[Zawgyi/Unicode]
ချမ်းသာကြွယ်ဝတဲ့နိုင်ငံတွေအနေနဲ့ ကိုဗစ်၁၉ ကာကွယ်ဆေးတွေကို အလွန်အက သိုလှောင်ထားတာမျိုး မလုပ်ဘဲ ကမ္ဘာ့ ကပ်ရောဂါတိုက်ဖျက်ရေးမှာ တကမ္ဘာလုံးအတူတကွဆောင်ရွက်သွားဖို့လိုတယ်လို့ တောင်အာဖရိကသမ္မတ Cyril Ramaphosa က အင်္ဂါနေ့က ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။ ကာကွယ်ဆေးလက်ဝါးကြီး အုပ်ထားတဲ့နိုင်ငံတွေအနေနဲ့ တခြားနိုင်ငံတွေကိုလည်း မျှဝေပေးဖို့ အွန်လိုင်းကနေကျင်းပတဲ့ ကမ္ဘာစီးပွားရေးဆိုင်ရာ ဖိုရမ်အစည်းအဝေးမှာ တောင်အာဖရိကသမ္မတက အခုပြောဆိုလိုက်တာပါ။ နိုင်ငံတချို့မှာပဲ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးထိုးနိုင်ပြီး တခြားနိုင်ငံတွေက မထိုးနှံနိုင်ရင်တော့ ကမ္ဘာကြီးက စိတ်ချရမှာမဟုတ်ပါဘူးလို့ ဆိုတာပါ။
အမေရိကန် ကာကွယ်ဆေးဝါးထုတ်ကုမ္ပဏီ Moderna က သူ့ကိုဗစ် ကာကွယ်ဆေးတွေဟာ ယူကေနဲ့ တောင်အာဖရိကမှာတွေ့ရှိတဲ့ ကိုရိုနာမျိုးဗီဇ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးသစ်တွေအပေါ် ကာကွယ်မှု ထိရောက်နိုင်ပုံရတယ်လို့ တနင်္လာနေ့ကပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။ Moderna COVID-19 vaccine နှစ်ကြိမ်ထိုးနှံရင် မျိုးဗီဇသစ်ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးတွေကို ကာကွယ်နိုင်ခြေ ရှိတယ်ဆိုတာ သူ့လေ့လာချက်မှာတွေ့ရတယ်လို့ Moderna က ဆိုပါတယ်။ ကမ္ဘာတဝန်း ကူးစက်သူပေါင်း သန်း ၁၀၀ အထိဖြစ်လာချိန်မှာ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး Moderna သတင်းကောင်း ထွက်လာတာပါ။
အခုတွေ့ရှိနေတဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုးမျိုး ဗီဇသစ်တွေဟာ ပိုပြီးတော့ မြန်မြန်ကူးစက်နိုင်စွမ်းရှိနေတဲ့အတွက် ဗြိတိန်မှာ ပိုးမျိုးဗီဇသစ်ကို ပထမဆုံးတွေ့ရှိတဲ့ချိန် ဒီပိုးကိုခုခံနိုင်မယ့် ကာကွယ်ဆေးတွေ ထိုးနှံနိုင်ဖို့က ကျန်းမာရေးတာဝန်ရှိသူတွေအတွက် အရေးကြီးကိစ္စဖြစ်နေပါတယ်။ သိပ္ပံပညာရှင်တွေကတော့ ဗြိတိန်မှာတွေ့ရှိတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးသစ်က ကူးစက်မြန်နှုန်းမြင့်ပေမဲ့ အခုစမ်းသပ်တွေ့ရှိထားတဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးတွေက ခုခံနိုင်မယ်လို့ ယုံကြည့်ထားကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း တောင်အာဖရိကမှာတွေ့တဲ့ ပိုးသစ်ကိုတော့ လက်ရှိကာကွယ်ဆေးတွေက ထိရောက်မှုနည်းနိုင်တယ်လို့ ယူဆကြပါတယ်။
အင်ဒိုနီးရှားမှာတော့ ကူးစက်သူပေါင်း ၁,၀၀၀,၀၀၀ အထိရှိသွားပြီလို့ အင်ဒိုနီးရှားကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ဒီကနေ့ အင်္ဂါနေ့မှာ ကြေညာလိုက်ပါတယ်။ နိုင်ငံလူဦးရေ သန်း ၂၇၀ ရဲ့ သုံးပုံနှစ်ပုံ ကာကွယ်ဆေးထိုးဖို့ ပြင်ဆင်နေချိန်မှာ အခုလို ပိုးကူးစက်မှုနှုန်းတွေမြင့်မားလာတာပါ။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာတော့ အခု စည်းမျဉ်းသစ်အရ အမေရိကန်နိုင်ငံသားတွေအပါအဝင် အသက် ၂ နှစ်နဲ့ အထက် ခရီးသွားသူတိုင်း ကိုဗစ်၁၉ ရောဂါပိုးမရှိကြောင်း ပြနိုင်မှာ အမေရိကန်နိုင်ငံတဝန်း လေကြောင်းလိုင်းတွေကို စီးနင်းခွင့်ပြုမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဘရာဇီးလ် ဗြိတိန်နဲ့ ဥရောပနိုင်ငံက လာတဲ့ခရီးသွားတွေကိုလည်း ဝင်ခွင့်ဆက်ပိတ်ထားမယ်လို့ သမ္မသစ်ဂျိုးဘိုင်ဒန်က တနင်္လာနေ့က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ အိမ်ဖြူတော်ပြောခွင့်ရ Jen Psaki က တနင်္လာနေ့ကပြုလုပ်တဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ကပ်ရောဂါအခြေအနေက ပိုပြီးဆိုးဝါးလာနေတယ် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးသစ်တွေကလည်း ပျံ့နှံနေတဲ့အတွက် ဒီအချိန်ဟာ နိုင်ငံတကာခရီးသွားလာမှု ပိတ်မပင်ချက်တွေ ပြန်ရုပ်ရမယ့်အချိန်မဟုတ်ဘူးလို့ပြောခဲ့ပါတယ်။ အမေရိကန် Minnesota က ကျန်းမာရေးတာဝန်ရှိသူတွေကလည်း ဘရာဇီးလ်ကလာတဲ့ မျိုးဗီဇဗိုင်းရပ်စ်ပိုးသစ် အဲ့ဒီ့နိုင်ငံက ပြန်လာတဲ့ခရီးသွားလူနာကနေ ပထမဆုံး အမေရိကန်မှာ ရှာဖွေတွေ့ရှိတယ်လို့ ထုတ်ပြန်ကြေညာထားပါတယ်။
[Unicode Version]
ကိုဗဈကာကှယျဆေးသိုလှောငျမထားဖို့ တောငျအာဖရိကသမ်မတ တိုကျတှနျး
ခမြျးသာကွှယျဝတဲ့နိုငျငံတှအေနနေဲ့ ကိုဗဈ၁၉ ကာကှယျဆေးတှကေို အလှနျအက သိုလှောငျထားတာမြိုး မလုပျဘဲ ကမ်ဘာ့ ကပျရောဂါတိုကျဖကြျရေးမှာ တကမ်ဘာလုံးအတူတကှဆောငျရှကျသှားဖို့လိုတယျလို့ တောငျအာဖရိကသမ်မတ Cyril Ramaphosa က အငျ်ဂါနေ့က ပွောဆိုလိုကျပါတယျ။ ကာကှယျဆေးလကျဝါးကွီး အုပျထားတဲ့နိုငျငံတှအေနနေဲ့ တခွားနိုငျငံတှကေိုလညျး မြှဝပေေးဖို့ အှနျလိုငျးကနကေငြျးပတဲ့ ကမ်ဘာစီးပှားရေးဆိုငျရာ ဖိုရမျအစညျးအဝေးမှာ တောငျအာဖရိကသမ်မတက အခုပွောဆိုလိုကျတာပါ။ နိုငျငံတခြို့မှာပဲ ကိုဗဈကာကှယျဆေးထိုးနိုငျပွီး တခွားနိုငျငံတှကေ မထိုးနှံနိုငျရငျတော့ ကမ်ဘာကွီးက စိတျခရြမှာမဟုတျပါဘူးလို့ ဆိုတာပါ။
အမရေိကနျ ကာကှယျဆေးဝါးထုတျကုမ်ပဏီ Moderna က သူ့ကိုဗဈ ကာကှယျဆေးတှဟော ယူကနေဲ့ တောငျအာဖရိကမှာတှေ့ရှိတဲ့ ကိုရိုနာမြိုးဗီဇ ဗိုငျးရပျဈပိုးသဈတှအေပေါျ ကာကှယျမှု ထိရောကျနိုငျပုံရတယျလို့ တနငျ်လာနေ့ကပွောဆိုလိုကျပါတယျ။ Moderna COVID-19 vaccine နှဈကွိမျထိုးနှံရငျ မြိုးဗီဇသဈဗိုငျးရပျဈပိုးတှကေို ကာကှယျနိုငျခွေ ရှိတယျဆိုတာ သူ့လေ့လာခကြျမှာတှေ့ရတယျလို့ Moderna က ဆိုပါတယျ။ ကမ်ဘာတဝနျး ကူးစကျသူပေါငျး သနျး ၁၀၀ အထိဖွဈလာခြိနျမှာ ကိုဗဈကာကှယျဆေး Moderna သတငျးကောငျး ထှကျလာတာပါ။
အခုတှေ့ရှိနတေဲ့ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈပိုးမြိုး ဗီဇသဈတှဟော ပိုပွီးတော့ မွနျမွနျကူးစကျနိုငျစှမျးရှိနတေဲ့အတှကျ ဗွိတိနျမှာ ပိုးမြိုးဗီဇသဈကို ပထမဆုံးတှေ့ရှိတဲ့ခြိနျ ဒီပိုးကိုခုခံနိုငျမယ့ျ ကာကှယျဆေးတှေ ထိုးနှံနိုငျဖို့က ကနြျးမာရေးတာဝနျရှိသူတှအေတှကျ အရေးကွီးကိစ်စဖွဈနပေါတယျ။ သိပ်ပံပညာရှငျတှကေတော့ ဗွိတိနျမှာတှေ့ရှိတဲ့ ဗိုငျးရပျဈပိုးသဈက ကူးစကျမွနျနှုနျးမွင့ျပမေဲ့ အခုစမျးသပျတှေ့ရှိထားတဲ့ ကိုဗဈကာကှယျဆေးတှကေ ခုခံနိုငျမယျလို့ ယုံကွည့ျထားကွပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လညျး တောငျအာဖရိကမှာတှေ့တဲ့ ပိုးသဈကိုတော့ လကျရှိကာကှယျဆေးတှကေ ထိရောကျမှုနညျးနိုငျတယျလို့ ယူဆကွပါတယျ။
အငျဒိုနီးရှားမှာတော့ ကူးစကျသူပေါငျး ၁,၀၀၀,၀၀၀ အထိရှိသှားပွီလို့ အငျဒိုနီးရှားကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနက ဒီကနေ့ အငျ်ဂါနေ့မှာ ကွညောလိုကျပါတယျ။ နိုငျငံလူဦးရေ သနျး ၂၇၀ ရဲ့ သုံးပုံနှဈပုံ ကာကှယျဆေးထိုးဖို့ ပွငျဆငျနခြေိနျမှာ အခုလို ပိုးကူးစကျမှုနှုနျးတှမွေင့ျမားလာတာပါ။
အမရေိကနျပွညျထောငျစုမှာတော့ အခု စညျးမဉြျးသဈအရ အမရေိကနျနိုငျငံသားတှအေပါအဝငျ အသကျ ၂ နှဈနဲ့ အထကျ ခရီးသှားသူတိုငျး ကိုဗဈ၁၉ ရောဂါပိုးမရှိကွောငျး ပွနိုငျမှာ အမရေိကနျနိုငျငံတဝနျး လကွေောငျးလိုငျးတှကေို စီးနငျးခှင့ျပွုမှာဖွဈပါတယျ။ ဘရာဇီးလျ ဗွိတိနျနဲ့ ဥရောပနိုငျငံက လာတဲ့ခရီးသှားတှကေိုလညျး ဝငျခှင့ျဆကျပိတျထားမယျလို့ သမ်မသဈဂြိုးဘိုငျဒနျက တနငျ်လာနေ့က ထုတျပွနျပါတယျ။ အိမျဖွူတောျပွောခှင့ျရ Jen Psaki က တနငျ်လာနေ့ကပွုလုပျတဲ့ သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲမှာ ကပျရောဂါအခွအေနကေ ပိုပွီးဆိုးဝါးလာနတေယျ ဗိုငျးရပျဈပိုးသဈတှကေလညျး ပြံ့နှံနတေဲ့အတှကျ ဒီအခြိနျဟာ နိုငျငံတကာခရီးသှားလာမှု ပိတျမပငျခကြျတှေ ပွနျရုပျရမယ့ျအခြိနျမဟုတျဘူးလို့ပွောခဲ့ပါတယျ။ အမရေိကနျ Minnesota က ကနြျးမာရေးတာဝနျရှိသူတှကေလညျး ဘရာဇီးလျကလာတဲ့ မြိုးဗီဇဗိုငျးရပျဈပိုးသဈ အဲ့ဒီ့နိုငျငံက ပွနျလာတဲ့ခရီးသှားလူနာကနေ ပထမဆုံး အမရေိကနျမှာ ရှာဖှတှေေ့ရှိတယျလို့ ထုတျပွနျကွညောထားပါတယျ။
