(Zawgyi/Unicode)
နယူးယောက်မြို့ကဆေးရုံမှာ COVID-19 လူနာတွေကို ကုသပေးရင်း ကိုယ်တိုင် အဲဒီရောဂါ ကူးစက်ခံလိုက်ရတဲ့ မြန်မာ ဆရာဝန်တဦးရဲ့ အတွေ့အကြုံကို တင်ပြပေးချင်ပါတယ်။
ဒေါက်တာ နန္ဒဟာ နယူးယောက်မြို့က Suny Downstate ဆေးရုံမှာ အဆုတ်နဲ့ ICU အထူးကြပ်မတ်ကုသရေးဆေးပညာ အထူးကုသင်တန်း တက်နေသူ ဖြစ်ပါတယ်။ နယူးယောက်မြို့ဟာ လက်ရှိမှာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအတွင်း COVID-19 ကူးစက်မှုတွေ အကြီးမားဆုံးဖြစ်နေတဲ့ နေရာဖြစ်တာနဲ့အညီ လွန်ခဲ့တဲ့ သီတင်း ၃ ပတ်လောက်ကစပြီး သူတို့ ဆေးရုံမှာလည်း ဒီ COVID-19 ရောဂါ ကူးစက်နေတဲ့ လူနာတွေကို စတင် ကုသပေးရင်းက သူကိုယ်တိုင်လည်း ဒီရောဂါ ကူးစက်ခံခဲ့ရတာပါ။ သူ့ရဲ့အတွေ့အကြုံတွေကို ကို ဇော်ဝင်းလှိုင်က ဆက်သွယ်မေးမြန်းစဉ် သူက အခုလို စတင် ရှင်းပြပါတယ်။
ဒေါက်တာ နန္ဒ။ ။ အခု နယူးယောက်က အခြေအနေက တော်တော်ဆိုးနေတယ်ခင်ဗျ။ ကျနော်တို့ ဆေးရုံဆိုရင် လွန်ခဲ့တဲ့ ၃ ပတ်ကျော်လောက်မှာ စပြီးတော့ COVID-19 လူနာတွေကို စပြီးတော့ တွေ့ရတယ်ဗျ ။ အဲဒီအချိန်ကနေစပြီးတော့ လူနာတွေ တရက်ပြီး တရက် ပိုများလာတာ အခုဆိုရင် ကျနော်တို့ ICU က ၃ ဆလောက် ထပ်ပြီး ချဲ့ထားရတယ်ခင်ဗျ။ ကျနော်တို့ ICU မှာဆိုရင် အသက်ရှုစက် တင်ထားတဲ့ လူနာတွေက ၃၀ ကနေ ၄၀ လောက်အထိ ရှိနေပြီ။ နောက်ပြီးတော့ ပုံမှန် medical ward တွေမှာလည်း COVID-19 လူနာတွေ နောက်ထပ် ၄၀- ၅၀ လောက်အထိ ရှိနေပြီဗျ။
ကိုဇော်ဝင်းလှိုင်။ ။ ဆိုတော့ ၁၀၀ နား ကပ်လာပြီပေါ့နော် တဖြေးဖြေး
ဒေါက်တာ နန္ဒ။ ။ ဟုတ်တယ် တရက်ထပ် တရက်ကို လူနာတွေ ပိုပိုပြီးတိုးလာနေတယ်။
ကိုဇော်ဝင်းလှိုင်။ ။ ကို နန္ဒက အဲဒီတော့ ဘယ်ဆေးရုံမှာ တာဝန်ယူထားတာလဲခင်ဗျ။
ဒေါက်တာ နန္ဒ။ ။ ကျနော်ကတော့ ICU ဆိုတော့ ရောဂါလက္ခဏာ ပြင်းထန်တဲ့လူနာတွေ ၊ ရုတ်တရက် အဆုတ်ပျက်စီးပြီးတော့ အသက်ရှုစက် တင်ဖို့ လိုတဲ့လူနာတွေကို အဓိက ကုသပေးရတာပါဗျ။
ကိုဇော်ဝင်းလှိုင်။ ။ ကို နန္ဒတို့ ဆေးရုံကို တွေမှာလည်း COVID-19 လူနာတွေ စရောက်ကတည်းက လူနာတွေကို ကိုင်တွယ်လာရတာလားခင်ဗျ။
ဒေါက်တာ နန္ဒ။ ။ ဟုတ်တယ်ဗျ ဒီ ၃ ပတ်ကျော်အတွင်းမှာ တွေမှာလည်း COVID-19 လူနာတွေကိုပဲ အများဆုံး ကုသပေးနေရပါတယ်။
ကိုဇော်ဝင်းလှိုင်။ ။ အဲလို ကုသနေရင်းနဲ့ ကျနော်ကြားတာက ကို နန္ဒကိုယ်တိုင် COVID-19 ကူးစက်ခံရတယ်လို့ ကြားပါတယ် အဲဒါ ဘယ်လို စသိသလဲ ၊ ခန္ဓာကိုယ်မှာ ပြောင်းလဲမှုတွေ ဘာတွေဖြစ်သလဲ။ COVID-19 ကိုယ့်မှာ ဖြစ်တယ်လို့ ဘယ်လို သံသရ စရှိသလဲ။
ဒေါက်တာ နန္ဒ။ ။ ကျနော်ကတော့ ဒီ ၃ ပတ်ကျော်အတွင်းမှာ နေ့တိုင်း COVID-19 လူနာတွေကို ကုသနေရတာဆိုတော့ ဘယ်အချိန်မှာ ဘယ်လို ကူးသွားသလဲဆိုတာကတော့ အတိအကျ ပြောဖို့တော့ နည်းနည်းခက်တာပေါ့။ ဘယ်လို စသိသလဲဆိုတော့ ထိပ်ဆုံးကတော့ ခေါင်းကိုက်တာကနေ စတယ်ခင်ဗျ။ ပထမ တရက်ခေါင်းကိုက်တယ် နောက်ရက်မှာတော့ အဖျား စရှိလာတာပေါ့။ အဲဒီမှာ အဖျားစရှိတော့ ကျနေ်ာ test လုပ်လိုက်တဲ့အခါမှာ test က positive ဖြစ်နေတယ်။ အဓိက ဖြစ်တာက ကျနော်က ခေါင်းကိုက်တာနဲ့ ဖျားတာနဲ့ ၂ ရက် ၃ ရက်လောက်ဖြစ်တယ်။ နောက် ကိုယ်လက် မအီမသာဖြစ်တာပေါ့။ ဒါပေမယ့် ကျနော် တခြား respiratory symptoms မျိုးဖြစ်တဲ့ ချောင်းဆိုးတာတွေ၊ အသက်ရှုမဝတာတွေတော့ မဖြစ်လိုက်ဘူး။ အခုဆိုရင်တော့ အကုန်လုံးကျနော် တော်တော်တော့ ပြန်ကောင်းနေပါပြီ။ ဒီမှာလည်း နေပြန်ကောင်းသလောက်ရှိနေပြီ နောက်တပတ်ဆိုရင် အလုပ်ကို ပြန်သွားဖို့အတွက် ready ဖြစ်နေပါပြီ။
ကိုဇော်ဝင်းလှိုင်။ ။ ကျနော်တို့ ကြားတာက COVID-19 ချင်းအတူတူမှာ နည်းနည်းပြင်းတဲ့ ဟာမျိုး သိပ်မပြင်းတာမျိုး ၊ အရမ်းကို ဆိုးတဲ့ဟာမျိုး ဆိုတာ အစားစားရှိတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ဆိုတော့ ကိုနန္ဒဖြစ်တာက သိပ်မပြင်းတဲ့အနေအထားမို့ ၊ ကျနော်တို့ သတင်းတွေ မှာ တွေ့နေတာတွေက အပြင်းအထန်ခံစားနေရတာမျိုး မခံစားလိုက်ရတာလား နည်းနည်းလေး ရှင်းပြပါ။
ဒေါက်တာ နန္ဒ။ ။ ဟုတ်တယ်ဗျ အကို ပြောသလိုမျိုးပဲ COVID လူနာတွေမှာ အခြေအနေက ၃ ခုဖြစ်နိုင်တာပေါ့။ mild symptoms ဆိုတာမျိုးက အပျော့စားပေါ့ ကျနော်တို့ပုံမှန်ဖြစ်သလိုမျိုး common cold လို့ခေါ်တာပေါ့ ပုံမှန်အအေးမိ၊ နှာစေးချောင်းဆိုးသလောက်ပဲ ဖြစ်တယ်။ တချို့ နည်းနည်း ပိုဆိုးတဲ့လူနာတွေမှာဆိုရင်တော့ အသက်ရှုမဝတာတွေ ချောင်းအရမ်းဆိုးတာတွေဖြစ်ပြီး ဆေးရုံတက်ဖို့အတွက် လောက်အထိ ဖြစ်တာပေါ့။ နောက်ပြီး ပိုပြင်းထန်တဲ့လူနာတွေဆိုရင်တော့ ICU ထိန်းဖို့ လိုသွားတဲ့အခြေအနေအထိ ဖြစ်နိုင်တာပေါ့။ နောက် ဒီ ၃ ခုကို ပြန်ခွဲမယ်ဆိုရင်တော့symptom ပျော့တဲ့ လက္ခဏာနဲ့ လာတာကတော့ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ရှိမယ်။ နောက်ပြီး ဆေးရုံတက်ဖို့ လောက်အထိ ဆိုးတာကတော့ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ရှိမယ်။ နောက်ပြီး ICU အထိ လိုတာကတော့ ၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ရှိမယ်။
ကိုဇော်ဝင်းလှိုင်။ ။ အဲဒီတော့ သိပ်မပြင်းတဲ့လူတွေဆိုရင်တော့ အနိမ့်ဆုံးအဆင့်မှာ ရှိတဲ့လူတွေဆိုရင် ခဏတဖြုတ်ဆေးရုံမှာ ကြည့်ပြီးတော့ အိမ်မှာပဲ Quarantine လုပ်ခိုင်တယ်ဆိုတာမျိုးလား ဘယ်လိုမျိုးလုပ်သလဲ။
ဒေါက်တာ နန္ဒ။ ။ အခုဆိုရင်တော့ သူတို့ ဘယ်လို Recommend လုပ်နေသလဲဆိုရင်တော့ ပုံမှန်နေမကောင်းဖြစ်ရုံလောက်ပဲ ဖြစ်တယ်ဆိုရင်တော့ ဆေးရုံတောင်မှ မလာခိုင်းတော့ဘူး။ အခုဆေးရုံကလည်း လူနာတွေနဲ့ ပြည့်နေတဲ့အခါကျတော့ symptom ပျော့တယ် ၊ နှာစေးချောင်းဆိုးလောက်ပဲ ရှိတယ်ဆိုရင် အိမ်မှာပဲ နေခိုင်းတယ်။ တကယ်လို့ အသက်ရှုမဝတာတွေ ချောင်းဆိုးတာတွေ မသက်သာတာတွေ ရက်ကြာလာမယ်ဆိုရင် အဲဒီအချိန်မှာပဲ ဆေးရုံဆေးခန်းတွေကို သွားဖို့အတွက် recommend လုပ်ထားတယ် အခုအချိန်မှာ။
ကိုဇော်ဝင်းလှိုင်။ ။ ဒေါက်တာ နန္ဒ က အခု ပြန်ပြီးတော့ သက်သာလာပြီ မကြာခင်မှာလည်း အလုပ် ပြန်ဆင်းလို့ရတဲ့ အနေအထားဖြစ်ပြီဆိုတော့ ရောဂါက ဘယ်အချိန်မှာ သတ်မှတ်တာလဲ ဆေးပညာအရပေါ့နော်။ ပျောက်သွားရင်လည်း ဘယ်လောက်ကြာကြာလူတွေနဲ့ သီးခြားခွဲနေရတဲ့အတိုင်းအတာရှိသလဲဆိုတာ ရှင်းပြပါဦး။
ဒေါက်တာ နန္ဒ။ ။ ကျနော်တို့အခု CDC ကနေ လမ်းညွန်ထားတာပေါ့လေ ရောဂါဖြစ်ပြီးဆိုရင် ဖျားတာရယ်၊ ရောဂါလက္ခဏာရယ်၊ ပျောက်တာ ၃ ရက်ကြာပြီဆိုရင် နောက်ပြီးတော့ ရောဂါလက္ခဏာစပြတာကနေ ၇ ရက်ကြာပြီဆိုရင် home isolation ကို နားလို့ရပြီလို့ သူတို့ လမ်းညွှန်ထားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေ အလုပ်ကို ပြန်သွားမယ်ဆိုရင်တော့ mask ကို တောက်လျှောက်တပ်ထားဖို့ ညွှန်ကြားထားပါတယ်။ ရောဂါလက္ခဏာ စဖြစ်ပြီး ၁၄ ရက်ကြာတဲ့အထိ mask ကို အချိန်ပြည့်တပ်ထားဖို့ ညွှန်ကြားထားပါတယ်။
ကိုဇော်ဝင်းလှိုင်။ ။ အဲဒီတော့ ဒေါက်တာ နန္ဒလိုပဲ COVID-19 ဖြစ်ပြီး ပြန်ကောင်းလာတဲ့ လုပ်ငန်းခွင်ပြန်ဝင်လာတဲ့ ဆရာဝန်တွေ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေ ရှိတယ်ပေါ့နော်။
ဒေါက်တာ နန္ဒ။ ။ ရှိတယ်ခင်ဗျ ကျနော့်လုပ်ဖော်ကိုင်ဘက်တွေ ထဲမှာလည်း ICU ဆရာဝန် ၃ ယောက် အခုလောလောဆယ် ဖြစ်နေတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့လည်း အကုန် ပြန်နေကောင်းနေပါပြီ။
ကိုဇော်ဝင်းလှိုင်။ ။ ဒေါက်တာ နန္ဒတို့ အခု နယူးယောက်မှာ ကုနေရတဲ့အတွေ့အကြုံ အရကြည့်ပြီးပြောမယ်ဆိုရင်တော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာတော့ အခုမှ စဖြစ်ခါစပဲ ရှိသေးတယ်။ ဆိုးဆိုးဝါးဝါးဖြစ်လာမယ်လို့တော့ ယတိပျက်မပြောနိုင်ဘူးပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် ဖြစ်လာနိုင်ခြေ တခြားနိုင်ငံတွေရဲ့ နမူနာကို ကြည့်ပြီး ဖြစ်လာနိုင်ခြေ ရှိတယ်လို့ ယူဆရတယ် အဲဒီတော့ နယူးယောက်မှာ ကုနေရတဲ့အနေအထားနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ပြီးပြောမယ်ဆိုရင် မြန်မာ နိုင်ငံကို ဘယ်လို အကြံ ဉာဏ်မျိုးပေးချင်သလဲ။
ဒေါက်တာ နန္ဒ။ ။ အခု နယူးယောက်မှာ အခြေအနေကတော့ တော်တော်ဆိုးနေတယ်လို့ ပြောရမှာပေါ့နော်။ လူနာအရေအတွက်ကလည်း ထိန်းချုပ်လို့ မရနိုင်အောင် မြင့်တက်နေတယ်။ ဆေးရုံတွေကလည်း မနိုင်မနင်းတွေဖြစ်နေတယ် ကျနော်တို့ဆီမှာဆိုရင် တချို့ဆေးဝါးတွေ မရှိသလောက်အောင် ဖြစ်နေပါပြီ။ ဒီ အသက်ရှုစက် ventilator patient တွေပေးရတဲ့ ဆေးတွေဆိုရင် တချို့ ကျနော်တို့ဆီမှာ မရှိတော့ပါဘူး။ အဲဒီတော့ ကျနော်မြန်မာနိုင်ငံကို ပြောချင်တာကတော့ အခုမှ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရောဂါ စပြန့်ခါစဆိုတော့ ကျနော်ပြောချင်တာက ဒီမှာလိုမျိုး ဆိုးဝါးတဲ့ အခြေအနေတွေ မဖြစ်အောင်လို့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရှိတဲ့ ပြည်သူတွေ ပူးပေါင်းပြီးတော့ ရောဂါကို ဆက်ပြီးတော့ မပြန့်ပွားအောင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြဖို့ ပြောချင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အဆိုးဆုံးအခြေအနေ ဖြစ်လာနိုင်တာကို ကြိုပြီးပြင်ဆင်ထားဖို့လည်း ပြောချင်ပါတယ်။ လိုအပ်တဲ့ ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းတွေ လုံလုံလောက်လောက်ရှိဖို့ ဆေးဝါးတွေ လုံလုံလောက်လောက်ရှိဖို့ ဆေးဝါး ကရိယာတွေလုံလုံလောက်လောက်ရှိဖို့ ကြိုပြီးပြင်ဆင်ထားဖို့လည်း ပြောချင်ပါတယ်။
ကိုဇော်ဝင်းလှိုင်က နယူးယောက်မြို့ Suny Downstate ဆေးရုံက ဒေါက်တာ နန္ဒ ကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းခဲ့တာပါ။
.......................
COVID-19 လူနာတှကေုရငျး ကိုယျတိုငျကူးစကျခံရတဲ့ နယူးယောကျက မွနျမာဆရာဝနျတဦးရဲ့ အတှေ့အကွုံ
(Unicode)
နယူးယောကျမွို့ကဆေးရုံမှာ COVID-19 လူနာတှကေို ကုသပေးရငျး ကိုယျတိုငျ အဲဒီရောဂါ ကူးစကျခံလိုကျရတဲ့ မွနျမာ ဆရာဝနျတဦးရဲ့ အတှေ့အကွုံကို တငျပွပေးခငြျပါတယျ။
ဒေါကျတာ နန်ဒဟာ နယူးယောကျမွို့က Suny Downstate ဆေးရုံမှာ အဆုတျနဲ့ ICU အထူးကွပျမတျကုသရေးဆေးပညာ အထူးကုသငျတနျး တကျနသေူ ဖွဈပါတယျ။ နယူးယောကျမွို့ဟာ လကျရှိမှာ အမရေိကနျပွညျထောငျစုအတှငျး COVID-19 ကူးစကျမှုတှေ အကွီးမားဆုံးဖွဈနတေဲ့ နရောဖွဈတာနဲ့အညီ လှနျခဲ့တဲ့ သီတငျး ၃ ပတျလောကျကစပွီး သူတို့ ဆေးရုံမှာလညျး ဒီ COVID-19 ရောဂါ ကူးစကျနတေဲ့ လူနာတှကေို စတငျ ကုသပေးရငျးက သူကိုယျတိုငျလညျး ဒီရောဂါ ကူးစကျခံခဲ့ရတာပါ။ သူ့ရဲ့အတှေ့အကွုံတှကေို ကို ဇောျဝငျးလှိုငျက ဆကျသှယျမေးမွနျးစဉျ သူက အခုလို စတငျ ရှငျးပွပါတယျ။
ဒေါကျတာ နန်ဒ။ ။ အခု နယူးယောကျက အခွအေနကေ တောျတောျဆိုးနတေယျခငျဗြ။ ကနြောျတို့ ဆေးရုံဆိုရငျ လှနျခဲ့တဲ့ ၃ ပတျကြောျလောကျမှာ စပွီးတော့ COVID-19 လူနာတှကေို စပွီးတော့ တှေ့ရတယျဗြ ။ အဲဒီအခြိနျကနစေပွီးတော့ လူနာတှေ တရကျပွီး တရကျ ပိုမြားလာတာ အခုဆိုရငျ ကနြောျတို့ ICU က ၃ ဆလောကျ ထပျပွီး ခြဲ့ထားရတယျခငျဗြ။ ကနြောျတို့ ICU မှာဆိုရငျ အသကျရှုစကျ တငျထားတဲ့ လူနာတှကေ ၃၀ ကနေ ၄၀ လောကျအထိ ရှိနပွေီ။ နောကျပွီးတော့ ပုံမှနျ medical ward တှမှောလညျး COVID-19 လူနာတှေ နောကျထပျ ၄၀- ၅၀ လောကျအထိ ရှိနပွေီဗြ။
ကိုဇောျဝငျးလှိုငျ။ ။ ဆိုတော့ ၁၀၀ နား ကပျလာပွီပေါ့နောျ တဖွေးဖွေး
ဒေါကျတာ နန်ဒ။ ။ ဟုတျတယျ တရကျထပျ တရကျကို လူနာတှေ ပိုပိုပွီးတိုးလာနတေယျ။
ကိုဇောျဝငျးလှိုငျ။ ။ ကို နန်ဒက အဲဒီတော့ ဘယျဆေးရုံမှာ တာဝနျယူထားတာလဲခငျဗြ။
ဒေါကျတာ နန်ဒ။ ။ ကနြောျကတော့ ICU ဆိုတော့ ရောဂါလက်ခဏာ ပွငျးထနျတဲ့လူနာတှေ ၊ ရုတျတရကျ အဆုတျပကြျစီးပွီးတော့ အသကျရှုစကျ တငျဖို့ လိုတဲ့လူနာတှကေို အဓိက ကုသပေးရတာပါဗြ။
ကိုဇောျဝငျးလှိုငျ။ ။ ကို နန်ဒတို့ ဆေးရုံကို တှမှောလညျး COVID-19 လူနာတှေ စရောကျကတညျးက လူနာတှကေို ကိုငျတှယျလာရတာလားခငျဗြ။
ဒေါကျတာ နန်ဒ။ ။ ဟုတျတယျဗြ ဒီ ၃ ပတျကြောျအတှငျးမှာ တှမှောလညျး COVID-19 လူနာတှကေိုပဲ အမြားဆုံး ကုသပေးနရေပါတယျ။
ကိုဇောျဝငျးလှိုငျ။ ။ အဲလို ကုသနရေငျးနဲ့ ကနြောျကွားတာက ကို နန်ဒကိုယျတိုငျ COVID-19 ကူးစကျခံရတယျလို့ ကွားပါတယျ အဲဒါ ဘယျလို စသိသလဲ ၊ ခန်ဓာကိုယျမှာ ပွောငျးလဲမှုတှေ ဘာတှဖွေဈသလဲ။ COVID-19 ကိုယ့ျမှာ ဖွဈတယျလို့ ဘယျလို သံသရ စရှိသလဲ။
ဒေါကျတာ နန်ဒ။ ။ ကနြောျကတော့ ဒီ ၃ ပတျကြောျအတှငျးမှာ နေ့တိုငျး COVID-19 လူနာတှကေို ကုသနရေတာဆိုတော့ ဘယျအခြိနျမှာ ဘယျလို ကူးသှားသလဲဆိုတာကတော့ အတိအကြ ပွောဖို့တော့ နညျးနညျးခကျတာပေါ့။ ဘယျလို စသိသလဲဆိုတော့ ထိပျဆုံးကတော့ ခေါငျးကိုကျတာကနေ စတယျခငျဗြ။ ပထမ တရကျခေါငျးကိုကျတယျ နောကျရကျမှာတော့ အဖြား စရှိလာတာပေါ့။ အဲဒီမှာ အဖြားစရှိတော့ ကနြေျာ test လုပျလိုကျတဲ့အခါမှာ test က positive ဖွဈနတေယျ။ အဓိက ဖွဈတာက ကနြောျက ခေါငျးကိုကျတာနဲ့ ဖြားတာနဲ့ ၂ ရကျ ၃ ရကျလောကျဖွဈတယျ။ နောကျ ကိုယျလကျ မအီမသာဖွဈတာပေါ့။ ဒါပမေယ့ျ ကနြောျ တခွား respiratory symptoms မြိုးဖွဈတဲ့ ခြောငျးဆိုးတာတှေ၊ အသကျရှုမဝတာတှတေော့ မဖွဈလိုကျဘူး။ အခုဆိုရငျတော့ အကုနျလုံးကနြောျ တောျတောျတော့ ပွနျကောငျးနပေါပွီ။ ဒီမှာလညျး နပွေနျကောငျးသလောကျရှိနပွေီ နောကျတပတျဆိုရငျ အလုပျကို ပွနျသှားဖို့အတှကျ ready ဖွဈနပေါပွီ။
ကိုဇောျဝငျးလှိုငျ။ ။ ကနြောျတို့ ကွားတာက COVID-19 ခငြျးအတူတူမှာ နညျးနညျးပွငျးတဲ့ ဟာမြိုး သိပျမပွငျးတာမြိုး ၊ အရမျးကို ဆိုးတဲ့ဟာမြိုး ဆိုတာ အစားစားရှိတယျလို့ ပွောပါတယျ။ ဆိုတော့ ကိုနန်ဒဖွဈတာက သိပျမပွငျးတဲ့အနအေထားမို့ ၊ ကနြောျတို့ သတငျးတှေ မှာ တှေ့နတောတှကေ အပွငျးအထနျခံစားနရေတာမြိုး မခံစားလိုကျရတာလား နညျးနညျးလေး ရှငျးပွပါ။
ဒေါကျတာ နန်ဒ။ ။ ဟုတျတယျဗြ အကို ပွောသလိုမြိုးပဲ COVID လူနာတှမှော အခွအေနကေ ၃ ခုဖွဈနိုငျတာပေါ့။ mild symptoms ဆိုတာမြိုးက အပြော့စားပေါ့ ကနြောျတို့ပုံမှနျဖွဈသလိုမြိုး common cold လို့ခေါျတာပေါ့ ပုံမှနျအအေးမိ၊ နှာစေးခြောငျးဆိုးသလောကျပဲ ဖွဈတယျ။ တခြို့ နညျးနညျး ပိုဆိုးတဲ့လူနာတှမှောဆိုရငျတော့ အသကျရှုမဝတာတှေ ခြောငျးအရမျးဆိုးတာတှဖွေဈပွီး ဆေးရုံတကျဖို့အတှကျ လောကျအထိ ဖွဈတာပေါ့။ နောကျပွီး ပိုပွငျးထနျတဲ့လူနာတှဆေိုရငျတော့ ICU ထိနျးဖို့ လိုသှားတဲ့အခွအေနအေထိ ဖွဈနိုငျတာပေါ့။ နောကျ ဒီ ၃ ခုကို ပွနျခှဲမယျဆိုရငျတော့symptom ပြော့တဲ့ လက်ခဏာနဲ့ လာတာကတော့ ၈၀ ရာခိုငျနှုနျးလောကျရှိမယျ။ နောကျပွီး ဆေးရုံတကျဖို့ လောကျအထိ ဆိုးတာကတော့ ၁၅ ရာခိုငျနှုနျးလောကျရှိမယျ။ နောကျပွီး ICU အထိ လိုတာကတော့ ၅ ရာခိုငျနှုနျးလောကျရှိမယျ။
ကိုဇောျဝငျးလှိုငျ။ ။ အဲဒီတော့ သိပျမပွငျးတဲ့လူတှဆေိုရငျတော့ အနိမ့ျဆုံးအဆင့ျမှာ ရှိတဲ့လူတှဆေိုရငျ ခဏတဖွုတျဆေးရုံမှာ ကွည့ျပွီးတော့ အိမျမှာပဲ Quarantine လုပျခိုငျတယျဆိုတာမြိုးလား ဘယျလိုမြိုးလုပျသလဲ။
ဒေါကျတာ နန်ဒ။ ။ အခုဆိုရငျတော့ သူတို့ ဘယျလို Recommend လုပျနသေလဲဆိုရငျတော့ ပုံမှနျနမေကောငျးဖွဈရုံလောကျပဲ ဖွဈတယျဆိုရငျတော့ ဆေးရုံတောငျမှ မလာခိုငျးတော့ဘူး။ အခုဆေးရုံကလညျး လူနာတှနေဲ့ ပွည့ျနတေဲ့အခါကတြော့ symptom ပြော့တယျ ၊ နှာစေးခြောငျးဆိုးလောကျပဲ ရှိတယျဆိုရငျ အိမျမှာပဲ နခေိုငျးတယျ။ တကယျလို့ အသကျရှုမဝတာတှေ ခြောငျးဆိုးတာတှေ မသကျသာတာတှေ ရကျကွာလာမယျဆိုရငျ အဲဒီအခြိနျမှာပဲ ဆေးရုံဆေးခနျးတှကေို သှားဖို့အတှကျ recommend လုပျထားတယျ အခုအခြိနျမှာ။
ကိုဇောျဝငျးလှိုငျ။ ။ ဒေါကျတာ နန်ဒ က အခု ပွနျပွီးတော့ သကျသာလာပွီ မကွာခငျမှာလညျး အလုပျ ပွနျဆငျးလို့ရတဲ့ အနအေထားဖွဈပွီဆိုတော့ ရောဂါက ဘယျအခြိနျမှာ သတျမှတျတာလဲ ဆေးပညာအရပေါ့နောျ။ ပြောကျသှားရငျလညျး ဘယျလောကျကွာကွာလူတှနေဲ့ သီးခွားခှဲနရေတဲ့အတိုငျးအတာရှိသလဲဆိုတာ ရှငျးပွပါဦး။
ဒေါကျတာ နန်ဒ။ ။ ကနြောျတို့အခု CDC ကနေ လမျးညှနျထားတာပေါ့လေ ရောဂါဖွဈပွီးဆိုရငျ ဖြားတာရယျ၊ ရောဂါလက်ခဏာရယျ၊ ပြောကျတာ ၃ ရကျကွာပွီဆိုရငျ နောကျပွီးတော့ ရောဂါလက်ခဏာစပွတာကနေ ၇ ရကျကွာပွီဆိုရငျ home isolation ကို နားလို့ရပွီလို့ သူတို့ လမျးညှှနျထားပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ကနြောျတို့ ကနြျးမာရေးဝနျထမျးတှေ အလုပျကို ပွနျသှားမယျဆိုရငျတော့ mask ကို တောကျလြှောကျတပျထားဖို့ ညှှနျကွားထားပါတယျ။ ရောဂါလက်ခဏာ စဖွဈပွီး ၁၄ ရကျကွာတဲ့အထိ mask ကို အခြိနျပွည့ျတပျထားဖို့ ညှှနျကွားထားပါတယျ။
ကိုဇောျဝငျးလှိုငျ။ ။ အဲဒီတော့ ဒေါကျတာ နန်ဒလိုပဲ COVID-19 ဖွဈပွီး ပွနျကောငျးလာတဲ့ လုပျငနျးခှငျပွနျဝငျလာတဲ့ ဆရာဝနျတှေ ကနြျးမာရေးဝနျထမျးတှေ ရှိတယျပေါ့နောျ။
ဒေါကျတာ နန်ဒ။ ။ ရှိတယျခငျဗြ ကနြော့ျလုပျဖောျကိုငျဘကျတှေ ထဲမှာလညျး ICU ဆရာဝနျ ၃ ယောကျ အခုလောလောဆယျ ဖွဈနတေယျ။ ဒါပမေယ့ျ သူတို့လညျး အကုနျ ပွနျနကေောငျးနပေါပွီ။
ကိုဇောျဝငျးလှိုငျ။ ။ ဒေါကျတာ နန်ဒတို့ အခု နယူးယောကျမှာ ကုနရေတဲ့အတှေ့အကွုံ အရကွည့ျပွီးပွောမယျဆိုရငျတော့ မွနျမာနိုငျငံမှာတော့ အခုမှ စဖွဈခါစပဲ ရှိသေးတယျ။ ဆိုးဆိုးဝါးဝါးဖွဈလာမယျလို့တော့ ယတိပကြျမပွောနိုငျဘူးပေါ့နောျ။ ဒါပမေယ့ျ ဖွဈလာနိုငျခွေ တခွားနိုငျငံတှရေဲ့ နမူနာကို ကွည့ျပွီး ဖွဈလာနိုငျခွေ ရှိတယျလို့ ယူဆရတယျ အဲဒီတော့ နယူးယောကျမှာ ကုနရေတဲ့အနအေထားနဲ့ နှိုငျးယှဉျပွီးပွောမယျဆိုရငျ မွနျမာ နိုငျငံကို ဘယျလို အကွံ ဉာဏျမြိုးပေးခငြျသလဲ။
ဒေါကျတာ နန်ဒ။ ။ အခု နယူးယောကျမှာ အခွအေနကေတော့ တောျတောျဆိုးနတေယျလို့ ပွောရမှာပေါ့နောျ။ လူနာအရအေတှကျကလညျး ထိနျးခြုပျလို့ မရနိုငျအောငျ မွင့ျတကျနတေယျ။ ဆေးရုံတှကေလညျး မနိုငျမနငျးတှဖွေဈနတေယျ ကနြောျတို့ဆီမှာဆိုရငျ တခြို့ဆေးဝါးတှေ မရှိသလောကျအောငျ ဖွဈနပေါပွီ။ ဒီ အသကျရှုစကျ ventilator patient တှပေေးရတဲ့ ဆေးတှဆေိုရငျ တခြို့ ကနြောျတို့ဆီမှာ မရှိတော့ပါဘူး။ အဲဒီတော့ ကနြောျမွနျမာနိုငျငံကို ပွောခငြျတာကတော့ အခုမှ မွနျမာနိုငျငံမှာ ရောဂါ စပွန့ျခါစဆိုတော့ ကနြောျပွောခငြျတာက ဒီမှာလိုမြိုး ဆိုးဝါးတဲ့ အခွအေနတှေေ မဖွဈအောငျလို့ မွနျမာနိုငျငံမှာ ရှိတဲ့ ပွညျသူတှေ ပူးပေါငျးပွီးတော့ ရောဂါကို ဆကျပွီးတော့ မပွန့ျပှားအောငျ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျကွဖို့ ပွောခငြျပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး အဆိုးဆုံးအခွအေနေ ဖွဈလာနိုငျတာကို ကွိုပွီးပွငျဆငျထားဖို့လညျး ပွောခငြျပါတယျ။ လိုအပျတဲ့ ကာကှယျရေးပစ်စညျးတှေ လုံလုံလောကျလောကျရှိဖို့ ဆေးဝါးတှေ လုံလုံလောကျလောကျရှိဖို့ ဆေးဝါး ကရိယာတှလေုံလုံလောကျလောကျရှိဖို့ ကွိုပွီးပွငျဆငျထားဖို့လညျး ပွောခငြျပါတယျ။
ကိုဇောျဝငျးလှိုငျက နယူးယောကျမွို့ Suny Downstate ဆေးရုံက ဒေါကျတာ နန်ဒ ကို ဆကျသှယျမေးမွနျးခဲ့တာပါ။
