(Zawgyi / Unicode)
COVID-19 ကာလ နယ်စပ်တွေ ပိတ်ထားပေမယ့် မူးယစ်ဆေးကိုတော့ မတားနိုင်ဘဲ ပိုပြီး ထုတ်လာကြတဲ့အပြင် အရှေ့တောင်အာရှဒေသ နယ်စပ်တွေကို ဖြတ်သန်း သယ်ဆောင်နေကြပြီးတော့ ဈေးလည်းကျလာပါတယ်။
အထူးသဖြင့် တရားမဝင် နယ်စပ်ဝင်ထွက်ပေါက်တွေ များတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံကနေ ဒီ Methamphetamine ဆေးပြားတွေ ဖြတ်သန်းသယ်ပို့ဖို့ လွယ်ကူပြီး အထွက်များလာတာကြောင့် မနှစ်ကထက် ဈေးတဝက်ထိ ကျလာကာ တပြားကို တဒေါ်လာအောက်ထိ ဈေးကျသွားပြီလို့ စောင့်ကြည့်နေသူတွေက ဆိုပါတယ်။
ကုလသမဂ္ဂ မူးယစ်ဆေးဝါးနဲ့ ပြစ်မှုဆိုင်ရာရုံး (UNODC) က အရှေ့တောင်အာရှနဲ့ ပစိဖိတ်ဒေသ အရာရှိချုပ် Jeremy Douglas က ဒီနှစ် ၂၀၂၀ မှာလည်း ဒီ မဲခေါင်ဒေသတွင်းမှာ အရင်နှစ် အနည်းငယ်ကအတိုင်း ထုတ်လုပ်မှု ပုံမှန်ဆက်တက်နေတယ် ဒါမှမဟုတ် မနှစ်ကထက် ပိုတိုးလာတယ်လို့ ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
အထူးသဖြင့် မြန်မာ၊ ထိုင်းနဲ့ လာအို သုံးနိုင်ငံနယ်စပ်တွေ ထိစပ်နေတဲ့ ဝေးလံခေါင်ဖျားပြီး ဥပဒေမဲ့တဲ့ အရင်က ဘိန်းဖြူထွက်တဲ့ အချက်အချာဒေသ ရွှေတြိဂံနယ်မြေမှာ အခုတော့ နိုင်ငံတကာ မူးယစ်ဂိုဏ်းတွေက Methamphetamine ဆေးပြားစက်ရုံတွေ အကြီးအကျယ် ထောင်ထားလိုက်ပြီလို့ UNODC က ပြောပါတယ်။
ဒီစက်ရုံတွေကို မြန်မာနိုင်ငံ ရှမ်းပြည်နယ်တွင်း တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေနဲ့ အစိုးရ ပြည်သူ့စစ်တွေက အကာအကွယ် ပေးထားတာမို့ ဒီမူးယစ်ဆေးပြားလေးတွေဟာ အရှေ့တောင်အာရှတလွှားအပြင် ဈေးပိုကောင်းတဲ့ သြစတြေးလျနဲ့ ဂျပန်အထိတောင် ရောက်နေပြီး မှောင်ခိုမှုပမာဏက ဒေါ်လ ၆၁.၄ ဘီလီယျံအထိ ရှိနေပြီလို့ UNODC က ဆိုပါတယ်။
ကိုဗစ်ကာလ Amazon လို On-line စီးပွားဖြစ်သူတွေလိုပဲ မူးယစ်ဂိုဏ်းတွေကလည်း တီထွင်ထုတ်လုပ်ပြီး ဖြန့်ချိအား ကောင်းလာတာကြောင့် ထိုင်းနဲ့မြန်မာမှာ ဖမ်းဆီးမိတာတွေလည်း များလာတယ်၊ ဈေးကလည်း လိုက်ကျလာတဲ့အထိ ဖြစ်တယ်လို့ International Crisis Group နိုင်ငံတကာ ပဋိပက္ခလေ့လာရေးအဖွဲ့ရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံတာဝန်ခံ Richard Horsey က ပြောပါတယ်။
ဒီ မူးယစ်ဆေးဂိုဏ်းတွေဟာ အရင်က ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းကနေပဲ အဓိက ခိုးထုတ်တာကနေ အခု ပိုအထုတ်များလာတဲ့ ဒီနှစ်ဆန်းကစပြီး ရှမ်းပြည် အရှေ့ပိုင်းနဲ့ တောင်ပိုင်းအပြင် ရခိုင်ပြည်နယ်က ရေလမ်းကိုပါ အကြီးအကျယ် သုံးလာနေတယ်လို့လည်း Richard Horsey က ပြောပါတယ်။
---------------------------
(Unicode)
ကိုဗဈကပျရောဂါကာလ မူးယဈဆေး ထုတျလုပျရောငျးဝယျမှု ပိုတိုးလာ
COVID-19 ကာလ နယျစပျတှေ ပိတျထားပမေယ့ျ မူးယဈဆေးကိုတော့ မတားနိုငျဘဲ ပိုပွီး ထုတျလာကွတဲ့အပွငျ အရှေ့တောငျအာရှဒသေ နယျစပျတှကေို ဖွတျသနျး သယျဆောငျနကွေပွီးတော့ ဈေးလညျးကလြာပါတယျ။
အထူးသဖွင့ျ တရားမဝငျ နယျစပျဝငျထှကျပေါကျတှေ မြားတဲ့ မွနျမာနိုငျငံကနေ ဒီ Methamphetamine ဆေးပွားတှေ ဖွတျသနျးသယျပို့ဖို့ လှယျကူပွီး အထှကျမြားလာတာကွောင့ျ မနှဈကထကျ ဈေးတဝကျထိ ကလြာကာ တပွားကို တဒေါျလာအောကျထိ ဈေးကသြှားပွီလို့ စောင့ျကွည့ျနသေူတှကေ ဆိုပါတယျ။
ကုလသမဂ်ဂ မူးယဈဆေးဝါးနဲ့ ပွဈမှုဆိုငျရာရုံး (UNODC) က အရှေ့တောငျအာရှနဲ့ ပစိဖိတျဒသေ အရာရှိခြုပျ Jeremy Douglas က ဒီနှဈ ၂၀၂၀ မှာလညျး ဒီ မဲခေါငျဒသေတှငျးမှာ အရငျနှဈ အနညျးငယျကအတိုငျး ထုတျလုပျမှု ပုံမှနျဆကျတကျနတေယျ ဒါမှမဟုတျ မနှဈကထကျ ပိုတိုးလာတယျလို့ ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
အထူးသဖွင့ျ မွနျမာ၊ ထိုငျးနဲ့ လာအို သုံးနိုငျငံနယျစပျတှေ ထိစပျနတေဲ့ ဝေးလံခေါငျဖြားပွီး ဥပဒမေဲ့တဲ့ အရငျက ဘိနျးဖွူထှကျတဲ့ အခကြျအခြာဒသေ ရှှတွေိဂံနယျမွမှော အခုတော့ နိုငျငံတကာ မူးယဈဂိုဏျးတှကေ Methamphetamine ဆေးပွားစကျရုံတှေ အကွီးအကယြျ ထောငျထားလိုကျပွီလို့ UNODC က ပွောပါတယျ။
ဒီစကျရုံတှကေို မွနျမာနိုငျငံ ရှမျးပွညျနယျတှငျး တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတှနေဲ့ အစိုးရ ပွညျသူ့စဈတှကေ အကာအကှယျ ပေးထားတာမို့ ဒီမူးယဈဆေးပွားလေးတှဟော အရှေ့တောငျအာရှတလှှားအပွငျ ဈေးပိုကောငျးတဲ့ သွစတွေးလနြဲ့ ဂပြနျအထိတောငျ ရောကျနပွေီး မှောငျခိုမှုပမာဏက ဒေါျလ ၆၁.၄ ဘီလီယြံအထိ ရှိနပွေီလို့ UNODC က ဆိုပါတယျ။
ကိုဗဈကာလ Amazon လို On-line စီးပှားဖွဈသူတှလေိုပဲ မူးယဈဂိုဏျးတှကေလညျး တီထှငျထုတျလုပျပွီး ဖွန့ျခြိအား ကောငျးလာတာကွောင့ျ ထိုငျးနဲ့မွနျမာမှာ ဖမျးဆီးမိတာတှလေညျး မြားလာတယျ၊ ဈေးကလညျး လိုကျကလြာတဲ့အထိ ဖွဈတယျလို့ International Crisis Group နိုငျငံတကာ ပဋိပက်ခလေ့လာရေးအဖှဲ့ရဲ့ မွနျမာနိုငျငံတာဝနျခံ Richard Horsey က ပွောပါတယျ။
ဒီ မူးယဈဆေးဂိုဏျးတှဟော အရငျက ရှမျးပွညျမွောကျပိုငျးကနပေဲ အဓိက ခိုးထုတျတာကနေ အခု ပိုအထုတျမြားလာတဲ့ ဒီနှဈဆနျးကစပွီး ရှမျးပွညျ အရှေ့ပိုငျးနဲ့ တောငျပိုငျးအပွငျ ရခိုငျပွညျနယျက ရလေမျးကိုပါ အကွီးအကယြျ သုံးလာနတေယျလို့လညျး Richard Horsey က ပွောပါတယျ။
