(Zawgyi/Unicode)
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကာကွယ်ဆေး စမ်းသပ် ထုတ်လုပ်နေတဲ့ ဖြစ်စဉ်ထဲ နိုင်ငံရေး ပယောဂတွေ မပါဝင် စေရဘူးလို့ အမေရိကန် ကျန်းမာရေး ပညာရှင်တွေက အမေရိကန် လွှတ်တော်အမတ်တွေ ရှေ့မှောက်မှာ အာမခံပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ကာကွယ်ဆေး ထုတ်လုပ်မှုကို သိပ္ပံနည်းကျ ဖြစ်စဉ်အတိုင်း ထုတ်လုပ်သွားမယ်လို့လည်း အမေရိကန် လူထုကျန်းမာရေး ဝန်ဆောင်မှု ဌာန အကြီးအကဲ Surgeon General Jarome Adams က ပြောပါတယ်။
"ကာကွယ်ဆေးတွေကို ဖြတ်လမ်းကနေ ထုတ်လုပ်နေတာ မဟုတ်ကြောင်း၊ ကာကွယ်ဆေးတွေဟာ ဘေးကင်းပြီး စိတ်ချရမယ့်ဆေး တွေဖြစ်ပြီး အမေရိကန် အစားအသောက်နဲ့ ဆေးဝါး ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲရေး ဌာန (FDA) က အတည်ပြု ခွင့်ပြုပြီးတာနဲ့ သူနဲ့ သူ့ရဲ့ မိသားစုက အရင်ဆုံး ကာကွယ်ဆေး အထိုးခံသွားမှာ ဖြစ်ကြောင်း" အမေရိကန် လူထုကျန်းမာရေး ဝန်ဆောင်မှု ဌာန အကြီးအကဲ Surgeon General Adams က အထက် လွှတ်တော် အမတ်တွေကို အာမခံ ပြောကြား သွားတာ ဖြစ်ပါတယ်။
သိပ္ပံနည်းက အလုပ်ဖြစ်တာမို့ သိပ္ပံနည်းအတိုင်းသာ လိုက်နာ သွားမှာ ဖြစ်တယ်လို့လည်း သူက ပြောပါတယ်။ ကျန်းမာရေး ဝန်ထမ်းတွေလို ကာကွယ်ဆေး ဦးစားပေးထိုးနှံပေးဖို့ လိုအပ်နေသူတွေအတွက် ကျယ်ကျယ် ပြန့်ပြန့် စမ်းသပ်နေတဲ့ ကာကွယ်ဆေး ၆ မျိုးရဲ့ စမ်းသပ်ချက် ရလဒ်တွေကိုလည်း မကြာခင် သိရှိရဖို့ ရှိတယ်လို့လည်း တခြား အမေရိကန် ထိပ်တန်း ကျန်းမာရေး ပညာရှင်တွေ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ အထက်လွှတ်တော် ကြားနာပွဲမှာ ပြောပါတယ်။
လောလောဆယ် ကာကွယ်ဆေး ထုတ်လုပ်နေတာကို အမေရိကန် ရွေးကောက်ပွဲမှာ ဆွေးနွေးငြင်းခုံစရာ ကိစ္စကြီး ဖြစ်လာအောင် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ပြုလုပ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပြီး သူ့အစိုးရရဲ့ အားထုတ်မှုကြောင့် အောက်တိုဘာလ အရောက်မှာ ကာကွယ်ဆေး စမ်းသပ်ချက် ရလဒ်တွေကို မြင့်တွေ့ရမယ်လို့ ပြောထားခဲ့ပါတယ်။ တကယ်သာ ဒီလို ဖြစ်လာမယ်ဆိုရင် အချိန်တိုအတွင်း အမြန်ဆုံး ထုတ်လုပ်နိုင်တဲ့ ကာကွယ်ဆေးတွေ ဖြစ်လာမှာပါ။
သူ့အစိုးရရဲ့ Warp Speed စစ်ဆင်ရေးအောက်မှာ ကာကွယ်ဆေးကို စံချိန်တင် အမြန်ဆုံး ထုတ်လုပ်နေပြီး သိပ် မကြာခင်မှာပဲ ဒီ ကာကွယ်ဆေး ကို ရတော့မှာ ဖြစ်ကြောင်းနဲ့ တခြား သမ္မတတွေ လက်ထက်မှာဆိုရင် ၂ နှစ် ၃ နှစ် ကြာကြောင်းလည်း သမ္မတ ထရမ့်က အင်္ဂါနေ့ က ပြောခဲ့ပါတယ်။
ဒီမိုကရက် အမတ်တွေကတော့ သမ္မတ ထရမ့်ဟာ သူ ပြန်ရွေးကောက်ခံရရေး ကာကွယ်ဆေး စမ်းသပ်တဲ့ ဖြစ်စဉ်ကို အသုံးချနေတယ်လို့ စွပ်စွဲလိုက်ပါတယ်။ အထက်လွှတ်တော် ဒီမိုကရက် အမတ် Elizabeth Warren က သမ္မတ ထရမ့်ရဲ့ ပြောစကားတွေဟာ အမေရိကန် လူထု ကာကွယ်ဆေးပေါ်မှာ အယုံအကြည် ရှိအောင် လုပ်ရာမှာ ဘာ အထောက်အကူမှ မဖြစ်စေဘူးလို့ပြောပါတယ်။
အင်္ဂါနေ့တုန်းကပဲ COVID-19 ကာကွယ်ဆေး ထုတ်လုပ်မှုကို သိပ္ပံနည်းကျ ဘေးကင်းရေး စံချိန်စံညွှန်းတွေ နဲ့ အညီ ထုတ်လုပ်သွားမှာဆိုပြီး ကာကွယ်ဆေး ထုတ်လုပ်ရာမှာ ရှေ့က ပြေးနေတဲ့ အမေရိကန်နဲ့ ဥရောပက ဆေးကုမ္ပဏီကြီးတွေရဲ့ အမှုဆောင် အရာရှိချုပ် ၉ ဦးက ကတိပေး ကြေညာချက်တစ်စောင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ရပါသေးတယ်။
..............
ကိုဗဈကာကှယျဆေးထုတျလုပျမှုမှာ နိုငျငံရေးမပါဝငျဖို့ ကနျ ကနြျးမာရေးပညာရှငျတှေ ကတိပွု
(Unicode)
ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကာကှယျဆေး စမျးသပျ ထုတျလုပျနတေဲ့ ဖွဈစဉျထဲ နိုငျငံရေး ပယောဂတှေ မပါဝငျ စရေဘူးလို့ အမရေိကနျ ကနြျးမာရေး ပညာရှငျတှကေ အမရေိကနျ လှှတျတောျအမတျတှေ ရှေ့မှောကျမှာ အာမခံပွောကွားခဲ့ပါတယျ။ ကာကှယျဆေး ထုတျလုပျမှုကို သိပ်ပံနညျးကြ ဖွဈစဉျအတိုငျး ထုတျလုပျသှားမယျလို့လညျး အမရေိကနျ လူထုကနြျးမာရေး ဝနျဆောငျမှု ဌာန အကွီးအကဲ Surgeon General Jarome Adams က ပွောပါတယျ။
"ကာကှယျဆေးတှကေို ဖွတျလမျးကနေ ထုတျလုပျနတော မဟုတျကွောငျး၊ ကာကှယျဆေးတှဟော ဘေးကငျးပွီး စိတျခရြမယ့ျဆေး တှဖွေဈပွီး အမရေိကနျ အစားအသောကျနဲ့ ဆေးဝါး ကွီးကွပျကှပျကဲရေး ဌာန (FDA) က အတညျပွု ခှင့ျပွုပွီးတာနဲ့ သူနဲ့ သူ့ရဲ့ မိသားစုက အရငျဆုံး ကာကှယျဆေး အထိုးခံသှားမှာ ဖွဈကွောငျး" အမရေိကနျ လူထုကနြျးမာရေး ဝနျဆောငျမှု ဌာန အကွီးအကဲ Surgeon General Adams က အထကျ လှှတျတောျ အမတျတှကေို အာမခံ ပွောကွား သှားတာ ဖွဈပါတယျ။
သိပ်ပံနညျးက အလုပျဖွဈတာမို့ သိပ်ပံနညျးအတိုငျးသာ လိုကျနာ သှားမှာ ဖွဈတယျလို့လညျး သူက ပွောပါတယျ။ ကနြျးမာရေး ဝနျထမျးတှလေို ကာကှယျဆေး ဦးစားပေးထိုးနှံပေးဖို့ လိုအပျနသေူတှအေတှကျ ကယြျကယြျ ပွန့ျပွန့ျ စမျးသပျနတေဲ့ ကာကှယျဆေး ၆ မြိုးရဲ့ စမျးသပျခကြျ ရလဒျတှကေိုလညျး မကွာခငျ သိရှိရဖို့ ရှိတယျလို့လညျး တခွား အမရေိကနျ ထိပျတနျး ကနြျးမာရေး ပညာရှငျတှေ ဗုဒ်ဓဟူးနေ့ အထကျလှှတျတောျ ကွားနာပှဲမှာ ပွောပါတယျ။
လောလောဆယျ ကာကှယျဆေး ထုတျလုပျနတောကို အမရေိကနျ ရှေးကောကျပှဲမှာ ဆှေးနှေးငွငျးခုံစရာ ကိစ်စကွီး ဖွဈလာအောငျ သမ်မတ ဒေါျနယျထရမ့ျက ပွုလုပျခဲ့တာ ဖွဈပွီး သူ့အစိုးရရဲ့ အားထုတျမှုကွောင့ျ အောကျတိုဘာလ အရောကျမှာ ကာကှယျဆေး စမျးသပျခကြျ ရလဒျတှကေို မွင့ျတှေ့ရမယျလို့ ပွောထားခဲ့ပါတယျ။ တကယျသာ ဒီလို ဖွဈလာမယျဆိုရငျ အခြိနျတိုအတှငျး အမွနျဆုံး ထုတျလုပျနိုငျတဲ့ ကာကှယျဆေးတှေ ဖွဈလာမှာပါ။
သူ့အစိုးရရဲ့ Warp Speed စဈဆငျရေးအောကျမှာ ကာကှယျဆေးကို စံခြိနျတငျ အမွနျဆုံး ထုတျလုပျနပွေီး သိပျ မကွာခငျမှာပဲ ဒီ ကာကှယျဆေး ကို ရတော့မှာ ဖွဈကွောငျးနဲ့ တခွား သမ်မတတှေ လကျထကျမှာဆိုရငျ ၂ နှဈ ၃ နှဈ ကွာကွောငျးလညျး သမ်မတ ထရမ့ျက အငျ်ဂါနေ့ က ပွောခဲ့ပါတယျ။
ဒီမိုကရကျ အမတျတှကေတော့ သမ်မတ ထရမ့ျဟာ သူ ပွနျရှေးကောကျခံရရေး ကာကှယျဆေး စမျးသပျတဲ့ ဖွဈစဉျကို အသုံးခနြတေယျလို့ စှပျစှဲလိုကျပါတယျ။ အထကျလှှတျတောျ ဒီမိုကရကျ အမတျ Elizabeth Warrenက သမ်မတ ထရမ့ျရဲ့ ပွောစကားတှဟော အမရေိကနျ လူထု ကာကှယျဆေးပေါျမှာ အယုံအကွညျ ရှိအောငျ လုပျရာမှာ ဘာ အထောကျအကူမှ မဖွဈစဘေူးလို့ပွောပါတယျ။
အငျ်ဂါနေ့တုနျးကပဲ COVID-19 ကာကှယျဆေး ထုတျလုပျမှုကို သိပ်ပံနညျးကြ ဘေးကငျးရေး စံခြိနျစံညှှနျးတှေ နဲ့ အညီ ထုတျလုပျသှားမှာဆိုပွီး ကာကှယျဆေး ထုတျလုပျရာမှာ ရှေ့က ပွေးနတေဲ့ အမရေိကနျနဲ့ ဥရောပက ဆေးကုမ်ပဏီကွီးတှရေဲ့ အမှုဆောငျ အရာရှိခြုပျ ၉ ဦးက ကတိပေး ကွညောခကြျတဈစောငျ ထုတျပွနျခဲ့ရပါသေးတယျ။
