မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက် ဖွဲ့စည်းခဲ့တဲ့ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီရဲ့ (၂) နှစ်တာ ကာလအတွင်း ဆောင်ရွက်ခဲ့တဲ့လုပ်ငန်းစဉ် နဲ့ပတ်သက်လို့ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ပဉ္စမအကြိမ်အစည်းအဝေးကို ဇန်နဝါရီလ ၃၁ရက်ကနေ ဖေဖေါ်ဝါရီလ(၂)ရက်နေ့ အထိ ၃ရက်တာ ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ လွှတ်တော်ရဲ့တရားဝင်မှုက ဆက်ပြီးရှိကြောင်း ပြည်ထောင်စုလွတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီက ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ဗွီအိုအေသတင်းထောက် မအေးအေးမာက သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာစစ်အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက် ဖွဲ့စည်းခဲ့တဲ့ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီရဲ့ (၂) နှစ်တာ ကာလအတွင်း ဆောင်ရွက်ခဲ့တဲ့လုပ်ငန်းတွေနဲ့ပတ်သက်လို့အစည်းအဝေးကို ဗီဒီယိုကွန့်ဖရင့်ကနေ တစ်ဆင့် ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့တာပါ။ ဒါဟာလွှတ်တော်ဟာ သူ့ရဲ့ပုံမှန်အလုပ်တွေကိုဆက်ပြီးလုပ်ဆောင်နေကြောင်းမြန်မာပြည်သူပြည်သားတွေနဲ့နိုင်ငံတကာကိုအသိပေးခဲ့တယ်လို့ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီ CRPH ရဲ့ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးစည်သူမောင်ကအခုလိုပြောပါတယ်။
"ဒီလွှတ်တော်ကိုကျင်းပရတာကတော့ စစ်အုပ်စု မတရားလက်နက်အားကိုးနဲ့ဖျက်သိမ်းလိုက်လို့မပျက်သွားဘူး လွှတ်တော်ကရှင်သန်နေတယ် စစ်အုပ်စုမရှိတဲ့လူထုကအပ်နှင်းထားတဲ့ တရားဝင်မူ့တွေက ပြည်ထောင်စုအဆင့်လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်တွေမှာတည်ရှိနေတယ်၊ လွှတ်တော်ဟာ အစိုးရကိုအပြန်အလှန်ထိမ်းကျောင်းရမယ့်တာဝန်ရှိသလို ပြည်သူကိုကိုယ်စားပြုဆောင်ရွက်တဲ့ဖြစ်စဉ်တွေမှာ ထမ်းရွက်နေတယ်ဆိုတာပြသနေတယ်၊ ဒီပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုစစ်အာဏာရှင်တွေနဲ့မပူးပေါင်းတဲ့ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေတက်ရောက်ပြီးတော့တော်လှန်ရေးကာလနဲ့ကိုက်ညီတဲ့ လွှတ်တော်ကိုကျင်းပခဲ့တယ်၊ တက်ရောက်တဲ့ကိုယ်စားလှယ်ဦးရေက ၄၀၇ဦးတက်ရောက်နိုင်ခဲ့တယ်၊ တက်ရောက်နိုင်တဲ့ကိုယ်စားလှယ်ဦးရေ (၄၇၆)ဦးမှာ (၄၀၇)ဦးတက်ရောက်နိုင်တဲ့အတွက် ၈၀ရာခိုင်နှုန်းနီးနီး တက်ရောက်ခဲ့တယ်လို့ပြောလို့ရတယ်၊ အစိုးရဝန်ကြီးဌာနကလည်း တက်ရောက်လာတယ် သူတို့တွေကကိုယ်စားလှယ်တွေက ကြိုတင်ပေးပို့ထားတဲ့မေးခွန်းတွေကိုလည်းဖြေကြားပေးသွားတယ်"
ဒီအစည်းအဝေးကို အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ၊ နိုင်ငံတော်ယာယီသမ္မတ ဒူဝါလရှီးလ၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးချုပ် မန်းဝင်းခိုင်သန်း၊ ဥရောပပါလီမန် ဒုတိယ ဥက္ကဋ္ဌလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာအာဆီယံပါလီမန်အမတ်များအဖွဲ့ (APHR) မှ ဥက္ကဋ္ဌတို့က ဗွီဒီယိုအမှာစကားပြောပေးခဲ့ပြီး အမေရိကန်နိုင်ငံအပါအဝင် နိုင်ငံတကာက သံရုံးကတွေက ကိုယ်စားလှယ်တွေ လူအခွင့်ရေးလှုပ်ရှားဆောင်ရွက်နေတဲ့ကိုယ်စားလှယ်တွေလည်း အသိမှတ်ပြုတက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်၊ ဒီအစည်းအဝေးမှာတော့ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေး ကောင်စီရဲ့မြန်မာ့အရေးဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက် [Resolution 2669 (2022)]ကို ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်က ကြိုဆိုထောက်ခံခဲ့ပြီးလွှတ်တော်မှာမှတ်တမ်းတင်နိုင်ခဲ့တယ်လို့လည်းဦးစည်သူမောင်ကပြောပါတယ်
"ဒီတခေါက် ကျနော်တို့ကျင်းပတဲ့လွှတ်တော်အစည်းအဝေးမှာကုလသမဂလုံခြုံရေးကောင်စီက မြန်မာ့အရေးနဲ့ပတ်သက်လို့ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်တဲ့ resolution 2669 ကို လွှတ်တော်ကိုမှတ်တမ်းတင်နိုင်ဖို့အတွက် အဆိုတင်သွင်းတာမျိုး လွှတ်တော်ကမှတ်တမ်းတင်လိုက်တာမျိုးတွေလုပ်ခဲ့တယ်၊ လုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့မြန်မာ့အရေးဆုံဖြတ်ချက်ဆိုတာကတော့ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ်မှာစစ်အုပ်ချုပ်ရေးရဲ့ဆိုးကျိုးတွေ ရွာလုံးကျွတ်မီးရှို သတ်ဖြတ်မူ့တွေအပါအဝင်ရိုဟင်ဂျာအရေးကိစ္စတွေ အပါအဝင် ဒါတွေအားလုံးကို လုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်မှတ်တမ်းတွေကိုလွှတ်တော်က မှတ်တမ်းတင်နိုင်ခဲ့တယ်ဆိုတော့ အနာဂတ်နိုင်ငံတော်တည်ဆောင်ရေးတွေမှာ လူနည်းစုဘာသာဝင်တွေရဲ့အခန်းကတွေ လူ့အခွင့်ရေးချိုးဖောက်မူတွေကိုပြစ်ဒဏ်တွေကနေ ကင်းလွတ်ခွင့်ရနေတာတွေကိုသေချာကိုင်တွယ်ဖို့လိုအပ်နေတယ် သေချာမှတ်တမ်းတင်နိုင်ခဲ့တယ်ဆိုတာကတော့တိုးတက်တဲ့ဖြစ်ထွန်းမှုလို့ပဲပြောလို့ရပါတယ်"
စစ်ကောင်စီရဲ့ လုပ်ရပ်များကြောင့် ထိခိုက်နစ်နာမှုများ ခံစားနေကြရသည့် ပြည်သူများအတွက် အမှန်တရားနှင့်တရားမျှတမှု ဖော်ဆောင်နိုင်ရေးကိစ္စတွေ စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူများ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများ၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင် အမျိုးသမီးများနဲ့ ကလေးသူငယ်များရဲ့ ကျန်းမာရေး၊ စားဝတ်နေရေးနဲ့ ဘေးကင်းလုံခြုံရေးတို့အတွက် သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနတွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုဆောင်ရွက်ပေးနေသလဲဆိုတာတွေကို လည်းလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေကမေးမြန်းခဲ့ကြပြီးဝန်ကြီးဌာနတွေကလည်း သူတို့လုပ်ဆောင်နေတဲ့လုပ်ငန်းတွေကိုပြန်လည်ဖြေကြားပေးခဲ့တယ်လို့ဆိုပါတယ်၊ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ပဉ္စမအကြိမ် အစည်းအဝေးကိုတော့ ၃ရက်ကြာကျင်းပခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
[Unicode]
ပွညျထောငျစုလှှတျတောျကိုယျစားပွုကောျမတီ၂ နှဈပွည့ျ စညျးဝေးပှဲ ကငြျးပ
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈအာဏာသိမျးပွီးတဲ့နောကျ ဖှဲ့စညျးခဲ့တဲ့ ပွညျထောငျစုလှှတျတောျကိုယျစားပွုကောျမတီရဲ့ (၂) နှဈတာ ကာလအတှငျး ဆောငျရှကျခဲ့တဲ့လုပျငနျးစဉျ နဲ့ပတျသကျလို့ ပွညျထောငျစုလှှတျတောျ ပဉ်စမအကွိမျအစညျးအဝေးကို ဇနျနဝါရီလ ၃၁ရကျကနေ ဖဖေေါျဝါရီလ(၂)ရကျနေ့ အထိ ၃ရကျတာ ကငြျးပခဲ့ပါတယျ။ လှှတျတောျရဲ့တရားဝငျမှုက ဆကျပွီးရှိကွောငျး ပွညျထောငျစုလှတျတောျကိုယျစားပွုကောျမတီက ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။ ဒီအကွောငျး ဗှီအိုအသေတငျးထောကျ မအေးအေးမာက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာစဈအာဏာသိမျးပွီးတဲ့နောကျ ဖှဲ့စညျးခဲ့တဲ့ ပွညျထောငျစုလှှတျတောျကိုယျစားပွုကောျမတီရဲ့ (၂) နှဈတာ ကာလအတှငျး ဆောငျရှကျခဲ့တဲ့လုပျငနျးတှနေဲ့ပတျသကျလို့အစညျးအဝေးကို ဗီဒီယိုကှန့ျဖရင့ျကနေ တဈဆင့ျ ကငြျးပပွုလုပျခဲ့တာပါ။ ဒါဟာလှှတျတောျဟာ သူ့ရဲ့ပုံမှနျအလုပျတှကေိုဆကျပွီးလုပျဆောငျနကွေောငျးမွနျမာပွညျသူပွညျသားတှနေဲ့နိုငျငံတကာကိုအသိပေးခဲ့တယျလို့ ပွညျထောငျစုလှှတျတောျကိုယျစားပွုကောျမတီ CRPH ရဲ့ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူ ဦးစညျသူမောငျကအခုလိုပွောပါတယျ။
"ဒီလှှတျတောျကိုကငြျးပရတာကတော့ စဈအုပျစု မတရားလကျနကျအားကိုးနဲ့ဖကြျသိမျးလိုကျလို့မပကြျသှားဘူး လှှတျတောျကရှငျသနျနတေယျ စဈအုပျစုမရှိတဲ့လူထုကအပျနှငျးထားတဲ့ တရားဝငျမူ့တှကေ ပွညျထောငျစုအဆင့ျလှှတျတောျ ကိုယျစားလှယျတှမှောတညျရှိနတေယျ၊ လှှတျတောျဟာ အစိုးရကိုအပွနျအလှနျထိမျးကြောငျးရမယ့ျတာဝနျရှိသလို ပွညျသူကိုကိုယျစားပွုဆောငျရှကျတဲ့ဖွဈစဉျတှမှော ထမျးရှကျနတေယျဆိုတာပွသနတေယျ၊ ဒီပွညျထောငျစုလှှတျတောျကိုစဈအာဏာရှငျတှနေဲ့မပူးပေါငျးတဲ့ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျတှတေကျရောကျပွီးတော့တောျလှနျရေးကာလနဲ့ကိုကျညီတဲ့ လှှတျတောျကိုကငြျးပခဲ့တယျ၊ တကျရောကျတဲ့ကိုယျစားလှယျဦးရကေ ၄၀၇ဦးတကျရောကျနိုငျခဲ့တယျ၊ တကျရောကျနိုငျတဲ့ကိုယျစားလှယျဦးရေ (၄၇၆)ဦးမှာ (၄၀၇)ဦးတကျရောကျနိုငျတဲ့အတှကျ ၈၀ရာခိုငျနှုနျးနီးနီး တကျရောကျခဲ့တယျလို့ပွောလို့ရတယျ၊ အစိုးရဝနျကွီးဌာနကလညျး တကျရောကျလာတယျ သူတို့တှကေကိုယျစားလှယျတှကေ ကွိုတငျပေးပို့ထားတဲ့မေးခှနျးတှကေိုလညျးဖွကွေားပေးသှားတယျ"
ဒီအစညျးအဝေးကို အမြိုးသားညီညှတျရေးအစိုးရ၊ နိုငျငံတောျယာယီသမ်မတ ဒူဝါလရှီးလ၊ ပွညျထောငျစုဝနျကွီးခြုပျ မနျးဝငျးခိုငျသနျး၊ ဥရောပပါလီမနျ ဒုတိယ ဥက်ကဋ်ဌလူ့အခှင့ျအရေးဆိုငျရာအာဆီယံပါလီမနျအမတျမြားအဖှဲ့ (APHR) မှ ဥက်ကဋ်ဌတို့က ဗှီဒီယိုအမှာစကားပွောပေးခဲ့ပွီး အမရေိကနျနိုငျငံအပါအဝငျ နိုငျငံတကာက သံရုံးကတှကေ ကိုယျစားလှယျတှေ လူအခှင့ျရေးလှုပျရှားဆောငျရှကျနတေဲ့ကိုယျစားလှယျတှလေညျး အသိမှတျပွုတကျရောကျခဲ့ပါတယျ၊ ဒီအစညျးအဝေးမှာတော့ ကုလသမဂ်ဂလုံခွုံရေး ကောငျစီရဲ့မွနျမာ့အရေးဆိုငျရာ ဆုံးဖွတျခကြျ [Resolution 2669 (2022)]ကို ပွညျထောငျစုလှှတျတောျက ကွိုဆိုထောကျခံခဲ့ပွီးလှှတျတောျမှာမှတျတမျးတငျနိုငျခဲ့တယျလို့လညျးဦးစညျသူမောငျကပွောပါတယျ
"ဒီတခေါကျ ကနြောျတို့ကငြျးပတဲ့လှှတျတောျအစညျးအဝေးမှာကုလသမဂလုံခွုံရေးကောငျစီက မွနျမာ့အရေးနဲ့ပတျသကျလို့ဆုံးဖွတျခကြျဖွဈတဲ့ resolution 2669 ကို လှှတျတောျကိုမှတျတမျးတငျနိုငျဖို့အတှကျ အဆိုတငျသှငျးတာမြိုး လှှတျတောျကမှတျတမျးတငျလိုကျတာမြိုးတှလေုပျခဲ့တယျ၊ လုံခွုံရေးကောငျစီရဲ့မွနျမာ့အရေးဆုံဖွတျခကြျဆိုတာကတော့ မွနျမာနိုငျငံအပေါျမှာစဈအုပျခြုပျရေးရဲ့ဆိုးကြိုးတှေ ရှာလုံးကြှတျမီးရှို သတျဖွတျမူ့တှအေပါအဝငျရိုဟငျဂြာအရေးကိစ်စတှေ အပါအဝငျ ဒါတှအေားလုံးကို လုံခွုံရေးကောငျစီရဲ့ဆုံးဖွတျခကြျမှတျတမျးတှကေိုလှှတျတောျက မှတျတမျးတငျနိုငျခဲ့တယျဆိုတော့ အနာဂတျနိုငျငံတောျတညျဆောငျရေးတှမှော လူနညျးစုဘာသာဝငျတှရေဲ့အခနျးကတှေ လူ့အခှင့ျရေးခြိုးဖောကျမူတှကေိုပွဈဒဏျတှကေနေ ကငျးလှတျခှင့ျရနတောတှကေိုသခြောကိုငျတှယျဖို့လိုအပျနတေယျ သခြောမှတျတမျးတငျနိုငျခဲ့တယျဆိုတာကတော့တိုးတကျတဲ့ဖွဈထှနျးမှုလို့ပဲပွောလို့ရပါတယျ"
စဈကောငျစီရဲ့ လုပျရပျမြားကွောင့ျ ထိခိုကျနဈနာမှုမြား ခံစားနကွေရသည့ျ ပွညျသူမြားအတှကျ အမှနျတရားနှင့ျတရားမြှတမှု ဖောျဆောငျနိုငျရေးကိစ်စတှေ စဈဘေးရှောငျပွညျသူမြား၊ သကျကွီးရှယျအိုမြား၊ ကိုယျဝနျဆောငျ အမြိုးသမီးမြားနဲ့ ကလေးသူငယျမြားရဲ့ ကနြျးမာရေး၊ စားဝတျနရေေးနဲ့ ဘေးကငျးလုံခွုံရေးတို့အတှကျ သကျဆိုငျရာ ဝနျကွီးဌာနတှအေနနေဲ့ ဘယျလိုဆောငျရှကျပေးနသေလဲဆိုတာတှကေို လညျးလှှတျတောျကိုယျစားလှယျတှကေမေးမွနျးခဲ့ကွပွီးဝနျကွီးဌာနတှကေလညျး သူတို့လုပျဆောငျနတေဲ့လုပျငနျးတှကေိုပွနျလညျဖွကွေားပေးခဲ့တယျလို့ဆိုပါတယျ၊ ပွညျထောငျစုလှှတျတောျ ပဉ်စမအကွိမျ အစညျးအဝေးကိုတော့ ၃ရကျကွာကငြျးပခဲ့တာဖွဈပါတယျ။
