်ကိုင်ဖို့ိလိုတယ်လို့လည်း ဆိုထားပါတယ်။
ဒီအချိန်မှာပဲကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ WHO ကလည်း ကာကွယ်ဆေး အလုံအလောက်မထိုးနိုင်ရင် ကြုံလာရမယ့်အကျိုးဆက်တွေအကြောင်း ဒီသီတင်းပတ်အစောပိုင်းမှာပဲ ထပ်ပြီး သတိပေးခဲ့ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့တချို့နိုင်ငံတွေမှာ ပိုးကူးစက်မှုကျဆင်းလာပေမယ့် ပိုးကူးစက်မှုမြင့်တက်နေတဲ့ နိုင်ငံတွေလည်းရှိနေဆဲပါ။ ဒီလို ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး တွေဆက်ပြီး ကူးစက်နေသမ ျှ ဘယ်နေရာမှာမှ အန္တရာယ်မကင်းဘူးလို့လည်း WHO အကြီးအကဲက သတိပေးပါတယ်။
အမေရိကန် Johns Hopkins တက္ကသိုလ်၊ ကိုဗစ်သုတေသနဌာနစစ်တမ်းအရ ကမ္ဘာတဝန်း ပိုးကူးခံရသူ ၂၁၄ သန်းကျော်နဲ့ သေဆုံးသူ ၄ သန်းခွဲကျော်ထိရှိပါတယ်။ ကမ္ဘာတဝန်း ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးသူက ၅ ဘီလီယံကျော်ရှိပါတယ်။
...........................................................................................
COVID-19 ရောဂါ နောကျဆကျတှဲခံစားရမှု အသအေခြာနားမလညျနိုငျသေး
(Unicode)
ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈပိုး ကူးစကျခံရပွီး ပွနျလညျသကျသာ ပြောကျကငျးသှားသူတဦးမှာ ရောဂါလက်ခဏာတှေ ဆကျတှေ့နရေတဲ့အပေါျ ဆေးပညာအသိုငျးအဝိုငျးက အနညျးအကဉြျးလောကျပဲ နားလညျထားတာကို နောကျဆုံးထုတျပွနျတဲ့ ထိပျတနျးဆေးပညာဂြာနယျတခုမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
ဒီဖွဈရပျဟာ ဆေးပညာအတှကျ ခတျေပေါျစိနျခေါျခကြျတခုဖွဈပွီး သင့ျတောျမှနျကနျစှာကိုငျတှယျနိုငျဖို့ အရငျလေ့လာဖို့ လိုသေးတယျလို့လညျး The Lancet ဆေးပညာဂြာနယျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။ ဒီရောဂါလက်ခဏာတှကေို ကာလရှညျ ကိုဗဈရောဂါ “long COVID” ဆိုပွီး လူသိမြားလာသလို ရောဂါလက်ခဏာပြောကျသှားဖို့ တနှဈလောကျကွာနိုငျတယျလို့လညျး The Lancet ဆေးပညာဂြာနယျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။
နောကျဆကျတှဲခံစားရတဲ့ ရောဂါလက်ခဏာတှထေဲမှာ မောပနျးနှမျးနယျတာ၊ အသကျရှုရခကျတာ၊ မေ့လှယျတာနဲ့ စိတျဓာတျကတြာတှလေညျးပါဝငျပါတယျ။ ပဟဋေိဆနျတဲ့ ဒီလိုနောကျဆကျတှဲရောဂါလက်ခဏာရဲ့အဖွကေိုရှာတဲ့နရောမှာ သိပ်ပံပညာအရရော ဆေးပညာအရပါ အပွည့ျအ၀ အာရုံစိုကျပွီး အငျတိုကျအားတိုကျလုပျကိုငျဖို့ိလိုတယျလို့လညျး ဆိုထားပါတယျ။
ဒီအခြိနျမှာပဲကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ WHO ကလညျး ကာကှယျဆေး အလုံအလောကျမထိုးနိုငျရငျ ကွုံလာရမယ့ျအကြိုးဆကျတှအေကွောငျး ဒီသီတငျးပတျအစောပိုငျးမှာပဲ ထပျပွီး သတိပေးခဲ့ပါတယျ။ ကမ်ဘာ့တခြို့နိုငျငံတှမှော ပိုးကူးစကျမှုကဆြငျးလာပမေယ့ျ ပိုးကူးစကျမှုမွင့ျတကျနတေဲ့ နိုငျငံတှလေညျးရှိနဆေဲပါ။ ဒီလို ဗိုငျးရပျဈပိုး တှဆေကျပွီး ကူးစကျနသေမ ြှ ဘယျနရောမှာမှ အန်တရာယျမကငျးဘူးလို့လညျး WHO အကွီးအကဲက သတိပေးပါတယျ။
အမရေိကနျ Johns Hopkins တက်ကသိုလျ၊ ကိုဗဈသုတသေနဌာနစဈတမျးအရ ကမ်ဘာတဝနျး ပိုးကူးခံရသူ ၂၁၄ သနျးကြောျနဲ့ သဆေုံးသူ ၄ သနျးခှဲကြောျထိရှိပါတယျ။ ကမ်ဘာတဝနျး ကာကှယျဆေးထိုးပွီးသူက ၅ ဘီလီယံကြောျရှိပါတယျ။
