[Zawgyi/Unicode]
ပြီးခဲ့တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲမှာ တပ်မတော်သားတွေနဲ့ မိသားစုတွေ မဲဆန္ဒပေးခဲ့ကြတဲ့ နယ်မြေတွေက ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို တပ်မတော်က ပြန်လည်စိစစ်ရာမှာ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ တိုက်တွန်းလိုက်တဲ့အပေါ် အကဲခတ်တွေရဲ့ အမြင်တွေကို ပြောပြပါမယ်။ ကျမကတော့ မေခပါ။
လွတ်လပ်မျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲအဖြစ် အများပြည်သူက သံသယကင်းကင်းနဲ့ လက်ခံနိုင်အောင် ရည်ရွယ်ပြီး တပ်မတော်သားတွေနဲ့ မိသားစုဝင်တွေ မဲပေးခဲ့ကြတဲ့ မြို့နယ် ၂၁၈ မြို့နယ်က ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်စဉ်တွေကို ပြန်လည်စိစစ်သုံးသပ်နေကြောင်း တပ်မတော်က သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ဒီလိုစိစစ်ရာမှာ လိုအပ်တဲ့ အချက်အလက်တွေ ရရှိနိုင်ဖို့ အများပြည်သူနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ မှတ်တမ်းတွေကို ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲတွေက ကူးယူခွင့်ပြုဖို့လည်း မနေ့တုန်းကပဲ တပ်မတော်က ကြေညာချက်ထုတ်ပြန် တိုက်တွန်းထားတာပါ။
နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာရန်မျိုးသိမ်းကတော့ တပ်မတော်က စိစစ်သုံးသပ်မယ့် အစီအစဉ်ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်အပေါ် ကြီးကြီးမားမား ထိခိုက်စရာ မရှိဘူးလို့ ရှုမြင်ပါတယ်။
"တပ်မတော်ရဲ့ လတ်တလော ထုတ်ပြန်ချက်တွေကြောင့်မို့လို့တော့ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အပေါ်မှာ အပြောင်းအလဲဖြစ်စရာလည်း မရှိနိုင်ဘူး။ နောက်ပြီးတော့ သိသိသာသာ သက်ရောက်မှုလည်း မရှိနိုင်ဘူးလို့မြင်တယ်။ တပ်မတော်သားတွေနဲ့ မိသားစုဝင်တွေဟာ မဲပေးပိုင်ခွင့်ရှိသူတွေဖြစ်နေတယ်။ မဲဆန္ဒပေးတဲ့သူတွေ ဖြစ်နေတဲ့အခါကျတော့ သူတို့ရဲ့ အကြံပြုချက်တွေ၊ သူတို့ရဲ့ အမြင်သဘောထားတွေ ဒါတွေကို ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ဘက်အနေနဲ့ ထည့်သွင်းစဉ်းစားနိုင်ရင် ပိုပြီးတော့ကောင်းမယ်လို့ ကျနော် မြင်တယ်။ အဲဒီတော့ လာမယ့်ရွေးကောက်ပွဲတွေမှာလည်းပဲ အလားတူ လိုအပ်ချက်တွေ၊ အားနည်းချက်တွေ မဖြစ်အောင် ပြုပြင်သင့်တာတွေပြုပြင်နိုင်ဖို့ အခွင့်အလမ်းရှိလိမ့်မယ်လို့မြင်တယ်။ သို့သော်လည်းပဲ တပ်မတော်ဘက်က ဆောင်ရွက်ချက်တွေကလည်းပဲ တည်ဆဲ ဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွေနဲ့ အညီ ဖြစ်ဖို့လိုအပ်တယ်။ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုအတွက်ပေါ့လေ... ကောင်းမွန်တဲ့ ခြေလမ်းဖြစ်နိုင်လိမ့်မယ်လို့ မြင်တယ်။"
စိစစ်သုံးသပ်မှုတွေက တွေ့ရှိချက်တွေအရ လိုအပ်ရင် သက်ဆိုင်ရာ မဲဆန္ဒနယ်မြေက မဲဆန္ဒရှင်တွေက ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ကို ကန့်ကွက်လွှာ တင်သွင်းမှာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း တပ်မတော်ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ပြန်လည်စိစစ်ရာမှာ ဘယ်လို ကိစ္စတွေ ပါဝင်မလဲဆိုတာ သိနိုင်ဖို့ တပ်မတော် တာဝန်ရှိသူတွေကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းဖို့ ကြိုးစားပေမဲ့ မရခဲ့သလို၊ တပ်မတော်ရဲ့ တိုက်တွန်းချက်အပေါ် ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ရဲ့ တုံ့ပြန်ချက်ရဖို့ကိုလည်း ဆက်သွယ်ခဲ့ပေမဲ့ တာဝန်ယူ ဖြေကြားမယ့်သူ မရှိခဲ့ပါဘူး။
ရွေးကောက်ပွဲစောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့ Generation Tree က ဦးအောင်နိုင်မော်ကတော့ တပ်မတော်က ပြန်လည်စိစစ်မယ့် အစီအစဉ်ဟာ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အပေါ် သက်ရောက်မှု မရှိနိုင်ပေမဲ့လည်း ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်မှာ စွက်ဖက်ရာရောက်တယ်လို့ ယူဆနိုင်ကြောင်း ပြောပါတယ်။
"ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ရဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို တပ်မတော်ဘက် စွက်ဖက်တဲ့ သဘောတော့ သက်ရောက်နေတယ်ပေါ့နော်။ တကယ်တမ်းက သူ့ဘက်မှာ အဲဒီလို လုပ်ပိုင်ခွင့်မရှိဘူး။ ဒါပေမဲ့ တပ်မဲရုံတွေမှာ ထုတ်တဲ့ စာရင်းကို တောင်းကြည့်ရုံကကျတော့ ကျနော်ထင်တာကတော့ တပ်မဲရုံ တရုံချင်းစီက ရလာတဲ့ ရလဒ်တွေက ခုနပြောသလို စွပ်စွဲထားတဲ့အတိုင်း ဖြစ်နေလား၊ ဖြစ်မနေဘူးလားဆိုတာကို တပ်မတော်ဘက်ကနေ ပြန်ပြီးတော့ စစ်ဆေးချင်တဲ့ သဘောလို့ ထင်ပါတယ်။ စစ်ဆေးမယ်ဆိုတာ တကယ်တမ်းတော့ မဲရလဒ်တွေ၊ ရလာတဲ့ အရေအတွက် မဲရုံတခုချင်းဆီကနေ ထွက်လာတဲ့ ရလဒ်အရေအတွက်တွေကို ပြန်ပြီးတော့ စိစစ်တဲ့သဘောဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ ထင်တယ်။ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်တဲ့သဘောအနေနဲ့ ပြန်လည်စိစစ်တဲ့ သဘော ဖြစ်မယ်လို့ ယူဆပါတယ်။"
ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပခင် ရက်ပိုင်းအလိုမှာတုန်းကလည်း တပ်တော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ကိုယ်တိုင် ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်မှာ အားနည်းချက်တွေ ရှိခဲ့တယ်ဆိုပြီး ဝေဖန်ပြောဆိုခဲ့တဲ့အတွက် အစိုးရတာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ အပြန်အလှန် တုံ့ပြန်မှုတွေလည်း ထွက်ပေါ်ခဲ့တာပါ။
ရွေးကောက်ပွဲမှာ အများစုနေရာ အနိုင်ရကြောင်း ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ကြေညာထားတဲ့ NLD အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ကတော့ တပ်မတော်ရဲ့ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွေဟာ ရွေးကောက်ပွဲ လွတ်လပ်မျှတမှုကို မထိခိုက်ရင် ကန့်ကွက်စရာ မရှိကြောင်းလည်း ဗွီအိုအေကို ပြောဆိုထားပါတယ်။
နိုဝင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့က ကျင်းပခဲ့တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲဟာ ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းနဲ့ လွတ်လပ်မျှတမှုရှိကြောင်း ပြည်တွင်းပြည်ပ ရွေးကောက်ပွဲ စောင့်ကြည့်ရေး အဖွဲ့တွေက သုံးသပ်ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း လွတ်လပ်မျှတတဲ့ အခြေအနေတွေ မရှိဘူးဆိုပြီး ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်း ၆ ခုက မဲဆန္ဒနယ်မြေတချို့ကို ပယ်ဖျက်ခဲ့တဲ့အတွက် မဲဆန္ဒရှင် ၁,၀၀၀,၀၀၀ ကျော် မဲပေးခွင့်ဆုံးရှုံးခဲ့ရတဲ့ အပေါ်မှာတော့ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝန်းက စိုးရိမ်တဲ့ သဘောထားတွေကိုလည်း ပြောဆိုခဲ့ကြပါတယ်။
[Unicode Version]
ရှေးကောကျပှဲဆိုငျရာ တပျမတောျစဈဆေးမှုပေါျ တုံ့ပွနျခကြျတခြို့
ပွီးခဲ့တဲ့ ရှေးကောကျပှဲမှာ တပျမတောျသားတှနေဲ့ မိသားစုတှေ မဲဆန်ဒပေးခဲ့ကွတဲ့ နယျမွတှေကေ ရှေးကောကျပှဲ လုပျငနျးစဉျတှကေို တပျမတောျက ပွနျလညျစိစဈရာမှာ ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျက ပူးပေါငျးဆောငျရှကျဖို့ တိုကျတှနျးလိုကျတဲ့အပေါျ အကဲခတျတှရေဲ့ အမွငျတှကေို ပွောပွပါမယျ။ ကမြကတော့ မခေပါ။
လှတျလပျမြှတတဲ့ ရှေးကောကျပှဲအဖွဈ အမြားပွညျသူက သံသယကငျးကငျးနဲ့ လကျခံနိုငျအောငျ ရညျရှယျပွီး တပျမတောျသားတှနေဲ့ မိသားစုဝငျတှေ မဲပေးခဲ့ကွတဲ့ မွို့နယျ ၂၁၈ မွို့နယျက ရှေးကောကျပှဲ ဖွဈစဉျတှကေို ပွနျလညျစိစဈသုံးသပျနကွေောငျး တပျမတောျက သတငျးထုတျပွနျထားပါတယျ။ ဒီလိုစိစဈရာမှာ လိုအပျတဲ့ အခကြျအလကျတှေ ရရှိနိုငျဖို့ အမြားပွညျသူနဲ့ သကျဆိုငျတဲ့ မှတျတမျးတှကေို ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျအဖှဲ့ခှဲတှကေ ကူးယူခှင့ျပွုဖို့လညျး မနေ့တုနျးကပဲ တပျမတောျက ကွညောခကြျထုတျပွနျ တိုကျတှနျးထားတာပါ။
နိုငျငံရေး လေ့လာသုံးသပျသူ ဒေါကျတာရနျမြိုးသိမျးကတော့ တပျမတောျက စိစဈသုံးသပျမယ့ျ အစီအစဉျကွောင့ျ ရှေးကောကျပှဲ ရလဒျအပေါျ ကွီးကွီးမားမား ထိခိုကျစရာ မရှိဘူးလို့ ရှုမွငျပါတယျ။
"တပျမတောျရဲ့ လတျတလော ထုတျပွနျခကြျတှကွေောင့ျမို့လို့တော့ ရှေးကောကျပှဲရလဒျအပေါျမှာ အပွောငျးအလဲဖွဈစရာလညျး မရှိနိုငျဘူး။ နောကျပွီးတော့ သိသိသာသာ သကျရောကျမှုလညျး မရှိနိုငျဘူးလို့မွငျတယျ။ တပျမတောျသားတှနေဲ့ မိသားစုဝငျတှဟော မဲပေးပိုငျခှင့ျရှိသူတှဖွေဈနတေယျ။ မဲဆန်ဒပေးတဲ့သူတှေ ဖွဈနတေဲ့အခါကတြော့ သူတို့ရဲ့ အကွံပွုခကြျတှေ၊ သူတို့ရဲ့ အမွငျသဘောထားတှေ ဒါတှကေို ပွညျထောငျစုရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျဘကျအနနေဲ့ ထည့ျသှငျးစဉျးစားနိုငျရငျ ပိုပွီးတော့ကောငျးမယျလို့ ကနြောျ မွငျတယျ။ အဲဒီတော့ လာမယ့ျရှေးကောကျပှဲတှမှောလညျးပဲ အလားတူ လိုအပျခကြျတှေ၊ အားနညျးခကြျတှေ မဖွဈအောငျ ပွုပွငျသင့ျတာတှပွေုပွငျနိုငျဖို့ အခှင့ျအလမျးရှိလိမ့ျမယျလို့မွငျတယျ။ သို့သောျလညျးပဲ တပျမတောျဘကျက ဆောငျရှကျခကြျတှကေလညျးပဲ တညျဆဲ ဥပဒေ၊ နညျးဥပဒေ လုပျထုံးလုပျနညျးတှနေဲ့ အညီ ဖွဈဖို့လိုအပျတယျ။ ပူးပေါငျး ဆောငျရှကျမှုအတှကျပေါ့လေ... ကောငျးမှနျတဲ့ ခွလေမျးဖွဈနိုငျလိမ့ျမယျလို့ မွငျတယျ။"
စိစဈသုံးသပျမှုတှကေ တှေ့ရှိခကြျတှအေရ လိုအပျရငျ သကျဆိုငျရာ မဲဆန်ဒနယျမွကေ မဲဆန်ဒရှငျတှကေ ပွညျထောငျစု ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျကို ကန့ျကှကျလှှာ တငျသှငျးမှာ ဖွဈကွောငျးလညျး တပျမတောျရဲ့ ထုတျပွနျခကြျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။ ပွနျလညျစိစဈရာမှာ ဘယျလို ကိစ်စတှေ ပါဝငျမလဲဆိုတာ သိနိုငျဖို့ တပျမတောျ တာဝနျရှိသူတှကေို ဆကျသှယျမေးမွနျးဖို့ ကွိုးစားပမေဲ့ မရခဲ့သလို၊ တပျမတောျရဲ့ တိုကျတှနျးခကြျအပေါျ ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျရဲ့ တုံ့ပွနျခကြျရဖို့ကိုလညျး ဆကျသှယျခဲ့ပမေဲ့ တာဝနျယူ ဖွကွေားမယ့ျသူ မရှိခဲ့ပါဘူး။
ရှေးကောကျပှဲစောင့ျကွည့ျလေ့လာရေးအဖှဲ့ Generation Tree က ဦးအောငျနိုငျမောျကတော့ တပျမတောျက ပွနျလညျစိစဈမယ့ျ အစီအစဉျဟာ ရှေးကောကျပှဲရလဒျအပေါျ သကျရောကျမှု မရှိနိုငျပမေဲ့လညျး ရှေးကောကျပှဲ လုပျငနျးစဉျမှာ စှကျဖကျရာရောကျတယျလို့ ယူဆနိုငျကွောငျး ပွောပါတယျ။
"ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျရဲ့ လုပျငနျးစဉျတှကေို တပျမတောျဘကျ စှကျဖကျတဲ့ သဘောတော့ သကျရောကျနတေယျပေါ့နောျ။ တကယျတမျးက သူ့ဘကျမှာ အဲဒီလို လုပျပိုငျခှင့ျမရှိဘူး။ ဒါပမေဲ့ တပျမဲရုံတှမှော ထုတျတဲ့ စာရငျးကို တောငျးကွည့ျရုံကကတြော့ ကနြောျထငျတာကတော့ တပျမဲရုံ တရုံခငြျးစီက ရလာတဲ့ ရလဒျတှကေ ခုနပွောသလို စှပျစှဲထားတဲ့အတိုငျး ဖွဈနလေား၊ ဖွဈမနဘေူးလားဆိုတာကို တပျမတောျဘကျကနေ ပွနျပွီးတော့ စဈဆေးခငြျတဲ့ သဘောလို့ ထငျပါတယျ။ စဈဆေးမယျဆိုတာ တကယျတမျးတော့ မဲရလဒျတှေ၊ ရလာတဲ့ အရအေတှကျ မဲရုံတခုခငြျးဆီကနေ ထှကျလာတဲ့ ရလဒျအရအေတှကျတှကေို ပွနျပွီးတော့ စိစဈတဲ့သဘောဖွဈလိမ့ျမယျလို့ ထငျတယျ။ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျတဲ့သဘောအနနေဲ့ ပွနျလညျစိစဈတဲ့ သဘော ဖွဈမယျလို့ ယူဆပါတယျ။"
ရှေးကောကျပှဲ မကငြျးပခငျ ရကျပိုငျးအလိုမှာတုနျးကလညျး တပျတောျကာကှယျရေးဦးစီးခြုပျ ကိုယျတိုငျ ရှေးကောကျပှဲ လုပျငနျးစဉျမှာ အားနညျးခကြျတှေ ရှိခဲ့တယျဆိုပွီး ဝဖေနျပွောဆိုခဲ့တဲ့အတှကျ အစိုးရတာဝနျရှိသူတှနေဲ့ အပွနျအလှနျ တုံ့ပွနျမှုတှလေညျး ထှကျပေါျခဲ့တာပါ။
ရှေးကောကျပှဲမှာ အမြားစုနရော အနိုငျရကွောငျး ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျက ကွညောထားတဲ့ NLD အမြိုးသားဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျကတော့ တပျမတောျရဲ့ စုံစမျးစဈဆေးမှုတှဟော ရှေးကောကျပှဲ လှတျလပျမြှတမှုကို မထိခိုကျရငျ ကန့ျကှကျစရာ မရှိကွောငျးလညျး ဗှီအိုအကေို ပွောဆိုထားပါတယျ။
နိုဝငျဘာလ ၈ ရကျနေ့က ကငြျးပခဲ့တဲ့ ရှေးကောကျပှဲဟာ ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျးနဲ့ လှတျလပျမြှတမှုရှိကွောငျး ပွညျတှငျးပွညျပ ရှေးကောကျပှဲ စောင့ျကွည့ျရေး အဖှဲ့တှကေ သုံးသပျကွပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လညျး လှတျလပျမြှတတဲ့ အခွအေနတှေေ မရှိဘူးဆိုပွီး ပွညျနယျနဲ့ တိုငျး ၆ ခုက မဲဆန်ဒနယျမွတေခြို့ကို ပယျဖကြျခဲ့တဲ့အတှကျ မဲဆန်ဒရှငျ ၁,၀၀၀,၀၀၀ ကြောျ မဲပေးခှင့ျဆုံးရှုံးခဲ့ရတဲ့ အပေါျမှာတော့ နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝနျးက စိုးရိမျတဲ့ သဘောထားတှကေိုလညျး ပွောဆိုခဲ့ကွပါတယျ။
