ျမစ္ဆံုေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းကို စံုစမ္းစစ္ေဆးၿပီး အစီရင္ခံစာေရးဖို႔ ၂၀၁၆ ၾသဂုတ္လမွာ ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔စည္းတာမို႔ အခုဆိုရင္ (၂) ႏွစ္ ေက်ာ္သြားပါၿပီ။ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ စစ္အစိုးရနဲ႔ တရုတ္တို႔ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွာ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ပါတယ္။ ျမစ္ဆံုအျပင္ ေမခနဲ႔ မလိချမစ္ေတြမွာ ေရအားလွ်ပ္စစ္စက္ရံု တည္ေဆာက္ဖို႔လည္း ပါဝင္ပါတယ္။ ျမစ္ဆံုအစီရင္ခံစာကို အခုထိ ဘာမွမထုတ္ျပန္နိုင္ေသးပါဘူး။ ျမစ္ဆံုကိစၥ အခ်ိန္ဆြဲေနရင္ ျမန္မာျပည္မွာ ရင္းႏီွးျမဳပ္ႏံွမယ့္ တရုတ္ကုမၸဏီေတြ စိတ္ကုန္သြားႏိုင္တယ္လို႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ကို ဒီဇင္ဘာလက သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ တရုတ္သံအမတ္ ဟုန္းလ်ံ က သတိေပးလိုက္ပါတယ္။
တရုတ္-ျမန္မာ စီးပြားေရးစႀကၤန္မွာ လိုအပ္တဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားအတြက္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ႏွစ္ဦးနွစ္ဖက္ လက္ခံႏိုင္ေအာင္ အစြမ္းကုန္ႀကိဳးစားေနတယ္လို႔ ဇန္နဝါရီလ (၁၂) ရက္ေန႔ထုတ္ တရုတ္သံရံုး Facebook မွာ ျမန္မာဘာသာနဲ႔ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္က ေဒသခံေတြဟာ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ဆန္႔က်င္တာမ်ဳိး၊ ကန္႔ကြက္တာမ်ဳိး၊ မလုပ္ၾကေၾကာင္း ျပည္ပေရာက္ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ အဖြဲ႔အစည္းေတြကသာ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ကန္႔ကြက္ေနၾကတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ျမစ္ဆံုကို မကန္႔ကြက္တဲ့ ကခ်င္ႏိုင္ငံေရးပါတီနဲ႔ လူမႈေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြကိုလည္း သံအမတ္ဟုန္းလ်ံက ခ်ိးက်ဴးထားပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ သံအမတ္ဟုန္းလ်ံနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့တဲ့ ကခ်င္ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြကေတာ့ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ေထာက္ခံေၾကာင္း မေျပာဘူးလို႔ ျငင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။ တရုတ္သံအမတ္ရဲ ႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း ဇန္နဝါရီလ (၁၄) ရက္ေန႔မွာ ကခ်င္ႏုိင္ငံေရးပါတီ (၃) ပါတီက ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ တရုတ္သံအမတ္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုစဥ္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ေထာက္ခံေၾကာင္း မေျပာခဲ့ဘူးလို႔ ကခ်င္ေခါင္းေဆာင္ Dr. Tuja က ဆိုပါတယ္။ တရုတ္သံအမတ္နဲ႔ သီသန္႔ေတြ႔ဆံုတဲ့ ကခ်င္ႏွစ္ခ်င္းအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ Kachin Baptist Church ရဲ ႔ ဥကၠ႒ကလည္း ျမစ္ဆံုကို ေထာက္ခံေၾကာင္း မေျပာခဲ့ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြဟာ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကိုသာ စိတ္ဝင္စားၿပီး လက္ေတြ႔ကူညီမႈ နည္းပါးေၾကာင္း ကခ်င္တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးကို တရုတ္ကသာ စိတ္ရင္းအမွန္နဲ႔ ကူညီေနတာလို႔ ဟုန္းလ်ံ က ဆိုပါတယ္။
ျမန္မာအသင္းအဖြဲ႔နဲ႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီဝင္ေတြကို တရုတ္ျပည္ကိုဖိတ္ေခၚၿပီး ျပည္တြင္းမွာလည္း လက္ေဆာင္ပစၥည္း ေပးကမ္းႏုိင္ရင္ ေျပာခ်င္တာ ေျပာခြင့္ရိွတယ္လို႔ ဟုန္းလ်ံ က ထင္ေနပံုရပါတယ္။ NLD ပါတီကေတာ့ ျမစ္ဆံုကိစၥမွာ ျပည္သူနဲ႔တသားတည္းရိွတယ္လို႔ NLD ဒုဥကၠ႒ျဖစ္သူ ေဒါက္တာေဇာ္ျမင့္ေမာင္ က ဇန္နဝါရီလ (၁၉) ရက္ေန႔က တာခ်ီလိတ္ခရီးစဥ္မွာ ေျပာဆုိသြားပါတယ္။ NLD ပါတီဟာ ျပည္သူ႔ပါတီျဖစ္တာမို႔ ျပည္သူ႔သေဘာထားနဲ႔ ဆန္႔က်င္တာမ်ဳိးကို လုပ္မွာမဟုတ္ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဗိုလ္သန္းေရႊအစိုးရနဲ႔ တရုတ္ကုမၸဏီတို႔အၾကား ခ်ဳပ္ဆိုထားတဲ့စာခ်ဳပ္ေတြကစၿပီး ျပန္လည္ဆန္းစစ္ေနရတာမို႔ စီစစ္ေလ့လာမႈမွာ ၾကန္႔ၾကာေနရတာလို႔ ဆိုပါတယ္။ တရုတ္သံအမတ္ ဟုန္းလ်ံကေတာ့ ေပးႏိုင္ကမ္းႏိုင္ရင္ ကိုယ္လိုခ်င္တာကို ရလိမ့္မယ္လို႔ ယူဆေနပံုရပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လူသားခ်င္းစာနာၿပီး ကူညီေထာက္ပံ့ေရး၊ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးစတဲ့ စီမံကိန္းေတြ အေကာင္အထည္ေဖာ္တာကို တရုတ္က ကူညီေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာအသိုက္အဝန္းမွာ တရုတ္အစိုးရဟာ ျမန္မာအစိုးရဘက္က ခိုင္မာစြာ ရပ္တည္ေပးေနတယ္လို႔လည္း ဟုန္းလ်ံ က ဆိုပါတယ္။ NLD အစိုးရနဲ႔ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ကို အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာမွာ ေဝဖန္ရႈတ္ခ်ေနတုန္း တရုတ္က ကူညီေထာက္ပံ့ႏိုင္ရင္ ေဆြမ်ဳိးေပါက္ေဖာ္ဆက္ဆံေရးကို တဆင့္ျမွင့္ၿပီး ျမစ္ဆံုကို ျပန္စႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ တရုတ္ဘက္က တြက္ေနပံုရပါတယ္။ လွဴဒါန္းတာကို ႏွစ္သက္တဲ့ ျမန္မာျပည္သားေတြ ေက်နပ္ေအာင္ ေငြအားပစၥည္းအားနဲ႔ တရုတ္က ေပးကမ္းေနတာ ျဖစ္ပံုရပါတယ္။ တရုတ္-ျမန္မာ စႀကၤန္နဲ႔ တရုတ္ရဲ ႔ ရပ္ဝန္းလမ္းေၾကာင္းစီမံကိန္းမွာ ျမစ္ဆံုေရအား လွ်ပ္စစ္ဟာ အေရးႀကီးတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ျမန္မာျပည္က တရုတ္စီမံကိန္းအားလံုးဟာ သက္ဆိုင္ရာအာဏာပိုင္ေတြရဲ ႔ သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရအာဏာပိုင္ေတြ ေက်နပ္ဖို႔ကိုသာ တရုတ္ကုမၸဏီေတြ အဓိကထားၾကပါတယ္။ ေဒသခံျပည္သူ႔သေဘာထား မပါဘဲ ျမန္မာျပည္မွာ တရုတ္စီးပြားေရးလုပ္ေနတာ အႏွစ္ (၃၀) ေက်ာ္ပါၿပီ။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ NGO အဖြဲ႔ေတြကလည္း သူတုိ႔ လုပ္ခ်င္တာလုပ္ႏိုင္ေအာင္ ေနျပည္ေတာ္ရဲ ႔ သေဘာတူခ်က္ရဖို႔ ႀကိဳးစားၾကရပါတယ္။ ခါခါဘိုရာဇီ အမ်ဳိးသားဥယ်ာဥ္ တည္ေထာင္မယ့္စီမံကိန္းကို ဖ်က္သိမ္းေပးဖို႔ ရြာေပါင္းႏွစ္ရာေက်ာ္က ဆႏၵျပေတာင္းဆိုတာကိုၾကည့္ရင္ ေဒသခံျပည္သူလူထု သေဘာထားကို အဓိကမထားၾကတာ ထင္ရွားတယ္လို႔ ဇန္နဝါရီလ (၁၁) ရက္ေန႔ထုတ္ China Law Blog မွာ သံတမန္ေဟာင္း Robert Walsh က ေရးထားပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းဟာ တျပည္လံုးနဲ႔ သက္ဆိုင္ၿပီး တျပည္လံုးက ကန္႔ကြက္ေနတာမို႔ အစိုးရအာဏာပိုင္က ရပ္ဆိုင္းထားရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ စီမံကိန္းကို ေရးဆြဲခဲ့တဲ့ စစ္အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ေဟာင္းေတြမွာလည္း ေျဖရွင္းဖို႔ တာဝန္ရိွတယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဟုန္းလ်ံ ေျပာသြားတဲ့ စီးပြားေရးစႀကၤန္နဲ႔ ရပ္ဝန္းလမ္းေၾကာင္းစီမံကိန္းဟာ တရုတ္အက်ဳိးစီးပြား ျမွင့္တင္တဲ့လုပ္ငန္းေတြျဖစ္လို႔ တရုတ္ကသာ ရင္းႏီွးျမဳပ္ႏံွပါလိမ့္မယ္။ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း ဖ်က္သိမ္းလို႔ ဒီလုပ္ငန္းေတြ အေကာင္အထည္မေပၚလဲ ျမန္မာျပည္သူေတြအတြက္ ဘာမွထူးျခားမွာ မဟုတ္ေၾကာင္းပါ။
