(Zawgyi / Unicode)
လူပေါင်းသိန်းနဲ့ချီ ခိုလှုံနေတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံက ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည်စခန်းတွင်းမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်မှု ပထမဆုံးအကြိမ် တွေ့ရှိပြီးနောက် ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှု ကာကွယ်တားဆီးရေးအတွက် အာဏာပိုင်တို့ လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်နေတဲ့အကြောင်း AFP သတင်းဆောင်းပါးကို ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင် တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ ကြာသပတေးနေ့က ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည် ၂ ဦး ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံထားရကြောင်း ဒေသဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးတာဝန်ခံ Abu Toha Bhuiyan က ကနဦး ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာတော့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) က ဒီ ကူးစက်ခံ ၂ ဦးထဲက တဦးဟာဆိုရင် ဒေသခံ အမျိုးသားဖြစ်တယ်လို့ ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
နောက်တနေ့ သောကြာနေ့မှာတော့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရသူ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည် ၂ ဦး ထပ်မံတွေ့ရှိရကြောင်း အကြီးတန်း ကျန်းမာရေးအရာရှိတဦးက ပြောဆိုခဲ့ပြီး တဦးကတော့ အသက် ၄၂ နှစ်အရွယ် အမျိုးသမီးဖြစ်ပြီး နောက်တဦးက အသက် ၃၀ အရွယ် အမျိုးသားဖြစ်တယ်လို့ ဖော်ပြပါတယ်။ နောက်ထပ်တွေ့ရတဲ့ COVID-19 ကူးစက်ခံရသူ ၂ ဦးက ပထမဆုံး ကူးစက်ခံလူနာတွေနဲ့ ထိတွေ့မှုရှိမရှိ ဆိုတာတော့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရပါဘူး။
COVID-19 ကူးစက်ခံလူနာတွေ တွေ့ရှိတဲ့ သောကြာနေ့မှာပဲ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အရေးပေါ် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက လူထုကြား အကွာအဝေးတခုခြားပြီး ခပ်ခွာခွာနေကြဖို့ စခန်းတွေတွင်းမှာ လိုက်လံသတိပေး နှိုးဆော်ခဲ့ပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည်စခန်းတွင်းက ရပ်ရေးရွာရေးခေါင်းဆောင် Safi Ullah ကတော့ ကျန်းမာရေး သတိပေးချက်တွေအတိုင်း လိုက်နာဆောင်ရွက်မှု အားနည်းတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“အားလုံးထဲမှာ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ပဲ လိုက်နာကြပါတယ်။ ကျန်တဲ့သူတွေက ရောဂါအန္တရာယ်ကို ဂရုမစိုက်ကြပါဘူး။ ဒီကပ်ရောဂါက ကျနော်တို့အားလုံးအပေါ် ဘယ်လောက်ထိ ဆိုးကျိုးသက်ရောက်လာမယ်ဆိုတာ သူတို့ နားမလည်ကြလို့ပါ။”
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ်မှာ ဒုက္ခသည်စခန်းပေါင်း ၃၄ ခုရှိပြီး အဖြစ်ဆောက်ထားတဲ့ တဲအိမ်တွေနဲ့ ပြည့်ကျပ်နေထိုင်ကြတဲ့အတွက် ကိုဗစ်ရောဂါသာ ပြန့်ပွားသွားခဲ့ရင် တောမီးလောင်သလို ဘာတခုမှ ကျန်မှာမဟုတ်ဘူးလို့ သက်ဆိုင်သူတွေ သတိပေးထားတာပါ။ မိုဟာမက်တို့လို စိုးရိမ်တတ်သူတွေလည်း ရှိပါတယ်။
“ကျနော် အရမ်းကို စိုးရိမ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ချက်စရာဝယ်ဖို့ ဈေးတော့ သွားနေရပါတယ်။ သူတို့မှာထားတဲ့အတိုင်း လက်ကို အကြိမ်ကြိမ်ဆေးပေမယ့် စိုးရိမ်စိတ်က ရှိနေတုန်းပါပဲ။”
ရောဂါကူးစက်လာပြီဆိုတဲ့ ဒီသတင်းကြောင့် ဒုက္ခသည်စခန်းထဲ အထိတ်တလန့် ဖြစ်ကုန်တယ်လို့ ကော့ဇ်ဘဇားခရိုင် ကျန်းမာရေးဌာန အကြီးအကဲ Mahbubur Rahman က ပြောပါတယ်။
ပထမဆုံးလူနာဖြစ်တဲ့ ကုတုပလောင်စခန်းက အသက် ၃၅ နှစ် ရိုဟင်ဂျာ အမျိုးသားဆီမှာ ကိုဗစ်ရောဂါရှိကြောင်း ကြေညာပြီးနောက် သူက ရှောင်တိမ်းနေတဲ့အတွက် ၄ နာရီအကြာကျမှ ရဲတွေ သူ့ကို တွေ့တာပါ။ သူ့ကြောင့် စခန်းတခုလုံး ရောဂါပြန့်ကုန်မှာကို စိတ်ပူခဲ့ရပါတယ်လို့ စခန်းတွင်း ရပ်ကွက်ခေါင်းဆောင်တွေက ပြောပါတယ်။ အဲဒီအမျိုးသားဟာ ဒဏ်ရာရတဲ့ သူ့အစ်ကိုတယောက်ကို ဒုက္ခသည်စခန်းနဲ့ မဝေးတဲ့ ဆေးရုံတခုကို သွားပို့ပေးရင်း အဲဒီကတဆင့် ကူးလာတာလို့ ယူဆနေကြပါတယ်။ ဒီအမျိုးသားနေတဲ့ ရပ်ကွက်ကြီး တခုလုံးကို အဝင်အထွက် ပိတ်ထားပြီး သူ့နဲ့ ထိတွေ့ဆက်ဆံခဲ့သူ အားလုံးကိုလည်း သီးခြားခွဲထား စစ်ဆေး စောင့်ကြည့်နေပါတယ်။ အခုတော့ ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည်စခန်းတွေထဲမှာ အရေးပေါ် စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအသင်းတွေ ဖြန့်ချထားတယ်လို့ WHO တာဝန်ရှိသူတွေက ပြောပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်စခန်းထဲ ကိုဗစ်ရှိမရှိ စစ်ဆေးမှုတွေ တရက် ၅ ယောက်နဲ့ ၁၀ ယောက်ကြား စစ်နေပေမယ့် အနည်းဆုံး တရက်ကို ၁၀၀ အထိ တိုးမြှင့်စစ်သွားဖို့ လုပ်နေတယ်လို့ ကော့ဇ်ဘဇား ကျန်းမာရေးအကြီးအကဲက ပြောပါတယ်။
အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ရောဂါကုသမှုစင်တာ ၁၂ ခုကို စခန်းတွင်း ပြင်ဆင်နေတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်အေဂျင်စီက ပြောပါတယ်။ အဲဒီစင်တာတွေမှာ ကုတင် ၁၉၀၀ ထိရှိမယ့် အရေးပေါ် ကြပ်မတ်ကုသဆောင်တွေ၊ Quarantine စင်တာ ၅ ခုနဲ့ သီးခြား ခွဲထားစောင့်ကြည့်ဆောင် ၂၀ ပါဝင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒီအတောတွင်း ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည်စခန်းထဲမှာ အင်တာနက် ဖြတ်တောက်ထားတာကြောင့် ဒုက္ခသည်တွေ သတင်းမှန် မသိရဘူးဆိုပြီး ဝေဖန်မှုတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း အကြမ်းဖက်မှုတွေကြောင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဘက် တိမ်းရှောင်ရတဲ့ ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည်တွေကို မြန်မာအစိုးရက စိစစ်ပြီး ပြန်လည်လက်ခံမယ်လို့ ပြောဆိုထားပေမယ့် ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းကိုတော့ အသိအမှတ် မပြုပါဘူး။
------------------------------
(Unicode)
ရိုဟငျဂြာ ဒုက်ခသညျတှကွေား COVID-19 ကာကှယျရေး လုံခွုံရေးတပျဖှဲ့သတိပေး နှိုးဆောျ
လူပေါငျးသိနျးနဲ့ခြီ ခိုလှုံနတေဲ့ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနိုငျငံက ရိုဟငျဂြာ ဒုက်ခသညျစခနျးတှငျးမှာ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျမှု ပထမဆုံးအကွိမျ တှေ့ရှိပွီးနောကျ ဗိုငျးရပျဈကူးစကျပြံ့နှံ့မှု ကာကှယျတားဆီးရေးအတှကျ အာဏာပိုငျတို့ လှုပျရှားဆောငျရှကျနတေဲ့အကွောငျး AFP သတငျးဆောငျးပါးကို ကိုဉာဏျဝငျးအောငျ တငျပွပေးထားပါတယျ။
ပွီးခဲ့တဲ့ ကွာသပတေးနေ့က ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျ ၂ ဦး ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျခံထားရကွောငျး ဒသေဆိုငျရာ ကနြျးမာရေးတာဝနျခံ Abu Toha Bhuiyan က ကနဦး ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ နောကျပိုငျးမှာတော့ ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ (WHO) က ဒီ ကူးစကျခံ ၂ ဦးထဲက တဦးဟာဆိုရငျ ဒသေခံ အမြိုးသားဖွဈတယျလို့ ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
နောကျတနေ့ သောကွာနေ့မှာတော့ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျခံရသူ ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျ ၂ ဦး ထပျမံတှေ့ရှိရကွောငျး အကွီးတနျး ကနြျးမာရေးအရာရှိတဦးက ပွောဆိုခဲ့ပွီး တဦးကတော့ အသကျ ၄၂ နှဈအရှယျ အမြိုးသမီးဖွဈပွီး နောကျတဦးက အသကျ ၃၀ အရှယျ အမြိုးသားဖွဈတယျလို့ ဖောျပွပါတယျ။ နောကျထပျတှေ့ရတဲ့ COVID-19 ကူးစကျခံရသူ ၂ ဦးက ပထမဆုံး ကူးစကျခံလူနာတှနေဲ့ ထိတှေ့မှုရှိမရှိ ဆိုတာတော့ ရှငျးရှငျးလငျးလငျး မသိရပါဘူး။
COVID-19 ကူးစကျခံလူနာတှေ တှေ့ရှိတဲ့ သောကွာနေ့မှာပဲ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှ အရေးပေါျ လုံခွုံရေးတပျဖှဲ့ဝငျတှကေ လူထုကွား အကှာအဝေးတခုခွားပွီး ခပျခှာခှာနကွေဖို့ စခနျးတှတှေငျးမှာ လိုကျလံသတိပေး နှိုးဆောျခဲ့ပါတယျ။
ရိုဟငျဂြာ ဒုက်ခသညျစခနျးတှငျးက ရပျရေးရှာရေးခေါငျးဆောငျ Safi Ullah ကတော့ကနြျးမာရေး သတိပေးခကြျတှအေတိုငျး လိုကျနာဆောငျရှကျမှု အားနညျးတယျလို့ ပွောပါတယျ။
“အားလုံးထဲမှာ ၁၀ ရာခိုငျနှုနျးလောကျပဲ လိုကျနာကွပါတယျ။ ကနြျတဲ့သူတှကေ ရောဂါအန်တရာယျကို ဂရုမစိုကျကွပါဘူး။ ဒီကပျရောဂါက ကနြောျတို့အားလုံးအပေါျ ဘယျလောကျထိ ဆိုးကြိုးသကျရောကျလာမယျဆိုတာ သူတို့ နားမလညျကွလို့ပါ။”
ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနယျစပျမှာ ဒုက်ခသညျစခနျးပေါငျး ၃၄ ခုရှိပွီး အဖွဈဆောကျထားတဲ့ တဲအိမျတှနေဲ့ ပွည့ျကပြျနထေိုငျကွတဲ့အတှကျ ကိုဗဈရောဂါသာ ပွန့ျပှားသှားခဲ့ရငျ တောမီးလောငျသလို ဘာတခုမှ ကနြျမှာမဟုတျဘူးလို့ သကျဆိုငျသူတှေ သတိပေးထားတာပါ။ မိုဟာမကျတို့လို စိုးရိမျတတျသူတှလေညျး ရှိပါတယျ။
“ကနြောျ အရမျးကို စိုးရိမျပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ခကြျစရာဝယျဖို့ ဈေးတော့ သှားနရေပါတယျ။ သူတို့မှာထားတဲ့အတိုငျး လကျကို အကွိမျကွိမျဆေးပမေယ့ျ စိုးရိမျစိတျက ရှိနတေုနျးပါပဲ။”
ရောဂါကူးစကျလာပွီဆိုတဲ့ ဒီသတငျးကွောင့ျ ဒုက်ခသညျစခနျးထဲ အထိတျတလန့ျ ဖွဈကုနျတယျလို့ ကော့ဇျဘဇားခရိုငျ ကနြျးမာရေးဌာန အကွီးအကဲ Mahbubur Rahman က ပွောပါတယျ။
ပထမဆုံးလူနာဖွဈတဲ့ ကုတုပလောငျစခနျးက အသကျ ၃၅ နှဈ ရိုဟငျဂြာ အမြိုးသားဆီမှာ ကိုဗဈရောဂါရှိကွောငျး ကွညောပွီးနောကျ သူက ရှောငျတိမျးနတေဲ့အတှကျ ၄ နာရီအကွာကမြှ ရဲတှေ သူ့ကို တှေ့တာပါ။ သူ့ကွောင့ျ စခနျးတခုလုံး ရောဂါပွန့ျကုနျမှာကို စိတျပူခဲ့ရပါတယျလို့ စခနျးတှငျး ရပျကှကျခေါငျးဆောငျတှကေ ပွောပါတယျ။ အဲဒီအမြိုးသားဟာ ဒဏျရာရတဲ့ သူ့အဈကိုတယောကျကို ဒုက်ခသညျစခနျးနဲ့ မဝေးတဲ့ ဆေးရုံတခုကို သှားပို့ပေးရငျး အဲဒီကတဆင့ျ ကူးလာတာလို့ ယူဆနကွေပါတယျ။ ဒီအမြိုးသားနတေဲ့ ရပျကှကျကွီး တခုလုံးကို အဝငျအထှကျ ပိတျထားပွီး သူ့နဲ့ ထိတှေ့ဆကျဆံခဲ့သူ အားလုံးကိုလညျး သီးခွားခှဲထား စဈဆေး စောင့ျကွည့ျနပေါတယျ။ အခုတော့ ရိုဟငျဂြာ ဒုက်ခသညျစခနျးတှထေဲမှာ အရေးပေါျ စုံစမျးစဈဆေးရေးအသငျးတှေ ဖွန့ျခထြားတယျလို့ WHO တာဝနျရှိသူတှကေ ပွောပါတယျ။
ရိုဟငျဂြာဒုက်ခသညျစခနျးထဲ ကိုဗဈရှိမရှိ စဈဆေးမှုတှေ တရကျ ၅ ယောကျနဲ့ ၁၀ ယောကျကွား စဈနပေမေယ့ျ အနညျးဆုံး တရကျကို ၁၀၀ အထိ တိုးမွှင့ျစဈသှားဖို့ လုပျနတေယျလို့ ကော့ဇျဘဇား ကနြျးမာရေးအကွီးအကဲက ပွောပါတယျ။
အသကျရှူလမျးကွောငျးဆိုငျရာ ရောဂါကုသမှုစငျတာ ၁၂ ခုကို စခနျးတှငျး ပွငျဆငျနတေယျလို့ ကုလသမဂ်ဂ ဒုက်ခသညျအဂေငြျစီက ပွောပါတယျ။ အဲဒီစငျတာတှမှော ကုတငျ ၁၉၀၀ ထိရှိမယ့ျ အရေးပေါျ ကွပျမတျကုသဆောငျတှေ၊ Quarantine စငျတာ ၅ ခုနဲ့ သီးခွား ခှဲထားစောင့ျကွည့ျဆောငျ ၂၀ ပါဝငျတယျလို့ ဆိုပါတယျ။ ဒီအတောတှငျး ရိုဟငျဂြာ ဒုက်ခသညျစခနျးထဲမှာ အငျတာနကျ ဖွတျတောကျထားတာကွောင့ျ ဒုက်ခသညျတှေ သတငျးမှနျ မသိရဘူးဆိုပွီး ဝဖေနျမှုတှလေညျး ရှိနပေါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျမွောကျပိုငျး အကွမျးဖကျမှုတှကွေောင့ျ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှဘကျ တိမျးရှောငျရတဲ့ ရိုဟငျဂြာ ဒုက်ခသညျတှကေို မွနျမာအစိုးရက စိစဈပွီး ပွနျလညျလကျခံမယျလို့ ပွောဆိုထားပမေယ့ျ ရိုဟငျဂြာဆိုတဲ့ အသုံးအနှုနျးကိုတော့ အသိအမှတျ မပွုပါဘူး။
